Atıl Hesapların Tespiti Mümkün mü? Tespit Süreci ve Uygun Hukuki Önlemler Hakkında Açıklama

“Atıl Hesaplar” (捨てアカウント) üzerinden yapılan hakaret ve iftiralardan rahatsız olan birçok kişi olduğunu düşünüyoruz. Anonim hesaplar olduğu için, insanlar hakaret ve iftira yapmaya devam ediyor. Bu tür hesaplar, anonimliği kullanarak sadece hakaret ve iftira ile kalmayıp, dolandırıcılık gibi kötü niyetli eylemlerde de bulunabiliyorlar.

Atıl hesap olarak adlandırılan bu hesapların tespiti mümkün müdür? Bu makalede, atıl hesapların sahiplerini tespit etmek ve hukuki işlem yapmak için somut yöntemleri anlatıyoruz. Delil korumadan, gönderenin bilgi açıklama talebine ve hukuki sorumluluğun takibine kadar, uzman bir bakış açısıyla ayrıntılı bir şekilde açıklıyoruz.

SNS’de Kullanılan Tek Kullanımlık Hesaplar

SNS’de kullanılan tek kullanımlık hesaplar, kısa süreliğine kullanılıp atılan veya sorun çıksa bile kişisel etkilerinin olmayacağı varsayılarak oluşturulan hesaplardır. Anonim ifadeler, kişisel bilgilerin korunması, birden fazla hesabın farklı amaçlarla kullanılması gibi çeşitli nedenlerle tercih edilirler.

Gerçek ismini açıklamadan özgürce ifade etmek isteyenler, güvenilir olmayan servislere kayıt olurken veya ana e-posta adresini kullanmak istemeyenler tarafından sıklıkla kullanılır. Ayrıca, hobiler veya ilgi alanlarına göre hesapları ayırmak isteyenler veya gizli hesap olarak kullanmak isteyenler için de çeşitli amaçlarla oluşturulur.

Tek kullanımlık hesaplar geçici kullanım amaçlıyken, ana hesaplar (asıl hesaplar) sürekli kullanılan ve genellikle gerçek isim, yüz fotoğrafı gibi kişisel bilgilerin kaydedildiği, arkadaşlar ve tanıdıklarla iletişim kurma amacıyla kullanılan hesaplardır.

Atıl Hesaplar Bile Yazarın Kimliğini Belirlemede Kullanılabilir

Atıl hesaplar anonim olarak kullanılabilir, bu nedenle hesap bilgileri üzerinden bir kişinin kimliği belirlenemez. Ancak, gönderilerde kullanılan IP adresi ipucu olarak kullanılarak gönderenin kimliği belirlenebilir.

IP adresi, internete bağlanan cihazlara atanmış bir tanımlama numarasıdır. IP adresleri, internet servis sağlayıcıları (iletişim şirketleri) tarafından yönetilmektedir.

Atıl hesaplar üzerinden yapılan gönderilerde bile, IP adresi kaydedilmektedir. Atıl hesaplar aracılığıyla yapılan iftira ve hakaretlerle mücadelede ilk adım, hangi internet servis sağlayıcısının IP adresini yönettiğinin belirlenmesidir.

Atıl Hesapların Gönderenlerini Belirlemeden Önce Yapılması Gerekenler

Her gönderinin gönderenini belirlemek mümkün değildir. Bu işlem belirli bir sınırlama içerir ve belirlemeden önce yapılması gereken adımlar vardır.

• İlgili gönderide herhangi bir hak ihlali olup olmadığını kontrol edin
• Gönderinin yapıldığı tarihi ve saatini kaydedin
• Açık ve net kanıtlar bırakın

Bu adımların her birinin detaylarını açıklayacağız.

İlgili Gönderide Hak İhlali Olup Olmadığını Kontrol Edin

Göndereni belirlemek için, gönderinin içeriğinin yasa dışı olup olmadığı önemli bir noktadır. Gönderinin içeriğinde yasa dışılık yoksa, bilgi açıklama gerekliliklerini karşılamadığı için gönderenin belirlenmesi mümkün değildir.

