Японы Компанийн Хуульд Үндэслэсэн Хувьцаа Олголтын Бүрэн Гарын Авлага

Японы компанийн хууль нь байгууллагын өсөлт стратеги болон байгууллагын бүтцийн шинэчлэлтийг дэмжих зорилгоор цаг үеийн шаардлагад нийцүүлэн тасралтгүй хөгжиж байна. 2021 оны 3-р сарын 1-ний өдөр (2021) хэрэгжүүлсэн шинэчлэн найруулсан Японы компанийн хуулиар нэвтрүүлсэн “Хувьцаа гаргах” журам нь хамгийн сүүлийн үеийн бөгөөд хамгийн стратегийн хэрэгсэлүүдийн нэг юм. Энэ журам нь компаниудад өөр хувьцаат компаниудыг охин компани болгон шилжүүлэхдээ мөнгөний оронд өөрийн хувьцааг үнэ төлбөр болгон ашиглах боломжийг олгодог бөгөөд тухайлбал M&A (нэгдэл ба худалдан авалт) ажиллагаанд томоохон өөрчлөлт авчирсан. Уламжлалт хувьцааг үнэ төлбөр болгон ашиглах арга, жишээ нь “хувьцаа солилцоо” нь 100% хувьцаа эзэмшихийг үндэслэн байсан бол хувьцаа гаргах нь 50%-иас дээш саналын эрх эзэмших замаар охин компани болгохыг зорьж байгаа тул илүү эвлүүлэн бэхжүүлэх болон M&A хийх боломжийг олгодог. Мөн “бодит хөрөнгө оруулалт” гэх аргаар шүүхээр томилогдсон шалгагчийн үнэлгээ шаардлагагүй болгож, илүү хурдан ба үр ашигтай гүйлгээг бий болгодог. Энэ журмын бий болгосон нь зөвхөн хууль техникийн шинэчлэл биш юм. Энэ нь тодорхой бодлогын зорилго илэрхийлэх бөгөөд тухайлбал, гар дээрх мөнгө нь ихгүй ч өндөр өсөлттэй компаниуд (жишээ нь, вентур бизнес эсвэл технологийн компаниуд) өөрийн хувьцааны үнэ цэнийг стратегийн зорилгоор ашиглан M&A гүйцэтгэхийг дэмжих юм. Энэхүү нийтлэлд бид Японы компанийн хуульд үндэслэн хувьцаа гаргах журмыг хууль ёсны тодорхойлолтоос эхлэн, тодорхой журмын дагуу хэрэгжүүлэх арга хэмжээ, мөн хувьцаа эзэмшигч болон өр зээлдэгчдийн эрхийг хамгаалах зэрэг чухал асуудлууд хүртэл тайлбарлана.

Хувьцаа гаргах систем: Стратегийн ашиглалтын тойм

Хувьцаа гаргах системийг зөв ойлгохын тулд эхлээд Японы компанийн хуульд тус системийн эрх зүйн тодорхойлолтыг ойлгох нь чухал билээ. Японы компанийн хуульд (Companies Act of Japan) 2-р зүйлийн 32-р хэсэг 2-д хувьцаа гаргах нь “хувьцаат компани нь өөр нэг хувьцаат компанийг өөрийн охин компани болгох зорилгоор тухайн компанийн хувьцааг худалдан авч, тухайн хувьцааг зарсан хүнд тухайн хувьцааны үнэ хүртэлх хувьцааг гаргах явдал” гэж тодорхойлсон байна . Энэ тодорхойлолт нь системийн хэрэглэх хүрээг тодорхойлох олон чухал элементүүдийг агуулсан байдаг.

Эхлээд, энэ процедурын талууд болох хувьцааг гаргаж эцэг компани болох компани (хувьцаа гаргах эцэг компани) болон түүнийг хүлээн авах компани (хувьцаа гаргах охин компани) нь аль аль нь Японы компанийн хуульд үндэслэгдсэн “хувьцаат компани” байх ёстой . Иймд, гадаадын хуулийн этгээд болон хувьцаа эзэмшигчийн компаниуд гэх мэт бусад талууд нь энэ системийг ашиглах боломжгүй .

