İtibar Zedelenmesi Tazminat Talebinin Piyasa Değeri Nedir?

İtibar zedelenmesi kabul edildiğinde, mağdur, fail hakkında tazminat talep hakkı elde eder. Bu tazminatın merkezinde manevi tazminat bulunmaktadır.

Peki tam olarak ne kadar bir miktar kabul edilir ve bu hesaplamanın kriterleri nelerdir? Son zamanlarda, yüksek miktarda olduğu söylenen manevi tazminatın “piyasa değeri” hakkında gerçek dava örneklerine dayanarak bir açıklama yapacağız.

https://monolith.law/reputation/defamation[ja]

Manevi tazminat,

Maddi zarar değil, ruhsal zarara karşı tazminat, yani verilen iç acıya karşı bir telafi

Yüksek Mahkeme 22 Şubat 1994 (Gregorian Takvimi) Kararı

olarak kabul edilir, ancak bu acının derecesini objektif ve nicel olarak anlamak zordur. Mahkeme, çeşitli unsurları dikkate alarak karar verir.

Dikkate alınan unsurlar açıklanmamıştır ve bireysel manevi tazminat miktarını belirlemeye yol açan gerekçeyi gösterme zorunluluğu da yoktur, bu nedenle bir avukat olarak manevi tazminat miktarını belirlemek zordur.

Ancak, geçmiş dava örneklerinden hangi unsurların önemli olduğunu, hangi durumlarda ne kadar manevi tazminatın kabul edildiğini görmekle, belirli bir öngörü elde etmek mümkündür.

Tazminat Hesaplama Yöntemi

Elemanlar hakkında birçok tartışma olsa da, düzenlendiğinde, genellikle aşağıdaki 7 madde düşünülür.

1. Mağdurun yaşı, mesleği, kariyeri
2. Mağdurun toplumdaki değerlendirmesi
3. Mağdurun maruz kaldığı zararın derecesi
4. Suçun yöntemi ve sonucunda yayılma kapsamı
5. Suçun kötü niyeti
6. İtibar zedelenmesine yol açan durumlar
7. İtibar zedelenmesinden sonra alınan iyileştirme önlemleri

Mahkemelerin, bu unsurları karşılaştırıp değerlendirdiği ve tazminatı bu şekilde hesapladığı düşünülmektedir.

Ayrıca, “İtibar Zedelenmesi Tazminat Hesaplama” (Gakuyosho: Nishiguchi Moto, Kogano Akira, Sanada Noriyuki tarafından yazılmıştır) adlı kitapta, aşağıdaki hesaplama formülü önerilmiştir.

Mağdurun Özelliklerine Göre Ortanca ± Yayılma ve Etki Gücü ± Suçun Kötü Niyeti

Yani, “kime karşı”, “hangi şekilde”, “ne kadar kötü niyetli” bir itibar zedelenmesi yapıldığı, hesaplama kriteri olacaktır.

Not: Bu kitapta, “mağdurun özellikleri” hakkında

“Grup” = “Şüpheli / Sanık / Mahkum” > “Üniversite Profesörü / Doktor / Avukat” > “Kamu Görevlisi” > “Ünlü Kişi” = “Şirket Temsilcisi” > “Genel Halk”

şeklinde ifade edilmiştir.

İtibar Zedelenmesi Tazminat Talep Yöntemi

İtibarınız zedelendiğinde öncelikle, belge ve kanıtları korumanız gerekmektedir. Örneğin, Twitter’da itibarınızın zedelendiği bir durumda, ilgili tweet’in ekran görüntüsünü alabilir veya belirli bir kişiden itibarınızı zedeleyecek bir ifade aldıysanız, bunu kaydedebilirsiniz. Ayrıca, internet üzerindeyse, kötü niyetli gönderenin kimliğini belirlemek gereklidir.

Kimlik belirleme işlemi için, site operatörüne gönderenin IP adresinin açıklanması talebinde bulunmanız gerekmektedir. Gönderenle gerçekten buluşup durumu anlaşmayla çözmeniz mümkün olabilir, ancak anlaşmayla çözülemeyen durumlarda, bir dava açabilir ve tazminat talebinde bulunabilirsiniz.

