Bir Kişinin İsmini İzinsiz Kullanmak Suç Teşkil Eder mi? Kişisel Bilgilerin İfşa Edildiği Örnek Olaylar Hakkında Açıklama

Günümüzde, internet ve sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte artık herkes kolaylıkla bilgi yayınlayabilir hale geldi. Ancak bu durum, kişisel bilgilerin işlenmesi konusunda büyük bir dikkat gerektiriyor. Kendi adınızın başkaları tarafından izinsiz kullanılmasının hangi suçlara yol açabileceğini merak eden birçok kişi olabilir. Ayrıca, adınızın ifşa edildiğinde nasıl bir yol izlemeniz gerektiğini bilemeyip, durumu olduğu gibi bırakanlar da maalesef bir gerçek.

Bu makalede, internet ve sosyal medya üzerinde adınız gibi kişisel bilgilerin izinsiz olarak yayınlanması ve bu durumun göz ardı edilmesinin risklerini ele alacağız. Ayrıca, bu tür bir durumla karşılaştığınızda nasıl bir yol izlemeniz gerektiğini ve hukuki olarak hangi sorumlulukların takip edilebileceğini somut örneklerle açıklayacağız.

Başkalarının İsimlerini İzinsiz Yayınlamak Gizlilik Haklarının İhlalidir

İnternet ve sosyal medya platformlarında başkalarının gerçek isimleri gibi kişisel bilgileri izinsiz yayınlamak, gizlilik haklarının ihlal edilmesi ihtimalini taşır. Gizlilik hakkı, herkesin sahip olduğu bir haktır ve özel hayatla ilgili bilgilerin izinsiz yayınlanmasını engelleme hakkını ifade eder. Kişisel özel alanı koruyan ve ‘bireysel hakların kaynağı’ olarak kabul edilen önemli bir insan hakkıdır.

Gizlilik hakkı, Japon Anayasası’nın (日本国憲法) 13. maddesinin yorumlanmasıyla güvence altına alınan temel insan haklarından biri olarak kabul edilir. Hukukta açıkça ifade edilmemiş olsa da, anayasanın yorumu ve mahkeme kararlarıyla zamanla sağlamlaştırılmıştır. İnternet üzerinde başkalarının isimlerini izinsiz yayınlamak gibi eylemler, kişisel özel alanı ihlal ederek özel hayatla ilgili bilgileri açığa çıkardığı için gizlilik hakkının ihlali sayılabilir.

Bir Kişinin İsmi İzinsiz Kullanıldığında Eylemin Yasadışı Olduğu Durumlar

Privacy hakkının ihlali tek başına hemen yasadışı olarak kabul edilmez; ancak ifşa edilen içerik veya eklenen yorumlar gibi faktörlere bağlı olarak, sadece privacy hakkının ihlali değil, aynı zamanda cezai suçlar da söz konusu olabilir.

İnternet üzerinde bir kişinin ismini izinsiz kullanmanın suç teşkil ettiği durumları ve uygulanabilecek ceza kanunlarına örnekler vererek açıklayacağız.

İnternet ve Sosyal Medyada Karalama İçin Uygulanan Ceza Hukuku

İnternet veya sosyal medya üzerinde sadece bir kişinin adını yayınlamakla kalmayıp, aynı zamanda onu karalayan içerikleri de paylaştığınızda, bu durum sadece gizlilik ihlali değil, aynı zamanda Japon Ceza Kanunu’nun hakaret suçu (Ceza Kanunu Madde 230) ve aşağılama suçu (Ceza Kanunu Madde 231) kapsamında cezai yaptırımla karşı karşıya kalabileceğiniz anlamına gelir. Hakaret suçu, aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır.

Kamuoyu önünde gerçekleri açıklayarak bir kişinin itibarını zedeleyen kişi, bu gerçeklerin varlığına bakılmaksızın, üç yıla kadar hapis veya yasaklama ya da beş yüz bin yen (500,000 JPY) altında para cezasına çarptırılır.

