Czy pomysłom przyznaje się prawa autorskie? Granica między wyrażeniem a pomysłem

Prawo autorskie to prawo chroniące dzieła, a w japońskim Prawie Autorskim (japońskie Prawo Autorskie) stwierdza się, że

“Odnosi się do tych, które twórczo wyrażają myśli lub uczucia i należą do dziedziny literatury, nauki, sztuki lub muzyki”

Artykuł 2, ustęp 1, japońskiego Prawa Autorskiego

W związku z tym, pomysły lub teorie, nawet jeśli są oryginalne i nowatorskie, nie są uznawane za dzieła autorskie.

Jednakże, rozróżnienie między ideą a wyrażeniem jest trudne i często staje się punktem spornym. W tym artykule wyjaśniamy, jak sądzone są prawa autorskie i pomysły w przypadku dzieł językowych.

Co więcej, jak sądzone są prawa autorskie i pomysły w przypadku fotografii i dzieł sztuki, wyjaśniamy szczegółowo w poniższym artykule.

https://monolith.law/corporate/idea-copyright-admit-case-law[ja]

Teoria podziału na ideę i wyrażenie

W kontekście tego problemu, istnieje międzynarodowe i podstawowe podejście znane jako “teoria podziału na ideę i wyrażenie”.

W prawie autorskim, jest to koncepcja, która rozróżnia między ideą a jej konkretnym wyrażeniem, chroniąc tylko konkretne wyrażenie, a nie uznając za naruszenie praw autorskich sytuacji, gdy tylko idea jest wspólna.

Celem tego podejścia jest zapobieganie hamowaniu wolnej ekspresji poprzez ochronę idei. Jeśli osoba, która jako pierwsza wyraziła pewną ideę, miałaby prawo do jej wyłączności, inni nie mogliby swobodnie wyrażać się za pomocą tej samej idei, co utrudniałoby powstawanie nowych dzieł. Taka sytuacja byłaby sprzeczna z pierwotnym celem prawa autorskiego, które ma na celu “stymulowanie tworzenia nowych dzieł poprzez zapewnienie twórcom sprawiedliwego zwrotu, a tym samym promowanie rozwoju kultury”.

Granica między ideą a wyrażeniem w sądzie

Gdyby można było jasno rozdzielić granicę między ideą a wyrażeniem, zakres ochrony byłby oczywisty. Jednakże, określenie, co jest ideą, a co konkretnym wyrażeniem, jest niejasne i trudno jest wyraźnie wyznaczyć granicę. Nie można powiedzieć, że w poprzednich precedensach ustanowiono ogólne kryterium.

Przyjrzymy się granicy między ideą a wyrażeniem, analizując przypadki sądowe, w których sporne było naruszenie praw autorskich.

Incident związany z artykułem z dziedziny nauk matematycznych

Jeden z członków wspólnego seminarium badawczego dotyczącego badań nad falami mózgowymi, interdyscyplinarnego badania obejmującego medycynę, matematykę i fizykę, opublikował artykuł z dziedziny nauk matematycznych w renomowanym międzynarodowym czasopiśmie naukowym, samodzielnie lub wspólnie z niektórymi członkami tego seminarium. Wystąpił przypadek, w którym spór dotyczył tego, czy ten artykuł naruszał prawa autorskie do wspólnych dzieł autorstwa wszystkich członków seminarium, takich jak krótkie artykuły prezentowane na konferencjach.

W tym przypadku, sąd nie uznał naruszenia praw autorskich.

Proces wyjaśniania tezy przedstawionej w dziele dotyczącym matematyki jest samą ideą (pomysłem) tego dzieła, więc nawet jeśli twórczość jest uznawana w formie wyrażenia procesu wyjaśniania tezy, można twierdzić, że ma ona prawa na podstawie prawa autorskiego, ale proces wyjaśniania tezy i równania używane do jego wyjaśnienia nie są dziełem na podstawie prawa autorskiego.