Şimdi, gerçek bir örneği açıklayarak, itibar zedelenmesi tazminat miktarı hakkında konuşalım.

Kendini Savunma Görevlilerine Yönelik İftira Örnekleri

Bireysel İtibar Zararı ve Tazminat

İnternet üzerindeki iftira eylemlerinde, ne kadar tazminatın kabul edildiğini merak ediyor olabilirsiniz.

İlk olarak ele alacağımız durum, anonim bir forum olan 2chan’da, belirli bir kişiye (eski bir kendini savunma görevlisi erkek) yönelik olarak “cinsel hastalık”, “tuvalet” gibi anahtar kelimeler kullanılarak, söz konusu kendini savunma görevlisinin erkeklerle cinsel ilişkiye girdiği ve bir dizi cinsel hastalığa yakalandığı şeklinde yorumlar yapıldığı bir durumdur.

Mahkemenin Görüşü

8 Eylül 2015 (Heisei 27) tarihinde, Tokyo Bölge Mahkemesi bu durum hakkında;

• Davacının eski bir kendini savunma görevlisi olduğu ve emekli olduktan sonra yayın faaliyetleri yürüttüğü,
• Yukarıda belirtilen türden yorumların, ilk bakışta “bu tür iftiraları yapmayı bırakalım” şeklinde yazılmış gibi görünse de, bu sadece bir görünüm olduğu,
• 2chan adlı sitenin ünlülüğü ve çok sayıda ziyaretçisi olması,
• Bu tür bir gönderinin sadece bir kez yapıldığı

gibi unsurları belirterek, 800.000 yen tazminatı kabul etti.

Kusur Karşılığı İtirazın Reddi

Davalı taraf, “davacının kusuru var” diyerek “kusur karşılığı” iddiasında bulundu. Bu durumda “davacının kusuru”, yorumların uzun süre göz ardı edilmesi ve itirazların yapılmaması gibi durumları ifade eder.

“Kusur karşılığı”, bir yaya bir araba tarafından çarptığında, “yayanın da ışıklara uymadığı” gerekçesiyle tazminat miktarının azaltılmasını talep eden bir mantıktır. Ancak, bu durumda mahkeme bu iddiayı tamamen reddetti.

Şiddet Çeteleri İle İlişkili İftira Örnekleri

Web Sitesinde Şirketlere veya Bireylere Yönelik İtibar Zararı

Web sitesinde, bir şirket ve yöneticileri gibi iki kişi hakkında, şiddet çeteleri ve antisosyal güçlerle ilişkili olduklarına dair iftiraların yazıldığı bir durum söz konusudur. Özellikle, bir şirketin yöneticisi olan bir kişi hakkında, aşağıdaki gibi birçok suç ve haksız eylem gerçekleştirdiği iddiasıyla yazılar yazılmıştır.

• Shinbashi’deki bir otelde şiddet çetesi üyeleriyle görüştü
• Şiddet çetesi üyelerine tehditlerde bulunmaları için başvurdu
• Öz Savunma Kuvvetleri üyelerinin listesini haksız yere elde ederek gayrimenkul alım satımı yaptı
• Tarih ticareti gibi haksız iş uygulamaları yaptı
• Tarih ticareti gibi haksız iş uygulamaları hakkında polis ve tüketici merkezlerinden soruşturma aldı ancak bunları örtbas etti
• Elçilik ayrıcalıklarını kullanarak para saklama ve vergi kaçırma eylemlerinde bulundu

Ayrıca, gizlice çekilmiş fotoğrafların da yayınlandığı görülüyor.

Mahkemenin Görüşü

29 Ocak 2015 (Heisei 27) tarihinde, Tokyo Bölge Mahkemesi,

Zarar miktarının hesaplanmasında, iftira içeriği, ifade yöntemi ve tarzı, yayılma kapsamı ve tarzı, yayılma süreci, failin özellikleri, mağdurun özellikleri, mağdurun maruz kaldığı zararın içeriği ve derecesi, itibarın geri kazanılabilirliği gibi çeşitli durumlar göz önünde bulundurularak bireysel ve somut bir değerlendirme yapılması uygun olacaktır.