Alıntı: Aşağılama ve Hakaret Suçlarının Tarihsel Gelişimi｜Japon Adalet Bakanlığı[ja]

Ayrıca, aşağılama suçu aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır.

Gerçekleri açıklamaksızın, kamuoyu önünde bir kişiyi aşağılayan kişi, gözaltına alınabilir veya para cezasına çarptırılabilir.

Alıntı: Aşağılama ve Hakaret Suçlarının Tarihsel Gelişimi｜Japon Adalet Bakanlığı[ja]

Yani, internet veya sosyal medya gibi kamusal alanlarda başkalarının adını izinsiz yayınlamanın ötesinde, onların itibarını zedeleyen veya aşağılayan eylemlerde bulunursanız, hakaret veya aşağılama suçları gibi cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalabilirsiniz.

İntikam Pornosu

Bir kişinin adını izinsiz olarak yayınlamanın ötesinde, o kişinin cinsel içerikli görüntülerini veya videolarını internet üzerinde paylaşmak ve ifşa etmek, ‘Özel Cinsel Görüntülerin Paylaşılmasını Önleme Yasası’ (nam-ı diğer: İntikam Pornosu Önleme Yasası) ihlali teşkil eder ve suç sayılarak cezai yaptırım uygulanabilir. İntikam pornosu suçunun oluşabilmesi için cinsiyet ayrımı yapılmaz; bu nedenle sadece kadınlar değil, erkekler de mağdur olabilirler.

İlgili makale: İntikam Pornosu Yasası Nedir? Cezai Yaptırımların İçeriği ve Karşılaşıldığında Yapılacaklar Hakkında Açıklama[ja]

Kişisel Bilgilerin İfşa Edilmesinin Suç Olmadığı Durumlar da Var

İnternet ve sosyal medya üzerinde, başkalarının isimleri gibi kişisel bilgileri izinsiz yayınlamanın bazı durumlarda suç teşkil ettiğini daha önce belirtmiştik. Ancak, kişisel bilgilerin ifşa edilmesinin her durumda suç oluşturduğu anlamına gelmez.

Yayınlanan içeriğin açıkça iftira niteliğinde olması veya cinsel içerikli görsellerin de paylaşılması gibi, suç unsurlarının açık olduğu durumlar anlaşılır niteliktedir. Ancak, eylemin suç teşkil edip etmediğinin değerlendirilmesi zor olan durumlar da mevcuttur. Yalnızca mahremiyet hakkının ihlali, hemen cezai yaptırım anlamına gelmez; bu nedenle, bir eylemin suç oluşturup oluşturmadığının dikkatlice değerlendirilmesi gerekmektedir.

İnternet ve Sosyal Medyada Sıkça Karşılaşılan Kişisel Bilgilerin İfşa Edilmesi Örnekleri

İnternet ve sosyal medya üzerinde sıkça rastlanan, başkalarının kişisel bilgilerini ifşa eden gerçek örnekleri açıklıyoruz. Duygusal anlarda ya da dikkatsizce yapılan paylaşımlar sonucunda kişisel bilgilerin ifşa edilmesi bazen yasa dışı olabilir. İşte bu tür durumların bazı örnekleri ve açıklamaları.

Gerçek İsimleri Açıklayarak Hakaret ve İftira Atmak

Bir başkasının gerçek ismini ifşa edip, bu kişiye hakaret etmek veya sosyal statüsünü düşürecek paylaşımlar yapmak, iftira suçu kapsamında soruşturma konusu olabilir. İşte bazı somut örnekler:

• 〇〇 tüketici finansman şirketlerinde (sözde tefecilerde) büyük miktarda borçlanmış ve iflasın eşiğinde.
• 〇〇 geçmişte hırsızlık suçundan polis tarafından tutuklanmıştı.
• 〇〇 aslında hiç ders çalışamıyor ve sınavlarda tüm derslerden kaldı, sınıf tekrarı yapıyor.

