ICO-гийн Цагаан Цаас бэлтгэхдээ анхаарах ёстой хууль эрх зүйн асуудлууд

ICO (Initial Coin Offering) гэдэг нь виртуал валют (токен) гаргаж, түүнийг санхүүжилтэд зориулан хөрөнгө оруулалт авах арга юм. Энэхүү ICO гэгдэх санхүүжилтийн арга нь IPO-той маш төстэй процессыг даган хөгждөг. ICO нь IPO-той эсрэгээрээ, шуудангаар зохицуулдаг хууль байхгүй учраас, зохион байгуулалтын эрх чөлөө нь өндөр бөгөөд, мөн төвөгтэй албан ёсны бичиг баримтын ажил, мөнгөний зардалыг бага зэрэг барих боломжтой гэдэг давуу талтай. Гэсэн хэдий ч, ‘зөв ICO-г хэрхэн хийх’ талаар зааж өгдөг хууль байхгүй гэдэг нь, эсрэгээрээ ICO-г хэрэгжүүлэхдээ хууль зүйн дагуу ажиллах нь хүндрэлтэй болох шалтгаан болдог (ICO ба IPO-г харьцуулах талаар нь, нөгөө нийтлэлд дурьдсан).

ИРО-той харьцуулахад ИКО-ны давуу ба сул талууд

Энэ утгаараа, ‘нэгдсэн албан ёсны ажиллагаанд хязгаарлагдахгүй эрх чөлөө’ болон ‘хууль ёсны болон бусыг ялгах хүндрэл’ гэх мэт ICO-ны олон ялгаатай онцлогууд нь, ихэвчлэн Хүйтэн Цагаан Толгойн (White Paper) бичигдэх арга зүйд хамгийн сайн илэрдэг. Энэхүү нийтлэлд ICO-г зохион байгуулахад тулгарч болзошгүй хууль зүйн асуудлуудыг тайлбарласан байна.

ICO-д зориулсан цагаан толгойн зохион бичлэгийн “зөв” гэсэн ойлголт байдаггүй

ICO-д зориулсан цагаан толгой гэдэг нь санхүүжилт авах зорилго, цуглуулсан санхүүгийн зарцуулалт, мөн хөрөнгө оруулагчдад хэрхэн ашиг хүртээх талаар тодорхойлсон цаас юм. Энэ нь IPO-той харьцуулахад, түүний “проспект” гэх мэт адилхан үүрэг гүйцэтгэдэг. Гэвч цагаан толгойг хуульд нийцүүлэн зөв бичихийн тулд дагаж мөрдөх ёстой загвар гэж үнэндээ байдаггүй. Түүнчлэн ICO-г хуульд нийцүүлэн явуулахад цагаан толгойг бэлтгэх нь заавал шаардлагатай зүйл ч биш.

Японд ICO-г шууд удирдан зохицуулах хууль байхгүй учраас, “зөв” цагаан толгойн зохион бичлэгийн талаар хууль идэвхтэй юу ч зааж өгөхгүй байна. Тиймээс Японд хийгдсэн олон ICO-д шинэлэг, сонирхол татам олон нийтийн харилцааны хэрэгсэл үүсгэгдсэн байдаг. Ийм контентийг ашиглан хийгдсэн вэб маркетингийн хүчээр токены сонирхолтой байдлыг өргөн түгээж, их хэмжээний хөрөнгө оруулалт цуглуулахад амжилттай болсон тохиолдлууд олон бий.

Хууль хөрөнгө оруулагчдын сэтгэлд “хоногшин” цагаан толгой бичих аргыг зааж өгөхгүй. Гэхдээ бодитгүй контент маркетинг ямар төрлийн маргааны эрсдэл авчрах вэ гэдгийг хууль олон зүйлийг зааж өгдөг. Токены татах хүчийг бүрэн дүүрэн дамжуулахыг эрхэм зорилго болгосон ч, тэнд хуульд заавал дагаж мөрдөх ёстой зүйлс юу байх вэ? Доорхи зүйлсийг авч үзье.

