Японд Хувьцаат Компани Байгуулахад Шаардлагатай Эх Үүсвэрийн Хөрөнгө Оруулалтын Хууль Эрх Зүйн Шаардлагууд

Япон улсад компани байгуулах нь гадаадын өрсөлдөгчдэд татах хүчтэй боломжийг олгодог ч, түүний амжилт нь Японы хууль тогтоомжийн, ялангуяа үндсэн хөрөнгө болон хувь нэмэр оруулалттай холбоотой хууль зүйн шаардлагыг нарийвчлан ойлгох нь чухал байдаг. Японы компанийн хууль нь хувьцаат компани байгуулахад үндсэн хөрөнгийн хувьд эрүүл байдлыг хангасан боловч, зөвхөн хуульд заасан хамгийн бага хэмжээг хангах нь бизнесийн тогтвортой үйл ажиллагаа болон ирээдүйн хөгжилд саад болох магадлалтай. Бизнесийн төрөл, санхүүжилт авах шаардлага, мөн Японд оршин суух эрх (зорчих эрх) олгох зэрэг олон талын үзүүлэлтээс үндсэн хөрөнгийг бэлтгэх болон хувь нэмэр оруулах арга хэмжээг стратегийн түвшинд авч үзэх шаардлагатай болдог.

Энэхүү нийтлэлд Японы тодорхой хууль тогтоомжийн үндсэн дээр, хувьцаат компани байгуулахад үндсэн хөрөнгийн хууль зүйн шаардлага, мөнгөн хөрөнгө оруулалт болон бусад хөрөнгө оруулалтын тодорхой журам, төлбөрийн санхүүгийн байгууллагыг сонгох, Японы гадаад валют болон гадаад худалдааны хууль (гадаад валютын хууль) дээр үндэслэн мэдэгдэх үүрэг, мөн ‘Удирдлага ба менежмент’ зорчих эрх авахад үндсэн хөрөнгийн үүрэг гүйцэтгэх талаар дэлгэрэнгүй тайлбарласан болно. Эдгээр мэдлэг нь гадаадын өрсөлдөгчдийг Японд зөв болон найдвартай бизнес эхлүүлэхэд тулгуур болно. Японы хууль тогтоомжийн төвөгтэй байдлыг гүнзгий ойлгож, гадаадын өрсөлдөгчдийн тулгарч буй онцгой бэрхшээлийг шийдвэрлэхэд зориулсан мэргэжлийн хууль зүйн дэмжлэг нь бизнесийн амжилтад ихээхэн хувь нэмэр оруулна. Энэхүү нийтлэлээр Японд компани байгуулах талаарх ойлголтыг гүнзгийрүүлж, бизнесээ эхлүүлэхэд итгэлтэй байхад туслах баталгаат мэдээллийг хүргэхийг зорьж байна.

Японы компани байгуулахад шаардлагатай үндсэн хөрөнгийн хууль ёсны шаардлага ба дадлагын дээр үзэх зүйлс

Японы компаний хуулиар, хувьцаат компани байгуулахад шаардлагатай үндсэн хөрөнгийн хамгийн бага хэмжээг цуцлагдсан бөгөөд, зарчмын хувьд 1 иенийгээс эхлэн компани байгуулах боломжтой болсон. Энэхүү эрүүл мэндийн систем нь 2006 оны Японы компаний хуулийн шинэчлэлтээр нэвтрүүлсэн байна (Японы компаний хууль 445-р зүйл 1-р хэсэг) 。 Гэсэн хэдий ч, үндсэн хөрөнгө нь зөвхөн хууль ёсны шаардлага биш, компанийн санхүүгийн үндэс болон гадаадын итгэл үнэмшилд харуулах чухал үзүүлэлт болдог. Хэт бага үндсэн хөрөнгө нь бизнесийн үйл ажиллагаанд саад учруулахаас гадна, харилцагч болон санхүүгийн байгууллагуудаас итгэл хүлээхэд муу нөлөө үзүүлэх магадлалтай байдаг 。  

Тодорхой бизнес үйл ажиллагаанд хэрэгтэй хөрөнгө оруулалтын хэмжээ (Зөвшөөрөл авах шаардлагатай салбарууд)

Тодорхой бизнесийг эрхлэхийн тулд, Японы хуульд заасан зөвшөөрөл авах шаардлагатай бөгөөд тухайн зөвшөөрлийг авахад шаардлагатай хөрөнгө оруулалтын хэмжээг зааж өгсөн байдаг. Жишээ нь, барилгын бизнест 5 сая иений (500 ман иен) дээш, төлбөртэй ажиллагааны зуучлалын бизнест 5 сая иений (500 ман иен) дээш (ажлын байрны тоогоор өөрчлөгдөнө) хөрөнгө оруулалтын хэмжээ шаардлагатай байдаг. Хөдөлмөрийн түрээслэлтийн бизнест 20 сая иений (2,000 ман иен) дээш (ажлын байрны тоогоор өөрчлөгдөнө), ангилал 1-р зэрэглэлийн аялал жуулчлалын бизнест 30 сая иений (3,000 ман иен), ангилал 2-р зэрэглэлийн аялал жуулчлалын бизнест 7 сая иений (700 ман иен), ангилал 3-р зэрэглэлийн аялал жуулчлалын бизнест 3 сая иений (300 ман иен), бүс нутгийн хязгаарлагдмал аялал жуулчлалын бизнест 1 сая иений (100 ман иен) гэх мэт тодорхой шаардлагууд байдаг. Эдгээр салбарт бизнес эхлүүлэхийг хүсч байгаа бол, шаардлагатай зөвшөөрлийг авч, үйл ажиллагаагаа хууль ёсны дагуу эхлүүлэхийн тулд, эдгээр хамгийн бага хөрөнгө оруулалтын шаардлагыг хангах нь чухал болно.