Дараагийн нь, хувьцаа гаргах зорилго нь “охин компани болгох” гэсэн нэгэн тодорхой зорилгод хязгаарлагдана . Энэ нь хувьцаа гаргах эцэг компани нь хувьцаа гаргах охин компанийн саналын эрхийн 50%-иас дээш хувийг шинээр эзэмших харилцаа үүсгэх шаардлагатай гэсэн үг юм . Энэ “охин компани” гэдэг нь зорилтот, тодорхой “хувьцаа эзэмших стандарт”-ын дагуу тодорхойлогдоно, саналын эрхийн хувь хэмжээ нь 50%-иас бага боловч бодитоор доминант хүчин чармайлттай байдаг “бодит удирдлагын хүчин чармайлт стандарт” нь хэрэглэгдэхгүй . Энэ тодорхой стандарт нь эрх зүйн процедурын хэрэглээг тоймлох төрөл зүйлийн маргааныг урьдчилан сэргийлэх, гүйлгээний тогтвортой байдлыг хангах зорилготой зориулалттай байгаа юм. Иймд, аль хэдийн 50%-иас дээш саналын эрхийг эзэмшин охин компани болсон байгууллагын хувьцааг нэмж авах зорилгоор хувьцаа гаргах системийг ашиглах боломжгүй .

Хувьцаа гаргах, хувьцаа солилцоо, болон бодит хөрөнгө оруулалтын харьцуулалт

Хувьцаа гаргах журам нь бусад төстэй M&A арга хэмжээнүүдтэй харьцуулахад түүний стратегийн үнэ цэнийг илүү тодорхой болгодог. Тодруулбал, хувьцааг үнэ төлбөр болгон ашигладаг төлөөлөгч аргууд болох ‘хувьцаа солилцоо’ болон ‘бодит хөрөнгө оруулалт’тай ялгааг ойлгох нь хамгийн тохиромжтой M&A стратегийг боловсруулахад маш чухал байдаг.

Хувьцаа солилцоотой хамгийн том ялгаа нь шаардлагатай худалдан авах түвшинд оршино. Хувьцаа солилцоо нь зорилтот компанийг бүрэн дочин компани болгох (саналын эрхийн 100%-ийг эзэмших) зорилготой байгууллагын дахин зохион байгуулалтын үйл ажиллагаа юм. Харин хувьцаа гаргах нь заавал 100%-ийн хувьцаа авах шаардлагагүй бөгөөд саналын эрхийн дийлэнхийг авч дочин компани болгох гэх мэт илүү эрүүл зорилгоор ашиглаж болно. Ингэснээр, худалдан авагч компани нь худалдан авалтад эсэргүүцэгч цөөнхийн хувьцаа эзэмшигчтэй хэлэлцээр хийх, маргаанаас зайлсхийх замаар удирдлагын эрхийг баталгаажуулах стратегийн сонголтыг хийх боломжтой болдог.

Түүнчлэн, бодит хөрөнгө оруулалттай харьцуулахад, процедурын хялбар байдлыг онцлон тэмдэглэх боломжтой. Бодит хөрөнгө оруулалт нь мөнгөн бус хөрөнгө (энэ тохиолдолд зорилтот компанийн хувьцаа) оруулж шинэ хувьцааг гаргах процедур боловч, Японы компанийн хуулийн 207-р зүйлийн дагуу, зарчим ёсоор шүүхээр томилогдсон шалгагчийн хөрөнгө оруулалтын үнэлгээ шаардлагатай болдог. Энэ процедур нь цаг хугацаа болон зардал их шаардлагатай ачаалалтай байдаг бол хувьцаа гаргах нь байгууллагын дахин зохион байгуулалтын үйл ажиллагаа гэж үзэгддэг учраас энэ төрлийн бодит хөрөнгө оруулалтын хяналтыг хүлээдэггүй. Ингэснээр, компаниуд M&A-г илүү хурдан болон бага зардлаар гүйцэтгэх боломжтой болдог.

Эдгээр ялгааг дүгнэхэд, доорх хүснэгтэнд дурдсан шиг болно.

