LINE, Twitter DM, e-posta vb. yoluyla hakaret tespit edilebilir mi? Gönderenin kimliğini isteme imkanı

İnternet üzerindeki iftira ve dedikodu zararlarının tipik örnekleri, “anonim mesaj panolarında itibar haklarını ihlal eden (itibar zedeleyici) gönderiler yapıldı” şeklinde düşünülebilir. Bu tür gönderilerle ilgili olarak, silinmelerini talep etmek veya gönderenin kimliğini belirlemek mümkündür.

Peki, anonim mesaj panoları veya web üzerinde değil de, elektronik posta (aşağıda e-posta olarak anılacaktır), LINE, Twitter’ın DM’leri vb. aracılığıyla kötü niyetli mesajlar gönderildiğinde, itibar zedeleyici bir durum olduğu için, bu gönderenin kimliği belirlenebilir mi?

Sonucu önceden yazmak gerekirse, genel olarak bu zordur. Bunun iki büyük nedeni vardır.

• Baştan başlayalım, bu e-postayı (LINE, Twitter’ın DM’leri vb.) göndermek, prensip olarak “itibar zedeleyici” bir durum oluşturmaz.
• İstisnai olarak itibar zedeleyici bir durum oluşturduğunda bile, LINE veya Twitter’ın DM göndereninin kimliğini açıklama hakkı var mıdır?

Bu sorunlara ek olarak, hangi durumlarda suçlunun kimliğinin belirlenebileceğini açıklıyoruz.

E-posta Gönderimi ‘Yasadışı’ mı?

Onur Hakkı İhlali için ‘Açıklık’ Gerekir

Onur hakkı ihlali (itibar zedeleme) oluşabilmesi için, bir durumu ‘açıkça’ belirtmek gereklidir.

Buradaki sorun ‘açıklık’ kavramıdır. ‘Açıklık’, ‘belirsiz bir çokluğa karşı’ anlamına gelir ve bu ‘belirsiz veya çokluk’ ifadesi ‘belirsiz veya çok’ anlamına gelir. ‘Belirsiz’ veya ‘çok’ olması, en azından birinin yerine getirilmesi gerektiği anlamına gelir. ‘Belirsiz’ demek, örneğin, aynı sınıftaki sınıf arkadaşları ‘belirli’ iken, bir alışveriş merkezindeki yaya trafiği ‘belirsiz’ demektir. ‘Çok’, kesin bir çizgisi olmamasına rağmen, birkaç on kişi ‘çok’ olarak kabul edilir. Bu yüzden ‘aynı sınıftaki tüm sınıf arkadaşları’ ‘belirli bir çokluk’ olup, ‘belirsiz veya çok’ kavramının birini karşıladığı için, ‘belirsiz bir çokluk’ kavramına uyar.

Ancak, ‘birine bir e-posta (LINE, Twitter DM vb.) gönderdim’ durumunda, bu sadece ‘belirli bir azınlığa’ gerçeğin belirtilmesi olup, ‘belirsiz bir çokluk’ koşulunu karşılamayabilir.

https://monolith.law/reputation/defamation[ja]

Yayılma Teorisi Nedir?

Ancak, yukarıdakilere bir istisna vardır. Sadece bir kişiye söylediyseniz bile, o kişinin ‘yayılma’ olasılığı varsa, belirsiz bir çokluğa belirtme ile aynı kabul edilebilir. Örneğin, bir gazeteciye iftira attığınızı düşünün. Gazetecinin bunu bir makaleye dökeceği doğal olarak beklenir ve makale olduğunda, belirsiz bir çokluk o ‘iftira’yı okur. ‘Cezasızlık’ biraz sorunlu olabilir. Bu tür durumlarla başa çıkmak için, ‘Yayılma Teorisi’ gibi adlandırılan, yukarıdaki gibi ‘istisnalar’ kabul edilmiştir.

Yine de, çoğu durumda, bir e-posta veya LINE, Twitter DM alan kişi, bunu mutlaka başkalarına söylemez. ‘Yayılma Teorisi’nin geçerli olması, sadece istisnai durumlarla sınırlıdır.

Onur Hakkı Dışındaki Hakların İhlal Edilme Olasılığı da Var

‘Onur hakkı’ dışındaki durumlarda, her hakkın özgün tartışması olur, ancak en azından, onur hakkını savunması gereken durumlarda, yukarıdaki gibi sorunlar ortaya çıkar. Ve pratik bir his olarak, internet üzerindeki itibar zararına karşı savunulan hak, çoğunlukla onur hakkıdır. Eğer onur hakkını kullanamazsanız, hak ihlalini savunmak zor olacaktır.

Gönderici Bilgisi Açıklama Talebinin Sınırları

Ve hatta, onur hakkı veya diğer hakların ihlal edildiği kabul edilse bile, başka bir sorun daha vardır.