Санхүүгийн бүтээгдэхүүний худалдааны хуулийн (Japanese Financial Instruments and Exchange Act) заалтуудыг баримталсан Цагаан хуудас бичих ажлын туршлага

Санхүүгийн бүтээгдэхүүний худалдааны хууль гэж юу вэ

Гаргаж буй токены шинж чанар нь Санхүүгийн бүтээгдэхүүний худалдааны хууль (цаашид ‘СБХХ’ гэж тодорхойлно) дээрх “үнэт цаас”тай таарч байгаа эсэхийг тодорхойлсон бол, тухайн токен нь СБХХ-ийн хамрах хүрээнд орно. Эхлээд СБХХ гэж юу вэ гэдгийг тайлбарлахад, энэ нь үнэт цаасыг гаргах, худалдаалах үед хөрөнгө оруулагчдыг хамгаалах, мөн худалдааны зах зээлийн эрүүл хөгжлийг дэмжих зорилготой хуулийн салбар юм.

СБХХ-д “үнэт цаас” гэдэг нь тодорхой тодорхойлолттой байдаггүй, зөвхөн тухайн хуулийн салбарын хамрах хүрээнд багтдаг үнэт цаас бүр бүрэлдэхүүнээр дурдагддаг. СБХХ-ийн хоёр дахь зүйлийг авч үзье. Энд улсын бонд, компанийн бонд, хувьцаа гэх мэт СБХХ-ийн хамрах хүрээнд багтдаг үнэт цаасны тодорхой төрлүүд нэг нэгээр дурдагдсан байна.

Хоёр дахь зүйл. Энэ хуульд “үнэт цаас” гэж дараах зүйлсийг хэлнэ.
1. Улсын бонд
2. Орон нутгийн бонд
3. Тусгай хуульгаар байгуулагдсан хуулийн этгээдийн гаргадаг бонд (дараагийн дугаар болон арван нэг дүгээр дугаарыг оролцуулахгүй.)
4. Хөрөнгийн эргэлтийг холбогдох хууль (1998(Хэйсэй 10) оны хууль №105) дээр заасан тодорхой компанийн бонд
5. Компанийн бонд (харилцан нийгмийн компанийн бондыг оролцуулна. Доорх хэсэгт ижил.)
6. Тусгай хуульгаар байгуулагдсан хуулийн этгээдийн гаргадаг хувь нэмэр оруулагчийн бонд (дараагийн дугаар, найм дахь дугаар болон арван нэг дүгээр дугаарыг оролцуулахгүй.)
7. Хамтын аж ахуйн санхүүгийн байгууллагын эрхэм хувь нэмэр оруулагчийн хууль (1993(Хэйсэй 5) оны хууль №44. Доорх хэсэгт “эрхэм хувь нэмэр оруулагчийн хууль” гэж нэрлэнэ.) дээр заасан эрхэм хувь нэмэр оруулагчийн бонд
8. Хөрөнгийн эргэлтийг холбогдох хууль дээр заасан эрхэм хувь нэмэр оруулагчийн бонд эсвэл шинэ эрхэм хувь нэмэр оруулагчийн эрхийг илэрхийлэх бонд
9. Хувьцааны бонд эсвэл шинэ хувьцаа захиалгын эрхийн бонд
10. Хөрөнгө оруулалтын итгэмжлэлийн болон хөрөнгө оруулалтын компанийн хууль (1951(Шоува 26) оны хууль №198) дээр заасан хөрөнгө оруулалтын итгэмжлэл эсвэл гадаадын хөрөнгө оруулалтын итгэмжлэлийн бонд
11. Хөрөнгө оруулалтын итгэмжлэлийн болон хөрөнгө оруулалтын компанийн хууль дээр заасан хөрөнгө оруулалтын бонд, шинэ хөрөнгө оруулалтын хувь нэмэр оруулагчийн эрхийн бонд эсвэл хөрөнгө оруулалтын компанийн бонд эсвэл гадаадын хөрөнгө оруулалтын бонд
（Үргэлжлэл байна）

Санхүүгийн бүтээгдэхүүний худалдааны хууль (СБХХ)

Түүнчлэн, иргэний хуульд үнэт цаас нь “санхүүгийн үнэ цэнэтэй хувийн эрхийг илэрхийлэх бичиг баримт” гэж тодорхойлогддог бөгөөд СБХХ-ийн үнэт цааснаас харьцангуй өргөн утгатай байдаг болохыг ойлгох болно.