Tokyo Bölge Mahkemesi, 29 Ocak 2015 Kararı

ve aşağıdaki tazminat taleplerini kabul etti.

• Şirket için: “Davacı şirketin iş faaliyetlerini etkileyeceği inkar edilemez bir durum ve diğer tüm durumları göz önünde bulundurarak, davacı şirketin itibarının zarar gördüğü ve maddi olmayan bir zararın meydana geldiği” kabul edilerek, 800.000 yen zarar
• Bireyler için: Bir kişi için “ruhsal zararın meydana geldiği ve bu zararı telafi etmek için para” olarak 500.000 yen, diğer kişi için 300.000 yen zarar

Doğruyu söylemek gerekirse, “tazminat” ruhsal zarardır ve sadece ruhu olan bireylere tanınır. Ancak, şirketler gibi durumlarda “maddi olmayan zarar” adı altında zarar kabul edilir ve bireylerde olduğu gibi aynı düşünce unsurları dikkate alınarak tazminat hesaplanır. Şirket için 800.000 yen zarar, doğruyu söylemek gerekirse tazminat değil, bu “maddi olmayan zarar”dır.

https://monolith.law/reputation/honor-infringement-and-intangible-damage-to-company[ja]

Web Sitesinin Ölçeği de Zarar Miktarını Etkiler

Ayrıca, davacılar, şirket ve bireyler toplamında toplam 38 milyon yenlik yüksek bir talepte bulundular ve bu konuda aşağıdaki gibi iddialarda bulundular, ancak,

Yazılan içeriğin “2channel” veya “Yahoo! Chiebukuro” gibi yerlere yazıldığı ve internet üzerinde bu içeriğin yayıldığı, bu nedenle davacının itibarı ve güvenilirliğinin zarar gördüğü, toplumda değerlendirmesinin önemli ölçüde düştüğü, bu fotoğrafların yayınlanmasının, gelecekte belirsiz sayıda üçüncü taraf tarafından, fotoğrafların çoğaltıldığı ve internet üzerinde yayınlandığı ve davacıya iftira atıldığı riski olduğu, davacının ruhsal acısının iyileşmesinin zor olduğu.

Tokyo Bölge Mahkemesi, 29 Ocak 2015 Kararı

Bu konuda mahkeme,

Yazılan içeriğin yayılma riski olduğunu inkar edemeyiz, ancak bu içeriğin gerçekten yayıldığını kabul etmek için yeterli kanıt yoktur, ayrıca, bu web sitesi, erişim sayısı (sanığın ifadesine göre günde 20.000) gibi faktörler göz önüne alındığında, toplum üzerinde büyük bir etkisi olan bir bilgi kaynağı olduğunu söylemek zordur.

Tokyo Bölge Mahkemesi, 29 Ocak 2015 Kararı

ve yukarıda belirtildiği gibi bir miktarı kabul etti. Günde 20.000 erişimi olan bir sitenin “toplumsal etkisi”nin küçük olup olmadığı konusunda tartışma olabilir, ancak, web sitesinin ölçeği gibi erişim sayısı da zarar miktarının hesaplanmasında dikkate alınan bir faktör olduğunu belirtiyor.

Sahte Mesaj Gönderme Örnekleri

İnternet üzerinde karalama mağduru olan örnekleri sizlerle paylaşacağız.

Nagano ilinde yaşayan bir erkek, GREE mesaj panosunda kendisine ait olmayan bir mesajın gönderildiğini ve bu mesajın içeriğinin onun itibarını zedelediğini belirterek, Osaka Bölge Mahkemesi’ne dava açtı.

Mahkemenin Görüşü

Kararda, davacının itibar hakkının ihlal edildiği kabul edilmiş ve 600.000 yen tazminat olarak belirlenmiştir.

Mesajlar, hepsi başkalarını hakaret ve küfür içerikli olup, üçüncü kişilere davacının başkalarını temelsiz yere hakaret eden ve küfür eden bir kişi olduğu yanılgısını verir niteliktedir, bu nedenle davacının toplumdaki değerlendirmesini düşürmüştür.