Genellikle, iftira niteliğindeki yazılar ceza kanunları çerçevesinde suç teşkil eden eylemlerdir. Bir yazının iftira olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki üç koşulu sağlaması gerekir:

• Kamuoyuna açıklık: Birçok kişinin görebileceği bir yazı olmalıdır
• İtibar zedeleyici içerik: Kişinin itibarını zedeleyen bir içerik olmalıdır
• Gerçek bir olayın gösterilmesi: Saldırı için belirli bir gerçeği ortaya koymalıdır

Bu koşulları karşılamayan basit hakaretler, örneğin “aptal” gibi ifadeler, iftira suçu teşkil etmese de hakaret suçu kapsamına girebilir.

Bu koşullar karşılanmadığında, yasa dışılık bulunmadığına karar verilir ve bu durumda gönderenin belirlenmesi mümkün olmaz. Gönderinin içeriğinin hak ihlali veya suç teşkil edip etmediği konusunda uzman bir görüş almak da etkili olabilir. Avukat gibi uzmanlara danışarak uygun karar ve müdahalede bulunabilirsiniz.

Gönderinin Yapıldığı Tarihi ve Saatini Kaydedin

Atıl hesap sahibinin kimliğini belirlemek istiyorsanız, gönderinin yapıldığı tarihi ve saatini not almak ve mümkün olan en kısa sürede harekete geçmek önemlidir. Çünkü sosyal medya şirketlerinin IP adresleri gibi logları (kayıtları) genellikle yaklaşık üç ay gibi sınırlı bir süre için sakladıkları bilinmektedir. Bu süre geçtikten sonra, loglar silinebilir ve kimliği belirlemek zorlaşabilir.

Ekran görüntüsü veya web arşivi gibi kanıtlarınız olsa bile, logların saklama süresi dolduğunda bunların bir anlamı kalmaz. Bu nedenle, sorunlu bir gönderi keşfettiğinizde, mümkün olan en kısa sürede gönderi tarihini ve saatini kontrol edip, saklama süresi içinde işlemleri ilerletmeniz gerekmektedir.

Açık ve Net Kanıtlar Bırakın

Zarar gördüğünüzde, ilk yapmanız gereken şey, yasa dışı yazının kanıtlarını güvence altına almaktır. Gönderi silinebileceğinden, kanıtları hızla kaydetmek önemlidir.

Gönderinin içeriğini ve URL’yi yazdırmak güvenilir bir yöntemdir, ancak bir yazıcınız yoksa, başka yollarla kaydetmeniz gerekecektir. Kanıtları kaydetmeden bırakırsanız, gönderi silindiğinde yasa dışılığı kanıtlayamaz hale gelebilirsiniz. Kanıtları mutlaka güvence altına alın ve ileride oluşabilecek sorunlara karşı hazırlıklı olun.

Atıl Hesapların Gönderenlerini Nasıl Belirleyebiliriz

Atıl hesaplardan gönderenleri belirlemek için aşağıdaki yöntemler etkilidir.

• Gönderen Bilgilerinin Açıklanmasını Talep Etme
• Polis Tarafından Belirleme

Her birini açıklayalım.

Gönderen Bilgilerinin Açıklanmasını Talep Etme

Sosyal medyada karşılaşılan hakaret ve iftira gibi zararlarda, gönderen bilgilerinin açıklanmasını talep etmek, göndereni belirlemeyi mümkün kılar. Daha önce bu işlem, hem sosyal medya şirketi hem de zarar verenin kullandığı sağlayıcıya (internet hizmet sağlayıcısı) ayrı ayrı yapılması gerekiyordu.

Bu, sosyal medya şirketinin elindeki bilgilerin yalnızca gönderi için kullanılan IP adresi olması ve kişisel bilgileri belirlemeye yaramaması nedeniyleydi. IP adresinden sağlayıcıyı belirleyip, sağlayıcıdan sözleşmeli kullanıcı bilgilerinin açıklanmasını talep etmek gerekiyordu.

Fakat, Reiwa 4 (2022) yılının 27 Ekim’inde yürürlüğe giren değişiklikle, gönderen bilgilerinin açıklanmasını talep etme işlemi, önceden gereken iki aşamalı yargı süreci yerine, tek bir dava dışı işlemle tamamlanabiliyor. Dava dışı işlem, mahkemenin basit bir süreçle halledilmesi gereken işlemlerdir.