Yukarıdaki gibi, gerçek isimleri ifşa ederek ve somut bilgileri kamuya açık bir şekilde paylaşarak, kişinin sosyal itibarını düşürmeyi amaçlayan içerikler yayınladığınızda iftira suçu oluşabilir. Paylaşılan bilgilerin doğru olup olmadığı iftira suçunun oluşumu açısından önemli değildir, ancak belirli somut gerçeklerin olması gerekmektedir.

Rahatsızlık Verici Davranışları veya Sorunları Açığa Çıkarmak

Son yıllarda, X (eski Twitter) gibi sosyal medya platformlarında, rahatsızlık verici davranışları veya sorunları kaydedip, adalet duygusuyla bunları paylaşma eğilimi artmıştır. Karşı tarafın rahatsızlık verici davranışları gerçek olsa bile, paylaşılan içerik iftira suçu oluşturabilir.

Ayrıca, sadece gerçek isimleri değil, yüzleri mozaiksiz olarak ifşa eden görselleri yayınlamak, kişisel mahremiyet hakkının ihlali ve duruma göre portre hakkının ihlali olabilir ve bu durumda medeni sorumluluk takibi mümkündür.

Özel İletişimi Kamuya Açıklamak

Sosyal medyada DM (Direkt Mesaj), LINE, e-posta vb. aracılığıyla iki kişi arasındaki özel iletişimi paylaşmak da bazı durumlarda suç teşkil edebilir.

İletişim içeriğinin ekran görüntüsünü alıp sosyal medyada yayınlamak kendi başına yasa dışı bir eylem olmayabilir, ancak paylaşılan içerik iftira niteliğindeyse veya gerçek isimleri gizlemeden ifşa ediyorsa, bu durumda sorumlulukla karşı karşıya kalabilirsiniz.

Kişisel Bilgilerin İfşa Edilmesinin Yasal Olup Olmadığının Kararlaştırılması Zor Olan Örnekler

İnternet ve sosyal medya üzerinde gerçek isimler gibi kişisel bilgilerin ifşa edilmesi, duruma göre iftira suçu veya intikam pornosu gibi yasa dışı hale gelebileceğini daha önce belirtmiştik. Ayrıca, cezai yaptırım uygulanmasa bile, sivil sorumlulukla karşı karşıya kalınabileceği durumlar da vardır. Ancak, kişisel bilgilerin ifşa edilmesinin her durumda yasa dışı olmadığını, yasa dışı olup olmadığının kararlaştırılmasının oldukça zor olduğu durumlar da mevcuttur.

Anonim Olarak Faaliyet Gösteren Birinin Gerçek İsminin İfşa Edilmesi

İnfluencerlar, yazarlar gibi anonim veya takma ad kullanarak gerçek isimlerini açıklamadan faaliyet gösteren birçok kişi bulunmaktadır. Ayrıca, host kulüpleri veya gece kulüplerinde sahne adı kullanarak çalışan kişiler de mevcuttur. Bu kişilerin gerçek isimlerinin, istemeden ifşa edilmesi, duruma göre mahremiyet haklarının ihlali olabilir.

Gerçek İsmin Gizli Harfleri veya İlk Harfleri İfşa Edilmiş

Gerçek isimlerini açıklamadan faaliyet gösteren kişilerin isimlerini doğrudan ifşa etmek yerine, isimlerini gizli harflerle veya ilk harflerle ifşa etmek, mahremiyet haklarının ihlali sayılmaz. Gizli harfler veya ilk harflerle, belirli bir kişiyi tek başına tanımlamak zor olduğu için bu durum geçerlidir.

Ancak, ne kadar gizli harf veya ilk harf kullanılırsa kullanılsın, diğer ilgili bilgilerle birleştirildiğinde kim olduğu kolayca belirlenebilen gönderiler veya yazılar söz konusu olduğunda, gerçek ismin ifşa edilmesiyle aynı sayılır ve mahremiyet haklarının ihlali oluşur. Üstelik, bu tür gönderiler aynı zamanda iftira içerikliyse, iftira suçu da oluşabilir.