• Барилгын бизнес: 5 сая иений (500 ман иен) дээш
• Төлбөртэй ажиллагааны зуучлалын бизнес: 5 сая иений (500 ман иен) дээш (ажлын байрны тоогоор өөрчлөгдөнө)
• Хөдөлмөрийн түрээслэлтийн бизнес: 20 сая иений (2,000 ман иен) дээш (ажлын байрны тоогоор өөрчлөгдөнө)
• Ангилал 1-р зэрэглэлийн аялал жуулчлалын бизнес: 30 сая иений (3,000 ман иен)
• Ангилal 2-р зэрэглэлийн аялал жуулчлалын бизнес: 7 сая иений (700 ман иен)
• Ангилал 3-р зэрэглэлийн аялал жуулчлалын бизнес: 3 сая иений (300 ман иен)
• Бүс нутгийн хязгаарлагдмал аялал жуулчлалын бизнес: 1 сая иений (100 ман иен)

Японы хэрэглээний татварын чөлөөлөлтөд үндэслэгдсэн хөрөнгө оруулалтын нөлөө

Японы хэрэглээний татварын хуульд 1,000 мянган иений (10,000,000 JPY) буюу түүнээс доош хөрөнгө оруулалттай компаниудад анхны болон хоёр дахь татварын жилд татвар төлөх үүргээс чөлөөлөх эрх зүйн давуу талыг олгодог . Энэ чөлөөлөлтийг ашиглах нь компанийн үүсгэн байгуулагдсан эхний үеийн мөнгөний урсгалыг сайжруулахад туслах бөгөөд бизнесийн тогтвортой байдлыг дэмжихэд чухал үүрэгтэй болдог. Гэхдээ, хоёр дахь жилийн тухайд, анхны жилийн эхний зургаан сарын борлуулалт болон хүний нөөцийн зардал (удирдлагын цалин хөлс орно) тус бүр 10,000,000 иенийг давсан тохиолдолд татварын объект болох гэсэн гадаад заалт байдаг .  

Энэ хэрэглээний татварын чөлөөлөлт нь зөвхөн “хэдэн иений хөрөнгө оруулалт шаардлагатай вэ” гэсэн хууль эрх зүйн шаардлагаас илүүтэйгээр, “бизнесээ хэрхэн эхлүүлж, санхүүгийн нөөцийг хэрхэн үр ашигтай ашиглах вэ” гэсэн удирдлагын стратегийн нэг хэсэг болгон хөрөнгө оруулалтыг тодорхойлох шаардлагатай болгодог. Гадаадын бизнес эрхлэгчид Японы татварын системийн давуу талыг ойлгож, хөрөнгө оруулалтын хэмжээгээ тодорхойлоход туслах замаар эхний санхүүгийн дарамтыг багасгаж, бизнесийн урт хугацааны тогтвортой байдлыг дээшлүүлэх боломжтой. Энэ нь хууль дүрэмд захирагдахаас илүүтэйгээр, стратегийн шийдвэр гаргах чухал ач холбогдлыг илэрхийлдэг.

Компанийн итгэлцлийн чадвар ба санхүүжилтэд зориулсан үндсэн хөрөнгийн үүрэг

Үндсэн хөрөнгө нь банк болон бусад санхүүгийн байгууллагууд зээл олгохдоо чухал шийдвэрлэх материал болдог. Хэрвээ үндсэн хөрөнгө бага бол компанийн тогтвортой байдлыг бууруулж, зээлийг эргэн төлөх чадварыг муутгадаг бөгөөд зээл авахад хүндрэлтэй болох магадлалтай. Мөн үндсэн хөрөнгө нь харилцагчид болон үйлчлүүлэгчиддээ компанийн итгэлцлийг харуулах чухал үзүүлэлт болдог. Хангалттай үндсэн хөрөнгөтэй бол тогтвортой бизнес эрхлэх боломжтой гэсэн дүрслэл өгч, бизнесийн боломжуудыг өргөжүүлэхэд хүргэдэг.

Энд анхаарах зүйл бол, “үзүүрлэсэн мөнгө” (бодит бус санхүүгийн хөрөнгийг түр зуур үндсэн хөрөнгө болгон тооцох) нь Японы хуульд хориглосон гэдгийг тэмдэглэх ёстой. Үндсэн хөрөнгө нь үнэхээр бизнест хөрөнгө оруулагдаж, компанийн санхүүгийн үндэс суурь бүрдүүлэх ёстой бөгөөд тиймээс түүний шилжүүлэг хийх хугацаа, нөөц сангийн төлөвлөгөө зэрэгт зохих төлөвлөгөөг хийх шаардлагатай. Энэхүү хууль нь зөвхөн үндсэн хөрөнгийг хэлбэржүүлэх бус, түүнийг бодит бизнест хөрөнгө оруулж, компанийн санхүүгийн үндэс суурь бүрдүүлэхийг баталгаажуулах зорилготой. “Үзүүрлэсэн мөнгө” зөвшөөрөгдвөл, компанийн санхүүгийн байдал бодит байдлаас зөрчилдөж, харилцагчид болон санхүүгийн байгууллагууд буруу итгэлцлийн шийдвэр гаргах эрсдэл үүсэх бөгөөд зах зээлийн нийт итгэлцлийг алдагдуулах магадлалтай. Иймд энэхүү хууль нь зөвхөн тусгай компанийн эрүүл мэндийг хангах бус, Японы худалдааны нийт шударга байдлыг болон итгэлцлийг хадгалах чухал хууль зүйн үндэс болдог. Гадаадын бизнес эрхлэгчид энэхүү зарчмыг гүнзгий ойлгож, санхүүгийн эх үүсвэрийг тодорхой болгосноор ирээдүйд тулгарч болох асуудлуудаас зайлсхийж, Японд бизнесийнхээ итгэлцлийг баталгаажуулах боломжтой.

Хөрөнгө оруулалтын төрөл ба хуулийн шаардлага: Мөнгөн хөрөнгө оруулалт ба бусад хөрөнгө оруулалт

Хувьцаат компани байгуулахад хөрөнгө оруулалтын арга нь гол төлөв мөнгөөр хийгдэх хөрөнгө оруулалт ба мөнгөн бус хөрөнгөөр хийгдэх хөрөнгө оруулалт (бусад хөрөнгө оруулалт) гэсэн хоёр төрөл байдаг. Эдгээр арга бүр нь Японы компанийн хуульд (Japanese Corporate Law) үндэслэн ялгаатай шаардлага болон ажиллагааны дадлага зөвлөмжүүдтэй байдаг.

