Систем хөгжүүлэлт дууссаны дараа вендорууд хүлээх дэмжлэг үүргийн талаар

Систем хөгжүүлэлтэд, систем хөгжүүлэгч мэргэжлийн үйлчилгээний байгууллага болох вендор нь “Төслийн удирдлагын үүрэг” хүлээдэг нь сайн мэдэгдэхүйц боловч, энэтэй төстэй боловч ялгаатай ойлголт нь хууль ёсны хүрээнд “Дэмжлэг үүргийг” гаргаж ирсэн байдаг. Энэхүү нийтлэлд бид, “Дэмжлэг үүрэг” тухай, өмнөх шүүхийн шийдвэрүүдийг ч бас ашиглан тайлбарлаж өгөх болно.

Дэмжлэгийн үүрэг гэж юу вэ

Дэмжлэгийн үүргийн товч танилцуулга

Хэрэглэгчид үйлчлэх үүрэг гэдэг нь вендоруудын хариуцлагын талаар ярихад, төслийн удирдлагын үүрэг нь түгээмэл тохиолддог. Энэ нь өмнөх шүүхийн шийдвэрүүдэд давтан хэлэгдсэн бөгөөд системийн хөгжүүлэлтийн мэргэжилтнүүдийн хувьд вендоруудын төслийн бүхий л хэсэгт хариуцлага хүлээх үүргийг нэгтгэсэн ойлголт юм.

https://monolith.law/corporate/project-management-duties[ja]

Төслийн удирдлагын үүрэг нь систем хөгжүүлэлтийн хууль эрх зүйн ойлголтод маш алдартай бөгөөд вендоруудын хүлээх үүргийн гол хэсэг болдог. Гэхдээ зарим шүүхийн шийдвэрүүдэд төслийн удирдлагын үүргээс өөр, “дэмжлэгийн үүрэг” гэх мэт үүргүүдийн оршин байгааг хүлээн зөвшөөрдөг.

Дэмжлэгийн үүрэг нь хэрэглэгчид зориулсан ажиллагааны дэмжлэгтэй холбоотой асуудал болдог

Тэгвэл дэмжлэгийн үүрэг гэж юу вэ? Мөн яагаад төслийн удирдлагын үүргээс ялгаатай нэр томъёогоор нэрлэгддэг вэ? Дэмжлэгийн үүрэг нь ерөнхийдөө системийн хөгжүүлэлт дууссаны дараах үед асуудал болдог. Систем хөгжүүлэлтийн төсөл гэдэг нь “хөгжүүлэлт” болохоор, үндсэндээ бүтээх ёстой систем бүрэн боловсруулагдсаны дараа дуусгавар болдог гэсэн үзэл санаагаар эхэлдэг. Өөрөөр хэлбэл, бүтээх ёстой систем юу байх ёстойг тодорхойлох (үүнийг шаардлага тодорхойлолт гэнэ) ба түүнийг бодит байдалд хэрхэн боловсруулсаныг шалгах (тест эсвэл шалгалт) ажиллагаагаар дуусгавар болдог. Мөн, шалгалт гэх үе шат нь “систем хөгжүүлэлтийн төслийн төгсгөл” гэж үзэхэд чухал утга учиртай бөгөөд энэ шатанд тулгарч болзошгүй хууль эрх зүйн асуудлуудыг доорхи нийтлэлд дэлгэрэнгүй авч үзсэн байдаг.

https://monolith.law/corporate/estimated-inspection-of-system-development[ja]