Osaka Bölge Mahkemesi 30 Ağustos 2015 (Gregorian Takvimi) Kararı

Bu durumda sorun olan, davacının, ‘sahte mesaj’ mağduru olduğu için, çevresindeki insanlardan yanlış anlaşılmalar nedeniyle tazminat talep etmesidir.

https://monolith.law/reputation/spoofing-dentityright[ja]

Basitçe anonim bir üçüncü kişinin hakaret içerikli bir mesaj yazmasından ziyade, ‘sahte mesaj’ gönderme durumunun daha büyük bir zarara yol açtığını söyleyebiliriz. Yukarıdaki 7 öğeye bakıldığında, mağdurun maruz kaldığı zararın derecesi ve zarar verme eyleminin kötü niyetli olduğu düşünülen bir durum olduğunu söyleyebiliriz.

“Yalancı Habitüel Adam” Başlıklı Gazete Reklamının Tazminat Örneği

“Yalancı Habitüel Adam” başlıklı gazete reklamı nedeniyle onurunun zedelendiğini iddia eden eski Japon Meclis Üyesi Suzuki Muneo, “Haftalık Shincho”yu yayınlayan Shinchosha’ya karşı tazminat talep etti. Tokyo Yüksek Mahkemesi, 25 Aralık 2003 (Gregorian Takvimi) tarihinde, Shinchosha’ya bir milyon yen ödeme emri veren ilk derece mahkemesi olan Tokyo Bölge Mahkemesi’nin kararını iptal etti ve “yalan söylediğine dair makul bir sebep olduğuna” hükmetti ve eski milletvekilinin talebini reddetti.

Sorun olan başlık, “Yalancı Habitüel Adam Suzuki Muneo, Tanaka Makiko’yu Ağlatıyor” idi. Ancak, ikinci derece mahkeme olan Tokyo Yüksek Mahkemesi, “Biraz terbiyesiz bir ifade olmasına rağmen, bu bir kişisel saldırı değil” sonucuna vardı. İlginç olan nokta, yukarıda belirtilen “onur kırıcı” hesaplama formülünde, “kamu kişisi” olan davalıya karşı, haftalık derginin yaptığı onur kırıcı eylemi kabul eden Tokyo Bölge Mahkemesi’nin kabul ettiği miktarın sadece bir milyon yen olmasıdır. “Kamu kişisi”nin diğer davalarda yüksek değerlendirildiği düşünülse de, bu durum şüpheli görünmektedir.

19 Yaşındaki Kız Çocuğuna Yönelik İftira Örneği

Eski Asahi Shimbun gazetesi muhabiri Takashi Uemura (58) ‘nın kızı (19), kendi fotoğrafının ve hakaret içeren yorumların Twitter’a yüklenmesi sonucu psikolojik acı çektiği gerekçesiyle, Kanto bölgesindeki 40’lı yaşlardaki bir erkeğe tazminat talep ettiği bir davadır.

Davalı erkek, başka bir yerden elde ettiği Uemura’nın kızının fotoğrafını Twitter’a yükledi ve “Asahi Shimbun’un askeri rahibe yalanını uyduran Takashi Uemura’nın kızı” olarak, o zamanlar okuduğu lise adını ve gerçek adını yazdı ve büyükannesi ve annesi hakkında yorum yaptıktan sonra “Anti-Japon yalanlarını uyduran bir babanın yetiştirdiği süper anti-Japon. Gelecekte kesinlikle Japonya’ya düşman olacak bir varlık olacak” gibi ifadelerle yorum yaptı.

Mahkemenin Görüşü

3 Ağustos 2016’da (Heisei 28), Tokyo Bölge Mahkemesi, davacının iddialarını tamamen kabul etti ve 1.7 milyon yen (tazminatın 1 milyon yen olduğu) ödeme emri verdi.

Davacının babasının işi nedeniyle yaptığı eylemlere karşı duyulan hoşnutsuzluk nedeniyle reşit olmayan bir kız çocuğuna yönelik kişilik saldırısı gerçekleştirdi ve bu durum kötü niyetli ve yasadışıdır (…) Bu gönderinin ekran görüntüsü ile çekilen resmi internet üzerinde hala mevcut ve hak ihlali devam ediyor (…) Tazminat miktarı aslında, davacının talebini aşan 2 milyon yen olmalıdır.

