Систем хөгжүүлэлтийн маргааныг шийдвэрлэх арга хэмжээ болгонх иргэний зөвлөлдөх юу вэ

Хэрэв ямар нэгэн маргаан үүссэн тохиолдолд, түүнийг шийдвэрлэх нэгэн арга хэмжээ нь ерөнхийдөө шүүх хуралдаан гэх мэт арга хэмжээ байдаг гэдэг нь сайн мэдэгдэхүйц билээ. Гэсэн хэдий ч, систем хөгжүүлэлттэй холбоотой маргааныг шийдвэрлэх арга хэмжээ нь зөвхөн шүүх хуралдаантай хязгаарлагддаггүй. Энэхүү нийтлэлд бид шүүх хуралдааны оронд ашиглагдах маргааныг шийдвэрлэх арга хэмжээ болох иргэний зөвлөлдөх үйл ажиллагааг танилцуулж, мөн ADR гэх ойлголтыг танилцуулж байна. Мөн систем хөгжүүлэлттэй холбоотой маргааны иргэний зөвлөлдөх үйл ажиллагааны онцлог шинж чанарууд болон иргэний зөвлөлдөх үйл ажиллагааны давуу талуудын талаарх тайлбарыг хийж байна.

Иргэний зөрчлийн шийдвэрлэх арга хэмжээ болгонх нь ADR

ADR гэж юу вэ?

Иргэний зөрчлийн шийдвэрлэх арга хэмжээ нь ADR-ийн нэг төрөл юм. Иймд, салбарын ерөнхий байдлыг ойлгохын тулд эхлээд ADR-ийн талаар мэдлэгтэй байх хэрэгтэй. ADR гэдэг нь Alternative (орлох) Dispute (маргаан) Resolution (шийдвэрлэх) гэсэн үгсийн эхний үсгүүдийг авч нэрлэсэн бөгөөд, япон хэлэнд “орлох маргааны шийдвэрлэх арга хэмжээ” гэж орчуулагддаг. Эндхийн “орлох” гэдэг нь “шүүхийн шатны шийдвэрлэх аргаас өөр арга” гэсэн утгатай.

Систем хөгжүүлэлтэд хязгаарлагдахгүй, ямар нэгэн маргаан үүссэн үед, түүнийг шүүхээр шийдвэрлэх нь их хугацаа, зардал шаардлагатай байдаг. Ийм шалтгаанаар, бодит бизнесийн орчинд шүүхэд хандсанаас өмнө, талууд хоорондын яриа хэлэлцээрээр зөрчлийг шийдвэрлэх нь элбэг байдаг.

Түүнчлэн, маргааны шийдвэрлэх арга хэмжээ болох “шүүх” ба “хэлэлцээр” -ийн давуу болон сул талуудыг харьцуулан дараах нийтлэлд тайлбарласан байна.

https://monolith.law/corporate/disputes-related-to-system-development [ja]

Энэ нийтлэлд хэлэлцээрээр маргааны шийдвэрлэх нь бага зардалтай, хурдан шийдвэрлэх арга болох бөгөөд шүүхээс өөр олон давуу талтай гэдгийг танилцуулж байгаа бөгөөд хэлэлцээрээр шийдвэрлэх үед хууль зүйн мэдлэг ашигтай байдаг гэдгийг тайлбарласан байна.

Эдгээр салбарын ерөнхий байдлыг харгалзан ADR-ийн байр суурийг тодорхойлбол, ADR нь “шүүх” ба “хэлэлцээр” -ийн хооронд байрлах салбар гэж ойлгох нь зүйтэй. Өөрөөр хэлбэл, шүүхийн шатны шийдвэрлэх арга биш ч гэсэн, шүүхэд “орлох” бусад аргаар илүү зөөлөнгөөр маргааны шийдвэрлэхийг зорьж байгаа гэсэн үг юм.

ADR-ийн төрөл ба иргэний зөрчлийн шийдвэрлэх арга хэмжээний байр суурь

Ерөнхийдөө, ADR-ийг дараах хоёр төрөлд ангилдаг:

• Маргааны талуудын хоорондын ойлголцлыг дэмжих янз бүрийн арга хэмжээ → Зөрчлийн шийдвэрлэх арга хэмжээ нь энэд багтана.
• Гуравдагч этгээд маргааны талаар шийдвэр гаргаж, тэр шийдвэрт хоёр талыг хүчинтэй байхаар тохиролцох арга хэмжээ → Зөвлөмж болон шүүхийн шийдвэр гаргах арга хэмжээ нь энэд багтана.

