Retweet Yapmak da İtibar Zedeleme Sayılır mı? X (Eski Twitter) Üzerinde İtibar Zedeleme, Dikkat Edilmesi Gereken Üç Durum

X (eski Twitter), birçok kullanıcının anonim olarak faydalanabildiği kullanışlı bir SNS olmasına rağmen, kullanım hataları sonucunda kişinin itibarını zedeleyici durumlarla karşılaşılabilir. Peki, hangi durumlarda itibar zedelenmesi meydana gelebilir?

Burada, X (eski Twitter) üzerinde “gönderi paylaşma”, “retweet yapma” ve “DM (Direkt Mesaj)” olmak üzere üç farklı durumu ele alarak, itibar zedelenmesinin oluşabileceği ihtimalleri açıklıyoruz.

名誉 Kırıcı Davranış Nedir?

日本刑法 (Japanese Criminal Law) kapsamında, 名誉毀損 (namus ve şeref kırıcı davranış) aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır.

刑法第230条第1項 (Ceza Kanunu’nun 230. maddesinin 1. fıkrası)

Herkes, kamuya açık bir şekilde gerçekleri ifşa ederek başka bir kişinin namus ve şerefini zedeleyen kişi, bu gerçeklerin varlığına veya yokluğuna bakılmaksızın, 3 yıla kadar hapis veya para cezası ile cezalandırılır.

Yani, 名誉毀損 (namus ve şeref kırıcı davranış) ‘kamuya açık bir şekilde’, ‘gerçekleri ifşa ederek’ ve ‘bir kişinin namus ve şerefini zedeleyerek’ gerçekleşir.

‘Kamuya açık bir şekilde’ ifadesi, ‘belirsiz ve çok sayıda kişiye karşı’ anlamına gelir ve bu ‘belirsiz veya çok sayıda’ kişi, ‘belirsiz’ veya ‘çok sayıda’ kişiden birinin varlığı durumunda yeterli kabul edilir. İnternet üzerindeki ifadeler, genellikle ‘kamuya açık’ olarak kabul edilir.

Hukukta, ‘gerçek’ ve ‘doğru’ kelimeleri, açıkça farklı anlamlar taşır. 名誉毀損 (namus ve şeref kırıcı davranış) suçunun oluşabilmesi için ifade edilen içeriğin ‘gerçek’ olması gerekir; ‘gerçek’, ‘somut olaylar’ anlamında kullanılır ve ‘kanıtlarla doğruluğu teyit edilebilen olaylar’ anlamına gelir.

‘Namus ve şeref’, bir kişinin karakteri, erdemleri, ünü, itibarı gibi kişisel değerler hakkında toplum tarafından verilen objektif sosyal değerlendirmedir ve bu sosyal değerlendirmeyi düşüren davranışlar 名誉毀損 (namus ve şeref kırıcı davranış) olarak kabul edilir.

İlgili makale: 名誉毀損 (Namus ve Şeref Kırıcı Davranış) Suçunun Oluşması İçin Gerekli Olan Toplumsal İtibarın Düşüşü Nedir? Avukat Açıklıyor[ja]

X (Eski Twitter) ‘Yazıları’ ve İtibar Zedelenmesi

X (Eski Twitter) üzerinde gerçekleşen bir itibar zedelenmesi davasında, örneğin, a Şirketi’nin CEO’su olan davacı, aynı şirkette bir dönem part-time çalışan davalı tarafından X (Eski Twitter) ve Ameba blogunda yayınlanan yazılar nedeniyle itibar haklarının ihlal edildiğini iddia ederek tazminat talebinde bulunduğu bir olayı inceleyelim.

