Цалингийн дижитал төлбөр (дижитал цалин) гэж юу вэ? Нэвтрүүлэх жишээ болон нэвтрүүлэх журамд тайлбар

Засгийн газар нь 令和7年 (2025 он) хүртэлх хугацаанд кэшгүй төлбөрийн харьцааг 40% хүртэл нэмэгдүүлэх зорилтыг тавьсан байна. 令和5年 (2023 он)-д кэшгүй төлбөрийн харьцаа нь 39.3% (126.7 их наяд иен)-тэй түүхэн дээд амжилтыг тогтоосон. Энэхүү сүүлийн үед кэшгүй төлбөрийн эрэлт өсөн нэмэгдэж буйг харгалзан, 厚生労働省 нь 令和5年 (2023 он)-ы 4 сард “Цалингийн дижитал төлбөр (дижитал цалин)”-ыг зөвшөөрсөн.

Тэгвэл үнэн хэрэгтээ, цалингийн дижитал төлбөрийг яаж ашиглах вэ? Энэхүү нийтлэлд бид цалингийн дижитал төлбөрийн (дижитал цалин) тойм, давуу ба сул талууд, мөн нэвтрүүлэх журам зэргийг тайлбарлаж өгөх болно.

Цалингийн дижитал төлбөр (Дижитал цалин) гэж юу вэ?

Цалингийн дижитал төлбөр (Дижитал цалин) гэдэг нь ажилтан зөвшөөрсөн тохиолдолд, уламжлалт бэлнээр болон дансанд шилжүүлэх арга оронд цахим хэлбэрээр (гар утасны төлбөрийн апп, урьдчилан төлбөрийн карт, цахим мөнгө зэрэг дижитал валют)-ийг ашиглан, санхүүгийн шилжүүлэгчийн данс руу мөнгө шилжүүлэхийг цалин хүлээн авахад ашигладаг зохицуулалт юм.

Санхүүгийн шилжүүлэгч гэдэг нь банк бусад гүйлгээний үйлчилгээг санал болгодог бүртгэлтэй аж ахуйн нэгжийг хэлнэ. 2024 оны (2024) наймдугаар сарын байдлаар 82 компани бүртгэлтэй байна. Софтбанк группын ‘PayPay’ болон LINE-ийн ‘LINE Pay’ зэрэг гар утасны аппликейшн дээр төлбөрийн функц ч мөн санал болгодог бөгөөд хэрэглэгчид санхүүгийн шилжүүлэгчийн гар утасны аппликейшныг банкны дансаа холбож, цэнэглэсэн (орлогодсон) мөнгөө шилжүүлэг, худалдан авалтад ашиглах боломжтой.

Санхүүгийн шилжүүлэг эрхлэхийн тулд, ‘Санхүүгийн төлбөртэй холбоотой хууль’-ийн дагуу, урьдчилан Засгийн газрын даргын бүртгэлээр дамжуулан бүртгүүлэх шаардлагатай. Бүртгэлгүйгээр санхүүгийн шилжүүлэг (валютын арилжаа) эрхлэх тохиолдолд, Банкны хуульд заасан тусгай зөвшөөрөлгүй аж ахуйн нэгжийн хууль бус үйл ажиллагаа гэж үзэгдэх бөгөөд Банкны хуулийн хариуцлага хүлээх болно.

Лавлах：Нийгэмлэг Япон Санхүүгийн Төлбөрийн Үйл Ажиллагааны Холбоо ‘Санхүүгийн Шилжүүлэгийн Тойм'[ja]

Бүртгэлтэй санхүүгийн шилжүүлэгчдийн дунд цалингийн дижитал төлбөрт ашиглаж болох нь зөвхөн Эрүүл мэндийн ажиллагааны сайдын заасан санхүүгийн шилжүүлэгчийн данс л байна (бичигдэж буй үед, Эрүүл мэндийн ажиллагааны сайдын заасан санхүүгийн шилжүүлэгч нь PayPay ХХК нэг компани л байна).