ADR өөрөө ийм өргөн хүрээтэй ойлголт бөгөөд шүүхийн байгууллага үүнийг голлох болон ADR-ийг мэргэжлийн хувьд үйл ажиллагаа явуулдаг хувийн байгууллага голлох гэх мэт янз бүрийн хэлбэрээр явагддаг. Иргэний зөрчлийн шийдвэрлэх арга хэмжээ нь эдгээр дундаас шүүхийн байгууллага голлох бөгөөд (иргэний асуудлыг “иргэний шүүхийн шатны шийдвэрлэх арга” биш “яриа хэлэлцээр” -ээр шийдвэрлэх нь “иргэний зөрчлийн шийдвэрлэх арга хэмжээ” болохыг ойлгоход хэрэг болно).

Иргэний зөрчлийн шийдвэрлэх арга хэмжээ гэж юу вэ

Иргэний зөрчлийн шийдвэрлэх арга хэмжээ гэдэг нь шүүхээр шийдвэрлэхгүйгээр, шүүхийн байгууллага талуудын хоорондын яриа хэлэлцээрийг дэмжиж, маргааны шийдвэрлэхийг зорьдог. Заавал хуульд хүчинтэй байх шаардлагагүйгээр, талуудын тулгамдсан бодит нөхцөл байдлыг харгалзан шийдвэрлэх боломжтой байдаг нь шүүхээс өөр давуу тал юм. Шийдвэрлэх хугацааг шүүхийн шатны шийдвэрлэх аргаас богино болгож, нууцлалтайгаар явуулах боломжтой байдаг нь мөн давуу тал болно.

Доорх иргэний зөрчлийн шийдвэрлэх арга хэмжээний хуулийн нэгдүгээр зүйлд ийм байр суурийг тодорхой болгосон байна.

Нэгдүгээр зүйл. Энэ хууль нь иргэний холбогдох маргааныг талуудын харилцан зөвшөөрөлтэйгээр, баримтлалд нийцсэн, бодит нөхцөлд тааруулан шийдвэрлэхийг зорьж байна.

Систем хөгжүүлэлтийн маргааны иргэний зөвлөлдөх уулзалтын онцлог ба давуу талууд

Систем хөгжүүлэлттэй холбоотой маргааны үед, энэ нь ерөнхийдөө хэрэглэгч ба ханган нийлүүлэгчийн хоорондын компани (эсвэл хувь хүний) хоорондын иргэний хэргээр хэлэлцэгддэг. Гэхдээ систем хөгжүүлэлттэй холбоотой маргааны үед, ерөнхий иргэний зөвлөлдөх уулзалтаас хэд хэдэн ялгаатай онцлогууд байдаг.

Зөвлөлдөх уулзалтын гишүүдэд IT мэргэжилтнүүд сонгогдох магадлалтай

Систем хөгжүүлэлттэй холбоотой маргааныг иргэний ‘хэргээр’ шүүхэд хэлэлцүүлэх эсвэл иргэний ‘зөвлөлдөх уулзалт’-аар ярилцаж шийдвэрлэх үед, систем хөгжүүлэлтийн тусгай мэдлэгийг хэрхэн ашиглах нь тулгамдсан асуудал болдог.

Энэхүү асуудлыг харгалзан, жишээлбэл, Токиогийн Хялбаршуулсан Шүүх (Japanese Tokyo Summary Court) дээр систем хөгжүүлэлттэй холбоотой иргэний зөвлөлдөх уулзалтад IT-тай холбоотой мэдлэг бүхий мэргэжилтэн болон хуульчийг нэг нэгээр нь зөвлөлдөх уулзалтын гишүүнээр томилдог болсон байдаг. Ер нь иргэний зөвлөлдөх уулзалтад шүүгч эсвэл хуульчийн гаралтай цагийн шүүгч болох зөвлөлдөх уулзалтын гишүүн нэг, зөвлөлдөх уулзалтын гишүүд хоёр буюу нийт гурван хүний бүрэлдэхүүнтэй зөвлөлдөх уулзалтын комисс байгуулагдаж, талуудын хоорондын тохиролцоог бий болгоход туслах үүрэгтэй байдаг. Өөрөөр хэлбэл, энэ хоёр зөвлөлдөх уулзалтын гишүүний нэг нь IT салбарын мэргэжилтнээс сонгогдох нь зарчим болсон бөгөөд энэ нь систем хөгжүүлэлтийн зөвлөлдөх уулзалтын онцлог юм.

Гэсэн хэдий ч, хэргийн хэмжээ том байгаа эсвэл олон төрлийн мэргэжлийн үзэл баримтлал шаардлагатай болох үед, мэргэжилтэн зөвлөлдөх уулзалтын гишүүд гурвасаас дээш тоогоор сонгогдох тохиолдол ч байдаг.