Wyrok Sądu Najwyższego w Osace z dnia 25 lutego 1994 roku

W wyroku stwierdzono, że

Celem publikacji naukowej jest przekazanie ogólnych praktycznych spostrzeżeń zawartych w niej i umożliwienie innym naukowcom dalszego rozwoju. Jeśli ten rozwój stanowi naruszenie praw autorskich, cel nie zostanie osiągnięty. To samo dotyczy matematyki, dziedziny nauki, gdzie nie można dalej rozwijać tego, co jest wyrażone w dziele, w tym procesu wyjaśniania tezy, który obejmuje rozwinięcie równania.

To jest wyrok, który stwierdza, że proces wyjaśniania tezy i równania, jak w przypadku artykułów z dziedziny nauk matematycznych, nie są dziełem na podstawie prawa autorskiego.

https://monolith.law/corporate/copyright-infringement-relatedtothe-program[ja]

Incident Esashi Oiwake: Pierwsza instancja i apelacja

Z drugiej strony, wyrok został odwrócony w Sądzie Najwyższym i Sądzie Apelacyjnym w sprawie incydentu Esashi Oiwake. W tym przypadku, autor non-fiction o Esashi Oiwake twierdził, że program telewizyjny “W poszukiwaniu korzeni Esashi Oiwake” był adaptacją jego książki, i wniósł pozew o odszkodowanie przeciwko NHK i innym, którzy wyprodukowali i wyemitowali program.

Problemem była część prologu książki, która mówiła, że Krajowe Zgromadzenie Esashi Oiwake jest szczytem roku. W mieście Esashi, powszechnym jest uważanie letniego festiwalu w świątyni Ubakami, który odbywa się w sierpniu, za najbardziej ruchliwe wydarzenie w mieście. Chociaż Krajowe Zgromadzenie Esashi Oiwake jest ważnym wydarzeniem odbywającym się co roku, nie oznaczało to, że całe miasto było pełne życia.

Jednakże, w programie telewizyjnym,

“We wrześniu, Esashi odzyskuje swój dawny ruch. Odbywa się Krajowe Zgromadzenie Esashi Oiwake. Przez trzy dni festiwalu, miasto nagle ożywa.”

ta narracja była twierdzona przez powoda jako nieautoryzowana adaptacja tekstu z książki,

“Esashi, tylko przez dwa dni we wrześniu, nagle osiąga szczyt roku, jakby była iluzją. Odbywa się Krajowe Zgromadzenie Esashi Oiwake, które gromadzi najlepsze Oiwake z całego Japonii.”

Powód twierdził, że naruszono jego prawo do adaptacji.

Sąd Okręgowy w Tokio (wyrok z 30 września 1996 roku) i Sąd Apelacyjny w Tokio (wyrok z 30 marca 1999 roku) uznały roszczenia powoda, stwierdzając,

“To, że najbardziej ruchliwym okresem w obecnym mieście Esashi jest letni festiwal w świątyni Ubakami w sierpniu, jest powszechnym poglądem w mieście Esashi. To jest odmienne od powszechnego poglądu mieszkańców Esashi, że jest to czas Krajowego Zgromadzenia Esashi Oiwake. To jest specyficzne dla autora, który ma specjalną pasję do Esashi Oiwake. Narracja programu opisuje główne punkty prologu w tej samej kolejności, a treść wyrażenia jest wspólna, a mimo to wyrażenie o najbardziej ruchliwym wydarzeniu w roku jest odmienne od powszechnego rozumienia, ale jest wspólne z prologiem. Ponadto, wiele aspektów zewnętrznej formy wyrażenia jest prawie podobnych, więc można bezpośrednio odczuć istotne cechy formy wyrażenia w prologu. Dlatego narracja programu jest adaptacją prologu, a produkcja i emisja programu narusza prawo do adaptacji, prawo do emisji i prawo do wyświetlania nazwiska w odniesieniu do dzieła autora.”

orzekły.