Мөнгөн хөрөнгө оруулалтын үндсэн процедур ба анхаарах зүйлс

Хувьцаат компани байгуулахад хамгийн ерөнхий арга бол мөнгөн хөрөнгө оруулалт юм. Үүсгэн байгуулагчид байгуулагдах үеийн хувьцааг авч, тухайн хөрөнгө оруулалттай холбоотой мөнгөний бүх дүнг үүсгэн байгуулагчид заасан банк эсвэл төлбөрийн боловсруулалтын байгууллагад төлөх ёстой (Японы компаний хуулийн 34-р зүйлийн 1-р хэсэг, 2-р хэсэг, Японы компаний хуулийн 208-р зүйлийн 1-р хэсэг).  

Энэ төлбөр нь зөвхөн дансанд мөнгө байгаа нь хангалттай биш бөгөөд дээрх мөнгөний төлбөр нь ‘шилжүүлэг’ эсвэл ‘орлого’ гэх мэт хэлбэрээр дансанд бодитой төлөгдсөн байх бөгөөд энэ нь хадгаламжийн дэвтэр зэрэгт баталгаажсан байх шаардлагатай. Төлбөрийг хүлээн авах дансны нэр нь ерөнхийдөө үүсгэн байгуулагч төлөөлөгчийн хувийн данс байх нь түгээмэл юм. Хэрэв олон үүсгэн байгуулагчид байгаа бол, төлөөлөгчийн хувийн данс руу тэдгээр бүртгэлтэй хүмүүс хөрөнгө оруулалтын мөнгөө шилжүүлэх хэлбэрээр ажилладаг.  

Төлбөр хийхэд ашиглаж болох санхүүгийн байгууллагууд нь Японы хууль тогтоомжоор заасан банк, шинээр санхүүгийн нэгж, итгэмжлэгдсэн хөрөнгө оруулалтын компани, аж үйлдвэрийн холбооны төв сан, хөдөө аж ахуйн хамтын ажиллагааны нэгж, хөдөлмөрийн сан гэх мэт Японы хууль тогтоомжоор заасан байгууллагуудад хязгаарлагдана. Гадаадын бизнес эрхлэгчдийн хувьд, Япон улсад байрлах гадаад банкны салбар (Засгийн газрын ерөнхий сайдын зөвшөөрлийг авсан банкны Япон дахь салбар) нь төлбөрийн дансаар ашиглаж болно. Гэхдээ гадаад банкны гадаад салбар нь төлбөрийн боловсруулалтын байгууллагаар зөвшөөрөгдөхгүй.  

Гадаадын бизнес эрхлэгчид мөнгөн хөрөнгө оруулалт хийхдээ санхүүгийн байгууллагыг сонгоход зөвхөн тав тухтай байдлыг бус, хууль ёсны шаардлага болон ирээдүйн визний өргөдөлтэй шууд холбоотой байдаг. Японы хууль тогтоомжоор зөвшөөрөгдсөн санхүүгийн байгууллагын дансныг зөв ашиглах ба тэрхүү гүйлгээний бичлэгийг тодорхой үлдээх нь зөвхөн компанийг бүртгэх биш, ирээдүйд бизнес удирдах визний өргөдөл гаргах, шинэчлэхэд маш чухал юм. Тухайлбал, гадаадаас мөнгө шилжүүлэх нь мөнгө угаахаас сэргийлэх зэрэг үзүүлэлтээс шалтгаалан хатуу шалгагдаж болзошгүй бөгөөд буруу санхүүгийн байгууллага эсвэл тодорхой бус гүйлгээний аргыг сонгох нь байгууллагын бүртгэлийн хугацааг удаашруулах эсвэл визний өргөдлийг зөвшөөрөхгүй гэх мэт хүнд суртал учруулах боломжтой. Энэ нь зөвхөн процедурын анхаарах зүйлсийг давахаас илүүтэйгээр, бизнесийн үндсэн асуудалтай холбоотой юм.  

Японы хуульд заасан барааны хөрөнгө оруулалтын хууль зүйн хүрээ ба зөвшөөрөгдөх хөрөнгө

Мөнгөний оронд, мөнгө бус хөрөнгө (「бараа」) гарган оруулах боломжтой. Энэ нь барааны хөрөнгө оруулалт гэж нэрлэгддэг . Барааны хөрөнгө оруулалтад зөвшөөрөгдөх хөрөнгө нь, тэдгээрийг тусгайлан балансын хүснэгт дээр хөрөнгө болгон тооцоолох боломжтой зүйлс байх ёстой, жишээ нь, компьютер, үл хөдлөх хөрөнгө, автомашин, өр төлбөр, үнэт цаас гэх мэт .  

Барааны хөрөнгө оруулалт нь компани байгуулах үед зөвхөн үүсгэн байгуулагчидад зөвшөөрөгдөнө (Японы компанийн хуульд заасан Японы Компанийн Хуулийн 34-р зүйлийн 1-р хэсэг, Японы Компанийн Хуулийн 208-р зүйлийн 2-р хэсэг) . Хэрэв компани байгуулагдсаны дараа нэмэлт хөрөнгө оруулалт хийх бол үүсгэн байгуулагч бусад хүмүүс ч барааны хөрөнгө оруулалт хийх боломжтой . Барааны хөрөнгө оруулалт хийхдээ, тухайн хөрөнгийн агуулга болон үнэлгээг заавал компанийн дүрэмд тодорхой бичих шаардлагатай ‘зайлшгүй бичигдэх зүйлс’ болно (Японы Компанийн Хуулийн 199-р зүйлийн 1-р хэсэг, 3-р заалт) .  

Япон улсын хуульд үндэслэн байгууллагын үнэт цаасны бусад хөрөнгө оруулалтад хөрөнгийн үнэлгээ ба шалгагчийн албан тушаалын хэрэглээний хязгаарлалт

Бусад хөрөнгө оруулалтад оруулсан хөрөнгийн үнэ цэнийг мөнгөн төлбөр шиг тодорхой бус учраас, хэт өндөр үнэлгээ өгөх эрсдэлтэй байдаг. Иймд, үндсэн зарчмаар, шүүхээр томилогдсон шалгагчийн судалгаа шаардлагатай болно (Япон улсын Компанийн хуульд 207-р зүйлийн 1-р хэсэг). Шалгагчийн судалгаа нь зардал ба цаг хугацаа шаарддаг учраас, доорх аль нэг нөхцөл биелүүлсэн тохиолдолд шалгагчийн судалгаа шаардлагагүй болно (Япон улсын Компанийн хуульд 207-р зүйлийн 9-р хэсэг).

