e-Sporların Yönetim Yapısı ve Hukuki Çerçevesi

Profesyonel Lisans Sistemi Kurulumu

Japonya e-Spor Birliği (JeSU), e-sporun yaygınlaşmasını teşvik etmek ve oyuncuların statüsünü yükseltmek amacıyla, kendine özgü bir profesyonel lisans sistemi kurmaktadır.
Bu lisans sistemi, turnuva ödüllerini “ücret” olarak konumlandırarak, Japonya’nın Ödül ve Reklam Kanunu üzerindeki geleneksel sorunların çözümünü de hedeflemektedir.

Haziran 2019 itibarıyla, JeSU Japon e-Spor Profesyonel Lisansı, Japon e-Spor Genç Lisansı ve Japon e-Spor Takım Lisansı olmak üzere üç tür lisans belirlemiştir.

Lisansın kapsadığı onaylı yarışma başlıkları olarak, Winning Eleven 2019, Call of Duty: Black Ops 4, Street Fighter V Arcade Edition, Tekken 7, Puzzle & Dragons, Puyo Puyo, Monster Strike, Rainbow Six Siege, Guilty Gear Xrd Rev 2, BlazBlue Central Fiction, BlazBlue Cross Tag Battle belirlenmiştir.

Türkiye’deki Organizasyon Yapısının Değişimi ve Mevcut Durum

Bu lisans sistemini yöneten JeSU, 2018 yılı Şubat ayında büyük bir organizasyonel yeniden yapılanma sonucunda kuruldu.
O zamana kadar bağımsız olarak faaliyet gösteren Japon e-Spor Derneği (JeSPA), Japon e-Spor Federasyonu (JeSF) ve e-Spor Teşvik Kurumu olmak üzere üç kuruluşun birleşmesiyle oluştu. Bu kuruluşlar, birleşmeden önce bağımsız olarak e-spor turnuvaları düzenliyor ve yaygınlaştırma faaliyetleri yürütüyordu.

JeSU, e-spor oyuncularının yetiştirilmesi ve toplumsal statülerinin yükseltilmesini ana hedef olarak belirlemiş olup, bahsedilen profesyonel lisans sisteminin yönetiminin yanı sıra, Japon Olimpiyat Komitesi (JOC) üyeliği için de çalışmalar yürütmektedir.

2019 yılına girildiğinde, Japon e-Spor Teşvik Derneği’nin kurulması (Mayıs 2019) ve Japon Amatör e-Spor Derneği’nin faaliyetlerine başlaması gibi yeni gelişmeler de gözlemlenmektedir.
Gelecekte, bu kuruluşların görev dağılımı ve gerçek bir koordinasyon organizasyonu olarak hangi kuruluşun işlev göreceği konuları dikkatle izlenmektedir.

Uluslararası Yönetim Sistemi ve Gelişim

Bu tür Japonya’daki gelişmeler, uluslararası eğilimlerle de uyum içindedir.
e-sporun uluslararası yönetim ve organizasyonunu üstlenen merkezi bir kuruluş olarak, Uluslararası e-Spor Federasyonu (IeSF) bulunmaktadır.
2008 yılında kurulan IeSF, Güney Kore’nin Busan şehrinde merkezini bulundurmakta olup, 2019 Ağustos itibarıyla 54 ülke ve bölge bu federasyona üyedir.

IeSF, e-sporu kültür ve dil engellerini aşan uluslararası bir spor olarak tesis etmeyi misyon edinmiş olup, uluslararası turnuvaların onaylanması ve yarışma kurallarının düzenlenmesini teşvik etmektedir.
Ayrıca, Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından Uluslararası Spor Federasyonu (IF) olarak tanınma yoluyla, olimpik bir spor dalı olarak kabul edilmesi için çalışmalar yürütmektedir.

Ancak, Japonya’daki lisans sistemi konusunda, onaylı oyunların sınırlı olması nedeniyle, onaylanmamış oyunların oyuncularının faaliyet fırsatlarının kısıtlanabileceği yönünde endişeler de dile getirilmektedir.
Sistemin gerekliliği ve etkinliği konusunda sürekli bir değerlendirme ve tartışma gerekmektedir.