Хувьцаа гаргах стандарт процедур: Алхам бүрээр тайлбарласан

Хувьцаа гаргах процедурыг хувьцаа гаргах эцэг компанийн голлох удирдлага дор, Японы компанийн хуульд заасан олон шатлалыг дагаж мөрдөх шаардлагатай болно.

Эхлээд, хувьцаа гаргах эцэг компани нь Японы компанийн хуулийн 774-р зүйлийн 2-д зааснаар “Хувьцаа гаргах төлөвлөгөө” гэж нэрлэгддэг баримт бичгийг боловсруулна. Энэ төлөвлөгөөнд тус хуулийн 774-р зүйлийн 3-д заасан зүйлсийг оруулах шаардлагатай. Тодорхойлбол, хувьцаа гаргах охин компанийн нэр болон хаяг, шилжүүлэх хувьцааны доод хязгаар (охин компани болгохын тулд хангалттай тоо байх ёстой), эцэг компанийн хувьцаагаар төлөх үнэ төлбөрийн тоо ба түүний тооцоолох арга, үнэ төлбөрт бэлэн мөнгө гэх мэт багтсан бол түүний агуулга, охин компанийн хувьцаа эзэмшигчид хувьцаагаа шилжүүлэх хүсэлтээ илэрхийлэх хугацаа, мөн хувьцаа гаргах үйл ажиллагааны хүчин төгөлдөр болох огноо (хүчин төгөлдөр болох огноо) зэрэг багтана.

Дараа нь, хувьцаа гаргах эцэг компани нь Японы компанийн хуулийн 816-р зүйлийн 2-д зааснаар, боловсруулсан хувьцаа гаргах төлөвлөгөө болон бусад баримт бичгийг, хуулийн хүчин төгөлдөр болохоос 6 сарын дараа хүртэлх хугацаанд, түүний төв оффис дээр байршуулах ёстой (урьдчилан ил болгох процедур).

Үндсэндээ, хувьцаа гаргах төлөвлөгөөг хүчин төгөлдөр болох огнооны өмнө, хувьцаа гаргах эцэг компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаар онцгой шийдвэрээр батлагдуулах шаардлагатай. Онцгой шийдвэр нь Японы компанийн хуулийн 309-р зүйлийн 2-р хэсэг 12-р заалтад зааснаар, санал өгөх эрхтэй хувьцаа эзэмшигчдийн дийлэнх хувийг эзэмшдэг хувьцаа эзэмшигчид ирцтэй байх ба ирсэн хувьцаа эзэмшигчдийн саналын эрхийн гуравны хоёроос дээш хувийн дэмжлэгтэй байх, маш хатуу шаардлага юм.

Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын батлагдсаны дараа, хувьцаа гаргах эцэг компани нь хувьцаагаа шилжүүлэхийг хүссэн хувьцаа гаргах охин компанийн хувьцаа эзэмшигчдэд батлагдсан төлөвлөгөөний агуулгыг мэдэгдэнэ (Японы компанийн хууль 774-р зүйлийн 4). Шилжүүлэхийг хүссэн хувьцаа эзэмшигчид хүсэлт гаргах хугацааны дотор, шилжүүлэхийг хүссэн хувьцааны тоог заасан бичиг баримтыг эцэг компанид илгээнэ. Энд хувьцаа гаргах системийн хамгийн онцлог нэг зүйл бол “хуваарилалтын эрх чөлөөний зарчим” нь гарч ирнэ. Японы компанийн хуульд 774-р зүйлийн 5-д зааснаар, хувьцаа гаргах эцэг компани нь өргөдөл гаргагчдын дундаас хэнээс, хэдэн хувьцааг шилжүүлэхийг чөлөөтэй шийдэж, үнэ төлбөрийг хуваарилах боломжтой. Ингэснээр, эцэг компани нь жишээ нь, найзуудын урт хугацааны хувьцаа эзэмшигчдийн өргөдлийг эрхэмлэн авах зэрэг, M&A-ийн дараах хувьцаа эзэмшигчдийн бүтцийг стратегийн хувьд удирдах боломжтой болно.