Davalı, yayınladığı yazılarda, davacının CEO’su olduğu a Şirketi’nin yakuza ile ilişkili şirketlerle iş yaptığını, davacının ve kızının da yakuza ile yakın ilişkiler içinde olduğunu, davacının ünlü kızı için şirket varlıklarını kullanarak rol satın aldığını, insan ticareti, kara para aklama, cinayet gibi suçlarla veya bu suçlara eşdeğer eylemlerle ilişkili olduğunu iddia etmiştir. Mahkeme, genel okuyucuların bu iddiaların hepsinin gerçek olduğu izlenimini edinebileceğini belirterek, bu yazıların davacının toplumdaki saygınlığını düşürdüğünü kabul etmiştir.

Bunun üzerine, mahkeme bu iddiaların gerçek olduğuna dair yeterli kanıt olmadığına hükmetti. Gerekçe olarak, davalının sunduğu kanıtların çoğunun internet üzerindeki diğer yazılar veya dergi makaleleri olduğunu ve bu içeriklerin detaylı incelenmesi sonucunda, eğlence sektörü hakkındaki merak uyandırıcı dedikodulardan öteye gitmediğini belirtti. Ayrıca, yazıların kaynağının belirsiz olduğu veya davacı ile ne tür bir ilişkisi olduğu anlaşılamayan içerikler de bulunmakta olup, bu sebeplerle iddiaların gerçek olduğunu kabul etmek mümkün değildi. Ayrıca, davalının bu iddiaları gerçek olarak kabul etmek için yeterli ve güvenilir belge veya temele sahip olmadığı da açıkça ortaya konmuş ve sonuç olarak itibar zedelenmesi kabul edilerek, davalıya 1 milyon yen manevi tazminat ve 100 bin yen avukatlık ücreti olmak üzere toplamda 1.1 milyon yen ödeme yapması emredilmiştir. (Tokyo Bölge Mahkemesi, 2019 (Reiwa 1) yılı 12 Eylül kararı)

X (Eski Twitter) yazıları nedeniyle itibar zedelenmesi davalarının tipik bir örneği olarak değerlendirilebilir.

X (Eski Twitter) ‘Retweet’ ve İtibar Zedeleme

X’te (eski Twitter), kullanıcılar sadece kendi ifadelerini paylaşmakla kalmaz, aynı zamanda başkalarının gönderilerini (orijinal tweetleri) alıntı yaparak (retweet yaparak) paylaşabilirler.

Referans: X Hizmet Kullanım Şartları

Bu retweet işlemi sırasında, kullanıcılar orijinal tweeti başkasının adıyla olduğu gibi iletebilecekleri basit bir retweet yöntemi ve kendi yorumlarını ekleyerek kendi adlarıyla iletebilecekleri alıntılı retweet yöntemi olmak üzere iki seçeneğe sahiptirler. X’te (eski Twitter) basit bir retweet yapan bir gönderinin itibar zedeleme olarak kabul edildiği ve yalnızca basit retweet yapan kişilere itibar zedeleme suçu isnat edildiği durumlar olmuştur.

Basit Retweet ve İtibar Zedeleme

Davalı, 180 binin üzerinde takipçisi olan bir gazeteci olup, davacı ise daha önce Osaka şehrinin belediye başkanlığını ve valiliğini yapmış bir kişidir. Davalı, davacı hakkında “30’lu yaşlarında Osaka valisi olduğunda, 20 yaşından büyük üst düzey yöneticilere oldukça küstahça konuşmuş ve onları intihara sürüklemişti! Utan!” şeklindeki bir makaleyi X (eski Twitter) üzerinde bulmuş ve bunları X (eski Twitter) üzerinde basit bir retweet yapmıştır.

Eski vali ve belediye başkanı olan davacı, söz konusu gönderinin, genel okuyuculara davacının kendi pozisyonunu kullanarak, başkalarını intihara sürükleyecek kadar şiddetli bir güç kullanımı sergileyen biri olduğu izlenimini verdiğini, bu nedenle davacıya karşı itibar zedeleme oluşturduğunu iddia ederek, bu gönderiyi X (eski Twitter) üzerinde retweet yapan davalıya karşı haksız fiil temelinde tazminat talep etmiştir.