СБХХ нь иргэний хуулийн тусгай хууль (өөрөөр хэлбэл, ерөнхий зарчим, ерөнхий онолыг тодорхой тохиолдолд засварлах утга учиртай хуулийн салбар) болдог. Иймд, иргэний хуульд өргөн утгатай үнэт цаасны хувьд, тусгайлан мэдээллийн ил тод байдал (өөрөөр хэлбэл, дисклоужер) болон инсайдер болон бусад буруу худалдааны гэмт хэргийг сэргийлэх зэрэг шаардлага өндөр байдаг санхүүгийн бүтээгдэхүүнд СБХХ-аар зохицуулагддаг гэдгийг ойлгох нь зүйтэй.

Криптовалют нь “Үнэт цаас” уу?

Японы Үнэт цаасны хуульд (金融商品取引法, 金商法) тодорхойлсон “үнэт цаас”ны төрлүүдийн жагсаалтад криптовалют ороогүй байдаг. Иймд зарчмын хувьд, криптовалют нь Үнэт цаасны хуулийн хүрээнд хамаарах зүйл биш гэж үзэж болно. Үнэндээ, Биткойн зэрэг төлөөлөгч криптовалютуудын хувьд, Японы Засгийн газрын үзэл бодлын дагуу Үнэт цаасны хуулийн хүрээнд орохгүй гэдэг нь аль хэдийн тодорхой болсон байдаг.

Гэхдээ, шинээр ICO-г зохион байгуулж токен гаргах үед, Үнэт цаасны хуулийн 2-р зүйлийн 2-р хэсэг 5-р заалтын бүлэглэл хөрөнгө оруулалтын схемд нийцтэй эсэхийг шалгах шаардлагатай болдог.