Сүүлд, хувьцаа гаргах төлөвлөгөөнд заасан хүчин төгөлдөр болох огноог угтан, хууль ёсны үйлчилгээ үзүүлнэ. Хувьцааг шилжүүлсэн охин компанийн хувьцаа эзэмшигчид түүний үнэ төлбөр болгон эцэг компанийн хувьцаа зэргийг хүлээн авч, эцэг компанийн шинэ хувьцаа эзэмшигч болно (Японы компанийн хууль 774-р зүйлийн 7, 774-р зүйлийн 11). Хүчин төгөлдөр болсны дараа, эцэг компани нь шилжүүлсэн хувьцааны тоог заасан үйл явцын тайланг бэлтгэж, хүчин төгөлдөр болсноос 6 сарын хугацаанд төв оффис дээр байршуулах үүрэгтэй болно (Японы компанийн хууль 816-р зүйлийн 10).

Хувьцаа эзэмшигч болон өр төлөгчдийн эрхийг хамгаалах арга хэмжээ

Хувьцаа гаргах нь компанийн бүтцид томоохон нөлөө үзүүлдэг учраас, Японы компанийн хууль нь хохирол амсах магадлалтай хувьцаа эзэмшигчид болон өр төлөгчдийг хамгаалах зорилгоор хатуу журам тогтоосон байдаг.

Эсэргүүцэгч хувьцаа эзэмшигчдийн хувьцаа худалдан авах эрхийн хүсэлт

Хувьцаа гаргах эцэг компанийн хувьцаа эзэмшигчид нь хувьцаа эзэмшигчдийн ерөнхий хуралд хувьцаа гаргах төлөвлөгөөг эсэргүүцсэн саналын эрхээ хэрэгжүүлсэн бол, Японы компанийн хуульд заасны дагуу (816-р зүйлд 6-р хэсэг) компаниас өөрийн эзэмшдэг хувьцааг “шударга үнээр” худалдан авахыг хүсэлт гаргаж болно. Энэ нь компанийн чухал шийдвэрүүдэд эсэргүүцсэн хувьцаа эзэмшигчдэд хөрөнгө оруулалтаа эргүүлэн авах боломжийг баталгаажуулах чухал эрх юм.

“Шударга үнэ” тогтоох: Японы шүүхийн шийдвэрээс авсан ойлголт

Хувьцаа эзэмшигч болон компани хооронд “шударга үнэ” тогтооход тохиролцохгүй бол, эцсийн дүнд шүүх үнийг тогтоох болно. Японы шүүхүүд энэ “шударга үнэ” -г тооцоолоход нэгдсэн аргачлалыг ашиглахгүй бөгөөд компанийн хөрөнгийн байдал болон бусад бүхий л зүйлийг харгалзан, тухайн хэргийн онцлогт тохирсон олон талт аргачлалыг хэрэглэдэг. Сүүлийн үед компанийн ирээдүйн ашиг орлогод анхаарал тавьдаг DCF арга (Discounted Cash Flow арга) зэрэг үнэлгээний аргуудад илүү анхаарал хандуулдаг чиг хандлага байна.

Онцгойлон чухал нь, хувьцааны бэлэн бус байдлыг (зарагдахад хүндрэлтэй байдлыг) шалтгаан болгон хувьцааны үнийг бууруулах, буюу “бэлэн бус байдлын хөнгөлөлт”-ийг хэрэглэх шүүхийн шийдвэрийн талаар юм. Японы дээд шүүх 2015 оны 3-р сарын 26-ны шийдвэрээр, компанийн бизнесийн үнэ цэнийг тодорхойлох арга (жишээ нь DCF арга) ашиглаж байгаа үед, хувьцаа эзэмшигч компаниас гарах үед худалдан авах үнийг тооцохдоо бэлэн бус байдлыг шалтгаан болгон хөнгөлөлт хэрэглэх нь зарчмын хувьд зөвшөөрөгдөхгүй гэсэн шийдвэрийг гаргасан билээ. Энэ шүүхийн шийдвэр нь хувьцаа гаргахад эсэргүүцсэн хувьцаа эзэмшигчдийн хувьцаа худалдан авах хүсэлтэд ч хамаарах боломжтой гэж үзэж байна. Энэ шүүхийн шийдвэр нь бага хувьцаа эзэмшигчид өөрийн эзэмшдэг хувьцаа нь хувийн эсвэл цөөн тоотой байдлаараа болж, компаниас хүчээр бага үнээр гаргаж авахаас сэргийлэх, хувьцаа эзэмшигчдийн эрхийг хамгаалахад маш чухал утга учиртай болно.