• Нийт үнэ цэнийн хэмжээний шаардлага: Бусад хөрөнгө оруулалтад оруулах хөрөнгийн нийт үнэ цэнэ 5 сая иений доор байгаа тохиолдолд
• Үнэт цаасны хувьд шаардлага: Бусад хөрөнгө оруулалтад оруулах хөрөнгө нь зах зээлийн үнэтэй үнэт цаас бөгөөд тухайн компанийн дүрэмд заасан үнэ цэнэ нь зах зээлийн үнээс доош байгаа тохиолдолд
• Мэргэжлийн гэрчилгээний шаардлага: Хуульч, батлагдсан нягтлан бодогч, татварын зөвлөх гэх мэт мэргэжлийн хүмүүсээр бусад хөрөнгө оруулалтад оруулах хөрөнгийн үнэ цэнэ нь зохих ёсоор үнэлэгдсэн гэдгийг баталгаажуулсан тохиолдолд (Үл хөдлөх хөрөнгийн хувьд үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээчийн үнэлгээ шаардлагатай)
• Мөнгөн төлбөрийн өрийн хувьд шаардлага: Бусад хөрөнгө оруулалтад оруулах хөрөнгө нь компанид хандивлах мөнгөн төлбөрийн өр (төлбөрийн хугацаа ирсэн байх шаардлагатай) бөгөөд тухайн мөнгөн төлбөрийн өртэй холбоотой өр төлбөрийн номын үнэ цэнийг давахгүй байгаа тохиолдолд

Бусад хөрөнгө оруулалтад “Шалгагчийн судалгааны хэрэглээний хязгаарлалт” нь дунд ба жижиг бизнес, стартап компаниудын байгууллагыг дэмжих нэг талаас, түүнчлэн үүсгэн байгуулагчдын “дутагдалтай хариуцлагын үүрэг” нь тэдгээрийн эрүүл мэндийг хангах үүрэгтэй байдаг. Шалгагчийн судалгаанаас чөлөөлөгдөх нь байгууллагын босголтын саадыг багасгахад тусалдаг боловч, дараа нь тайлбарлах дутагдалтай хариуцлагын хатуу шийтгэл нь бусад хөрөнгө оруулалтын хэт өндөр үнэлгээг сэргийлж, компанийн хөрөнгийн эрүүл мэндийг хангахад тусалдаг. Гадаадын бизнес эрхлэгчид шалгагчийн судалгаа шаардлагагүй байхад ч, бусад хөрөнгө оруулалтын үнэлгээг зөвхөн бус, мөн анхааралтайгаар хийх шаардлагатай бөгөөд ингэснээр байгууллагын босголтын дараахь хүлээгдэж буй хууль ёсны хариуцлагыг зайлсхийх бөгөөд компанийн санхүүгийн үндсийг бат бөх байлгах боломжтой болно.

Монголд үйл ажиллагаа явуулдаг Японы хуульд үндэслэсэн үнэт зүйлээр хувьцаа эзэмшигчдийн хариуцлага ба анхаарах ёстой ажлын нотолгоо

Японы компаний хууль (2005) дэх 52-р зүйлийн дагуу, хэрэв үнэт зүйлээр хувьцаа эзэмшигчдийн өгөх хөрөнгийн үнэлгээ нь компаний үүсгэн байгуулахад тодорхойлсон үнэлгээнээс илт дутагдаж байвал, үүсгэн байгуулагчид болон анхны захирлууд тухайн дутагдал хэмжээг компанид төлөх үүрэгтэй болно. Энэ нь “дутагдал хариуцлага” гэж нэрлэгддэг бөгөөд компаний хөрөнгийн баталгааг хангах чухал зохицуулалт юм.

Үнэт зүйлээр хувьцаа эзэмших нь мөнгөн дүнгээр шууд бусаар компани үүсгэн байгуулах боломжийг олгодог ч, бичиг баримт бэлтгэхэд цаг хугацаа их зарцуулдаг, мөн үүсгэн байгуулалтын үеийн хөрөнгийн хэмжээнд бодит мөнгөний хувь хэмжээ бага байх нь ажлын үйл ажиллагааг эхлүүлсний дараа ажиллагааны санхүүжилт дутагдах эрсдэлтэй тулгарах боломжтой учраас санхүүгийн төлөвлөгөөг бүрэн боловсруулж, анхааралтай байх шаардлагатай байдаг.

Японы компани байгуулахад үндсэн хөрөнгө оруулалтын төлбөрийн журам ба санхүүгийн байгууллагыг сонгох

Компани байгуулах үед үндсэн хөрөнгө оруулалтын төлбөрийг Японы компанийн хууль (Japanese Corporate Law) заасан хатуу журмын дагуу гүйцэтгэх шаардлагатай байдаг. Энэхүү журмыг зөв биелүүлэх нь компанийн бүртгэл дуусгахад чухал ач холбогдолтой.

Төлбөрийн боловсруулалт хариуцсан байгууллагын шаардлага ба зохих дансны нэршил

Компани байгуулах үед эхний хөрөнгө оруулалтыг төлөх нь Японы хуульд заасан тодорхой санхүүгийн байгууллагуудад (төлбөрийн боловсруулалт хариуцсан байгууллага) хийх шаардлагатай бөгөөд энэ нь Японы Компанийн хуулийн (2005) 34-р зүйлийн 2-р хэсэгт заасан байдаг . Тодорхойлбол, банкууд, хадгаламжийн сангууд, хадгаламжийн холбоод, итгэмжлэгдсэн компаниуд, худалдаа үйлдвэрлэлийн холбооны төв сангууд, хөдөө аж ахуйн хамтын ажиллагааны холбоод, ажилчдын сангууд гэх мэт байгууллагууд энэд багтана . Шуудангийн газар (Японы Шуудангийн Нийгэмлэг) болон зарим интернет банкууд нь төлбөрийн боловсруулалт хариуцсан байгууллага болгон зөвшөөрөгдөхгүй байх тохиолдол бий .  