Цалингийн дижитал төлбөр нь нэг сонголт юм. Ажил олгогч нь дижитал төлбөрийг хүсэхгүй байгаа ажилтанд хүчээр тавих боломжгүй. Мөн ажилтан нь цалингийнхаа зарим хэсгийг тодорхой санхүүгийн шилжүүлэгчийн дансаар хүлээн авах боломжтой.

Лавлах：Эрүүл мэндийн яам｜Санхүүгийн шилжүүлэгчийн данс руу цалингийн төлбөр (Цалингийн дижитал төлбөр) тухай[ja]

Цалингийн дижитал төлбөрийг зөвшөөрсөн нөхцөл байдал

Цалингийн дижитал төлбөр хийх боломжийг бүрдүүлсэн нь сүүлийн үед цалингийн төлбөрийн хэлбэлзлийг өөрчилсөн дижитал хувьсгалтай холбоотой юм.

Цалин нь голдуу валютын төлбөр байх ёстой (Японы Хөдөлмөрийн үндсэн хууль 24-р зүйл). Гэхдээ ажилтан зөвшөөрсөн тохиолдолд, дараах хоёр хувилбарыг хүлээн зөвшөөрч болно: 1. Банкны данс, 2. Хөрөнгийн биржийн нийтлэг данс руу цалингийн төлбөр хийх (Японы Хөдөлмөрийн үндсэн хуулийн дүрэм 7-р зүйлийн 2).

24-р зүйл: Цалингийг валютын хэлбэрээр, шууд ажилтанд, бүрэн хэмжээгээр төлөх ёстой. Гэхдээ хууль тогтоомж эсвэл хөдөлмөрийн гэрээнд өөрөөр заасан болон Хөдөлмөрийн яамны дүрмээр тогтоосон баталгаат төлбөрийн аргаар Хөдөлмөрийн яамны дүрмээр тогтоосон тохиолдолд, валют бус зүйлээр төлж болно. Мөн хууль тогтоомжид өөрөөр заасан болон тухайн ажил газрын ажилтны дийлэнхийг бүрдүүлсэн хөдөлмөрийн холбоо байгаа үед энэ холбоо, хөдөлмөрийн холбоо байхгүй бол ажилтны дийлэнхийг төлөөлөгчтэй бичгийн хэлцэл хийсэн тохиолдолд, цалингийн нэг хэсгийг хасаж төлөх боломжтой.

Японы Хөдөлмөрийн үндсэн хууль

7-р зүйлийн 2: Ажил олгогч нь ажилтны зөвшөөрсөн тохиолдолд, дараах аргаар цалингийн төлбөр хийх боломжтой. Гэхдээ гуравдугаар заалтад заасан аргаар төлбөр хийх тохиолдолд, тухайн ажилтан нь нэгдүгээр эсвэл хоёрдугаар заалтад заасан аргаар цалингийн төлбөр хийх сонголт хийх боломжтой байхаас гадна, тухайн ажилтанд гуравдугаар заалтын 1-ээс 8 хүртэлх шаардлагын талаар мэдээлэл өгөх бөгөөд тухайн ажилтны зөвшөөрлийг авсан байх ёстой.
1. Тухайн ажилтан заасан банк эсвэл бусад санхүүгийн байгууллагад хийх тухайн ажилтны хадгаламж эсвэл хуримтлалд шилжүүлэг хийх
2. Тухайн ажилтан заасан санхүүгийн бүтээгдэхүүн худалдааны байгууллагад хийх тухайн ажилтны хадгаламжид төлбөр хийх (дараах шаардлагыг хангасан байх ёстой)

Японы Хөдөлмөрийн үндсэн хуулийн дүрэм 7-р зүйлийн 2[ja]

Гэсэн хэдий ч, интернет банкны өргөжилт, гар утасны банкны нэвтрүүлэг, блокчейн технологийн хөгжил нь дижитал валютыг манай амьдралд чухал зүйл болгож өгсөн.