Өр төлөгчдийн эсэргүүцлийн журам

Хувьцаа гаргах үйл ажиллагааны хариуд, эцэг компанийн хувьцаа бусад хөрөнгө (жишээ нь мөнгөн дүн) гаргаж өгөх бөгөөд түүний үнэ нийт дүнгийн 20-ны 1 (5%) -аас дээш байвал, эцэг компанийн хөрөнгө урсах учраас өр төлөгчдийн эрхийг хамгаалах журам шаардлагатай болдог. Японы компанийн хуульд заасны дагуу (816-р зүйлд 8-р хэсэг) энэ тохиолдолд хувьцаа гаргах эцэг компанийн өр төлөгчид эсэргүүцэл илэрхийлэх боломжтой.

Энэхүү журам хэрэгжих шаардлагатай бол эцэг компани нь албан ёсны мэдээллийг зарлаж, мэдэгдэх өр төлөгчдөд нь тусгайлан сануулга өгөх ёстой. Өр төлөгчид нэг сараас дээш хугацаанд эсэргүүцэл илэрхийлэх боломжтой. Хэрэв өр төлөгчдөөс эсэргүүцэл ирүүлсэн тохиолдолд, компани нь тухайн өр төлөгчийг хохироох эрсдэлгүй болгохоос бусад тохиолдолд тухайн өр төлөгчид төлбөр хийх, зохих баталгаа өгөх, эсвэл итгэмжлэгдсэн байгууллагад зохих хөрөнгийг итгэмжлүүлэх зэрэг арга хэмжээ авах үүрэгтэй болно (Японы компанийн хуульд заасны дагуу 816-р зүйлд 8-р хэсгийн 5-р заалт).

Японы хуульд үндэслэсэн энгийн хувьцаа олголтын тухай болон анхаарах ёстой зүйлс

Хувьцаа олголтын системд процедурыг энгийн болгодог гарц болон ажлын явцад анхаарах чухал хязгаарлалтууд байдаг.

Энгийн хувьцаа олголтын товч танилцуулга

Японы компаний хуулийн 816-р зүйлийн 4-д “энгийн хувьцаа олголт” гэх процедурыг тогтоосон байдаг. Энэ нь хувьцаа олголтын үед олгогдох нийт үнэ цэнийн дүн нь хувьцаа олгогч эцэг компанийн цэвэр хөрөнгийн үнэ цэнийн 5-н 1 (20%) -ийг давахгүй бол, ерөнхийдөө шаардлагатай болдог хувьцаа эзэмшигчдийн ерөнхий хурлын тусгай шийдвэрийг орхигдуулж болохыг заасан байдаг. Энэ заалт нь компаний хөрөнгөд бага зэрэг нөлөөлөх жижиг хэмжээний M&A-нд процедурын дарамтыг багасгаж, шийдвэр гаргахад хурдан байх зорилготой.

Системийн хязгаарлалт ба стратегийн чухал цэгүүд

Хувьцаа олголт нь маш хүчирхэг хэрэгсэл боловч түүнийг ашиглахад хэд хэдэн чухал хязгаарлалтууд байдаг. Дээр дурдсанчлан, энэ нь Японы хувьцаат компаниудад хязгаарлагдаж, гадаад компаниуд оролцсон хил дамнасан M&A-нд ашиглагдахгүй.