Шүүхэд хэлэлцүүлэхтэй харьцуулахад IT мэргэжилтний үүрэг илүү чухал байдаг

Мөн, зөвлөлдөх уулзалтын гишүүдэд IT мэргэжилтнүүдийг нэг нэгээр нь сонгодог байх нь зарчим болсон гэдэгтэй холбоотойгоор, зөвлөлдөх уулзалтад IT мэргэжилтний үүрэг нь илүү том болдог х tend байдаг. Шүүхийн хэргийн явцад шүүгч нь шийдвэрийг гаргах бөгөөд IT мэргэжилтний мэдлэгийг шинжээч гэх мэтээр оролцуулах боловч энэ нь дэмжлэг үзүүлэх үүргээс хэтрэхгүй.

Гэвч зөвлөлдөх уулзалтын үед IT, системийн холбоотой мэргэжилтнүүд нь шууд талуудын хооронд зогсож, харилцан зөрүүдэл хийхийг уриалж буй үүрэгтэй байдаг. Зөвлөлдөх өрөөнд компьютерийг ажиллуулж, програм хангамжийн байдлыг шалгах зэрэг нь зарим тохиолдолд хийгддэг. Эдгээр арга хэмжээ нь Токиогийн Газар Шүүх (Japanese Tokyo District Court) зэрэг томоохон шүүхүүдэд илүү идэвхтэй явагддаг бөгөөд шүүхүүд өөрсдөө шүүхийн албан ёсны хэлбэржилтээс салангид маргааны шийдвэрлэх арга замыг эрхлэн гүйцэтгэдэг билээ.

Зөрчилдөөнийг шийдвэрлэх ба шүүх хуралдаан нь хоёр сонголтын аль нэгийг сонгох биш гэдгийг анхаар

Энэ хүртэлх ярианы дунд анхаарах ёстой зүйл бол “зөрчилдөөнийг шийдвэрлэх” ба “шүүх хуралдаан” нь хоёроос нэгийг сонгосноор нөгөөгөөс татгалзах шинж чанартай биш гэдэг юм. Энэ нь систем хөгжүүлэлтэд хязгаарлагддаггүй ч, эхлээд зөрчилдөөнийг шийдвэрлэхээр оролдсон ч, талуудын санал нийцэхгүй бол, эцсийн дүнд иргэний хэргээр шүүхэд шийдвэрлүүлэхээс өөр аргагүй болдог нь бодит байдлын хэрэг юм.

Мөн, шүүх хуралдаанаар тулалдаан эхэлсэн ч, шүүгчийн шийдвэрээр зөрчилдөөнийг шийдвэрлэх рүү хөтлөгдөх тохиолдол бас байдаг. Энэ нь “хавсралт зөрчилдөөнийг шийдвэрлэх” гэж нэрлэгддэг.

Иргэний зөрчилдөөнийг шийдвэрлэх хууль (Japanese Civil Conciliation Law) дугаар 20-р зүйл: Хүлээн авсан шүүх нь тохиромжтой гэж үзвэл, албан тушаалаар хэргийг зөрчилдөөнийг шийдвэрлэхэд хавсаргах бөгөөд дараа нь хариуцлагатай шүүхэд боловсруулуулах эсвэл өөрөө боловсруулж болно. Гэхдээ, хэргийн талаар маргаан болон нотлох баримт бүрэн боловсруулагдсаны дараа, талуудын тохиролцоо байхгүй бол, энэ хязгаарлалт нь хамаарахгүй.

Энэ нь, хэргийн онцлог шинж чанаруудаас болон талуудын хоорондын зөрүүдийг зөвшөөрөх нь зохимжтой гэж үзэгдэх хэргүүдэд хэрэглэгддэг.

Хураангуй

Энэхүү нийтлэлд бид систем хөгжүүлэлттэй холбоотой маргааныг шийдвэрлэх арга хэрэгслийн нэг болох иргэний зөвлөлдөх үйлчилгээг авч үзлээ. IT-тай холбоотой мэргэжлийн мэдлэгийг ашиглан шүүхийн шийдвэрлэлтийг эрэлхийлэх нь олон төвөгтэй байдаг. Тиймээс, тухайн салбарт нийтлэг маргааныг шийдвэрлэхдээ зөвхөн нэг аргад хязгаарлагдахгүй, өөр өөр нөхцөл байдлыг харгалзан тохирсон шийдлийг сонгох нь чухал гэж үзэж байна.