Oyun İçeriklerinin İkincil Kullanımında Hukuki Koruma Kapsamı

Oyun İçi Diyalogların Eser Niteliği

Japon Telif Hakkı Kanunu’nun 2. maddesi 1. fıkrası 1. bendi, eseri “düşünce veya duyguları yaratıcı bir şekilde ifade eden ve edebiyat, bilim, güzel sanatlar veya müzik alanına ait olan şeyler” olarak tanımlar.
Genel olarak, oyun içindeki kısa diyaloglar veya kalıplaşmış ifadeler, yaratıcılık şartını karşılamadığı için eser olarak korunmaz.
Ancak, diyaloglar ünlü olup yaratıcılığı kabul edildiğinde veya “jejeje” ve “ama bu hiç önemli değil” gibi örneklerde olduğu gibi ticari marka olarak tescil edildiğinde, bu ifadelerin kullanımı konusunda dikkatli olunması gerekir.

Oyun Karakterlerinin Telif Hakkı Koruması

Bu temel telif hakkı tanımını göz önünde bulundurarak, oyunlar karmaşık bir telif hakkı eseri niteliği taşır ve bu nedenle bileşenlerinin kullanımı Japon Telif Hakkı Kanunu kapsamında sınırlamalara tabidir.
Özellikle, karakter görüntülerinin bir web sitesinde yayınlanması, kamuya iletim hakkının (Japon Telif Hakkı Kanunu Madde 23) ve broşürlerde yayınlanması ise çoğaltma hakkının (Japon Telif Hakkı Kanunu Madde 21) ihlali anlamına gelebilir.

Ancak, “karakter”lerin yasal koruması konusunda, Japon Yüksek Mahkemesi’nin “Popeye Kravat Olayı” (En Yüksek Mahkeme Kararı Heisei 9 (1997) 17 Temmuz, Minshu Cilt 51, Sayı 6, Sayfa 2714, Telif Hakkı Kararları Seçkisi [5. Baskı] Sayfa 56) kararında, koruma kapsamına belirli sınırlamalar getirilmiştir.
Bu emsal karara göre, oyunda yer alan karakterlerin sadece isimlerinin kullanılması durumunda, Japon Telif Hakkı Kanunu kapsamında izin alınması gerekmeyebilir.

Karakter Görsellerinin Kullanım Kısıtlamaları

Daha spesifik olarak, bir karakterin görsel ifadesini kullanırken, bunun oyunda kullanılan bir kopya olup olmadığı veya bağımsız olarak oluşturulmuş benzer bir resim olup olmadığına bakılmaksızın, çoğaltma hakkının (Japon Telif Hakkı Yasası Madde 21) ihlali söz konusu olabilir.
Ayrıca, karakteri bağımsız olarak çizmek, yazarın kimliğini koruma hakkını (Japon Telif Hakkı Yasası Madde 20) ihlal etme potansiyeline sahip olduğundan, telif hakkı sahibinden izin alınması önerilir.

e-Spor Turnuvalarında Oyun İçeriği Kullanımına Yönelik Hukuki Kısıtlamalar

Bu tür hukuki kısıtlamalar, e-spor turnuvalarının düzenlenmesinde özellikle önemli bir konu haline gelmektedir.
Organizatörlerin karşılaştığı önemli hukuki sorunlardan biri, oyun karakterleri ve oyun içi diyaloglar gibi içeriklerin kullanımıyla ilgili meselelerdir.
Bu unsurların turnuva web sitesi veya broşürlerinde kullanılması durumunda, birden fazla Japonya’daki fikri mülkiyet hakkı konusunda dikkatli bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.

Marka Hakkı ve Haksız Rekabetin Önlenmesi Kanunu ile Koruma

Ayrıca, karakter isimlerinin kullanımıyla ilgili olarak, Japonya’daki telif hakkı yasası dışında da yasal korumaların dikkate alınması gerekmektedir.
İlgili karakter ismi için marka hakkı belirlenmişse veya medya karışımı yoluyla ürün geliştirilmesi yapılıyorsa ve ürün veya hizmet ismi olarak tanınmışlık ve bilinirlik kazanılmışsa, marka hakkı ihlali veya Japon Haksız Rekabetin Önlenmesi Kanunu (Madde 2, Fıkra 1, Bent 1 ve 2) ihlali söz konusu olabilir.

Pratikte Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Yukarıdaki hukuki bakış açılarını birleştirdiğimizde, turnuva organizasyonlarında oyun içeriğinin kullanımı konusunda karakter isimleri ve repliklerin basit kullanımı nispeten daha serbestken, görsel unsurların kullanımı için prensip olarak hak sahibinin izni gerekmektedir.
Her iki durumda da, ticari marka hakları gibi koruma olasılıklarını göz önünde bulundurarak, gerektiğinde hak sahibine danışılması önerilir.