İnternet ve Sosyal Medyada Yapılan Paylaşımlarla İlgili Hukuki Sorumluluklar

İnternet veya sosyal medyada gerçek isim gibi kişisel bilgilerin ifşa edilmesi durumunda, sadece gizlilik hakkının ihlali değil, aynı zamanda cezai sorumluluk ve sivil tazminat talepleri gibi hukuki sorumluluklar da söz konusu olabilir. İnternet üzerinde izinsiz olarak adınızın yayınlanması ve ifşa edilmesi durumunda hangi hukuki sorumlulukların takip edilebileceğini açıklıyoruz.

Ceza Hukuku Kapsamında Cezai Sorumluluk

Yayınlanan içerikte hakaret veya iftira içeren ifadeler bulunuyorsa, Japon Ceza Kanunu’nun 230. maddesinde tanımlanan iftira suçu veya 231. maddesinde tanımlanan hakaret suçu uygulanarak cezai yaptırım uygulanabilir. İftira suçu için üç yıla kadar hapis veya para cezası, hakaret suçu için ise gözaltı veya para cezası gibi cezalar öngörülmüştür.

İlgili makale: Hakaret Suçu Nedir? Örnekler ve İftira Suçu ile Farkları[ja]

Tazminat Yoluyla Sivil Sorumluluk

İnternet üzerinde kişisel bilgileri ifşa eden kişi tespit edilebilirse, sivil sorumluluk kapsamında zararın tazmin edilmesi talep edilebilir. Sivil sorumluluk, cezai sorumluluktan bağımsız olduğu için, cezai yaptırım uygulanmamış olsa bile tazminat ödemesi mahkeme tarafından emredilebilir. Kişisel bilgileri ifşa eden kişinin kim olduğunun tespiti için, “gönderenin bilgilerinin ifşası talebi” yoluyla hukuki olarak talepte bulunulabilir.

İlgili makale: Gönderenin Bilgilerinin İfşası Talebi Nedir? Yeni Düzenlemeler ve Süreç Hakkında Avukat Açıklaması[ja]

İnternet ve Sosyal Medyada Kişisel Bilgilerin Açığa Çıkmasının Göz Ardı Edilme Riski

İnternet veya sosyal medyada gerçek isminiz gibi kişisel bilgilerinizin ifşa edildiği durumlarla karşılaştığınızda ne yapmanız gerektiği konusunda endişelenmeniz doğaldır. Özellikle kötü niyetli içerikler söz konusu olduğunda, bir tür önlem almanız gerektiğini hissedebilirsiniz. Ancak, içerik o kadar da kötü niyetli görünmüyor ve gerçek bir zarar da yok gibi duruyorsa, durumu gözlemlemeyi tercih edebileceğiniz durumlar da olabilir.

Fakat, herkesin kolayca erişebildiği internet üzerinde kişisel bilgilerinizin açığa çıkmasının göz ardı edilmesi, çeşitli risklerin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Kişisel Bilgiler Dışında Yalan ve Asılsız Bilgilerin Yayılması

Kişisel bilgilerin, örneğin isimlerin, açığa çıkıp ihmal edilmesi sadece kişisel bilgilerin ifşa edilmesiyle sınırlı kalmayıp, yalan ve asılsız iddiaların da yayılma riskini beraberinde getirir. Kişisel bilgilerin ifşa edilmesi, isimlerin bir kısmının uyuşması gibi sebeplerle asılsız yalanların yayılmasına yol açabilecek spekülasyonlara da sebep olabilir.

Geçmişte yaşanan bir örnekte, bir kişi, isim benzerliği ve adresinin bir trafik kazası yerine yakın olması sebebiyle, olayla hiçbir ilgisi olmamasına rağmen, trafikte tehlikeli sürüş yapan bir şüpheli olarak yanlış tanıtıldı. Mağdurun yönettiği şirket, “tehlikeli sürüş yapan şüphelinin babasının yönettiği iş yeri” olarak internet üzerinde detaylı adres bilgileriyle ifşa edildi ve sonuç olarak ülke genelinden protesto telefonları yağmur gibi yağdı.