Гадаадын үйлдвэрлэгчид хувьд, Японд байрлах гадаад банкны салбар (Японы Ерөнхий сайдын зөвшөөрлийг авсан банкны салбар) нь төлбөрийн данс болгон ашиглах боломжтой . Гэхдээ гадаад банкны гадаад салбар нь төлбөрийн боловсруулалт хариуцсан байгууллага болгон зөвшөөрөгдөхгүй . Төлбөрийг гүйцэтгэх дансны нэршил нь ерөнхийдөө санаачлагч төлөөлөгчийн хувийн нэр дээр байх нь элбэг байдаг. Хэрэв олон санаачлагчид байгаа бол тэдний дундаас нэгийг санаачлагч төлөөлөгчөөр томилж, бусад бүх хүмүүс түүний хувийн дансанд хөрөнгө оруулалтаа шилжүүлдэг .  

Төлбөрийг баталгаажуулах бичиг баримтын боловсруулалт ба ирүүлэх

Компани байгуулах үед бүртгэлийн өргөдөл гаргахдаа, үндсэн хөрөнгийг бодитоор төлсөн гэдгийг баталгаажуулах бичиг баримтыг Японы хууль зүйн газарт ирүүлэх шаардлагатай байдаг (Худалдааны бүртгэлийн хууль 47-р зүйлийн 2-р хэсэг 5-р заалт). Энэхүү бичиг баримт нь төлбөрийг хүлээн авсан байгууллагаас боловсруулсан “Төлбөрийн мөнгөн дүнгийн хүлээн авалтын баталгаажуулах бичиг” эсвэл байгуулагдаж буй үеийн төлөөлөгч захирал боловсруулсан баталгаажуулах бичигт дараах аль нэг бичиг баримтыг нэмж хавсаргасан байдаг.  

• Төлбөрийг хүлээн авсан байгууллагын дансны хадгаламжийн дэвтрийн хуулбар (нүүр хуудасны урд ба ар талын хэсэг, хуудасны хоёр талыг нээх хэсэг, орлогын бүртгэл хэсэг).
• Гүйлгээний тодорхойлолт эсвэл төлбөрийг хүлээн авсан байгууллагаас боловсруулсан бусад бичиг баримт.

Хадгаламжийн дэвтрийн хуулбарыг ирүүлэхдээ, дансанд зөвхөн тодорхой хэмжээний үлдэгдэл байгаа нь хангалтгүй бөгөөд, тайлбар хэсэгт “шилжүүлэг” эсвэл “орлого” гэсэн тэмдэглэгээ байж, мөнгө бодитоор төлөгдсөн нь гаднаас харагдаж байх шаардлагатай байдаг. Хэрэв байгуулагч нар олон байгаа бол, тэдгээрийн бүртгэлийн нэрсийг харуулан мөнгө оруулах нь зөвлөгөө болгодог. Ингэснээр хэнээс хөрөнгө оруулалт хийснийг тодорхой ойлгох боломжтой болно.  

Түүнчлэн, цуглуулан байгуулах (байгуулагч нар бусад хүмүүсээс ч хувьцаа цуглуулж байгуулах арга) үед төлбөрийг хүлээн авсан байгууллагаас гаргасан “Төлбөрийн мөнгөн дүнгийн хадгаламжийн баталгаажуулах бичиг” шаардлагатай болдог (Японы компаний хууль 64-р зүйлийн 1-р хэсэг). Байгуулагч нар өөрсдөө хувьцааг авч байгуулах (байгуулагч нар зөвхөн хувьцааг авч байгуулах арга) үед төлбөрийн мөнгөн дүнгийн хүлээн авалтын баталгаажуулах бичиг хангалттай байдаг.  

Үндсэн хөрөнгийн төлбөрийн процедурын “формаль зөв байдлыг” хангах нь зөвхөн албан ёсны процедур биш, компанийн хууль ёсны бодит байдал болон санхүүгийн үндэсийг баталгаажуулахад маш чухал юм. Төлбөр “бодитоор хийгдсэн” байх, дансанд “шилжүүлэг, орлого” гэсэн тэмдэглэгээ байх нь “гаднаас тодорхой харагдаж байх” шаардлагатай бөгөөд “зөвхөн тодорхой хэмжээний үлдэгдэлтэй байх нь хангалтгүй” гэж тодорхой заасан байдаг. Энэ нь Японы хууль эрх зүйн систем нь компанийн санхүүгийн үндэсний баталгааг чухалчилдагийг илэрхийлж байгаа бөгөөд гадаадын бизнес эрхлэгчид энэ “формаль зөв байдлын” чухал ач холбогдлыг ойлгож, бүх гүйлгээг ил тод болон бичиг баримтад үлдээх шаардлагатай байдаг.  

Гадаадаас мөнгө шилжүүлэхэд анхаарах зүйлс

Гадаадын иргэн Япон улсад хөрөнгө оруулалтын үндсэн хөрөнгийг гадаадаас шилжүүлэх тохиолдолд, тухайн шилжүүлгийн арга барил болон түүхийг Японы оршин суугаа газар удирдах газар болон холбогдох байгууллагын шалгалтын зорилгоор ашиглагдана . 5 сая иенийг (500万円) давсан шилжүүлгийг гүйцэтгэх тохиолдолд, тухайн шилжүүлгийг тодорхой баталгаажуулах баримт бичиг (шилжүүлгийн дэлгэрэнгүй мэдээлэл гэх мэт) хадгалах нь чухал байдаг . Мөн, 1 сая иенийг (100万円) давсан бэлэн мөнгийг Япон улсад оруулах тохиолдолд, Японы гаалийн байгууллагад мэдэгдэх үүрэгтэй болдог. Энэхүү мэдэгдэл бичиг нь хөрөнгийг хууль ёсны замаар оруулсан гэдгийг баталгаажуулах чухал баримт болно . Гадаадын салбарын данс ашиглах тохиолдолд, гүйлгээний ханш нь гадаад валют байх магадлалтай бөгөөд энэ нь хөрөнгө оруулалтын үндсэн хөрөнгийг Япон иенийн дүнгээр тооцоход нөлөөлөх боломжтой тул анхаарах шаардлагатай .  