Иймд, цалингийн төлбөрийн шинэ сонголт болгон, дижитал валютыг удирдах санхүүгийн шилжүүлэгчийн данс руу цалингийн төлбөр хийхийг зөвшөөрөх Японы Хөдөлмөрийн үндсэн хуулийн дүрмийн өөрчлөлт шаардлагатай болсон бөгөөд цалингийн төлбөрийн дижиталжуулалтыг судалж үзсэн.

Цахим цалингийн холбогдолтой хууль тогтоомж

Цалингийн цахим төлбөрт холбогдох хууль тогтоомж нь өргөн хүрээнд “ажил олгогчийн талын хууль тогтоомж” ба “санхүүгийн гүйлгээний үйлчилгээний байгууллагын хууль тогтоомж” гэсэн хоёр хэсэгт хуваагддаг.

Ажил олгогчийн талын хууль тогтоомж

Дээр дурдсанчлан, ажил олгогч байгууллага цалинг цахимаар төлөхдөө ажилтнуудын зөвшөөрлийг авах шаардлагатай байдаг.

Энэ үед ажил олгогч нь ажилтнуудад дараах тайлбарыг өгөх үүрэгтэй байдаг.

• Дансны үлдэгдлийн дээд хэмжээг 1 сая иений доор тогтоосон эсвэл 1 сая иенийг давсан тохиолдолд хурдан шуурхай 1 сая иений доор бууруулах арга хэмжээ авсан байх.
• Санхүүгийн гүйлгээний үйлчилгээний байгууллага төлбөрийн үүргээ гүйцэтгэхэд хүндрэлтэй болсон тохиолдолд, ажилтнуудад үүссэн өр төлбөрийг хурдан шуурхай баталгаажуулах зохицуулалттай байх.
• Ажилтнуудад үүссэн өр төлбөрт холбогдох, ажилтны хүсэлгүйгээр болсон хууль бус валютын арилжаа эсвэл бусад шалтгаанаар ажилтанд хохирол учруулсан тохиолдолд, уг хохирлыг нөхөн төлөх зохицуулалттай байх.
• Дансны үлдэгдэл сүүлд өөрчлөгдсөн өдрөөс дор хаяж 10 жилийн турш хүчинтэй байх.
• Автомат цалингийн машины (ATM) ашиглан данс руу санхүүгийн гүйлгээ хийх (1 иений нэгжээр) мөнгө авах боломжтой, мөн сар бүр дор хаяж нэг удаа шимтгэлгүйгээр мөнгө авах боломжтой байх. Мөн данс руу санхүүгийн гүйлгээг 1 иений нэгжээр хийх боломжтой байх.
• Цалингийн төлбөртэй холбоотой үйл ажиллагааны явц болон санхүүгийн байдлыг цаг тухайд нь Японы Хөдөлмөрийн, Нийгмийн Халамжийн Сайдад тайлагнах бүтэцтэй байх.

Санхүүгийн гүйлгээний үйлчилгээний байгууллагын хууль тогтоомж

Үндсэндээ, санхүүгийн гүйлгээний үйлчилгээний байгууллагуудад “гүйцэтгэлийн баталгааны орлого” болон “системийн эрсдэлийг удирдах” зэрэг шаардлагатай хууль тогтоомжуудыг Японы Сангийн Яамнаас тогтоосон байдаг.

Гэсэн хэдий ч, цалингийн төлбөр хийх үйлчилгээний байгууллагууд нь тусгайлан хөдөлмөрийн асуудлыг хамарсан учраас Японы Хөдөлмөрийн, Нийгмийн Халамжийн Яамнаас шаардлага нэмэгдүүлсэн бөгөөд “цалингийн найдвартай төлбөр” хийхийг баталгаажуулахын тулд дээрх ажил олгогчийн тайлбарын үүргийн агуулгыг зааварчилгааны шаардлага болгон тогтоосон байдаг.

Дээрхээс гадна,

• Цалингийн төлбөртэй холбоотой үйл ажиллагааг зөв, найдвартай хийх техникийн чадавхи болон хангалттай нийгмийн итгэл үнэмшилтэй байх.