Гэвч систем хөгжүүлэлтийн төсөл нь шинэ системийг бүтээх хөгжүүлэлтийн явц гэж ойлгож болох ч, хөгжүүлсэн систем нь дараа нь ажил үйлчилгээнд ашиглагдана гэдэг нь естой. Өөрөөр хэлбэл, систем хөгжүүлсний дараа тухайн системийг хэрхэн ашиглах талаархи асуудлыг бүрэн хараахан шийдээгүй байх ба “зөвхөн хөгжүүлэлтийн ажил хийх байр суурьтай болохоос биш, зүгээр л бүтээхэд л хангалттай” гэж хэлэх нь томоохон бус ухааныг үүсгэх эрсдэлтэй гэж үзэж болно. Эдгээр зүйлийг харгалзан, өмнөх шүүхийн шийдвэрүүдэд систем хөгжүүлэгч вендоруудад ажиллагааны дэмжлэгийн үүргийг хүлээлгэх боломжтой эсэх асуудал хөндөгдсөн байдаг. Өөрөөр хэлбэл, систем хөгжүүлэлтийн гэрээнд вендоруудын хүлээх үүргийн дотор хөгжүүлсний дараах ажиллагааны дэмжлэгтэй холбоотой үүргүүд багтсан байх ёстой гэсэн асуудал юм. Ажиллагааны дэмжлэг нь хөгжүүлэлтийн явц биш учраас, төслийн удирдлагын үүргээс ялгаатай утгаар “дэмжлэгийн үүрэг” гэсэн нэр томъёог ашиглаж ирсэн байдаг.
　

Дэмжлэг үүргийн зөрчилд холбогдуулан шүүхийн шийдвэр гарсан тохиолдол

Системийн тестийн шатанд хэрэглэгчийн үйл ажиллагаанд саад учруулсан тохиолдол

Доорх шүүхийн шийдвэрийн хэргийн талаархи ишлэлд, системийн ажиллагааг эхлүүлэхээс өмнө хийгдсэн системийн тестийн үеэр хэрэглэгч тал системийг анх төлөвлөсөн шиг ашиглах боломжгүй болсон бөгөөд эцэстээ системийн ажиллагаагаа зогсоох шийдвэр гаргасан нь тус хэргийн талаарх юм. Энэхүү хэргийн хувьд хэрэглэгчийн ажиллагааг эхлүүлэх үед гарсан асуудал байсан бөгөөд систем хөгжүүлэхээр өмнөхөөр байгуулсан гэрээнээс вендорын хариуцлагыг хэрхэн үндэслэх вэ гэдэг нь асуудал болсон. Эцсийн дүнд хэрэглэгчийн талын хохирлын б compensationгийн хүсэлтийг хүлээн авсан бөгөөд түүний үндэслэл болох ‘Дэмжлэг үүргийн зөрчил’ гэсэн тайлбарыг заасан байна.

イ　Дэмжлэг үүргийн зөрчил
（ア）Нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч нь 1997 оны (平成九年) долдугаар сарын 14-нд, хариуцагчид хандан, ‘Системийг зөвхөн бүтээх биш, эцсийн хүртэл ажиллаж байгаа байдалд хүргэж өгөхийг хүсч байна.‘, ‘Бид сонирхогчид байгаа тул өндөр үнэ төлж байгаа болохоор эцсийн хүртэл ашиглах боломжтой байлгахыг хүсч байна.‘ гэж хүсэлт гаргасан. Эдгээрт хариуцагч нь, хэрэглэгчийн зорилгыг хангах боломжтой систем бүтээх боломжтой гэж тайлбарласан бөгөөд зөвхөн ашиглах боломжтой болтол дэмжлэг үзүүлэхээ амласан. Ингэснээр, нэхэмжлэгч ба хариуцагчийн хооронд, нэхэмжлэгчийн системийг зөвхөн ашиглах боломжтой болтол хариуцагч нь дэмжлэг үзүүлэх гэрээнд хүрсэн байна.
Хариуцагч нь нэхэмжлэгчид дэмжлэг үүргийг хүлээсэн нь, тус гэрээний үнийн дүнд ‘Пакетийн нэвтрүүлэх дэмжлэг’ гэсэн бүлэгт 1726 сая төгрөгийн зардал тооцоолсон байдал, төсөвт ‘Сар бүрийн засвар үйлчилгээний төлбөр’ гэж бичигдсэн бөгөөд ‘6 сарын турш үнэгүй засвар үйлчилгээ’ гэж тэмдэглэгдсэн, ‘Ирээдүйн SE дэмжлэгийн талаар (компанийн дотоод хуралдааны материал)’ гэсэн гарчигтай бичиг баримтад, амьд махны захиалгын талаар, ‘Нэвтрүүлэх алхам (төлөвлөгөө) бүтээх’ болон ‘Өгөгдөл/үйл ажиллагааны шалгалтын ажил’ хийхэд SE дэмжлэг авах боломжтой гэж батлагдсан байна.