Gönderen bilgilerinin açıklanmasını talep etme işlemi biraz zaman alabilir. IP adresinin açıklanmasını talep etmek 1-2 ay, sözleşmeli kullanıcı bilgilerinin açıklanmasını talep etmek ise yaklaşık 3-4 ay sürebilir. Ancak, Google veya X (eski Twitter) gibi yabancı şirketlerle uğraşılıyorsa, süreç daha da uzayabilir.

Gönderen bilgilerinin açıklanmasını talep etme işlemi, bazen uzmanlık gerektirebilir, bu nedenle avukat gibi profesyonellerle danışmanızı öneririz. Daha fazla bilgi için aşağıdaki makaleye göz atın.

İlgili makale: Gönderen Bilgilerinin Açıklanmasını Talep Etme Nedir? Değişiklikle Gelen Yeni İşlemler ve Süreçler Hakkında Avukat Açıklaması[ja]

Sadece Ceza Davalarında Polis Tarafından Belirleme Mümkündür

E-posta yoluyla yapılan hakaret ve aşağılama çoğu zaman yasa dışı olarak kabul edilmez ve atıl hesap sahibini belirlemek zor olabilir. Ancak, e-posta içeriği bir ceza davasına dahil olduğunda, polis soruşturma kapsamında göndereni belirleyebilir.

Örneğin, tehdit içeren, şiddet veya ölümü ima eden, ‘seni veya aileni döverim’ gibi ifadeler veya ‘şunu açıklamak istemiyorsan para öde, şunu yap’ gibi şantaj veya zorlama suçlarına dahil olan içerikler, hayat veya mal varlığına zarar verebilecek potansiyel taşıdığı için, polis bu tür durumlarda soruşturmaya aktif olarak başlayabilir. Ayrıca, bir suç duyurusu veya dava dilekçesi sunulmuş ve olay zaten bir dava haline gelmişse, polis göndereni belirleyecektir.

Polis, atıl hesabın başlık bilgilerinden gönderim sırasındaki IP adresini belirleyerek başlar ve ardından IP adresinden sağlayıcıyı belirler. Sonra, sağlayıcıdan kişisel bilgilerin açıklanmasını talep ederek göndereni belirler.

Yine de, bu işlemler yalnızca bir cinayet veya yaralanma gibi olayların meydana gelme riski taşıdığı veya zaten bir suç duyurusu veya dava dilekçesi sunulmuş ve olay dava haline gelmiş durumlarda sınırlıdır. E-posta içeriğinden yasa dışılığı belirlemek zor olduğundan, en ufak bir endişe duyduğunuzda ilk olarak polise danışmanız önemlidir.

Atılan Hesapların Tespiti Sonrası Yapılacak İşlemler

Atılan hesapların tespiti sonrasında hangi işlemlerin yapılması gerektiğini aşağıda açıklıyoruz.

Makalelerin Kaldırılması İçin Geçici Tedbir Kararı Almak

İnternet servis sağlayıcısı belirlendikten sonra, gönderenin tespiti için gerekli kayıtların silinmesini önlemek amacıyla, gönderen bilgilerinin silinmesini yasaklayan geçici tedbir kararı başvurusu yapılır.

1. Makalelerin kaldırılması için geçici tedbir kararı almak
2. Gönderen bilgilerinin silinmesini yasaklayan geçici tedbir kararı başvurusu yapmak (Kayıtların silinmesini önlemek için)

Bu işlemler, internet servis sağlayıcısının sakladığı IP adresi gibi bilgilerin, gönderen bilgilerinin açıklanmasını talep eden işlemler tamamlanana kadar silinmemesini sağlamak içindir. Birçok internet servis sağlayıcısı belirli bir süre geçtikten sonra bilgileri otomatik olarak siler, bu nedenle bu işlemler çok önemlidir.

Gönderen bilgilerinin silinmesini yasaklayan geçici tedbir kararı başvurusu, internet servis sağlayıcısının merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede yapılır. Çoğu durumda, bu Tokyo Bölge Mahkemesi tarafından yürütülür. İşlemler sorunsuz ilerlerse, yaklaşık iki hafta içinde mahkemeden internet servis sağlayıcısına bilgilerin silinmesini yasaklayan bir karar çıkar.