2-р зүйл
2　Энэ хуулийн 1-р хэсгийн 1-р заалтаас 15-р заалт хүртэлх үнэт цаас, мөн 17-р заалтад заасан үнэт цаас (16-р заалтад заасан үнэт цаасны шинж чанарыг агуулсан бусад үнэт цаасыг оролцуулахгүй.) болон 18-р заалтад заасан үнэт цаасанд харуулагдах ёстой эрх, мөн 16-р заалтад заасан үнэт цаас, 17-р заалтад заасан үнэт цаас (16-р заалтад заасан үнэт цаасны шинж чанарыг агуулсан бусад үнэт цаасыг хязгаарлан.) болон 19-р заалтаас 21-р заалт хүртэлх үнэт цаасанд Засгийн газрын журмын дагуу харуулагдах ёстой эрх (эдгээрийг энэ хэсэг болон дараагийн хэсэгт “үнэт цаасны эрх” гэж нэрлэнэ.) нь үнэт цаасны эрхийг харуулсан тухайн үнэт цаас гаргагдаагүй байсан ч, тухайн эрхийг тухайн үнэт цаас гэж үзэж, электрон бичилтэд суурилсан өр (Электрон бичилтэд суурилсан өрийн хууль (2007 онд батлагдсан Хууль №102) 2-р зүйлийн 1-р хэсэгт заасан электрон бичилтэд суурилсан өрийг хэлнэ. Энэ хэсэгт ижил.) нь, эргэлт хийх чадвар болон бусад нөхцөл судалгааг харгалзан, Засгийн газрын журмын дагуу үнэт цаас гэж үзэх шаардлагатай гэж үзсэн бонд болон бусад 1-р хэсгийн заалтуудад заасан үнэт цаас (7-р заалт болон дараагийн хэсэгт “тодорхой электрон бичилтэд суурилсан өр” гэж нэрлэнэ.) нь, тухайн электрон бичилтэд суурилсан өрийг тухайн үнэт цаас гэж үзэж, дараах эрхүүд нь, үнэт цаас эсвэл бичиг баримтанд харуулагдах ёстой эрхээс бусад эрх байсан ч үнэт цаас гэж үзэж, энэ хуулийн заалтуудыг хэрэгжүүлнэ.
5　Бурханы хууль (1896 онд батлагдсан Хууль №89) 667-р зүйлийн 1-р хэсэгт заасан холбооны гэрээ, Худалдааны хууль (1899 онд батлагдсан Хууль №48) 535-р зүйлд заасан нууц холбооны гэрээ, Хөрөнгө оруулалтын бизнесийн хязгаарлагдмал хариуцлагатай холбооны гэрээний хууль (1998 онд батлагдсан Хууль №90) 3-р зүйлийн 1-р хэсэгт заасан хөрөнгө оруулалтын бизнесийн хязгаарлагдмал хариуцлагатай холбооны гэрээ эсвэл Хязгаарлагдмал хариуцлагатай бизнесийн холбооны гэрээний хууль (2005 онд батлагдсан Хууль №40) 3-р зүйлийн 1-р хэсэгт заасан хязгаарлагдмал хариуцлагатай бизнесийн холбооны гэрээнд үндэслэн гарсан эрх, нийгэмлэгийн гишүүний эрх болон бусад эрхүүд (гадаадын хуульд үндэслэсэн бусад эрхүүдийг оролцуулахгүй.) нь, тухайн эрхтэй хүн (энэ заалтад “хөрөнгө оруулагч” гэж нэрлэнэ.) нь хөрөнгө оруулалт эсвэл хувь нэмэр хийсэн мөнгөн дүнг (Засгийн газрын журмын дагуу тодорхойлсон бусад төстэй зүйлсийг оролцуулна.) ашиглан хийгдсэн бизнес (энэ заалтад “хөрөнгө оруулалтын зориулалтын бизнес” гэж нэрлэнэ.)-ээс үүссэн ашиг хуваарилах эсвэл тухайн хөрөнгө оруулалтын зориулалтын бизнесийн хөрөнгийг хуваарилах эрхийг авах боломжтой эрх бөгөөд, дараах нэгэнд ч хамаарахгүй байх (1-р хэсгийн заалтуудад заасан үнэт цаасны эрх болон энэ хэсгийн заалтууд (энэ заалтыг оролцуулахгүй.)-аар үнэт цаас гэж үзэгдэх эрхийг оролцуулахгүй.)
（Үргэлжлэл байхгүй）

Үнэт цаасны хууль (金融商品取引法, 金商法)

Энэ нь энгийнээр тайлбарлахад, хөрөнгө оруулагчид мөнгөөр хөрөнгө оруулж, тухайн бизнесийг эхлүүлэх бөгөөд тухайн бизнесээс гарсан ашигтай үндэслэн хөрөнгө оруулагчид хуваарилалт хийх зорилгоор бүтээгдсэн үнэт цаас нь, Үнэт цаасны хуульд заасан үнэт цаас биш байсан ч, Үнэт цаасны хуулийн хүрээнд орох ёстой гэж үздэг. Иймд, ICO-г шинээр зохион байгуулах үед ч, энэ төрлийн схемд нийцсэн бол, Үнэт цаасны хуулийн тодорхойлсон мэдээллийн ил тод байдлын үүрэг, тайлан боловсруулах үүрэг гэх мэт үүргүүд нь ICO зохион байгуулагчид хүлээлгэх болно. Товчхондоо, Үнэт цаасны хуультай холбоотойгоор хэлэхэд, ICO зохион байгуулагчид бүлэглэл хөрөнгө оруулалтын схемд нийцтэй эсэхэд онцгой анхаарах хэрэгтэй гэсэн үг юм.