（イ）Тэгвэл хариуцагчийн нэхэмжлэгчид хүлээсэн дэмжлэг үүргийн хувьд, тодорхойлолт нь, дор хаяж нэхэмжлэгчийн системийн үндсэн ажиллагаанд хүртэл, хариуцагч нь нэхэмжлэгчид ①системийн ажиллагааны арга зүйн талаар зөвлөгөө өгөх, ②ажиллагааны тестэнд оролцох болон тестэнд гарсан системийн алдааг засах, ③ажиллагааны тестийн үр дүнгээр системийг сайжруулах, ④операторуудад сургалт зохион байгуулах гэсэн үүргүүдийг хамарна.
Гэвч хариуцагч нь ажиллагааны тестийн үеэр олон асуудал гарсан ч, операторуудын суралцах чадварын асуудал гэж үзэж, энэ асуудалд нийцтэй хариу өгөхийг оролдоогүй бөгөөд операторуудын сургалтын зардал гаргахыг зөвхөн шаардаж, нэхэмжлэгчид үндсэн ажиллагаанд хүртэл зөвхөн зохих дэмжлэг үзүүлээгүй.

Токио хотын газрын шүүхийн Хачиоуши шахам 2003 оны (平成１５年) арваннэгдүгээр сарын 5-ны шийдвэр

Энэхүү шүүхийн шийдвэрт, гарчигт болон шүүхийн шийдвэрийн бүх хэсэгт нийтдээ ойролцоогоор 30 удаа ‘дэмжлэг’ гэсэн үг харагдаж байна. Зөвхөн зохих дэмжлэгийг хүссэн хэрэглэгчийн саналыг шүүхийн шийдвэрт тодорхой бичигдсэн байх бөгөөд хэргийн явцыг маш нарийн тодорхойлж, шударга шийдвэр гаргахыг зорьсон байдал нь харагдаж байна. Мөн энэ хэргийг ойлгоход онцгой анхаарах ёстой зүйлс бол:

• Дэмжлэг үүргийн зөрчил нь ‘Үүрэг гүйцэтгэхгүй байдал’ гэж нэгдүгээрт авч үзэгдэж, түүнээс үүдэлтэй хохирлын б compensationгийг төлүүлэх шийдвэр гарсан нь
• ‘Төслийн удирдлагын үүрэг’ гэсэн нэр томъёог шүүхийн шийдвэрт нэг ч удаа ашиглаагүй байдал

Эдгээр нь төслийн удирдлага болон өөр өөр ойлголт байхад ч, систем хөгжүүлэх гэрээнд багтсан гэрээний үүргийг хэрэгжүүлэх хандлагыг харуулж байна.

Дэмжлэг үзүүлэх үүрэг гэж юу вэ?

Дэмжлэг үзүүлэх үүргийн тодорхойлолт одоогоор тодорхой бус байна

Дээрх шүүхийн шийдвэр нь голдуу, системийг хөгжүүлсэн вендор нь хэрэглэгчийн ажиллагааг эхлүүлэхэд шаардлагатай дэмжлэгийг мөн хийх ёстой гэсэн үг юм. Гэвч дэмжлэг үзүүлэх үүргийн талаар шүүхийн шийдвэрүүд болон бусад мэдээлэл хангалттай байдаггүй бөгөөд түүнийг ойлгоход хэцүү байдаг. Түүнчлэн “дэмжлэг” гэсэн үг өөрөө яг юу хийх ёстойг тодорхой бус байдлыг агуулдаг.

Дэмжлэг үзүүлэх үүргийг хязгааргүй хүлээн зөвшөөрөхгүй

Мөн, вендорын дэмжлэг үзүүлэх үүргийн зөрчлийг хүлээн зөвшөөрсөн дээрх шийдвэр нь маш чухал нэг зүйлийг харуулсан байна.