Ийм шаардлагыг хангасан байгууллагыг Японы Хөдөлмөрийн, Нийгмийн Халамжийн Сайд тодорхойлж, санхүүгийн гүйлгээний үйлчилгээний байгууллагын хүсэлтээр тус байгууллагыг зааварчилгаанд нийцсэн гэж үзэж, тодорхойлох болно.

Цахим цалингийн давуу талууд

Цалинг цахимаар төлөх нь дараах давуу талуудтай байдаг.

Ажилтны давуу талууд

Эхлээд, ажилтнууд банкны дансгүйгээр шууд цалингаа хүлээн авах боломжтой.

Түүнчлэн хүлээн авсан цалингаа дор хаяж сар бүр нэг удаа, шимтгэлгүйгээр 1 иенийн нэгжээр татан авч, мөнгөн дүнгээр ч бэлэн мөнгө болгож болно. Мөн цалинг хүлээн авах дансны үлдэгдэл хязгаар нь 100 сая иен (Japanese yen) байх бөгөөд хэтрүүлсэн тохиолдолд ажилтан өмнө нь бүртгүүлсэн банкны данс руу шилжүүлэг хийгдэнэ.

Ажилтан хүсвэл, цалингийнхаа зарим хэсгийг санхүүгийн шилжүүлэгчийн дансанд, үлдсэн хэсгийг банкны дансанд хүлээн авах боломжтой. Жишээ нь, гараар авах цалингийн 300,000 иенээс 200,000 иеныг банкны дансанд шилжүүлж, үлдсэн 100,000 иеныг цахим цалингаар хүлээн авахыг хүссэн тохиолдолд, тийм аргаар цалинг төлөх боломжтой.

Ажил олгогчийн давуу талууд

Ажил олгогч тал нь банкны дансны дамжлага шаардлагагүй болохоор, шимтгэлийн төлбөрийг даахгүй болохоор эдийн засгийн хувьд ч давуу талтай.

Мөн ажил олгогч нь цалингийн цахим төлбөрийг нэвтрүүлснээр, ажлын байрны нөхцөл байдалд идэвхтэй ажиллаж байгаагаа харуулж, нийгэм болон ажилчдын анхаарлыг татсан ашиг тусын хөтөлбөрт шинэчлэлт хийж, ажлын байрны өөрчлөлт болон ажилчдын сэтгэл ханамжид эерэгээр хандаж байгаагаа харуулж чадна. Ийм байгууллагын дүр төрх бүрдсэнээр, ажиллах хүчний дутагдлын асуудлыг шийдвэрлэх боломжтой болно.

Цахим цалингийн сул талууд

Цалинг цахимаар төлөх нь дараах сул талуудтай байж болохыг таамаглаж болно.

Ажилчдын хувьд сул талууд

Цалинг цахимаар төлөх нь ажилчдын сонгож болох арга боловч, электрон мөнгөний хэрэглээнд дургүй хүмүүст хэрэгжүүлэх нь хэцүү байж болох юм. Тухайлбал, ахмад настанд электрон мөнгөний ашиглалтын түвшин бага байдаг бөгөөд цахим цалингийн тулд шинэ данс нээх шаардлагатай зэрэг асуудал үүсэж болзошгүй.

Мөн дээр дурдсанчлан, дансны дээд хэмжээг 100 сая төгрөгөөс доош тогтоох ёстой гэж заасан байдаг. Иймд цахим цалингаар, дансны дээд хэмжээ болох 100 сая төгрөгийг давсан тохиолдолд, урьдчилан тогтоосон банкны данс руу автоматаар шилжүүлэгдэх болно.

Цаашилбал, системийн алдаа эсвэл кибер халдлагаас шалтгаалан, цалингийн төлбөр хоцрох эсвэл амжилтгүй болох магадлалтай.

Ажил олгогчийн хувьд сул талууд

Глобал компаниудад улс, бүс нутгийн ялгаатай дүрэм журмууд, хууль тогтоомжид нийцүүлэн ажиллах шаардлагатай учраас тусгай анхаарал хэрэгтэй байдаг.

