Czym są problemy prawne, na które należy zwrócić uwagę przy tworzeniu białej księgi ICO?

Metodę pozyskiwania funduszy, która polega na gromadzeniu inwestycji w zamian za wydanie wirtualnej waluty (tokenów), nazywamy ICO (Initial Coin Offering). Ten sposób pozyskiwania funduszy, zwany ICO, przebiega procesem bardzo podobnym do istniejącego IPO. W przeciwieństwie do IPO, w ICO nie ma bezpośrednich prawnych regulacji schematu, co daje większą swobodę w projektowaniu i ma zaletę w postaci mniejszych kosztów i wysiłku związanego z zawiłymi procedurami administracyjnymi. Jednak brak prawa regulującego “poprawne podejście do ICO” z jednej strony zwiększa trudności w przeprowadzaniu ICO z uwzględnieniem zgodności z prawem (dla porównania ICO i IPO, zobacz osobny artykuł).

https://monolith.law/blockchain/comparison-ico-ipo[ja]

W pewnym sensie, różne cechy ICO, takie jak “swoboda od jednolitych procedur” i “trudność w odróżnieniu między tym, co jest legalne, a tym, co jest nielegalne”, są najbardziej widoczne w sposobie, w jaki jest napisany biały papier. W tym artykule omówimy kwestie prawne, które często stanowią problem podczas przeprowadzania ICO, w kontekście treści białego papieru.

Nie ma “poprawnej” metody pisania białej księgi

Biała księga w ICO to dokument, który opisuje cel zbiórki funduszy, sposób wykorzystania zebranych środków oraz plan zwrotu inwestycji dla inwestorów. Można to porównać do tzw. “prospektu” w kontekście IPO. Jednakże, nie istnieje konkretny szablon, który należy przestrzegać, aby prawidłowo sporządzić białą księgę. Co więcej, przygotowanie białej księgi nie jest nawet wymagane do przeprowadzenia legalnego ICO.

W Japonii nie ma prawa, które bezpośrednio reguluje schemat ICO, dlatego prawo nie podaje konkretnych wskazówek na temat “poprawnego” sposobu pisania białej księgi. To właśnie dlatego, wśród wielu ICO przeprowadzanych do tej pory w Japonii, powstało wiele oryginalnych i atrakcyjnych mediów promocyjnych. Dzięki skutecznemu marketingowi internetowemu opartemu na tych treściach, udało się szeroko rozpowszechnić atrakcyjność tokenów i zebrać znaczne fundusze.

Prawo nie podaje wskazówek, jak stworzyć białą księgę, która “trafi” do serc inwestorów. Jednakże, prawo daje wiele wskazówek na temat potencjalnych ryzyk konfliktów, które mogą wyniknąć z nieodpowiedzialnego content marketingu. Nawet jeśli głównym celem jest przekazanie pełnej atrakcyjności tokenów, jakie są minimalne wymogi prawne, które należy przestrzegać? Przyjrzyjmy się temu poniżej.

Praktyka pisania białych ksiąg z uwzględnieniem przepisów Japońskiej Ustawy o Transakcjach Instrumentami Finansowymi

Co to jest Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi?

Jeżeli natura emitowanego tokenu odpowiada „papierom wartościowym” w rozumieniu Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (zwanej dalej „Ustawą o obrocie”), token ten podlega przepisom tej Ustawy. Ale co to jest Ustawa o obrocie? Jest to dziedzina prawa, której celem jest ochrona inwestorów i zdrowy rozwój rynku transakcji podczas emisji i handlu papierami wartościowymi.

W Ustawie o obrocie nie ma jasnej definicji „papierów wartościowych”, ale jedynie wyliczenie poszczególnych papierów wartościowych, które podlegają jej przepisom. Spójrzmy na artykuł drugi Ustawy o obrocie. Tutaj, jeden po drugim, są wymienione konkretne rodzaje papierów wartościowych, które podlegają przepisom Ustawy o obrocie, takie jak obligacje skarbowe, obligacje korporacyjne, akcje itp.