Avukatlar tarafından yapılan gönderici bilgisi açıklama talepleri, yani “ifşa edin, hakaret eden kişinin IP adresi ve adresi gibi bilgileri” talepleri, Japon ‘İnternet Servis Sağlayıcı Sorumluluk Sınırlama Yasası’ (Provider Liability Limitation Law) hükümlerine dayanmaktadır. Biraz karmaşık olabilir, ancak itibar zararının meydana geldiği durumlarda suçlunun belirlenmesi hakkı, “Japon Medeni Kanunu (Civil Code) gibi temel yasalarla doğal olarak kabul edilen haklar” değildir. Bu hak, İnternet Servis Sağlayıcı Sorumluluk Sınırlama Yasası ile ilk kez “oluşturulmuştur”.

Ve İnternet Servis Sağlayıcı Sorumluluk Sınırlama Yasası’na göre gönderici bilgisi açıklama talep hakkı, genellikle aşağıdaki gibi bir içeriğe sahiptir.

“Belirli Elektronik İletişim Hizmet Sağlayıcıları”, hak ihlali durumunda, gönderen hakkında sahip oldukları bilgileri açıklamalıdır.

Sorun, “Belirli Elektronik İletişim Hizmet Sağlayıcıları”dır. Bu, İnternet Servis Sağlayıcı Sorumluluk Sınırlama Yasası’ndaki “servis sağlayıcı”nın, yasal ifadesidir. Ve bu tam olarak “belirsiz bir çok kişiye yönelik iletişimi aracılık eden kişi” anlamına gelir.

https://monolith.law/reputation/provider-liability-limitation-law[ja]

E-posta Sunucusu “Belirli Elektronik İletişim Hizmet Sağlayıcı” mıdır?

Yani, bir web sitesi durumunda, bir site “belirsiz bir çok kişiye” açık olduğundan, sunucu yöneticisi “belirsiz bir çok kişiye yönelik iletişimi aracılık eden kişi”dir ve “Belirli Elektronik İletişim Hizmet Sağlayıcı”ya uygundur. Ancak, bir e-posta durumunda, bu “belirli bir kişiye” yönelik bir iletişimdir. Dolayısıyla, e-posta sunucusu “belirli birkaç kişiye yönelik iletişimi aracılık eden kişi”dir ve “Belirli Elektronik İletişim Hizmet Sağlayıcı”ya uymaz.

Yani, eğer onur kırıcı bir e-posta gönderilmişse bile, e-posta sunucusuna gönderici bilgisi açıklama talebinde bulunamazsınız.

Sivil Davalarda Suçlunun Belirlenmesi Zordur

Bu, temelde “mevcut yasal sistemin sınırları” sorunudur. “Hak ihlali ve yasadışı bir eylem gerçekleştirilmesine rağmen, suçluyu bilen kişiye (e-posta sunucusu yöneticisi vb.) suçlunun kim olduğu bilgisini açıklama aracı sağlanmamıştır” sorunu söz konusudur. Gelecekteki yasa değişiklikleri ile sorun çözülebilir ve ayrıca bu gerekliliğin yüksek olduğunu düşünüyorum, ancak mevcut yasa uyarınca, bu sorun çözülmemiştir.

Suç Olaylarında Failin Belirlenmesi Mümkündür

Yukarıdaki bilgiler, sadece medeni hukuk düzeyindeki durumları kapsar. Eğer bir suç olayı olarak polis harekete geçerse, durum farklıdır. Polis, “Japon İnternet Servis Sağlayıcı Sorumluluk Sınırlama Yasası’nın (Provider Liability Limitation Law) gönderici bilgilerini açıklama talebi hakkı” yerine, suç olaylarına ilişkin soruşturma yetkisi olarak internet servis sağlayıcısından bilgi talep edebilir. Dolayısıyla, “E-posta sunucusu belirli bir elektronik iletişim hizmet sağlayıcısına mı aittir?” sorusuyla ilgisiz olarak, IP adresi gibi bilgileri açığa çıkarabilir.

E-posta Gönderiminin “Suç” Kapsamına Girmesi Gerekir

Ancak, polis, bir “suç olayı” olmadıkça harekete geçmez. Yukarıda belirtildiği gibi, e-posta gönderimi, genellikle “itibar zedelenmesi”ne girmez. Ve internet üzerindeki itibar zararına karşı önlemler söz konusu olduğunda, itibar haklarının hemen ardından en çok ileri sürülen şey gizlilik ihlalidir. Ancak, gizlilik ihlali bir suç değildir. Çünkü “Gizlilik İhlali Suçu” gibi bir suç yoktur.

Dolayısıyla sonuç olarak,

• İtibar Hakları İhlali: Sadece bir kişiye (veya belirli bir azınlığa) gönderildiyse, çoğu durumda gerçekleşmez
• Gizlilik İhlali: Başından beri bir suç değildir

ve işleri engelleme veya tehdit gibi başka bir “suç”un gerçekleşip gerçekleşmediğini incelemek zorunda kalırız.