Японы гадаад валют болон худалдааны хууль (Гадаад Валютын Хууль)-ийн дагуу мэдэгдэх үүрэг

Гадаад хүмүүс Япон улсад компани байгуулах нь Японы гадаад валют болон худалдааны хууль (цаашид ‘Гадаад Валютын Хууль’ гэх)-ийн “дотоодын шууд хөрөнгө оруулалт”-д хамаарах магадлалтай бөгөөд энэ тохиолдолд урьдчилан мэдэгдэх эсвэл дараа нь тайлагнах үүргийг үүрдэг.

Дотоодын шууд хөрөнгө оруулалтын тодорхойлолт ба гадаад хүмүүсийн компани байгуулахад хэрэгжүүлэх нөхцөл

Японы Гадаад Валютын Хууль нь Японы аюулгүй байдлыг хангах, эдийн засгийн тогтвортой ажиллагааг хангах зорилгоор гадаадын хөрөнгө оруулагчдад Япон улсад байгуулагдсан компаниудад хөрөнгө оруулах (“дотоодын шууд хөрөнгө оруулалт гэх мэт”) үйл ажиллагаанд урьдчилан мэдэгдэх эсвэл дараа нь тайлагнах үүргийг тавьдаг. Энд хэлэх “гадаадын хөрөнгө оруулагч” гэдэг нь оршин суугаагүй хувь хүмүүс, гадаадын компаниуд эсвэл гадаадын компаниудад 50% ба түүнээс дээш саналын эрхтэй Японы компаниудыг хэлнэ (Японы гадаад валют болон худалдааны хууль 26-р зүйл 1-р хэсэг).

Гадаад хүмүүс эсвэл гадаадын компаниуд Японд компани байгуулж, түүний хувьцааг авах үйл ажиллагаа ихэвчлэн энэ “дотоодын шууд хөрөнгө оруулалт”-д хамаардаг. Тодруулбал, хувьцаа зах зээлд бүртгэлгүй компанийн хувьцааг нэг ширхэг ч байсан авах нь дотоодын шууд хөрөнгө оруулалтад тооцогддог.

Урьдчилан мэдэгдэх ба дараа нь тайлагнах үүргийн зориулалттай салбар ба шаардлага

Дотоодын шууд хөрөнгө оруулалт нь хөрөнгө оруулалтын зориулалтын бизнесийн төрлөөс хамаарч, урьдчилан мэдэгдэх эсвэл дараа нь тайлагнахад л хангалттай байдаг.

• Урьдчилан мэдэгдэх: Японы аюулгүй байдлыг заналхийлэх эрсдэлтэй “тодорхойлогдсон салбарууд” (гол салбарууд) буюу зэвсэг, нисэх онгоц, сансрын төсөл, цөмийн эрчим хүчний үйлдвэрлэл, тодорхой IT, эрчим хүч, эмийн сан, чухал уул уурхайн нөөцтэй холбоотой зэрэг олон төрлийн үйл ажиллагаанд хөрөнгө оруулах нь зарчим ёсоор урьдчилан мэдэгдэх шаардлагатай. Урьдчилан мэдэгдэх шаардлагатай тохиолдолд, мэдэгдэл хүлээн авагдсанаас хойш тодорхой хугацаа (ердийн 30 хоног, бага зэрэгчлэлтэй асуудлуудад 2 долоо хоног, хамгийн богино хугацаанд 4 ажлын өдөр) хөрөнгө оруулалтыг гүйцэтгэхийг хориглодог. Энэ хугацаа дуусах хүртэл компани байгуулах бүртгэлийн өргөдлийг гаргаж болохгүй.
• Дараа нь тайлагнах: Урьдчилан мэдэгдэхэд хамаарахгүй салбаруудад хөрөнгө оруулах нь зарчим ёсоор дараа нь тайлагнах шаардлагатай. Дараа нь тайлагнах нь хөрөнгө оруулалтыг хийсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор Японы банкны дамжуулан Сангийн сайд болон хариуцсан яамдад хийгддэг.

Мэдэгдэхээс чөлөөлөгдөх журам ба хэрэгжүүлэх цаг хугацаа

Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг дэмжих, хөрөнгө оруулагчдын ачааллыг багасгах зорилгоор урьдчилан мэдэгдэхээс чөлөөлөгдөх журам нэвтрүүлсэн байна. Жишээлбэл, гадаадын санхүүгийн байгууллага хөрөнгө оруулагч бол тодорхой чөлөөлөгдөх стандартуудыг (захирлын албанд томилогдохгүй, тодорхойлогдсон салбарын үйл ажиллагааг шилжүүлэх, зогсоох саналыг тавихгүй гэх мэт) хангасан тохиолдолд урьдчилан мэдэгдэх нь бүрэн чөлөөлөгдөх боломжтой. Гэхдээ чөлөөлөгдсөн тохиолдолд ч дараа нь тайлагнах шаардлагатай тохиолдол гарч болзошгүй.

Гадаад Валютын Хууль дээрх мэдэгдэх үүрэг нь гадаадын үйлчлүүлэгчдийн компани байгуулах процесст цаг хугацааны болон журмын хязгаарлалтыг тавьж, стратегийн төлөвлөгөө боловсруулахыг шаарддаг. Тухайлбал, урьдчилан мэдэгдэх шаардлагатай тохиолдолд, шалгалтын хугацааг тооцоолж, нөөцтэй хуваарьтай ажиллах нь чухал. Жилийн төгсгөл, томоохон амралтын өмнө мэдэгдэл хийх нь ихэсдэг бөгөөд шалгалтанд цаг хугацаа шаардлагатай болдог тул анхаарах хэрэгтэй. Мэдэгдэл хийхээс татгалзсан эсвэл зааврыг дагахгүй бол торгууль ногдуулах боломжтой.