Tokyo Bölge Mahkemesi 3 Ağustos 2016 Kararı

Bu durumda, mağdurun özelliği reşit olmayan bir birey olmasına rağmen, davalının asıl hedefinin kızı olduğu ve ilgisiz bir reşit olmayan kişinin dahil edildiği durumun kötü niyetli olduğu değerlendirildi.

Yukarıda belirtilen yedi faktörden “mağdurun maruz kaldığı zararın derecesi” ve “zarar verme eyleminin kötü niyetliliği”, özellikle büyük olduğu düşünülen bir durumdur.

Veri Sahteciliği ve Eleştirilen Araştırmacının Örneği

Davalı, davalının web sitesinde yer alan belgelerle itibarının zedelendiğini iddia etmiş ve ayrıca davalı, davacının web sitesinde yer alan belgeler ve konuşmalarla itibarının zedelendiğini iddia etmiş ve her iki taraf da tazminat, belgelerin kaldırılması ve özür ilanının yayınlanması talebinde bulunmuştur.

Mahkemenin Görüşü

8 Kasım 2012 tarihinde, Tokyo Bölge Mahkemesi, davacının akademik dergiye gönderdiği makaleye karşı, “Davalının araştırma verilerini sahte veya değiştirdiği ve bu durumu web sitesinde yayınladığı eleştirisi, davacının toplumsal değerlendirmesini düşürdü.” şeklinde kabul etmiş ve 3.3 milyon yen (tazminat olarak 3 milyon yen, avukat ücreti olarak 300 bin yen) ödeme ve belgelerin davalının web sitesinden kaldırılması ve özür ilanının yayınlanması emrini vermiştir. Karşı dava hakkında ise, “Davacının yukarıdaki gönderisi, akademik bir bakış açısından eleştiri niteliğinde olup, davalının toplumsal değerlendirmesini düşürmez.” diyerek talebi reddetmiştir.

Bu davanın mağdur profili ‘Üniversite Profesörü, Doktor, Avukat’ olup, internet üzerinde gerçekleşmiştir. Anonim olmamasına rağmen, adil bir eleştiri kapsamında değerlendirilmedi ve araştırma verilerinin sahte veya değiştirildiği iddiası, toplumsal değerlendirmeyi büyük ölçüde düşürme potansiyeline sahip olabilir ve zarar verme eyleminin kötü niyetliliği yüksek olarak değerlendirilmiştir.

https://monolith.law/reputation/solatium-libel-maliciousness[ja]

Özet

Failden talep edilebilecek tazminat miktarının artmakta olduğuna dair belirlemeler olsa da, gerçekte yaşanan zararlar için hala düşük olduğunu söyleyebiliriz.

İtibar zedelenmesi kabul edilse ve tazminat talebi mümkün olsa bile, mağdurun elinde kalan para çok yüksek olmayacaktır. “İçsel acının telafisi” olarak, yetersiz olduğunu söyleyebiliriz.

Ancak, failin belirlenmesi ve tazminat talebinin başarılı olması durumunda, mağdur tarafın masraf taşıması gerektiği genellikle olmaz.

https://monolith.law/reputation/reputation-lawyers-fee[ja]

“Sahte mesaj gönderilen internet forumu örneği” durumunda, tazminat 60.000 Yen idi, ancak avukat ve araştırma masraflarının toplamı olan tazminat miktarı toplamda 1.306.000 Yen’dir. Genel vatandaşlar için mahkemeden dava dilekçesi almak, mahkemeye çıkmak, itibar zedelenmesi olarak kabul edilmek ve 1.306.000 Yen tazminat ödemek zorunda olmak büyük bir darbedir. Dahası, ceza davası açılırsa cezalandırılır ve para cezası ödemek zorunda kalırsınız.

Eğer hakaret eden failin sorumluluğunu sorgulamak, sessiz kalmak istememek, failin pişman olmasını istemek gibi düşünceleriniz varsa, deneyimli bir avukata danışın. Davanın görünümü ve prosedürleri hakkında da detaylı açıklama alabilirsiniz.

Bu makalenin içeriğini video olarak öğrenmek isteyenler, lütfen YouTube kanalımızdaki videomuzu izleyin.

https://youtu.be/NaiVe2M6tfg[ja]