NDA imzalandıktan sonra 'gizli bilgiler' ile kendi işinizi geliştirin. Hukuki risklerini açıklıyoruz.

Başka bir şirketle yeni bir işlem başlatırken hayati öneme sahip olan gizlilik anlaşması (NDA). NDA, karşı taraftan açıklanan gizli bilgileri belirlenen amaç kapsamında kullanmayı zorunlu kılar.

Yine de, NDA’nın imzalanmasının ardından, belirli bir durum nedeniyle karşı taraftan açıklanan gizli bilgileri kendi işinizi yürütmek için kullanmak isteyebilirsiniz. Bu tür gizli bilgilerin kullanımı NDA’ya aykırı olduğu için, hukuki riskleri anlamak önemlidir.

Dolayısıyla, hangi hukuki risklerin öngörülmesi gerektiği, riskin içeriği ve derecesi hakkında açıklama yapacağız.

Gizlilik Anlaşması (NDA) Kapsamı Dışında Kullanımın Yasaklanması

NDA’da genellikle, aşağıdaki örnek maddede olduğu gibi, karşı taraftan alınan gizli bilgilerin belirlenen amaç dışında kullanılmasını yasaklayan hükümler bulunur.

A ve B, karşı taraftan alınan gizli bilgileri, A ve B arasındaki iş birliği dışında bir amaçla kullanmamalıdır.

Bilgiyi paylaşan taraf için, bu bilgiler şirketin işleyişinde önemlidir. Dolayısıyla, NDA’da belirlenen açıklama amacı dışında bilgilerin kullanılacağını tahmin etmiyorlar. Açıklanan gizli bilgiler, açıklayan tarafın işinin çekirdeğiyle ilgiliyse, bu bilgilerin rakip şirketlere sızması durumunda ciddi zararlar oluşabilir. Bu nedenle, NDA’da yukarıdaki örnek maddede olduğu gibi amaç dışı kullanımın yasaklanması hükme bağlanır.

Bilgiyi alan taraf, NDA’da belirlenen amaç dışında bu bilgileri kullanırsa veya sızdırırsa, bu durumdan dolayı açıklayan tarafa verilen zararı tazmin etmekle yükümlüdür. Zarar tazmin sorumluluğu hakkında, NDA’da genellikle aşağıdaki gibi hükümler bulunur.

A ve B, karşı tarafın yazılı onayı olmadan karşı tarafın gizli bilgilerini üçüncü bir tarafa açıklarsa veya sızdırırsa ve bu durum karşı tarafa zarar verirse, karşı taraf A ve B’den bu zararın tazminini talep edebilir.

Not: NDA’lar, zarar tazmin sorumluluğunun kapsamını sınırlayan hükümler içerebilir. Örneğin, tazmin miktarının belirli bir tutar olarak NDA’da önceden belirlendiği durumlar veya zarar tazmininin kapsamının normalde oluşabilecek zararlara sınırlı olduğu, özel durumlardan kaynaklanan zararlar, dolaylı zararlar, kaçırılan kazançlar vb. için tazmin talep edilemeyeceği durumlar olabilir.

Diğer gizlilik anlaşması maddeleri hakkında daha ayrıntılı bilgi için aşağıdaki makaleye bakabilirsiniz.

https://monolith.law/corporate/checkpoints-nondisclosure-agreement[ja]

Gizli Bilgileri Kullanarak Kendi İşinizi Yürütme Riski

Varsayalım ki, NDA’da belirlenen ifşa amacının dışında bir amaçla diğer tarafın gizli bilgilerini kullandınız. Bu durumda hangi risklerle karşılaşabilirsiniz? Burada düşünülebilecek riskler aşağıdaki 3 noktada toplanabilir:

1. Hizmetin durdurulması
2. Tazminat talebi
3. 1 ve 2’ye yanıt olarak avukat ücretleri ve diğer maliyetler

Bunlar arasında, ana noktaların 1 ve 2 olduğunu düşünebiliriz. 1 ve 2, NDA’nın kendisinin sözleşme ihlali temelindeki sorumluluğu ve Japon Haksız Rekabet Önleme Yasası (Unfair Competition Prevention Act) ihlali temelindeki sorumluluk olmak üzere iki sorumluluk içerir.