Мөн ажилчдын ажилласан мэдээлэлтэй холбогдуулан цалингийн мэдээллийг хакердуулах, нууцлал алдагдалд орох эрсдэлтэй учир, ашиглаж буй цахим валютнаас үл хамааран, хатуу аюулгүй байдлын арга хэмжээ авах шаардлагатай байдаг.

Цахим цалингийн шаардлагад нийцүүлэн, компанийн дотоод системийг сайжруулах зэрэг эхний үеийн хөрөнгө оруулалт шаардлагатай тохиолдол байдаг.

Цахим цалингийн нэвтрүүлсэн жишээ

Япон улсад 2024 оны 8-р сараас (2024) эхлэн, Софтбанк Группын 10 компани цалингийн цахим төлбөрт шилжин “PayPay цалингийн хүлээн авалт”-ыг ашиглалтад оруулсан талаар зарласан байна.

Лавлах：Софтбанк Группын 10 компани цалингийн цахим төлбөрт шилжин ‘PayPay цалингийн хүлээн авалт’-ыг ашиглалтад оруулсан[ja]

Энэ удаад “PayPay цалингийн хүлээн авалт”-д нийцүүлэн шийдвэрлэсэн компаниуд нь Софтбанк Групп ХК, Софтбанк ХК, LINE Yahoo ХК, PayPay ХК, SB C&S ХК, SB At Work ХК, SB Technology ХК, SB Payment Service ХК, PayPay Card ХК, PayPay Securities ХК-ийн 10 компани юм.

Эдгээр группын ажилчид PayPay ХК-аас цахим цалингийн төлбөр хүлээн авах болно. Гэхдээ одоогоор Япон улсад зөвшөөрөл авсан мөнгө шилжүүлэгч компани нь PayPay ХК нэг л байгаа учраас энэ нь дотоодын анхны жишээ болон тусгай анхаарал татаж байна.

Лавлах：PayPay ХК “Цалингийн цахим төлбөрт шилжихэд зориулж Эрүүл мэнд, ажиллагааны сайдын захирамжийг хүлээн авсан”

Лавлах：Эрүүл мэндийн яам “PayPay ХК-ийн үйлчилгээний тойм”

Цалингийн дижитал төлбөрийн нэвтрүүлэх журам

Тэгвэл жинхэнэ цалингийн дижитал төлбөрийг нэвтрүүлэхдээ ажил олгогч тал юу хийх шаардлагатай вэ? Энд танд тухайн журмын урсгал болон чухал цэгүүдийг тайлбарлаж өгье.

Нэвтрүүлэх журмын урсгал

Цалингийн дижитал төлбөрийг нэвтрүүлэх ажил олгогчид дараах зургаан алхам хэрэгтэй болно.

1. Эрүүл мэндийн яамны (Japanese Ministry of Health, Labour and Welfare) тодорхойлсон мөнгө шилжүүлэгчийн үйлчилгээг шалгах
2. Сонгосон мөнгө шилжүүлэгчийн үйлчилгээг судлах
3. Ажил олгогч ба ажилтны хоорондын гэрээ байгуулах гэх мэт
4. Ажилтнуудад тайлбарлах
5. Ажилтнуудын ганцаарчилсан зөвшөөрлийг авах
6. Цалингийн төлбөрийн ажил үйлчилгээг шалгах ба гүйцэтгэх

Мөнгө шилжүүлэгчийг сонгох чухал зүйлс

Дараах зүйлсийг анхааран мөнгө шилжүүлэгчийг сонгоно уу.

• Дансны үлдэгдлийн дээд хязгаарын тохиргоо
• Өдөр бүрийн төлбөрийн дээд хязгаарын тохиргоо
• Шимтгэлийн үүрэгтэй эсэх ба түүний хэмжээ
• Мөнгө шилжүүлэгчтэй гэрээ байгуулах шаардлагатай эсэх

Олон мөнгө шилжүүлэгчийг сонгох боломжтой.