Incident Esashi Oiwake: Apelacja

W odpowiedzi na to, NHK i inni złożyli apelację. W tej apelacji, pokazano wyrok, który jest nadal uznawany za standard naruszenia praw autorskich (prawo do adaptacji).

Sąd Najwyższy stwierdził, że “adaptacja dzieła” oznacza:

działanie polegające na tworzeniu innego dzieła, które pozwala osobie, która się z nim zetknie, bezpośrednio odczuć istotne cechy wyrażenia istniejącego dzieła, poprzez twórcze wyrażanie nowych myśli lub emocji, dodając modyfikacje, dodatki, zmiany itp. do konkretnego wyrażenia, zachowując jednocześnie tożsamość istotnych cech wyrażenia istniejącego dzieła, opierając się na istniejącym dziele.

Następnie, Sąd Najwyższy stwierdził, że:

działanie polegające na tworzeniu dzieła, które ma tożsamość tylko w częściach, które nie są wyrażeniem samego w sobie lub w częściach, które nie mają twórczości w wyrażeniu, z istniejącym dziełem językowym, nie jest adaptacją istniejącego dzieła.

Sąd Najwyższy, wyrok z dnia 28 czerwca 2001 roku (rok 2001)

Pierwsze, Sąd Najwyższy stwierdził, że:

części, w których narracja w tej sprawie ma tożsamość z prologiem w tej sprawie, takie jak fakt, że miasto Esashi kiedyś prosperowało dzięki połowowi śledzi, i że było to bogate miasto, o którym mówiono, że “nie ma go nawet w Edo”, a teraz śledzie odeszły i nie ma już śladu tego zgiełku, należą do powszechnie znanych faktów i są powszechnymi faktami o Esashi, i mają tożsamość tylko w częściach, które nie są wyrażeniem samego w sobie.

Następnie, Sąd stwierdził, że:

nawet jeśli uważa się, że to, że najbardziej tętniącym życiem momentem w obecnym Esashi jest krajowe spotkanie Esashi Oiwake, jest to coś innego niż powszechne myślenie mieszkańców Esashi i jest to pomysł specyficzny dla autora, to samo zrozumienie nie jest wyrażeniem, które powinno być chronione przez prawo autorskie, i nie ma powodu, aby zakazać wyrażania tego samego zrozumienia, a w narracji w tej sprawie, strona programu telewizyjnego wyraziła na podstawie tego samego zrozumienia, że w Esashi, w wrześniu, odbywa się krajowe spotkanie Esashi Oiwake, miasto odzyskuje swój dawny zgiełk raz w roku, i miasto nagle ożywa, co doprowadziło do uznania tożsamości z prologiem w częściach, które nie są wyrażeniem samego w sobie, a także w konkretnym wyrażeniu, obie strony są różne.

W związku z tym, narracja w tej sprawie została stworzona na podstawie tego dzieła, ale części, które mają tożsamość z prologiem, są częściami, które nie są wyrażeniem samego w sobie lub nie mają twórczości w wyrażeniu, i nie można bezpośrednio odczuć istotnych cech wyrażenia prologu z wyrażenia narracji, więc nie można powiedzieć, że jest to adaptacja prologu.

Na podstawie tego wyroku, Sąd Najwyższy odrzucił roszczenia autora.

Stało się to precedensem, który pokazuje konkretną metodę oceny naruszenia prawa do adaptacji i wskazuje, że pomysły nie są chronione przez prawo autorskie.

Podsumowanie

Nawet jeśli części nie będące wyrażeniem pomysłu są podobne, nie można uznać tego za naruszenie praw autorskich, jeśli nie można bezpośrednio odczuć istotnych cech.

Jednakże, ocena tej granicy jest bardzo trudna, dlatego zalecamy skonsultowanie się z doświadczonym prawnikiem.