Basit Retweetlerle İlgili Her İki Tarafın İddiaları

Basit retweetlerle ilgili olarak, davacı, söz konusu gönderide, asıl tweetin alıntılanarak retweetlendiğini belirtmiş, ancak bir retweet olsa bile, bunu kendi hesabından paylaştığı anda kendi ifadesi gibi ele alınması ve doğal olarak davalının ifade eylemi olarak kabul edilmesi gerektiğini savunmuştur.

Buna karşılık davalı, retweet işlevinin, kişisel görüşlerini ifade etmenin ötesinde, retweet yapan kişinin üçüncü bir şahsın gönderi içeriğini (asıl tweet içeriğini) tanıtarak yayılmasını da içerdiğini iddia etmiştir. Bu yayılma amacının, asıl tweet içeriğine onay anlamında bir işaret olabileceği gibi, içeriği eleştirel bulduğu için tanıtmak amacıyla da olabileceğini, çeşitli durumların olabileceğini belirtmiştir. Davalı, asıl tweeti sadece bilgi sağlama amacıyla basit bir retweet olarak yaptığını, bu nedenle söz konusu gönderinin asıl tweet yapan kişinin ifadesi olarak görülmesi gerektiğini, dolayısıyla davalının gönderisini (ifadesini) doğrudan davalıya atfederek değerlendirmenin ve davalıyı söz konusu gönderinin eylem sahibi olarak görmemenin mümkün olduğunu ifade etmiştir.

Mahkeme Kararı: Basit Retweet, Onay İfadesi Olarak Kabul Edildi

Mahkeme, basit bir retweet’in, orijinal tweetin içeriğine onay anlamında bir niyet ifade eden bir eylem olduğuna hükmetti. Bu kararın gerekçesi olarak, bir başkasının tweetini eleştirmek veya tartışma yaratmak amacıyla orijinal tweeti başkalarına tanıtmak (yaymak) için alıntı yaparken, herhangi bir yorum eklemeksizin orijinal tweeti olduğu gibi alıntı yapmanın düşünülmesinin zor olduğu belirtildi. Ayrıca, bir paylaşımcının pozisyonunun orijinal tweeti atan kişiden farklı olduğunu açıklamak için, ilgili orijinal tweete eleştirel veya tarafsız bir yorum eklemenin genellikle yapılması gerektiği gibi noktalar da dile getirildi. Basit bir retweet, orijinal tweetin içeriğine onay anlamında bir niyet ifade eden ve aynı zamanda davalının kendi ifadesi veya görüşü olarak kabul edilmesi uygun olup, davalı, söz konusu paylaşımın eylem sahibi olarak içeriğinden sorumlu tutulmalıdır.

Bu bağlamda, söz konusu basit retweet’in “intihara sürüklen” ifadesinin, paylaşımın merkezi bir parçası olduğu ve bu ifadenin, belirli bir kişiye ilişkin somut bir konuyu iddia eden bir şey olarak, kanıtlarla varlığının veya yokluğunun belirlenebileceği belirtildi. Bu nedenle, paylaşım, “Davacı olan eski Osaka Valisi’nin, Osaka yönetimindeki üst düzey bir personeli intihara sürükleyecek şekilde kaba davrandığı” gerçeğini ortaya koyduğu ve genel okuyucunun dikkati ve okuma biçimi göz önünde bulundurulduğunda, bu gerçeğin, davacının altındaki personeli intihara sürükleyecek türde bir güç tacizi yapan biri olarak izlenimini uyandırdığı belirtildi. Ayrıca, “belirli bir üst düzey personeli intihara sürüklediği” gerçeğinin olmadığına hükmedildi. Sonuç olarak, paylaşımın davacının sosyal değerini düşüren bir ifade olduğu ve bu nedenle hakaret olarak kabul edilerek, davalıya 300 bin yen manevi tazminat ve 30 bin yen avukatlık ücreti olmak üzere toplam 330 bin yen tazminat ödemesi yapılması emredildi (Osaka Bölge Mahkemesi, 2019 yılı 12 Eylül kararı).