Artykuł 2. W tej ustawie przez „papiery wartościowe” rozumie się następujące instrumenty:
1. Obligacje skarbowe
2. Obligacje samorządowe
3. Obligacje wydane przez korporacje na podstawie specjalnej ustawy (z wyjątkiem tych wymienionych w następnym punkcie i punkcie jedenastym)
4. Specjalne obligacje korporacyjne zdefiniowane w Ustawie o sekurytyzacji aktywów (Ustawa z 1998 roku (rok Heisei 10), nr 105)
5. Obligacje korporacyjne (w tym obligacje spółdzielcze)
6. Certyfikaty udziałowe wydane przez korporacje ustanowione na podstawie specjalnej ustawy (z wyjątkiem tych wymienionych w następnym punkcie, punkcie ósmym i punkcie jedenastym)
7. Certyfikaty preferencyjne wydane na podstawie Ustawy o preferencyjnych udziałach w instytucjach finansowych spółdzielczych (Ustawa z 1993 roku (rok Heisei 5), nr 44)
8. Certyfikaty preferencyjne lub nowe prawa do preferencyjnych udziałów zdefiniowane w Ustawie o sekurytyzacji aktywów
9. Akcje lub nowe prawa do akcji
10. Certyfikaty udziałowe funduszy inwestycyjnych lub zagranicznych funduszy inwestycyjnych zdefiniowane w Ustawie o funduszach inwestycyjnych i korporacjach inwestycyjnych (Ustawa z 1951 roku (rok Showa 26), nr 198)
11. Certyfikaty inwestycyjne, nowe prawa do jednostek uczestnictwa lub obligacje korporacji inwestycyjnych lub zagraniczne certyfikaty inwestycyjne zdefiniowane w Ustawie o funduszach inwestycyjnych i korporacjach inwestycyjnych
(tekst ustawy jest dłuższy)

Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi (Ustawa o obrocie)

Przy okazji, w prawie cywilnym, papiery wartościowe są definiowane jako „dokumenty reprezentujące prawa prywatne o wartości majątkowej”, co jest znacznie szersze niż definicja papierów wartościowych w Ustawie o obrocie.

Ustawa o obrocie jest specjalnym prawem cywilnym (w skrócie, dziedziną prawa, która modyfikuje zasady ogólne i teorie w szczegółach). Dlatego, wobec szeroko rozumianych papierów wartościowych w prawie cywilnym, szczególnie dla instrumentów finansowych, które wymagają dużej transparentności (tzw. ujawnienia) i zapobiegania nieuczciwym transakcjom, takim jak insider trading, dobrze jest zrozumieć, że są one regulowane przez Ustawę o obrocie.

Czy kryptowaluta jest “papierem wartościowym”

Wśród konkretnych typów “papierów wartościowych” wymienionych w japońskim Prawie o Handlu Papierami Wartościowymi (金商法), kryptowaluta nie jest uwzględniona. Zatem, zasadniczo, kryptowaluta nie jest objęta regulacjami Prawa o Handlu Papierami Wartościowymi. W rzeczywistości, już wyjaśniono, że regulacje Prawa o Handlu Papierami Wartościowymi nie dotyczą takich reprezentatywnych kryptowalut jak Bitcoin, co jest zgodne z interpretacją Urzędu Gabinetowego.

Jednakże, w przypadku wydawania nowych tokenów w ramach ICO, konieczne jest rozważenie, czy nie spełniają one kryteriów schematu inwestycji zbiorowej, zgodnie z artykułem 2, punkt 5 Prawa o Handlu Papierami Wartościowymi.

Artykuł 2
2 Prawa reprezentowane przez papiery wartościowe wymienione w punktach od 1 do 15, papiery wartościowe wymienione w punkcie 17 (z wyłączeniem tych, które mają charakter papierów wartościowych wymienionych w punkcie 16) oraz papiery wartościowe wymienione w punkcie 18, a także prawa, które powinny być reprezentowane przez papiery wartościowe wymienione w punkcie 16, papiery wartościowe wymienione w punkcie 17 (ograniczone do tych, które mają charakter papierów wartościowych wymienionych w punkcie 16) oraz papiery wartościowe wymienione w punktach od 19 do 21, które są określone w rozporządzeniu Urzędu Gabinetowego jako prawa, które powinny być reprezentowane przez te papiery wartościowe (zwane dalej “prawami reprezentowanymi przez papiery wartościowe”), są uważane za papiery wartościowe, nawet jeśli te papiery wartościowe nie zostały wydane, a prawa te są uważane za papiery wartościowe.
5 Prawa wynikające z umowy o spółce, zgodnie z artykułem 667 Kodeksu Cywilnego (Ustawa nr 89 z 1896 roku), umowy o spółce ukrytej, zgodnie z artykułem 535 Kodeksu Handlowego (Ustawa nr 48 z 1899 roku), umowy o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością dla przedsiębiorstw inwestycyjnych, zgodnie z artykułem 3 ustęp 1 Ustawy o umowach o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością dla przedsiębiorstw inwestycyjnych (Ustawa nr 90 z 1998 roku), lub umowy o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, zgodnie z artykułem 3 ustęp 1 Ustawy o umowach o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (Ustawa nr 40 z 2005 roku), prawa członków stowarzyszeń i inne prawa (z wyłączeniem tych opartych na prawie zagranicznym), które umożliwiają otrzymanie dywidendy z zysków generowanych przez przedsiębiorstwo, do którego inwestycje lub wkłady zostały dokonane za pomocą pieniędzy (w tym te, które są uważane za podobne zgodnie z rozporządzeniem), lub dystrybucji majątku związanego z tym przedsiębiorstwem, które nie spełniają żadnego z poniższych warunków (z wyłączeniem praw reprezentowanych przez papiery wartościowe wymienione w poprzednim punkcie i praw uważanych za papiery wartościowe zgodnie z tym punktem (z wyłączeniem tego punktu))
(tekst dalszy pominięty)