NDA’nın Kendisinin Sözleşme İhlali Temelindeki Sorumluluk

Eğer NDA’da belirlenen gizli bilgilere uyan diğer tarafın bilgilerini kendi işinizde kullanırsanız, bu durum NDA’daki gizli bilgilerin amacı dışında kullanımının yasaklandığı maddeye aykırı olacaktır. Dolayısıyla, teorik olarak sözleşme ihlali nedeniyle tazminat sorumluluğu taşıyabilirsiniz. Ayrıca, buna ek olarak, diğer tarafın bu gizli bilgileri kullanan hizmetin durdurulmasını talep etme olasılığı da vardır.

Japon Haksız Rekabet Önleme Yasası İhlali Temelindeki Sorumluluk

İşlem partnerinizden alınan gizli bilgileri izinsiz olarak amaç dışında kullanırsanız, bu eylem Japon Haksız Rekabet Önleme Yasası’nın 2. maddesinin 7. fıkrasındaki haksız rekabet eylemlerine uygun olabilir. Bu yasa maddesi, “haksız kazanç elde etmek amacıyla veya iş sırrını tutan kişiye zarar vermek amacıyla, bu iş sırrını kullanma veya ifşa etme eylemi”ni “haksız rekabet” olarak kabul eder.

Japon Haksız Rekabet Önleme Yasası’nın 3. maddesi, “haksız rekabet nedeniyle iş kazançlarının ihlal edildiği veya ihlal edilme riskinin olduğu durumlarda, bu eylemin durdurulmasını talep edebilir” şeklinde belirtilmiştir. Ayrıca, aynı yasanın 4. maddesi, kasıtlı veya ihmal sonucu haksız rekabet yaparak başkalarının iş kazançlarını ihlal eden kişinin, bu durumdan kaynaklanan zararların tazminatını talep edebileceğini belirtir.

Gizli Bilgilerin Amaç Dışı Kullanımından Kaynaklanan Risk Derecesi

Medeni Davalarda İddia ve Kanıtlama Sorumluluğu

Gizli bilgileri amaç dışı kullanıldığında, teorik olarak daha önce belirtildiği gibi, tazminat sorumluluğu veya hizmetin durdurulması talebi riski vardır. Ancak, bu taleplerin mahkeme tarafından kabul edilmesi için, gizli bilgilerin amaç dışı kullanıldığını iddia eden tarafın talebin gerekliliklerine uygun gerçekleri iddia etmesi ve kanıtlaması gerektiğine dikkat etmek önemlidir.

Medeni davalarda, gizli bilgilerin amaç dışı kullanımı gerçek olsa bile, tazminat veya durdurma talep eden tarafın bunu destekleyen kanıtları sunamaması durumunda, mahkeme talebi kabul etmeyecektir. Çünkü sistem bu şekilde işlemektedir.

NDA’nın Kendi Sözleşme İhlali Nedeniyle Risk

Gizli bilgilerin amaç dışı kullanımını gerekçe göstererek tazminat talep ederken, talep eden tarafın zarar miktarını kanıtlaması gerekmektedir. Bu durumda zarar miktarı, gizli bilgilerin amaç dışı kullanımının neden olduğu, diğer tarafın uğradığı zarar, yani, amaç dışı kullanım olmasaydı diğer tarafın normalde elde edeceği kar olacaktır.

Ancak, gerçekte “amaç dışı kullanım olmasaydı diğer tarafın şu anda olduğundan daha fazla kar elde etmiş olacağını” iddia etmek ve kanıtlamak kolay değildir. Bu nedenle, gerçekte amaç dışı kullanımın gerçeği mahkeme tarafından kabul edilse bile, zarar miktarının kanıtlanamaması nedeniyle tazminatın kabul edilmemesi veya çok düşük bir miktar olması olasılığı yüksektir.

Ayrıca, baştan başlayarak, gizli bilgileri açıklayan tarafın bilgileri amaç dışı kullanmış olduğunu kanıtlamak o kadar kolay bir şey değildir. Örneğin, NDA’ya dayanarak gizli bilgileri açıkladıktan sonra, diğer tarafın bu bilgileri kullanabilecek bir hizmet başlatsa bile, bu durum tek başına açıklanan tarafın gizli bilgileri amaç dışı kullanmış olduğunu kesinleştirmek genellikle zordur. Çünkü NDA’ya dayalı bilgi açıklamasından farklı bir yoldan benzer bilgiler alındığı olasılığını dışlamak mümkün değildir.

Bu nedenle, NDA’nın sözleşme ihlali nedeniyle tazminat veya durdurma kabul edilme olasılığı o kadar yüksek değildir ve gizli bilgilerin amaç dışı kullanımı nedeniyle gerçekte karşılaşılan hukuki risk büyük değildir.