Гэхдээ бичлэгийн үед, мөнгө шилжүүлэгчийг PayPay ХК (PayPay Corporation) ганцхан компани байна.

Лавлах: Эрүүл мэндийн яам｜Цалингийн дижитал төлбөрийг нэвтрүүлэхэд шаардлагатай журмууд[ja]

Ажил олгогч ба ажилтны хоорондын гэрээ байгуулах

Цалингийн дижитал төлбөрийг нэвтрүүлэхдээ, ажилтны холбоо байгаа бол тухайн холбоотой, байхгүй бол ажилтны дийлэнхийг төлөөлөгчтэй гэрээ байгуулах шаардлагатай болно.

Гэрээнд дараах зүйлсийг тусгана:

• Хамаарах ажилтны хүрээ
• Хамаарах цалингийн хүрээ ба түүний хэмжээ
• Хариуцах мөнгө шилжүүлэгчийн хүрээ
• Хэрэгжүүлэх эхлэх хугацаа

Түүнчлэн, Эрүүл мэндийн яамны сайт[ja] дээр гэрээний жишээ байршуулсан байдаг.

Ажилтнуудад тайлбарлах ба ганцаарчилсан зөвшөөрөл авах

Ажил олгогч нь дээрхи агуулгыг ажилтнуудад тайлбарлах үүрэгтэй бөгөөд энэ тайлбарыг мөнгө шилжүүлэгчид даатгуулах боломжтой.

Ажилтны ганцаарчилсан зөвшөөрлийг бичиг баримт биш, цахим бичлэгээр авах боломжтой. Зөвшөөрлийн жишээ хэлбэрүүдийг Эрүүл мэндийн яамны сайт[ja] дээр оруулсан байдаг.

Дижитал цалингийн ирээдүйн хандлага

Өмнөх хэсэгт тайлбарласанчлан, дижитал цалин нь ажилтнуудад цалингийн хүлээн авах арга замыг нэмэгдүүлэх шинэ сонголтыг олгодог зэрэгцээ компанийн ажилчдын эрүүл мэндийн дэмжлэгийн нэг хэлбэр болгодог систем юм.

Цалингийн дижитал төлбөр тогтолцоо одоогоор шинээр эхэлсэн байна гэхдээ кэшгүй төлбөрийн эрэлт нь ирээдүйд улам бүр нэмэгдэх болно. 2024 оны есдүгээр сарын байдлаар (2024), Японы Эрүүл мэндийн ажиллагааны яамнаас зөвшөөрөл авсан санхүүгийн шилжүүлэгч байгууллага нь PayPay ХК нэг л байгаа ч, одоогоор гурван санхүүгийн шилжүүлэгч байгууллага зөвшөөрлийн өргөдөл гаргаж, шалгагдаж байна.

Эдгээр байгууллагуудад Японы Эрүүл мэндийн ажиллагааны яамны зөвшөөрөл олгогдвол, PayPay-аас өөр дижитал валютыг ашиглан дижитал цалин төлөх боломжтой болох бөгөөд иймд ирээдүйд бусад компаниудын дижитал цалингийн төлбөр нэмэгдэх магадлал өндөр байна гэж үзэж байна.

Бидний Хууль Зүйн Газраас Санал Болгож Буй Арга Хэмжээний Танилцуулга

Монолит Хууль Зүйн Газар нь IT, тодруулбал Интернет болон хууль зүйн хоёр талбарт өндөр мэргэжлийн ур чадвартай хууль зүйн газар юм. Бид Токиогийн Хөрөнгийн Биржид бүртгэлтэй компаниудаас эхлэн венчур компаниуд хүртэл, IT болон венчур компаниудад онцлогтой удирдлагын өндөр түвшний асуудлуудад хууль зүйн талаас дэмжлэг үзүүлдэг. Доорхи нийтлэлд дэлгэрэнгүйг тэмдэглэсэн байна.

Монолит Хууль Зүйн Газрын үйл ажиллагааны чиглэлүүд: IT ба венчур компаниудын корпорацийн хууль зүй[ja]