Bilgilerin Diğer Medya Kanalları Aracılığıyla Daha Fazla Yayılması

Yayınlanan kişisel bilgilerin sadece ilk paylaşıldığı sosyal medya platformları veya forumlarla sınırlı kalmayıp, diğer medya kanallarında da yayılma riski bulunmaktadır. Bilgilerin diğer sosyal medya platformlarına ve sitelere hızla yayılması, daha fazla kişinin dikkatini çekecek ve bu durum gerçek zararların büyümesine yol açabileceğinden, dikkatli olmak gerekmektedir.

Kişisel bilgilerin birçok sosyal medya platformu ve siteye yayılması durumunda, gönderilerin silinmesi gibi müdahaleler daha da zorlaşır. Ayrıca, daha fazla kişinin gözü önünde olması, daha önce bahsedilen yanlış bilgilerin veya yalanların yayılma riskini artırır.

Taciz ve Şakalar Nedeniyle Gerçek Zararlar Ortaya Çıkabilir

Gerçek isimlerin yanı sıra, adres ve telefon numarası gibi kişisel bilgilerin ifşa edilme riskini de inkar edemeyiz. Özellikle, daha önce bahsedilen spekülasyonlara dayalı asılsız haberlerin yayılması sonucu bir olayın zanlısı olarak gösterildiğiniz durumlarda, ev veya iş yerinizin bilgilerinin ifşa edilmesi gibi durumlar tırmanabilir.

Bu bilgiler yayıldığında, ülke genelinden gelen sayısız şaka amaçlı telefon, protesto çağrıları ve postalar gibi gerçek zararlar meydana gelir. Meraktan kaynaklanan hafif şakalardan, yanlış bilgilere inanarak yanlış bir adalet anlayışıyla protesto çağrıları yapanlara kadar çeşitli durumlar olduğu için bu durum oldukça can sıkıcıdır.

Hayatınızın Dönüm Noktalarını Etkileyebilir

İnternet üzerinde yayınlanan bilgiler herkes tarafından kolaylıkla görülebildiği için, ifşa edilen kişisel bilgilerin ne zaman ve kim tarafından görüleceği hiç de şaşırtıcı değildir. İfşa edilen bilgilerin içeriğine bağlı olarak, evlilik veya işe giriş gibi hayatınızın dönüm noktalarına zarar verebilecek riskler bulunmaktadır. Karşı taraf için, bilgilerin doğru olup olmadığını doğrulama şansı olmadığından, doğru olup olmadığına bakılmaksızın olumsuz etkiler ortaya çıkabilir.

Kendinize Tehlike Yaklaştığında

Gerçek isminizin yanı sıra ev veya iş yerinizin adresi de ifşa edildiğinde, üçüncü şahısların evinize veya iş yerinize gelerek size doğrudan tehlike oluşturabilecek bir risk bulunmaktadır. Kişisel bilgilerinizi ifşa eden kişiyle sınırlı kalmayıp, bu bilgileri gören kişilerin de beklenmedik bir şekilde size baskın yapması oldukça tehlikelidir. Üçüncü şahısların evinize gelmesi, sadece sizin güvenliğinizi değil, aynı zamanda aile bireylerinin güvenliğini de tehlikeye atabilir.

İnternet ve Sosyal Medyada Kişisel Bilgilerin İfşa Edilmesine Karşı Alınabilecek Önlemler

İnternet ve sosyal medyada kişisel bilgilerinizin ifşa edilmesi çeşitli riskler doğurabilir ve eğer durum göz ardı edilirse, en kötü senaryoda sizin veya ailenizin güvenliğini tehlikeye atacak riskler bile oluşabilir. Bu nedenle, mümkün olan en kısa sürede önlem almak son derece önemlidir. İnternet üzerinde kişisel bilgileriniz ifşa edildiğinde izlenebilecek adımları açıklıyoruz.