Prawo o Handlu Papierami Wartościowymi (金商法)

W skrócie, papiery wartościowe, które są zaprojektowane tak, że inwestorzy dokonują inwestycji pieniężnych, które są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, a dywidendy dla inwestorów są wypłacane z zysków generowanych przez tę działalność, są traktowane jako objęte Prawem o Handlu Papierami Wartościowymi, nawet jeśli nie są one wymienione jako papiery wartościowe w Prawie o Handlu Papierami Wartościowymi. Dlatego też, w przypadku wydawania nowych tokenów w ramach ICO, jeśli spełniają one te kryteria, różne obowiązki ujawniania i tworzenia raportów nałożone przez Prawo o Handlu Papierami Wartościowymi będą miały zastosowanie do osób przeprowadzających ICO. Podsumowując, w kontekście Prawa o Handlu Papierami Wartościowymi, osoby przeprowadzające ICO powinny zwracać szczególną uwagę na to, czy ich działania spełniają kryteria schematu inwestycji zbiorowej.

W końcu, jak napisać biały papier (White Paper)?

W praktyce, często pojawiającym się problemem w kontekście tego schematu inwestycyjnego jest to, jak szczegółowo opisać dystrybucję zysków dla inwestorów w białym papierze, aby nie został on uznany za produkt finansowy zgodnie z japońskim prawem o transakcjach finansowych (Japanese Financial Instruments and Exchange Act). Inne kwestie to, czy dystrybucja ta będzie uważana za dystrybucję opartą na zyskach z działalności. Jeżeli chcemy uniknąć zwiększenia obciążenia dla organizatorów ICO poprzez regulacje prawne, jednym z podejść może być jak najmniejsze szczegółowe opisywanie tych kwestii. Z drugiej strony, jeżeli chcemy zdobyć zaufanie inwestorów poprzez jak najbardziej szczegółowe wyjaśnienie tych kwestii, projektowanie tokenów jako produktu finansowego zgodnie z japońskim prawem o transakcjach finansowych może być jednym z rozwiązań. W kwestii podejmowania decyzji na temat tych kwestii, osoba odpowiedzialna za sprawy prawne powinna wykazać się dyskrecją, biorąc pod uwagę strategię danego ICO. Bez wątpienia, takich kwestii nie brakuje.

Prawo inne niż Japońskie Prawo o Transakcjach Finansowych, które powinno być brane pod uwagę

Warto zauważyć, że z punktu widzenia treści zawartych w białej księdze, prawo, które powinno być brane pod uwagę, nie ogranicza się tylko do Japońskiego Prawa o Transakcjach Finansowych. Jeżeli twoja działalność kwalifikuje się jako “waluta wirtualna” zgodnie z Japońskim Prawem o Usługach Płatniczych, konieczne będzie zarejestrowanie się jako operator wymiany walut wirtualnych. (Definicję waluty wirtualnej według Japońskiego Prawa o Usługach Płatniczych oraz obowiązki operatora w tym zakresie omówiono w innym artykule.)

Ponadto, jeżeli twoje tokeny są uznawane za elektroniczne pieniądze zgodnie z Japońskim Prawem o Usługach Płatniczych, będziesz zobowiązany do zdeponowania (zabezpieczenia) środków u rządu w zależności od kwoty wydanych elektronicznych pieniędzy. (Definicję elektronicznych pieniędzy według Japońskiego Prawa o Usługach Płatniczych oraz obowiązki operatora w tym zakresie omówiono w innym artykule.)

Podsumowanie

W tym artykule omówiliśmy kwestie, które często stanowią problem w kontekście Japońskiej Ustawy o Transakcjach Instrumentami Finansowymi, głównie w odniesieniu do treści białej księgi. Praca nad białą księgą nie ogranicza się tylko do przekazywania atrakcyjności tokenów, ale jest również działaniem mającym na celu jasne określenie praw inwestorów. Dlatego powinniśmy pamiętać, że sposób, w jaki powinniśmy wywiązywać się z obowiązku wyjaśnienia inwestorom, jest zasadniczo problemem należącym do działu prawnego firmy.

Ponadto, różnego rodzaju regulacje prawne związane z ICO, o których mówiliśmy w tym artykule, powinny być omawiane z wyraźnym rozróżnieniem między kwestiami formalnymi związanymi z treścią białej księgi (tj. wyborem słów w tekście publikowanym w mediach) a istotnymi problemami związanymi z projektem tokenów. Dlatego, w celu legalnej realizacji ICO, nie powinniśmy ograniczać się tylko do sprawdzania legalności treści białej księgi, ale także sprawdzać, czy istnieje zgodność między treścią białej księgi a działaniami, które firma zamierza podjąć.