Бүгд найрамдах шүүх нь, энэхүү гэрээний дагуу, хэрэглэгчид барьж өгсөн системийг тэд ажиллуулахад шаардлагатай зарим дэмжлэгийг үзүүлэх үүрэгтэй гэж үзэж байна. Гэвч түүний агуулга нь хэрэглэгчийн хэлсэнчлэн, хугацаагүй, хэрэглэгч нь системийг ажиллуулах боломжтой болтол үнэгүй бүх төрлийн дэмжлэгийг үзүүлэх гэсэн байдлаар ойлгогдохгүй.

Токио хотын газрын шүүх Хачиоуши шахам 2003 оны (Хэйсэй 15) 11-р сарын 5-ны шийдвэр

Хэрэв вендорын гол үүрэг нь системийг “хөгжүүлэх” бол тэдний “ажиллагаа” руу чиглэсэн дэмжлэгийг хийхэд хязгаарлалт байх ёстой гэдгийг тэмдэглэсэн байна. Энэ шийдвэрт дэмжлэг хүссэн хэрэглэгчийн саналыг шийдвэрт тусгасан, үнийн саналын агуулгад хандсан, дэмжлэг үзүүлэх тусгай гэрээний байгаа эсэхэд хүртэл хүрсэн зэрэг олон онцлог зүйлс байна. Өөрөөр хэлбэл, дэмжлэг үзүүлэх үүргийн ойлголт хязгааргүй өргөжих нь вендорын талд их ачаалал үүсгэх болно гэдгийг харгалзан, үүргийн зөрчлийг тодорхойлох нь зарим хэмжээнд болгоомжтой байх ёстой гэж үзэж байна.

Дэмжлэг үзүүлэх үүргийн дотоод агуулгыг хэрэглэгчийн хамтын ажиллагааны үүргийн хүрээнд авч үзэх хэрэгтэй

Энэ хүртэлх яриа нь “системийн хөгжилд эхний шатанд ажиллагааны ачааллыг хэрэглэгч ба вендор хэрхэн хуваалцах вэ” гэсэн асуудалтай холбоотой гэж хэлж болно. Энд “хөгжүүлэлт”-ийн гэрээнээс эхлээд вендор нь ажиллагаа эхлэх үед хэрхэн хууль ёсны үүрэг хүлээх вэ гэсэн хэцүү асуудал багтдаг. Мөн тодорхой нөхцөл байдлыг харгалзан шийдвэрлэх шаардлага ч бас их байдаг.

Гэхдээ вендорын хүлээх дэмжлэг үзүүлэх үүргийн дотоод агуулга нь хэрэглэгчийн хамтын ажиллагааны үүргийг ойлгох замаар илүү тодорхой болох боломжтой гэж үзэж байна.

https://monolith.law/corporate/user-obligatory-cooporation[ja]

Шинэ системийн тусламжтайгаар ажлын үр дүнг сайжруулах нь техникийн мэргэжилтнүүд болох вендор ба компанийн дотоод ажлын мэдлэгтэй хэрэглэгчдийн хамтарсан ажиллагаа гэдгийг санах хэрэгтэй. Иймд дэмжлэг үзүүлэх үүргийн хүрээг тодорхойлоход хэрэглэгчийн “хамтын ажиллагааны үүргийг гүйцэтгэх” нь өөрсдийн оролцоотойгоор шийдвэрлэх ёстой асуудлуудыг тодорхой болгоход туслах болно гэж үзэж байна.

Хураангуй

Энэхүү нийтлэлд бид төслийн удирдлагын үндсэн ойлголтуудыг танилцуулсны зэрэгцээ, түүнээс гаралтай “дэмжлэг үзүүлэх үүрэг” гэх мэт ойлголтуудыг эрэмбэлж, тодорхойлолт хийсэн байна. Дэмжлэг үзүүлэх үүргийн ойлголт одоогоор харилцан уялдаа холбооны хэд хэдэн тодорхой бус зүйлс агуулсаар байгаа ч, энэ ойлголтыг ойлгоход чухал болох нь төслийн удирдлагын үүрэг болон хамтын ажиллагааны үүрэг зэрэг үндсэн зүйлс юм гэж үзэж байна.