İnsan Hakları Danışma Merkezine Başvurun

Adalet Bakanlığı, telefonla ‘Herkes İçin İnsan Hakları 110’ ve internet üzerinden ‘İnternet İnsan Hakları Danışma Hizmeti’ gibi danışma hizmetleri sunmaktadır. Eğer gizlilik hakkınız ihlal edilmişse ve kişisel bilgileriniz izinsiz ifşa edilerek zarar görme riski taşıyorsanız, ilk adım olarak bu hizmetlere başvurun.

Gönderinin Yapıldığı Platforma Kaldırılması veya Hesabın Dondurulması İçin Talepte Bulunun

Sosyal medya veya forum sitelerinde kişisel bilgileriniz ifşa edildiğinde, bilgilerin paylaşıldığı platformun işletmecisi veya yöneticisine silme talebinde bulunarak gönderinin kaldırılmasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca, kötü niyetli gönderiler yapan hesabın dondurulması talebinde de bulunabilirsiniz, böylece aynı hesabın ileride ikincil zararlara yol açmasının önüne geçebilirsiniz.

Ceza Sorumluluğunu Takip Etmek İçin Polise Danışın

Gizlilik hakkının ihlali ve iftira dahil olmak üzere, suç unsuru taşıyan durumlarda polise danışarak ceza sorumluluğunun takibini yapabilirsiniz. Ceza sorumluluğunu takip etmek için, soruşturma makamlarının yürüttüğü bir soruşturma gereklidir, bu nedenle şikayet veya suç duyurusunda bulunmanız gerekebilir. İnternet ve sosyal medya ile ilgili sorunlar için polisin kurduğu ‘Siber Suçlar Danışma Merkezi’ne de başvurabilirsiniz.

Medeni Sorumluluğu Takip Etmek İçin Avukata Danışın

Ceza sorumluluğunun takibi dışında, medeni sorumluluğu da takip ederek tazminat talebinde bulunabilirsiniz. Medeni sorumluluğu takip etmek için, hukuk uzmanı olan bir avukata danışmanızı öneririz.

Avukata danıştığınızda, gönderiyi yapan kişinin kim olduğu bilinmiyorsa bile, gönderenin bilgilerinin açığa çıkarılması talebiyle kişinin tespit edilmesi mümkün olabilir. Ayrıca, gönderen kişiye medeni sorumluluk takibi yaparken dikkat etmeniz gereken noktalar ve uzman tavsiyeleri de avukattan alabilirsiniz.

Özet: İsim veya Kişisel Bilgileriniz İnternette Yayınlandığında İlk Yapmanız Gereken Şey Danışmaktır

İnternet veya sosyal medya üzerinde kişilerin isimleri gibi kişisel bilgilerin izinsiz yayınlanması, gizlilik haklarının ihlali anlamına gelir ve bu durum cezai veya hukuki sorumlulukları da beraberinde getirebilir. İsminiz veya diğer bilgileriniz izinsiz bir şekilde internette yayınlandığında, şu an için herhangi bir zarar görülmemiş olsa bile, ileride karşılaşabileceğiniz riskler öngörülemez.

En kötü senaryoda, bu durum kendiniz veya aileniz için doğrudan tehlikeler yaratabilir. Gerçek isminiz gibi kişisel bilgileriniz izinsiz yayınlandığında, ilk adım olarak bir avukata danışmalısınız. Erken müdahale ile olası zararların ortaya çıkmasını veya büyümesini etkili bir şekilde önleyebilirsiniz.

Hukuk Büromuz Tarafından Sunulan Çözümler

Monolith Hukuk Bürosu, IT ve özellikle internet ile hukukun her iki alanında da zengin deneyime sahip bir hukuk firmasıdır. Son yıllarda, internet üzerinde yayılan itibar zedelenmesi ve iftira gibi bilgiler, ‘dijital dövme’ olarak adlandırılan ve ciddi zararlara yol açan bir sorun haline gelmiştir. Büromuz, ‘dijital dövme’ ile mücadele etmek için çözümler sunmaktadır. Aşağıdaki makalede detayları bulabilirsiniz.

Monolith Hukuk Bürosu’nun Uzmanlık Alanları: Digital Tattoo[ja]