Polise Zarar Bildirimi veya Şikayet

İşleri engelleme veya tehdit gibi bir suç gerçekleşirse, polise,

• Sözde suç duyurusu gerektirmeyen suçlarda zarar bildirimi
• Suç duyurusu gerektiren suçlarda şikayet

yapabilirsiniz ve polis soruşturma yapar ve yukarıda belirtildiği gibi polis tarafından failin belirlenmesi olasıdır.

Ancak, sıkça söylenen bir durum olsa da, polis, zararın bildirilmesine rağmen, her zaman aktif bir şekilde soruşturma yapmayabilir. Bunun birçok nedeni olabilir, örneğin, “Aslında ne tür bir olay olduğu ve hangi tür bir soruşturmanın failin belirlenmesine yol açabileceği” konusunda mağdurun polise iyi bir açıklama yapamaması ve polisin teknik bilgi eksikliği nedeniyle anlamaması gibi durumlar olabilir. Bu tür durumlarda, IT konusunda uzman bir avukata başvurabilir ve avukatla birlikte zarar bildirimi veya şikayet yaparak polisin soruşturma yapmasını teşvik edebilirsiniz.

Küçük Özet: Yasadışı E-postalar ve Suçlunun Belirlenmesi

Yukarıdaki bilgilerden yola çıkarak, kötü niyetli ve yasadışı olduğunu söylemek istediğimiz e-postalar, LINE, Twitter DM gibi iletişimler ve suçlunun belirlenmesi genellikle aşağıdaki şekillerde olmaktadır.

Belirsiz birçok kişiye yönelikse iftira olarak kabul edilebilir

“İftira (onur hakkının ihlali)”nin “açıkça” gerektirdiği göz önüne alındığında, başlangıçta ne sivil ne de cezai olarak yasadışı olmayan ve herhangi bir anlamda suçlunun belirlenmesi mümkün olmayan bir durumdur.

Gizlilik İhlali vb.

Sivil olarak yasadışıdır ve suçlunun kim olduğu belirlenebilirse tazminat talebi gibi sorunlar ortaya çıkar. Ancak, bir-çok iletişim olduğu için, sivil olarak suçluyu belirlemek için bir yöntem yoktur. Bu temelde yasal sistemin yetersizliğinden kaynaklanmaktadır.

Gizlilik ihlali bir “suç” olmadığı için, polisin suçluyu belirleme olasılığı yoktur.

İşleri Engelleme veya Tehdit vb.

Bir suçtır ve polis soruşturma yaparsa suçlunun belirlenebileceği bir olasılık vardır.

Sivil olarak da yasadışıdır, ancak bir-çok iletişim olduğu için, sivil olarak suçluyu belirlemek için bir yöntem yoktur. Bu, yukarıdaki durumla aynıdır.

Göndereni Belirleme İmkanı da Avukatlar Birliği Sorgusu ile Mümkün Olabilir

Ancak, yukarıda belirtilen “özet”e bir istisna olarak, sivil düzeyde, “gönderen bilgisi ifşa talebi hakkı” yerine, sözde “Avukatlar Birliği sorgusu (23. madde sorgusu)” kullanılarak IP adresi ifşası gibi suçlunun belirlenmesi talep edilebilir.

https://monolith.law/reputation/references-of-the-barassociations[ja]

Avukatlar Birliği sorgusu, mantıken,

• Suçlu bilinirse tazminat talep edilebilir
• Suçlunun kim olduğu bilinmiyor

gibi durumlarda kullanılabilir. Örneğin,

• E-posta gönderildiği için tehdit mağduru oldum ve tazminat talep etmek istiyorum ama
• Kimin bu e-postayı gönderdiğini bilmiyorum

gibi durumlarda da kullanılabilir. Ancak, bu sorguya karşı, e-posta vb. sunucuların bilgiyi ifşa edip etmeyeceği ayrı bir sorundur.

Özet

LINE, Twitter DM veya e-posta gönderimi ile ilgili olarak iftira atma genellikle kabul edilmez. Ayrıca, gönderen bilgilerinin açıklanması da genellikle kabul edilmez, bu mevcut durumdur.

Ancak, Twitter’ın yanıt bölümü veya e-posta listeleri gibi, “belirsiz birçok kişi”nin görmesi muhtemel yerlerde, iftira atma olasılığı oldukça yüksektir.

Büromuz, IT alanındaki iftira davaları hakkında geniş bir uzman bilgisiye sahiptir. Ayrıca, IT ile ilgili iftiralar ihmal edildiğinde, genellikle göz ardı edilemeyecek kadar büyür. Erken harekete geçmek önemlidir. Herhangi bir sorunuz olduğunda, lütfen çekinmeden danışın.