Япон улсад “Удирдлага & Зохион байгуулалт” оршин суух эрхийн виза ба үндсэн хөрөнгийн хамаарал

Япон улсад бизнес эрхлэгч гадаадын иргэдийн олонх нь “Удирдлага & Зохион байгуулалт” оршин суух эрхийн виза (ビザ) авах шаардлагатай байдаг. Энэхүү оршин суух эрхийн виза авахад үндсэн хөрөнгийн хэмжээ нь чухал нэг шаардлага болдог.

“Удирдлага & Зохион байгуулалт” виза авахад шаардлагатай үндсэн хөрөнгийн хэмжээ (5 сая иен)

Япон улсад компанийг удирдах гадаадын иргэд урт хугацааны оршин суугаад, бизнесийн үйл ажиллагааг явуулахын тулд “Удирдлага & Зохион байгуулалт” оршин суух эрхийн визатай байх шаардлагатай . Энэхүү “Удирдлага & Зохион байгуулалт” виза авахад “бизнесийн хэмжээ” нь нэг шаардлага болдог бөгөөд тодорхойлолт нь “тогтмол ажилтан 2-оос дээш” эсвэл “үндсэн хөрөнгө 5 сая иенээс дээш” байх ёстой . Анхан шатны үеэр тогтмол ажилтан авах нь томоохон дарамт болдог учраас, үндсэн хөрөнгийг 5 сая иенээс дээш байлгаж “Удирдлага & Зохион байгуулалт” виза авах нь ерөнхийдөө түгээмэл байдаг .  

Үндсэн хөрөнгийн эх үүсвэр болон шилжүүлэг хийх арга барилыг шалгах чухал цэгүүд

“Удирдлага & Зохион байгуулалт” визын шалгалтад 5 сая иенээс дээш үндсэн хөрөнгө бүрдүүлэх нь зөвхөн тоо хангалттай болохоос илүүтэйгээр түүний “эх үүсвэр (гарал)” нь хатуу шалгагддаг . Зөвхөн харагдах зорилгоор “үзүүлэх мөнгө” нь зөвшөөрөгдөхгүй . Хэрэв үндсэн хөрөнгийг гадаадын иргэний хадгаламжаас гаргаж ирүүлэх бол, тэр мөнгө нь зохих орлогын эх үүсвэрээс хуримтлагдсан байх ёстой бөгөөд түүнийг батлах баримт бол татварын мэдүүлэг, цалингийн тодорхойлолт, банкны гүйлгээний түүх гэх мэт байдаг .  

Мөн мөнгө шилжүүлэг хийх арга барил нь шалгалтын зүйл болдог . 5 сая иенээс дээш шилжүүлэг хийсэн баримтыг (шилжүүлэг тодорхойлолт гэх мэт) хадгалах нь чухал . Түүнчлэн, 1 сая иенээс дээш бэлэн мөнгийг Япон улсад оруулахад, Япон улсын гаалийн байгууллагад мэдэгдэх үүрэгтэй байдаг. Энэ мэдэгдэл бичиг нь үндсэн хөрөнгийг хууль ёсны аргаар оруулж ирснийг батлах арга болно .  

Эдгээр шаардлагууд нь үндсэн хөрөнгө нь зөвхөн тоон утга биш, бизнесийн үргэлжлэл ба тогтвортой байдлыг хангах бодит мөнгөн хөрөнгө байх ёстойг Япон улсын оршин суугаа гадаадын иргэдийн удирдах газар өндөрт үнэлдэгийг харуулж байна. Гадаадын бизнес эрхлэгчид визын өргөдөл гаргахыг харгалзан, үндсэн хөрөнгийн бүрдүүлэх процессоос эхлэн шилжүүлэг, төлбөр төлөх хүртэлх бүх процессыг ил тод болон тодорхой бичигдсэн байлгах шаардлагатай байдаг.

Хувьцаа эзэмшигчдийн эрх ба үүрэг: Хөрөнгө оруулагчийн хууль ёсны байдал

Хувьцаат компанийн хувьцаа эзэмшигчид компанид хөрөнгө оруулснаар тус компанийн эзэмшигчийн байдалд хүрдэг. Энэ байдалд Японы компанийн хуульд заасан тодорхой эрх ба үүрэг хамаарна.

Хувьцаа эзэмшигчдийн хязгаарлагдмал үүрэг ба нэмэлт хөрөнгө оруулах үүрэггүйн зарчим

Хувьцаат компанийн хувьцаа эзэмшигчид өөрсдийн эзэмшдэг хувьцааны авах үнийг хязгаар болгон үүрэг хүлээдэг (Японы компанийн хуульд заасан 104-р зүйл) . Энэ нь “хувьцаа эзэмшигчдийн хязгаарлагдмал үүрэг” гэж нэрлэгддэг бөгөөд компанийн өр тус хувьцаа эзэмшигчийн хөрөнгө оруулалтыг давсан тохиолдолд ч хувьцаа эзэмшигч нэмэлт хөрөнгө оруулах үүрэггүй . Мөн хувьцаа эзэмшигчид компанийн өр төлөгчдөд шууд үүрэг хүлээхгүй, тэдний үүрэг нь зөвхөн шууд бус байдлаар хүлээгддэг . Энэ хязгаарлагдмал үүрэгийн зарчим нь хөрөнгө оруулагчид компанид санхүүжилт хийхэд итгэлтэй байхад чухал үүрэгтэй.

