YouTube'da Yerel Video Yayınlarken Dikkat Edilmesi Gereken Portre Hakları

YouTube’da her gün çeşitli türlerde videolar yayınlanmaktadır ve bunların arasında, YouTuber’ların sokaklara çıkıp yayalarla röportajlar yaptığı sokak röportajları türü videolar bulunmaktadır. Sokak röportajı videolarında, yayaların videoda görünmesi durumu da olabilir.

Burada sorun olan nokta, sokak röportajı videolarında yayaların göründüğü durumlarda, yayaların yüzlerinin tanınabilir olduğu videoların YouTube’a yüklenmesinin, yayaların ‘Japon Portre Hakları’nı ihlal edip etmediğidir. Bu makalede, sokak röportajı videolarını YouTube’da yayınlarken dikkat etmeniz gereken ‘Japon Portre Hakları’ hakkında açıklamalar yapacağız.

Portre Hakkı Nedir?

“Portre hakkı” terimini duyan birçok kişi olabilir, ancak portre hakkı, belirli bir kişinin yüzü veya görünüşünün, belirli bir kişinin izni olmadan “fotoğraflanmaması” veya “ilan edilmemesi” hakkıdır. Portre hakkı hakkında, hukukta açıkça kabul edilen bir düzenleme bulunmamaktadır.

Portre hakkı, Anayasanın 13. maddesinde belirtilen “Tüm vatandaşlar, birey olarak saygı görmelidir. Yaşam, özgürlük ve mutluluk arayışına yönelik vatandaşların hakları, kamu yararına aykırı olmadıkça, yasama ve diğer ulusal politikalarda en yüksek saygıyı gerektirir” ifadesinde belirtilen mutluluk arayışı hakkına dayanarak kabul edilen bir haktır ve bu hak, önceki kararlar vb. ile belirlenmiştir.

Hangi Durumlarda Portre Hakkı İhlali Olur?

Portre hakkı ihlali olup olmadığı, genellikle aşağıdaki durumlara bağlı olarak belirlenir:

• Fotoğraftaki kişinin yüzünün tanımlanabilir olup olmadığı
• Fotoğraftaki kişinin fotoğraf veya videonun ana konusu olup olmadığı
• Fotoğraf veya videonun yayılma potansiyeli yüksek bir yerde veya medyada yayınlanıp yayınlanmadığı
• Fotoğrafın çekilmesi veya yayınlanması konusunda fotoğraftaki kişinin onayının olup olmadığı
• Fotoğrafın çekildiği yerin fotoğraf çekilebilecek bir yer olup olmadığı

https://monolith.law/reputation/portraitrights-onthe-internet[ja]

Fotoğraftaki Kişinin Yüzünün Tanımlanabilir Olup Olmadığı

Fotoğraftaki kişinin yüzü tanımlanamıyorsa, baştan başlayarak fotoğraftaki kişinin kim olduğunu belirlemek zor olacaktır ve bu durum portre hakkı ihlali olarak kabul edilmez. Portre hakkı ihlalinin kabul edilebilmesi için, çekilen fotoğraf veya videonun içeriğinin, fotoğraftaki kişinin yüzünün tanımlanabilir olmasını gerektirir.

Örneğin, bir dış çekim videosunu düşünün, eğer geçen kişilerin yüzleri tanımlanamıyorsa ve kim oldukları belirlenemiyorsa, bu durumun portre hakkı ihlali olarak kabul edilme olasılığı düşük olarak değerlendirilir.

Fotoğraftaki Kişinin Fotoğraf veya Video’nun Ana Konusu Olup Olmadığı

Örneğin, fotoğraftaki kişinin yüzü tanımlanabilir olsa bile, eğer fotoğraftaki kişi fotoğraf veya video’nun ana konusu değilse ve toplum yaşamında kabul edilebilir sınırları aşmadığı değerlendirilemezse, bu durum portre hakkı ihlali olarak kabul edilmeyebilir. Yani, portre hakkı ihlalinin kabul edilebilmesi için, fotoğraftaki kişinin fotoğraf veya video’nun ana konusu olması ve ayrıca toplum yaşamında kabul edilebilir sınırları aşabileceği değerlendirilebilir olması gerekmektedir.

