İftira ve Hakaret Suçlusu Eğer Reşit Olmayan Bir Kişi İse Tazminat Sorumluluğu Doğar mı?

İnternet üzerindeki iftira ve hakaret sorunlarına bakıldığında, gençler arasında hem mağduriyet hem de suç oranlarının arttığını görmekteyiz. Özellikle 12 ila 18 yaş arası gençlerde bu tür sorunlar daha yaygın olup, “İnternet okuryazarlığının düşük olması” bir problem olarak görülmektedir.

Yaşları küçük olmasına rağmen, iftira ve hakaret yoluyla başkalarının haklarını ihlal ederlerse, yetişkinlerle aynı şekilde cezalandırılırlar.

Bu makalede, internet üzerinde iftira ve hakaret suçunun failinin reşit olmayan bir kişi olduğu durumlarda, mahkemelerin nasıl bir karar verdiğini detaylı olarak anlatacağız.

Ortaokul Öğrencisi Tarafından Avukata Yönelik İftira Davası

Çalışırken aynı zamanda yüksek lisans öğrencisi olan bir avukat, kendisinin ve ilgili kişilerin itibarının zedelendiğini iddia ederek, bir foruma iftira içerikli mesajlar gönderen bir ortaokul ikinci sınıf öğrencisinden tazminat talep etmiştir.

Davanın Seyri

Davalı, 2015 yılında 9 Mayıs tarihinde saat 16:08’den 16:46’ya kadar olan 38 dakika boyunca, Shitaraba forumunda onlarca iftira içerikli yorum yapmıştır. Özellikle,

• “Müvekkiline saldırıyor”
• “Geç kalan çalışanına sıcak su döküyor”
• “Sabıka kaydı var”

gibi yanıltıcı bilgiler yayınlamış ve ayrıca

“Yeteneksiz”, “Bok”, “Çöp”, “Tutuklama”, “Suçlu”, “Avukatlık hakkını kaybetmiş”, “İdam”, “Kaçak”, “Disiplin cezası ile işten atılma”, “Örtbas etme”, “Korku”, “Tehlike”, “Rüşvet”, “Çocuk pornografisi”

gibi olumsuz imaj yaratan kelimeler kullanarak davacının toplumdaki değerini düşürmüş ve avukatlık görevini engellemiştir. Bu nedenle tazminat talep edilmiştir.

Davalı ve Davacının İddiaları

Davacı ve davalının iddiaları aşağıdaki gibidir:

(Davalının İddiası)
Davalı, bu olayın gerçekleştiği 2015 yılında 9 Mayıs tarihinde 13 yaşında bir ortaokul ikinci sınıf öğrencisiydi. Dolayısıyla, bir yetişkin gibi tam bir karar verme yeteneği olduğunu söylemek mümkün değildir ve davalının ödeme yeteneği yoktur. (Orta kısım atlanmıştır) Davalının yukarıdaki karar verme yeteneği göz önüne alındığında, bir avukatın toplumsal görevini tam olarak anladığını söylemek mümkün değildir ve bu nedenle, yasadışılık düzeyi yüksek değildir.

Tokyo Bölge Mahkemesi 2016 (Gregorian Takvimi ile 2016) yılı 21 Haziran Kararı

(Davacının İddiası)
Davalının, bu olayın gerçekleştiği sırada 13 yaşında bir ortaokul ikinci sınıf öğrencisi olduğunu kabul ederiz, ancak 13 yaşında bir çocuğun genellikle kendi eylemlerinin sorumluluğunu anlama yeteneğine sahip olduğunu düşünürüz. Ayrıca, ödeme yeteneği olup olmaması, haksız fiilin varlığı ve tazminat miktarının değerlendirilmesini etkilemez.

Tokyo Bölge Mahkemesi 2016 (Gregorian Takvimi ile 2016) yılı 21 Haziran Kararı

Reşit olmayan bir kişiye ne kadar sorumluluk yükleneceği tartışma konusu olmuştur.