Мөн татварын хувьд чухал ач холбогдолтой. Хувьцааг шилжүүлсэн дэд компанийн хувьцаа эзэмшигчид шилжүүлэлтээр үүссэн ашиг хөрөнгийн ашигтай холбоотой татварын төлбөрийг хойшлуулах татварын онцгой эрхийг авахын тулд, авах үнэ цэнийн нийт дүнгийн 80% ба түүнээс дээш нь хувьцаа олгогч эцэг компанийн хувьцаа байх ёстой. Энэ нь үнэндээ хувьцаа ба бэлэн мөнгөний хослолыг ашиглах үед бэлэн мөнгөний харьцааг 20% -иас бага байлгахыг хэлнэ. Нэмж дурдахад, 2023 оны (2023) 10 сарын 1-нээс хойш хийгдэх хувьцаа олголтын үр дүнд эцэг компани татварын хуульд “иймээс компани” болсон тохиолдолд, энэ татварын хойшлуулах арга хэмжээг хасах чухал өөрчлөлт хийгдсэн. Энэ нь системийг буруу ашиглахаас сэргийлэх арга хэмжээ бөгөөд тухайлбал, үүсгэн байгуулагч гэр бүлийн гишүүд нь томоохон хувьцаа эзэмшигч байгаа компаниуд хувьцаа олголт хийх үед онцгой анхаарал хандуулах шаардлагатай.

Бусад хууль тогтоомжтой холбоо

Хувьцаа олголт нь Японы компаний хуульд л хязгаарлагддаггүй. Тухайлбал, хувьцаа олгогдох дэд компани нь хөрөнгийн биржид бүртгэлтэй байгаа тохиолдолд, Японы санхүүгийн бүтээгдэхүүний хуульд заасан дүрэм, тодруулбал, нийтийн худалдан авалтын (TOB) дүрмийг мөрдөх шаардлага гарч ирэх магадлалтай. Гүйлгээний онцлогт нь үндэслэн, компаний хуулийн процедуртай зэрэгцэн TOB-ийн процедурыг явуулах шаардлага гарч ирэх болно. Иймд, хувьцаа олголтыг ашигласан M&A-г амжилттай болгохын тулд, компаний хууль, татварын хууль, мөн санхүүгийн бүтээгдэхүүний хууль гэх мэт олон хуулийн салбарыг хамарсан нэгтгэсэн болон мэргэжлийн хууль зүйн шинжилгээ хийх нь чухал байдаг.

Дүгнэлт

Хувьцаа гаргах систем нь өөрийн хувьцааг өгөгдөл болгон бусад хувьцаат компанийн удирдлагын эрхийг авахад зориулагдсан, эв нэгдэл ба худалдан авалтын (M&A) хүчирхэг болон эвтэйхэн хэрэгсэл юм. Энэ систем нь охин компани болгох шаардлагагүй эвтэйхэн байдлыг, журамд хялбар байдлыг, мөн “хуваарилалтын эрх чөлөө”-гийн стратегийн ашиг тусыг хангаж, компанийн өсөлт стратегид чухал сонголт болдог. Гэхдээ, энэ системийг хэрэгжүүлэхдээ, нарийн хууль эрх зүйн журмыг сахих, эсэргүүцэгч хувьцаа эзэмшигч болон өр зээлдэгчдийн эрхийг зохих ёсоор хариуцлага үүрэх, мөн татварын хууль, санхүүгийн бүтээгдэхүүний худалдааны хууль зэрэг холбогдох хууль тогтоомжтой төвөгтэй харилцааны ойлголтыг шаарддаг. Эдгээр хууль эрх зүйн шаардлагыг зохих ёсоор удирдах ба гүйлгээг амжилттай болгохын тулд өндөр түвшний мэргэжлийн мэдлэг болон баялаг туршлага чухал байдаг.

Монолит Хууль Зүйн Фирм нь Японы дотооддоо олон тооны үйлчлүүлэгчдэд энэхүү нийтлэлд тайлбарласан хувьцаа гаргах системийг оролцуулсан M&A болон байгууллагын бүтцийн шинэчлэлтэй холбоотой хууль зүйн үйлчилгээг үзүүлсэн олон жилийн туршлагатай билээ. Манай фирмд Японы хуульчийн эрх мэдлийн зэрэгцээ гадаадын хуульчийн эрх мэдэлтэй, англи хэлний мэргэжилтнүүд олон тоогоор ажилладаг бөгөөд олон улсын хэргүүдэд хэлний саадгүйгээр хамгийн өндөр түвшний хууль зүйн дэмжлэг үзүүлэх боломжтой. Хувьцаа гаргах системийг ашиглахыг хүсвэл, бидэнтэй зөвлөгөө авахыг хүсье.