Örneğin, bir dış çekim videosunu düşünün, eğer geçen kişilerin yüzleri tanımlanabilir olsa bile, ana konu olan YouTuber’ın arkasında küçük bir şekilde ve sadece bir an için görünüyorsa, bu durumun portre hakkı ihlali olarak değerlendirilme olasılığı mutlaka yüksek değildir.

Fotoğraf veya Video’nun Yayılma Potansiyeli Yüksek Bir Yerde veya Medyada Yayınlanıp Yayınlanmadığı

Fotoğraf veya video’nun yayılma potansiyeli yüksek bir yerde veya medyada yayınlanması durumunda, portre hakkı ihlalinin kabul edilme olasılığı artar. Örneğin, YouTube’da bir dış çekim videosu yayınladığınızda, video sadece YouTube’da değil, aynı zamanda Twitter veya Instagram gibi sosyal medya platformlarında da yayılabilir ve bu durum portre hakkı ihlalinin kabul edilme olasılığını artırır.

Fotoğrafın Çekilmesi veya Yayınlanması Konusunda Fotoğraftaki Kişinin Onayının Olup Olmadığı

Portre hakkı, fotoğraftaki kişinin tasarruf edebileceği bir haktır, bu nedenle fotoğrafın çekilmesi veya yayınlanması konusunda fotoğraftaki kişinin onayı varsa, bu durum portre hakkı ihlali olarak kabul edilmez.

Ancak, onayın olup olmadığı veya onayın hangi kapsamda olduğu konusunda taraflar arasında fikir ayrılıkları olabilir. Bu nedenle, onay alırken, onayın içeriğini belirginleştirmek önemlidir.

YouTube ile ilgisi olmayan bir dava örneği olarak, bir kadın modelin, fotoğrafının çekilmesine onay vermiş olmasına rağmen, bu fotoğrafın bir buluşma sitesinin reklamında kullanılmasına onay vermediği ve bu durumun portre hakkı ihlali olarak kabul edildiği bir durum vardır. YouTube’da yapılan röportaj videolarında da, bu videonun “nasıl” yayınlanacağı konusunda bir anlaşmazlık olması durumunda, portre hakkı ihlali olabileceği düşünülebilir.

Ayrıca, dış çekim videolarında, birçok geçen kişi olduğunda, tüm geçen kişilerden onay almak gerçekçi olarak zor olabilir. Bu nedenle, geçen kişilerin görüntüye girmemesi için mümkün olduğunca düzenleme yapmak veya geçen kişilerin yüzlerine mozaik uygulamak gibi çözümler gerekebilir.

Fotoğrafın Çekildiği Yerin Fotoğraf Çekilebilecek Bir Yer Olup Olmadığı

Portre hakkı ihlalinin kabul edilip edilmeyeceğini belirlemek için bir kriter olarak, fotoğrafın çekildiği yerin fotoğraf çekilebilecek bir yer olup olmadığı da önemlidir. Bu, portre hakkının, gizlilik hakkının bir türü olarak anlaşıldığı ile ilgilidir. Gizlilik hakkı, basitçe ifade edersek, genellikle başkalarının bilmesini istemediğiniz şeylerin yayınlanmaması hakkıdır.

https://monolith.law/reputation/scope-of-privacyinfringement[ja]

Dış çekim videolarında, “bu kişi o zaman oradaydı” gibi bilgileri içerir. Basitçe ifade edersek, gündüz vakti Shibuya’da, “orada olduğu” bilgisinin gizlilik seviyesi düşük ve bu anlamda “fotoğraf çekilebileceği” tahmin edilebilirken, gece bir aşk oteli bölgesinde, “orada olduğu” bilgisinin gizlilik seviyesi yüksek ve “fotoğraf çekilebileceği” tahmin edilmesi zordur. Ayrıca, bir dolandırıcılık barına sızma videosunda, içerideki çalışanların yüzlerini çektiğinizde, mutlaka fotoğraf çekilme olasılığı yüksek değildir ve bu durum portre hakkı ihlalinin kabul edilme olasılığını artırır.

Bu şekilde, dış çekim videolarını şehir merkezinde çektiğinizde, genellikle birçok kişinin gözüne çarpar ve ayrıca fotoğraf çekilebileceği tahmin edilebilir. Bu nedenle, genel bir durumda, portre hakkı ihlalinin reddedilmesi olasılığını artırır.

https://monolith.law/reputation/problems-of-uploading-videos-and-voyeur-videos-to-youtube[ja]

Portre Haklarının İhlali Durumunda Hangi Yasal Sorumluluklar Doğar?