Haksız Rekabetin Önlenmesi Yasası İhlali Nedeniyle Risk

Haksız Rekabetin Önlenmesi Yasası ihlalini gerekçe göstererek tazminat talep etmek veya durdurma talebinde bulunmak için, amaç dışı kullanılan gizli bilgilerin Haksız Rekabetin Önlenmesi Yasası’na göre “ticari sır” olduğunu talep eden tarafın kanıtlaması gerekmektedir.

“Ticari sır”, üretim yöntemleri, satış yöntemleri ve diğer iş faaliyetlerine yararlı teknik veya ticari bilgileri içeren ve genel olarak bilinmeyen bilgileri tanımlar (Haksız Rekabetin Önlenmesi Yasası Madde 6). Bu tanımı parçalara ayırdığımızda, Haksız Rekabetin Önlenmesi Yasası’na göre ticari sır olabilmesi için aşağıdaki gerekliliklerin karşılanması gerekmektedir:

• Faydalılık
• Gizlilik Yönetimi
• Bilinmeyenlik

Faydalılık, belirli bilgilerin objektif olarak iş faaliyetlerinde kullanıldığı veya kullanıldığı takdirde maliyet tasarrufu, işletme verimliliğinin iyileştirilmesi vb. gibi konularda yardımcı olduğu anlamına gelir. Ayrıca, bilinmeyenlik, bilginin sahibinin kontrolü dışında genel olarak elde edilememesi anlamına gelir.

Özellikle kanıtlamanın zor olduğu gizlilik yönetimidir. Gizlilik yönetimi gerekliliğini karşılamak için, ticari sırrı sahip olan şirketin, belirli bilgileri gizli olarak yönetme niyetini, gerçekte gizli olarak yönetme önlemleriyle çalışanlarına açıkça göstermesi ve ayrıca gizli olarak yönetme niyetine ilişkin çalışanların farkındalığının sağlanması gerekmektedir.

Özellikle, belirli bilgilere erişebilecek kişileri sınırlama önlemleri almak veya belgelerde “dışarıya sızdırılmaması gereken” gibi ifadeler kullanmak gibi yöntemlerle bilginin gizli olduğu açıkça belirtilmelidir. Ancak, açıklayan şirketin bu tür önlemleri tam olarak almadığı durumlar da gerçekte sıkça görüldüğü için, Haksız Rekabetin Önlenmesi Yasası’na göre “ticari sır” olduğunu kanıtlamak zor olabilir.

Yukarıdakilerden dolayı, Haksız Rekabetin Önlenmesi Yasası ihlali nedeniyle gizli bilgileri amaç dışı kullanmış olan şirketin hukuki riski de o kadar büyük değildir. Haksız Rekabetin Önlenmesi Yasası’na göre “ticari sır” olup olmadığı tartışılan dava örnekleri hakkında aşağıdaki makalede detaylı bir şekilde açıklama yapılmıştır.

https://monolith.law/corporate/trade-secrets-unfair-competition-prevention-act2[ja]

Özet

NDA’ya aykırı olarak gizli bilgileri amaç dışı kullanmak açıkça bir sözleşme ihlali olduğundan, bu anlamda hukuki bir riskin olmadığı söylenemez. Ancak, gerçekte, kanıtlamanın zorluğu nedeniyle, sözleşme ihlaline dayalı tazminat talepleri veya Japon Haksız Rekabet Önleme Yasası’na dayalı durdurma talepleriyle karşılaşma riski o kadar yüksek değildir. Gizli bilgileri açıklarken bir NDA imzalamak önemli bir adımdır, ancak bunun etkilerini de bilmek önemlidir. Uzman bir avukata danışmanız ve tavsiye almanızı öneririz.

Bizim Büro Tarafından Sözleşme Hazırlama ve İnceleme Hizmetlerimiz

Monolith Hukuk Bürosu olarak, IT, İnternet ve İş Dünyası konularında uzman bir hukuk firması olarak, gizlilik sözleşmeleri de dahil olmak üzere çeşli sözleşmelerin hazırlanması ve incelenmesi gibi hizmetleri, danışmanlık yaptığımız şirketler ve müşteri şirketlerimize sunmaktayız.

İlgilenenler, lütfen aşağıdaki detayları inceleyiniz.

https://monolith.law/contractcreation[ja]