Цаашид хэрхэн Цагаан хуудас бичих вэ

Үйл ажиллагааны хувьд, олон нийтийн хөрөнгө оруулалтын схемтэй холбоотойгоор тулгардаг асуудлуудын нэг нь Цагаан хуудас бичих явцад хөрөнгө оруулагчдад ашиг хуваарилах талаар хэр хэмжээний тодорхой бичлэг хийх вэ гэдэгтэй холбоотой бөгөөд энэ нь Японы Санхүүгийн Бүтээгдэхүүний Хууль (Japanese Financial Instruments and Exchange Act) дээр санхүүгийн бүтээгдэхүүн гэж үзэгдэх үү, эсвэл төслийн ашигт суурилсан хуваарилалт гэж үзэгдэх үү гэдэгтэй холбоотой юм. Японы Санхүүгийн Бүтээгдэхүүний Хуулийн дагуу зохицуулалтын зориулалттай болох нь ICO зохион байгуулагчдын дарамтыг нэмэгдүүлэх болно гэдгийг чухалчлан үзвэл, эдгээр талаарх тодорхой бичлэгийг боломжит бага хийх нь нэгэн зүйл болно. Гэсэн хэдий ч, хөрөнгө оруулагчдын итгэлийг хүлээн авахын тулд эдгээр талаар боломжит тодорхойгоор тайлбарлахыг хүсвэл, токен дизайныг Японы Санхүүгийн Бүтээгдэхүүний Хуулийн дагуу санхүүгийн бүтээгдэхүүн болгон боловсруулах нь нэгэн санаа байж болох юм. Эдгээр шийдвэрлэх асуудлууд нь тухайн ICO-ны стратегийг үндэслэн, хууль зүйн хариуцсан ажилтнуудын шийдвэрлэх эрх мэдлийг идэвхтэй ашиглах шаардлагатай байх нь бас багагүй байх болно.

金融商品取引法以外に意識すべき法分野

ホワイトペーパーに記載されている事項を考慮すると、金融商品取引法だけでなく、他の法律にも注意を払う必要があります。例えば、「資金決済法」において「仮想通貨」に該当する場合、仮想通貨交換業者として登録する必要が生じます。（資金決済法における仮想通貨の定義や、事業者に課される義務については、別の記事で詳しく説明しています。）

さらに、トークンが資金決済法上で電子マネーとみなされる場合、発行額に応じて政府に資金を預ける（供託）義務が発生します。（電子マネーの定義や、事業者に課される義務については、別の記事で詳しく説明しています。）

Хураангуй

Энэ нийтлэлд бид ICO-ны хүрээнд гаргадаг цагаан номын агуулга болон түүнтэй холбоотойгоор үүсэж болзошгүй асуудлуудыг, ялангуяа Японы Санхүүгийн Бүтээгдэхүүний Худалдааны Хуультай (Financial Instruments and Exchange Law) холбоотойгоор авч үзлээ. Цагаан ном бичих ажил нь зөвхөн токены татах хүчийг дамжуулахаас илүүтэйгээр, хөрөнгө оруулагчдын эрхийг тодорхой болгох ажиллагаа мөн юм. Иймд, хөрөнгө оруулагчдад хэрхэн тайлбарлаж, хариуцлага хүлээх ёстойг санах нь, үндсэндээ компанийн хууль зүйн асуудал болохыг санах хэрэгтэй.

Мөн энэ нийтлэлд танилцуулсан ICO-той холбоотой олон янзын хууль эрх зүйн дүрэм журмууд нь, цагаан номонд бичигдэх хэлбэр зүйн үгсийн сонголт (өөрөөр хэлбэл, медиа дээр байршуулах текстийн үг сонголтын асуудал) болон токены дизайнтай холбоотой үндсэн асуудлуудыг тодорхой ялгаж, тэдгээрийг тусгайлан авч үзэх хэрэгтэй. Тиймээс, ICO-г хууль ёсны дагуу зохион байгуулахын тулд, цагаан номын агуулгын үгсийн сонголтыг хууль зүйн шалгалтаар хязгаарлахгүйгээр, цагаан номын агуулга болон компанийн хэрэгжүүлж буй ажлуудын хоорондын нийцтэй байдлыг баталгаажуулах замаар хууль зүйн шалгалтыг хийх хэрэгтэй.