Portre haklarını ihlal etmiş olsanız bile, yasal bir düzenleme bulunmadığından, cezai sorumluluk taşımanız gerekmez. Ancak, belirli bir kişiyi çekmek için, girişi yasaklanmış bir yere girmeniz durumunda, cezai olarak konut ihlali veya izinsiz kalma gibi suçlardan sorumlu tutulabilirsiniz, bu nedenle dikkatli olmanız gerekmektedir.

Portre haklarının ihlali konusunda, cezai sorumluluk doğmazken, hukuki sorumluluk doğabilir. Özellikle, portre haklarını ihlal eden eylemler haksız fiil olarak kabul edilir ve Japon Medeni Kanunu’nun (Japanese Civil Code) 709. maddesi uyarınca tazminat ödeme yükümlülüğü doğabilir. Ayrıca, portre haklarının ihlali nedeniyle durdurma talebi alabilirsiniz ve bu durumda, başkalarının portre haklarını ihlal eden fotoğrafları veya videoları yayınlamanız mümkün olmayabilir. Dahası, YouTube’daki yer çekimli videolar durumunda, portre haklarının ihlali temelinde, videonun silinmesini talep edebilirler.

https://monolith.law/reputation/infringement-portrait-rights-and-privacy-rights-on-youtube[ja]

Yerinde Çekim Videolarında Portre Haklarını İhlalini Önleme Yöntemleri

Peki, yerinde çekim videolarını çekip yayınlarken, portre haklarını ihlalini önlemek için nelere dikkat etmeliyiz?

Öncelikle, yerinde çekim videolarını çekerken, yoldan geçenlerin görüntüye girmemesine dikkat etmek ve çekimleri bu şekilde yapmak gereklidir. Ayrıca, sokak röportajları gibi durumlarda, çekim konusu olan kişiye video hakkında ve proje içeriği hakkında bilgi verin ve çekim ve yayın konusunda onların onayını alın. Onay alınamadığı durumlarda, videoyu yayınlamamalısınız.

Eğer yoldan geçenlerin görüntüye girmesi kaçınılmazsa, video düzenlemesi sırasında mozaik işlemi yapmak iyi bir fikir olabilir. Elbette, yoldan geçenlerin yüzleri belirlenebilir durumda olsa bile, toplum yaşamında kabul edilebilir sınırları aşmadığı ve portre haklarını ihlal etmediği durumlar da düşünülebilir. Ancak, gereksiz sorunları önceden önlemek anlamında, mozaik işlemi yapmak akıllıca olacaktır.

Ayrıca, çekim yerini de düşünün ve video içeriği ile ilişkili olarak, mutlaka yoldan geçenlerin yoğun olduğu bir yerde çekim yapmanız gerekmiyorsa, yoldan geçenlerin görüntüye girmeyeceği bir yerde yerinde çekim videolarını çekin.

Özet

Yukarıda, YouTube’da yer çekimli videoları yayınlarken dikkat etmeniz gereken portre hakları hakkında açıklamalar yaptık. YouTube’un son yıllardaki popülaritesinin artmasıyla birlikte, yer çekimli video yayınlama sayısı da artmıştır. Bu nedenle, geçerken yürüyen insanlar gibi kişilerin portre haklarının ihlal edilme olasılığı da artmıştır. Fotoğraf veya video çekilen kişinin portre hakları hakkında doğru bilgiye sahip olması önemlidir, ancak çekim yapan kişinin portre hakları hakkında doğru bilgiye sahip olması en önemli olanıdır. Portre hakları ile ilgili sorunlar hukuki sorunlardır ve uzman bir değerlendirme gerektirir, bu yüzden başkalarının portre hakları ile ilgili sorunlar yaşama olasılığı olan videoları YouTube’a yayınlamayı düşünenlerin bir avukata danışmaları önerilir.

Bu makalenin içeriğini video olarak öğrenmek isteyenler, lütfen firmamızın YouTube kanalındaki videoları izleyin.

https://youtu.be/graUEsvBlow[ja]