Davalı temyize gitti ancak Osaka Yüksek Mahkemesi temyizi reddetti (Osaka Yüksek Mahkemesi, 2020 yılı 23 Haziran kararı).

DM (Direkt Mesajlar) “Açıkça” Kapsamında Değildir

X (eski Twitter) platformunda, kullanıcılar birbirlerine ‘DM (Direkt Mesaj)’ gönderebilen bir özelliğe sahiptir. DM, yalnızca belirli bir alıcıya gönderilebilen bir ‘e-posta’ işlevi gibidir ve bir DM gönderildiğinde, içeriği genel olarak yayınlanmaz ve yalnızca mesajı alan kişi tarafından okunabilir.

X (eski Twitter) platformunda bir zarf simgesi görüntülenir ve bu simgeye dokunarak, o kişiye bir DM gönderebilirsiniz. Takip etmediğiniz kişilerden gelen DM’leri almayı reddeden bir ayar ve tüm DM’leri kabul eden bir ayar mevcuttur, ancak takip ettiğiniz kişilerden gelen DM’ler temelde ulaşacaktır.

DM yoluyla sürekli olarak ‘iğrenç’, ‘ölmelisin’ gibi ifadelerle taciz edilirseniz, iftira atılırsa, cinsel tacize uğrarsanız veya tehdit edilirseniz, bu durum kişiyi köşeye sıkışmış hissettirebilir ve kötü durumlarda bazı insanlar nevrotik rahatsızlıklar geliştirebilir. Peki, bu tür DM’lere karşı hak ihlali iddiasında bulunmak mümkün müdür?

Maalesef, Twitter DM’leri üzerinden asılsız iftira atılsa bile, bu durumda iftira suçlaması yapmak mümkün değildir. Daha önce açıklandığı gibi, iftira suçu, ‘açıkça’, ‘gerçekleri ortaya koyarak’ ve ‘bir kişinin itibarını zedeleyerek’ işlendiğinde oluşur, ancak DM durumunda mesajı yalnızca alan kişi okuyabileceği için ‘açıkça’ kapsamında değildir.

Elbette, tehdit suçu, zorlama suçu, şantaj suçu veya Japon ~Stalker Düzenleme Yasası ihlali gibi suçların oluşma ihtimali vardır ve gerçekten de bu tür suçlar nedeniyle DM eylemleri ceza davası olarak yargılanmıştır, ancak iftira suçlaması yapmak mümkün değildir.

İlgili makale: İnternet Üzerindeki İftira ve Tehdit Suçu[ja]

Özet: Sosyal Medyada Karalama Kampanyaları İçin Avukata Danışın

X (eski Twitter) üzerinde basit bir retweet dahil olmak üzere herhangi bir gönderi yaparken dikkatli olmak gerekmektedir. Eğer X (eski Twitter) üzerindeki gönderiler bu tür bir dikkatle yapılırsa, X’in (eski Twitter) özellikleri en iyi şekilde kullanılabilir ve özgür ve çift yönlü bir iletişim alanı oluşturulabilir. Sosyal medyada yapılan karalama kampanyalarını göz ardı etmek, büyük zararlara yol açabilir. Lütfen bir uzmana danışın.

Hukuk Büromuz Tarafından Sunulan Çözümler

Monolith Hukuk Bürosu, IT ve özellikle internet ile hukukun her iki alanında da yüksek uzmanlığa sahip bir hukuk firmasıdır. Son yıllarda, internet üzerinde yayılan itibar zedelenmesi ve iftira gibi bilgilerin göz ardı edilmesi ciddi zararlara yol açabilir. Büromuz, itibar zedelenmesi ve sosyal medya krizleriyle mücadele için çözümler sunmaktadır. Aşağıdaki makalede detayları bulabilirsiniz.

Monolith Hukuk Bürosu’nun Uzmanlık Alanları: İtibar Yönetimi Çözümleri[ja]