Geçici tedbir kararı başvurusu ile paralel olarak, makalelerin kaldırılması için geçici tedbir kararı almak da mümkündür. Bu, makalenin yayılmasını önleyerek zararın büyümesini durdurabilir.

Geçici tedbir işlemleri, mahkemeye başvurarak acil durumlarda geçici önlemler alınmasını talep etmek içindir. Makalelerin kaldırılması için geçici tedbir kabul edilirse, internet servis sağlayıcısına veya site işletmecisine makalelerin kaldırılmasını emreden bir karar çıkarılır.

Medeni Sorumluluğun Takibi

Gönderen tespit edilebilirse, gönderene karşı medeni sorumluluk takibi yapılabilir. Bu, hasar tazminatı talebi veya manevi tazminat talebi gibi yöntemlerle olabilir.

İftira veya yasadışı bir gönderi nedeniyle manevi acı çekildiyse, manevi tazminat talep edilebilir. Ayrıca, gönderi nedeniyle iş veya sosyal itibar kaybı gibi somut zararlar meydana gelmişse, hasar tazminatı talebi de mümkündür.

Bu talepler, sadece gönderene hukuki sorumluluk yüklemekle kalmaz, aynı zamanda tekrarının önlenmesini teşvik eder. Hukuki işlem yaparak, gönderen kendi eyleminin ciddiyetini anlar ve benzer eylemleri bir daha yapmamak için teşvik edilir.

Medeni sorumluluğun takibi, avukat gibi uzmanlara başvurulduğunda daha sorunsuz ilerleyebilir. Uzman desteği ile uygun talep miktarının hesaplanması, işlemlerin yürütülmesi gibi çeşitli konularda güvenle hareket edilebilir.

Özet: Anonim Hesapların Tespiti ve Önlemleri İçin Avukata Danışın

Sosyal medyada anonim hesapların tespiti hiç de kolay bir iş değildir. Gönderilerin yasal olup olmadığının değerlendirilmesi, gönderenin bilgilerinin ifşa edilmesi talebinin süreci ve ifşa sonrası hukuki işlemler gibi, uzmanlık gerektiren birçok durum vardır.

Özellikle, gönderenin bilgilerinin ifşa edilmesi talebi, İnternet Servis Sağlayıcıları Sorumluluk Sınırlama Yasası’nın (Japanese Provider Responsibility Limitation Law) yeniden düzenlenmesiyle prosedürler basitleştirilmiş olsa da, hala karmaşık bir süreçtir. Ayrıca, ifşa talebinin kabul edilmesi için, gönderinin içeriğinin iftira veya hakaret suçu gibi yasa dışı bir eylem olduğunun kanıtlanması gerekmektedir.

Bu tür değerlendirmeler uzmanlar olmadan zor olabilir ve yanlış bir yaklaşım, durumu daha da kötüleştirebilir. Bu nedenle, anonim hesapların tespitini düşünüyorsanız, bir avukat gibi uzmanlara danışın.

Avukata danışmak, aşağıdaki avantajları sağlayabilir:

• Gönderi içeriğinin yasa dışı olup olmadığının değerlendirilmesi
• Gönderenin bilgilerinin ifşa edilmesi talebinin sürecinin yönetilmesi
• Ifşa sonrası hukuki işlemlerin değerlendirilmesi

Anonim hesaplardan gelen hakaret ve taciz kesinlikle kabul edilemez. Sessiz kalmayın ve uzmanların yardımıyla kararlı bir şekilde harekete geçin.

Hukuk Büromuz Tarafından Sunulan Çözümler

Monolith Hukuk Bürosu, IT ve özellikle internet ile hukukun her iki alanında da zengin deneyime sahip bir hukuk firmasıdır. Son yıllarda, internet üzerinde yayılan itibar zedelenmesi ve iftira gibi bilgiler, ‘Dijital Dövme’ olarak adlandırılan ve ciddi zararlara yol açan bir sorun haline gelmiştir. Büromuz, ‘Dijital Dövme’ ile mücadele etmek için çözümler sunmaktadır. Aşağıdaki makalede detayları bulabilirsiniz.

Monolith Hukuk Bürosu’nun Uzmanlık Alanları: Digital Tattoo[ja]