Хувьцаат компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн эзэмшдэг гол эрхүүд

Японы компанийн хууль нь хувьцаа эзэмшигчдэд олон төрлийн эрхүүдийг олгодог. Эдгээр эрхүүд нь хувьцаа эзэмшигчид компанийн эзэмшигчийн хувьд компанийн удирдлагад оролцож, түүний ашиг хүртэхэд чухал байдаг. Гол эрхүүд нь дараах байдлаар байна :

• Ашиг хуваарилах эрх (Ашиг хуваарилах эрхийн хүсэлт): Компани нь үйл ажиллагааны замаар олсон ашгийн нэг хэсгийг хувьцаа эзэмшигчдэд хуваарилдаг эрх (Японы компанийн хуульд заасан 105-р зүйлийн 1-р хэсэг, 1-р заалт). Энэ нь хөрөнгө оруулалтад хариуцлага хүлээх хувьд хувьцаа эзэмшигчдэд чухал эрх юм.
• Үлдэгдэл хөрөнгийг хуваарилах эрх: Компани тарахад, өр төлөгчдөд төлсний дараа үлдсэн хөрөнгийг хувьцаа эзэмшигчид хүлээн авах эрх (Японы компанийн хуульд заасан 105-р зүйлийн 1-р хэсэг, 2-р заалт).
• Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын санал өгөх эрх: Хувьцаа эзэмшигчид компанийн хамгийн дээд шийдвэр гаргах байгууллага болох хувьцаа эзэмшигчдийн хуралд компанийн чухал асуудлуудад санал өгөх эрхтэй (Японы компанийн хуульд заасан 105-р зүйлийн 1-р хэсэг, 3-р заалт). Энд захиргааны гишүүдийг сонгох, дүрэм журмыг өөрчлөх гэх мэт асуудлууд багтана.
• Хувьцаа эзэмшигчдийн хуралд санал гаргах эрх: Тодорхой шаардлагыг (ихэвчлэн санал өгөх эрхийн 1%-аас дээш эсвэл 300-аас дээш хувьцааг 6 сараас дээш хугацаанд эзэмших) хангасан хувьцаа эзэмшигчид хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын хэлэлцүүлгийн асуудалд тодорхой санал гаргах эрхтэй (Японы компанийн хуульд заасан 304-р зүйл).
• Тооцооны баримт бичгүүдийг харах эрх: Хувьцаа эзэмшигчид компанийн тооцооны баримт бичгүүд (тэнцвэрийн хуудас, ашиг алдагдлын тооцоо гэх мэт) болон үйл ажиллагааны тайланг харахыг компаниас хүсэх эрхтэй (Японы компанийн хуульд заасан 442-р зүйлийн 3-р хэсэг).
• Дүрэм журмыг харах эрх: Хувьцаа эзэмшигчид компанийн үндсэн дүрмийг тогтоосон дүрэм журмыг харахыг компаниас хүсэх эрхтэй (Японы компанийн хуульд заасан 31-р зүйлийн 2-р хэсэг).
• Хувьцаа эзэмшигчдийн бүртгэлийг харах эрх: Хувьцаа эзэмшигчид компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн бүртгэлийг харахыг компаниас хүсэх эрхтэй (Японы компанийн хуульд заасан 125-р зүйлийн 2-р хэсэг).

Эдгээр эрхүүд нь хувьцаа эзэмшигчид компанийн эзэмшигчийн хувьд компанийн удирдлагын эрүүл мэндийг хянах, өөрийн ашиг сонирхлыг хамгаалахад чухал үүрэгтэй. Гадаадын бизнес эрхлэгчид Японд хувьцаа эзэмшигч болох тохиолдолд, эдгээр эрхүүдийг ойлгох нь Японд бизнесийн үйл ажиллагаагаа явуулахдаа өөрийн байр суурийг хамгаалахад чухал юм.

Дүгнэлт: Монолис Хууль Зүйн Газрын Дэмжлэгийн Бүтэц

Япон улсад хувьцаат компани байгуулахад шаардлагатай үндсэн хөрөнгө болон хувь нэмэр оруулалтын хууль ёсны шаардлага нь олон талтай бөгөөд гадаадын үйлчлүүлэгчид, тэр дундаа гадаадын бизнес эрхлэгчидэд төвөгтэй мэдрэгдэж болзошгүй. Японы компанийн хуульд зааснаар хамгийн бага үндсэн хөрөнгө нь 1 иен (1 yen) байхад, үйл ажиллагааны төрлөөс хамаарч зөвшөөрөл, татварын чөлөөлөлт, санхүүгийн байгууллагуудаас итгэлцлийг хүлээн авах, мөн амьдрах зөвшөөрөл “Удирдлага & Зохион байгуулалт”-ыг авахад үндсэндээ илүү их хөрөнгө шаардлагатай болдог. Мөнгөн хөрөнгө оруулалт ба бодит хөрөнгө оруулалтын сонголт, төлбөрийн хатуу шаардлага, мөн Японы гадаад валют болон гадаад худалдааны хууль (Foreign Exchange and Foreign Trade Law) дээр үндэслэн урьдчилан мэдэгдэх болон дараа нь тайлагнах үүрэг гэх мэт мэргэжлийн мэдлэг ба нарийн төвөгтэй ажиллагаа шаардлагатай болдог.

Монолис Хууль Зүйн Газар нь Япон улсад олон тооны үйлчлүүлэгчдэд компани байгуулахтай холбоотой хуульчийн үйлчилгээг үзүүлэхдээ баялаг туршлагатай байдаг. Бид гадаадын бизнес эрхлэгчид тулгарч буй онцгой бэрхшээлүүд, жишээ нь, гадаадаас мөнгө шилжүүлэх хууль ёсны шаардлагыг биелүүлэх, “Удирдлага & Зохион байгуулалт” виз авахад шаардлагатай үндсэн хөрөнгийг босгох талаарх тодорхойлолт, мөн төвөгтэй гадаад валютын хуульд заасан мэдэгдэх үүргийн гүйцэтгэл зэрэгт практик зөвлөгөө болон бүрэн хамрах хууль зүйн дэмжлэг үзүүлдэг. Манай байгууллагад гадаадын хуульчийн эрхтэй англи хэлний хэрэглэгчид олон байдаг бөгөөд Япон хэлэнд дургүйцэлтэй гадаадын үйлчлүүлэгчиддээ эх орныхоо хэлэнд ойрхон орчинд зөвлөгөө өгөх боломжийг бүрдүүлдэг. Япон улсад компани байгуулахыг хүсч буй гадаадын бизнес эрхлэгчид хууль зүйн эрсдэлийг хамгийн бага болгон, бизнесээ амжилттай эхлүүлэх боломжийг бид бүрэн дэмжиж байна. Та бүхэндээ зөвлөгөө өгөхдөө бид бүх хүчээ дайчилж байна. Та бүхэн бидэнтэй холбогдохдоо тав тухтай мэдрэмжтэй байх болно.