Тоглоомын баарны үйл ажиллагаанд зохиогчийн эрх зөрчигдөх боломжтой юу?

Тоглоомын баарны өсөлт ба хууль эрх зүйн эрсдэлүүд

Сүүлийн жилүүдэд хоол хүнс, ундааг таашаангаа, үйлчлүүлэгчид хоорондоо гэрийн тоглоомоор өрсөлдөн тоглох боломжтой “тоглоомын баар” хэмээх газруудын тоо нэмэгдэж байна.
Гэвч, тоглоомын баарыг ажиллуулахад зохиогчийн эрх зөрчих асуудалд хангалттай анхаарал хандуулах шаардлагатай.
Тоглоомын баар зэрэг газруудад тоглоомыг том дэлгэцээр харуулах нь тоглоомын цаашдын түгээмэл байдал, хөгжилд хувь нэмэр оруулах талтай тул, e-спортын дэмжлэгийн үүднээс эдгээр үйлдлийг хууль ёсны дагуу хийх боломжтой хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх талаар цаашид судлах шаардлагатай гэж үзэж байна.
Гэсэн хэдий ч, тоглоомын баарыг удирдахад зохиогчийн эрх зөрчих асуудлыг голчлон хууль эрх зүйн эрсдэлд хангалттай анхаарал хандуулж, зохистой арга хэмжээ авах нь чухал юм.

Зохиогчийн эрхийн хууль дахь үзүүлэх эрх ба тоглоомын баарны харилцаа

Үнэндээ, 2018 оны (Хэйсэй 30 он) 6-р сард Киото болон Кобе хотод тоглоомын баарны эзэд зохиогчийн эрхийн хуулийг зөрчсөн хэргээр баривчлагдсан хэрэг гарсан (2018 оны (Хэйсэй 30 он) 8-р сарын 2-ны өдрийн Асахи сонины нийтлэл “Тоглоомын баар анх удаа илэрсэн: Үзүүлэх эрх гэж юу вэ?”).
Энэ хэрэгт, гэрийн тоглоомын тоглох дэлгэцийг телевизийн дэлгэц дээр харуулсан үйлдэл нь Японы зохиогчийн эрхийн хуулийн 22-2 дугаар зүйлд заасан үзүүлэх эрхийг зөрчсөн гэж үзсэн бололтой.
Үзүүлэх эрх гэдэг нь зохиогчийн бүтээлийг олон нийтэд үзүүлэх эрхийг хэлдэг бөгөөд энэ нь дэлгэц эсвэл дэлгэцэн дээр зохиогчийн бүтээлийг харуулж, тодорхойгүй эсвэл тодорхой олон хүнд үзүүлэх, сонсгох эрхийг хэлнэ.

Тоглоомын зохиогчийн бүтээл гэж үзэх талаар олон янзын үзэл бодол байдаг ч, хуучин тоглоомын програм хангамжийн худалдааны дээд шүүхийн жишээ (дараа нь дурдсан хуучин тоглоомын програм хангамжийн худалдааны хэрэг) нь тодорхой тоглоомыг “киноны зохиогчийн бүтээл” гэж хүлээн зөвшөөрсөн бөгөөд тодорхой хүрээний тоглоомыг киноны зохиогчийн бүтээл гэж хамгаалах боломжтой гэж үздэг.
Ийм нөхцөлд, тоглоомын баар нь дэлгэц эсвэл том дэлгэц дээр тоглоомыг харуулж, дэлгүүр доторх олон үйлчлүүлэгчид нэгэн зэрэг үзэх боломжтой орчин бүрдүүлсэн тохиолдолд, үзүүлэх эрхийг зөрчих эрсдэл өндөр гэж хэлэхээс өөр аргагүй.

Нөгөөтэйгүүр, тусгайлан бэлтгэсэн өрөөнд зөвхөн тоглогч дэлгэцийг харах боломжтой байдлаар тоглоомыг тоглуулах тохиолдолд, тодорхойгүй хүмүүст үзүүлэхгүй учраас үзүүлэх эрхийг зөрчих магадлал харьцангуй бага гэж үзэж болно.
Тоглоомын тоглох дэлгэцийн талаар, телевизийн нэвтрүүлэг шиг Японы зохиогчийн эрхийн хуулийн 38-р зүйлийн 3-р хэсгийн сүүлчийн заалтыг хэрэглэх боломжтой эсэх талаар маргаан байж болох ч, одоогийн хуулиар тоглоом нь нэвтрүүлэгдэх зохиогчийн бүтээлд хамаарахгүй тул энэ заалтыг хэрэглэх нь хэцүү гэж үздэг.

Нэмж хэлэхэд, үзүүлэх эрхийг зөрчөөгүй гэж үзсэн ч, тоглоомын баар нь Японы үзвэрийн газар болон салхины бизнесийн хуулийн зохицуулалтын объект болох боломжийг үгүйсгэхгүй.
Мөн, олон тоглоомын компаниуд тоглоомын програм хангамжийг арилжааны зорилгоор ашиглахыг хориглодог тул, лицензийн гэрээ байгуулахгүйгээр тоглоомын програм хангамжийг үйлчлүүлэгчдэд ашиглуулсан тохиолдолд, гэрээний зөрчил үүсэх боломжтой.