Mahkemenin Kararı

Mahkeme, “Gönderilen mesajlar davacının toplumdaki değerini düşürmüştür” diyerek iftirayı kabul etmiş ve davalının yaşına ilişkin olarak,

Davalı, bu olayın gerçekleştiği sırada 13 yaşında bir ortaokul ikinci sınıf öğrencisiydi. Ancak, bu yaş grubundaki reşit olmayan kişilerin, yetişkinlere kıyasla, toplumsal deneyim eksikliği gibi nedenlerle uygun kararlar verme yeteneğinin daha düşük olduğunu kabul etmek gerekir. Ancak, bir avukatın ne tür bir iş yaptığını soyut bir şekilde anlama yeteneğine sahip olduklarını düşünüyoruz. (Orta kısım atlanmıştır) Ayrıca, zarar veren kişinin ödeme yeteneği hakkında da, bu durumda, tazminat miktarını belirleyecek kadar önemli olduğunu söyleyemeyiz.

Tokyo Bölge Mahkemesi 2016 (Gregorian Takvimi ile 2016) yılı 21 Haziran Kararı

ifadeleriyle davacının iddiasını kabul etmiş ve davalıya 400.000 yen tazminat ödemesi emrini vermiştir.

https://monolith.law/reputation/defamation[ja]

Öğrenci Dershane Arkadaşları Arasında Hakaret Davası

Aynı dershaneye giden bir ortaokul 3. sınıf öğrencisi tarafından anonim bir foruma hakaret içerikli yorumlar yapıldı ve bu durum sosyal itibarını zedelediği gerekçesiyle, haksız eylem nedeniyle tazminat talep eden bir dava örneği bulunmaktadır.

Davanın Seyri

Davalı ve davacı doğrudan konuşmamış olsalar da, aynı İngilizce öğrenme dershanesine gitmekteydiler ve davalı, davacının işlettiği blogun varlığı hakkında başka bir öğrenciden bilgi alarak öğrenmişti. İçeriği hoş karşılamayan davalı, tanıdıklarıyla birlikte anonim foruma hakaret içerikli yorumlar yapmaya başlar.

• “Bu çocuk, ○○ sitesinde ifşa olmak istiyor gibi görünüyor. Kendini beğenmiş, bu çok sinir bozucu. Lütfen, onu rahatsız edin”
• “Bu çocuğun blogunu rahatsız edin”

Rahatsız etme amacıyla, “Acı Çeken Çocuğu İfşa Edin” başlıklı bir konu başlatarak, davacının gittiği ortaokul, sınıfı ve adını belirttikten sonra, “Herkesle cinsel ilişkiye giren ahlaki değerleri zayıf bir kişi” şeklinde gerçeğe aykırı bir yorum yaptı.

Mahkemenin Kararı

Mahkeme öncelikle, bu yorumun davacının sosyal itibarını düşürdüğünü belirterek, itibar hakkının ihlal edildiğini kabul etti.

Davalının yaşına ilişkin olarak, mahkeme şu şekilde karar verdi:

Bu makale, davacının bloguna karşı aynı yaş grubundaki ortaokul öğrencilerinin tepkisi nedeniyle oluştuğu düşünülebilir ve genç yaşta internet topluluğuna katılmanın tehlikelerini somutlaştırdığı da değerlendirilebilir. Hem fiziksel hem de zihinsel olarak olgunlaşmamış olan davalının geçici duygularına kapılarak yaptığı bir eylem olarak görülebilir.

Tokyo Bölge Mahkemesi, 20 Aralık 2012 (Gregorian Takvimi) Kararı

Bu şekilde, yaşının olgunlaşmamış olmasından kaynaklanan bir hata olduğunu belirterek, sorumluluğu sıkı bir şekilde sorguladı ve 500.000 yen tazminat, 200.000 yen araştırma masrafı, 70.000 yen avukat ücreti olmak üzere toplam 770.000 yen ödeme emri verdi.

https://monolith.law/reputation/defamation-and-decline-in-social-reputation[ja]

Özet

İyi ve kötüyü tam olarak ayırt edemeyen gençlerin, duygularının peşinden giderek, internet üzerinde yayılan bilgileri sorgusuz sualsiz kabul edip yorum yapma riski vardır.

Ne kadar düşüncesiz bir davranış olursa olsun, başkalarının haklarını ihlal etmenin sorumluluğu ağırdır ve reşit olmamak, bu sorumluluktan kaçınmanızı sağlamaz. Tazminat talebiyle dava edilme olasılığınız vardır. Sorumluluk yeteneğinin kabul edildiği alt yaş sınırı genellikle 11 ila 14 yaş arasında kabul edilir.

Reşit olmayan bir kişi tarafından iftira ve hakaret mağduruysanız, hemen bir uzman avukata danışın.