NHK-ийн 'Дижитал Тату' гурав дахь ангийн IT технологи, хууль

NHK-ийн Бямба гаригийн цуврал драма “Дижитал Татуу” нь интернет дээрх худал мэдээллийн хохиролтой тэмцэх сэдвийг өрнүүлсэн бөгөөд энэхүү драмад хуульчийн хууль ёсны арга хэмжээ болон IT-ийн шалгалтын аргууд олонтоо гарч ирнэ. Энэ драмын гол санаачлагч хуульчийн хувьд, би гурав дахь ангид гарч ирэх хууль ёсны арга хэмжээний талаар тайлбарлаж өгөх болно.

NHK-ийн ‘Дижитал Тату’ 2-р ангийн IT технологи, хууль

Гурав дахь анги нь “Киракира Минато-ку Охидын Каорингийн Киракира Өдрийн Тэмдэглэл” блогийг удирдаж байсан Итабаши дүүрэгт оршин суугаа газар нутгийнхаа оффисын ажилтан Ямада Каё гэх хүний тухай байв. Тэрээр удирдлагын зөвлөх Наканиши Аяко гэх хүнд худал мэдээлэл тараасан явдал болсон. Энэ сценд тухайн тайлбарыг өгөх болно.

Нууцлаг блог эрхлэгчийн тодорхойлолт

“Тэгэхээр… би шүүхэд өгөгдсөн”
“Та уу? Тэр нь яагаад бэ?”
“Блог дээр нэгэн хүнийг шүүмжилсэн учраас”

NHK-ийн Бямба гаригийн драма “Дижитал Тату” 3-р анги

Ямада Каё (山田加代) нь “Киракира Минато-ку Охид – Каорин” гэсэн нэр төрхийг ашиглан, өөрөөр хэлбэл, өөрийн жинхэнэ нэрийг нууцалсан байдлаар блог эрхэлж, тус блогт удирдлагын зөвлөх Наканиши Аяко (中西あや子) -г доромжилсон бичлэгүүдийг оруулсан байна. Ингэснээр Наканиши-ийн төлөөлөгч хуульчаас түүнд сэтгэл зовоох хохирол б compensлэх хүсэлт ирүүлсэн байна. Өөрөөр хэлбэл, блогийг нууцлаг байдлаар эрхэлсэн хэдий ч, түүний хувийн мэдээллийг тодорхойлж чадсан байна.

Илгээгчийн мэдээллийг ил болгох хүсэлтийн товч танилцуулга

Нэр нууцын блог дээр хараал идэвхжүүлсэн тохиолдолд, хохирогч нь үйл ажиллагаа явуулагчийг тодорхойлохын тулд “Илгээгчийн мэдээллийг ил болгох хүсэлт” гэх журмыг мөрдөнө. Энэ нь боломжит үйлчлүүлэгчийн хариуцлагыг хязгаарлах хууль (Japanese Provider Liability Limitation Law) дээр үндэслэсэн журмын үйл ажиллагаа бөгөөд энгийнээр хэлбэл,

• Нийтлэлийг бичсэн хүн (блогийн хувьд блогийн үйл ажиллагаа явуулагч) өөрөө биш ч, нийтлэл нийтлэгдэхэд тодорхой хэмжээгээр хамааралтай байгууллагыг хариуцагчаар татан
• Тухайн нийтлэлийг бичсэн хүний талаарх мэдээллийг ил болгохыг хүсэх

гэсэн журмын үйл ажиллагаа юм. Нэр нууцын блог дээрх хараал идэвхжүүлсэн тохиолдолд,

• Блогийн үйлчилгээний үйл ажиллагаа явуулагч нь блогийн үйл ажиллагаа явуулагч өөрөө биш ч, нийтлэл нийтлэгдэхэд хамааралтай хүн гэж үзэгдэх бөгөөд тэдгээр журмын хариуцагч болно,
• Блогийн үйлчилгээний үйл ажиллагаа явуулагч нь өөрийн мэдэх бүхий л блогийн үйл ажиллагаа явуулагчийн талаарх мэдээллийг ил болгохыг хүсэх боломжтой

гэсэн бүтэцтэй болно. Блогийн үйлчилгээний үйл ажиллагаа явуулагч гэдэг нь жишээ нь “Амебло” тохиолдолд, тус үйлчилгээг үйл ажиллагаа явуулдаг КиберЭйжент ХХК (CyberAgent Inc.) болно.

Блог үйлчилгээний операторуудад ил болгох боломжтой мэдээлэл

Тэгвэл, CyberAgent компани нь нэр нууцлагдсан блогийн операторуудын хувьд ямар төрлийн мэдээллийг эзэмшдэг вэ? Энэ “мэдээлэл” нь өөрөөр хэлбэл, 2 төрөлд хуваагддаг.

• CyberAgent компани нь үйлчилгээний бүртгэл эсвэл үйлчилгээний төлбөрийг нэхэх зорилгоор хадгалдаг хувийн мэдээлэл гэх мэт
• Нийтлэл бичих үедээ хийгдсэн сүлжээний харилцаа холбооны IP хаяг

Эдгээр хоёр нь чанарын хувьд ялгаатай байдаг.

Эхнийх нь, блог үйлчилгээний оператор (CyberAgent компани) өөрийн үйлчилгээг үзүүлэх зорилгоор авч буй мэдээлэл юм. Ямар төрлийн мэдээлэл авагдаж байгааг нь блог үйлчилгээ бүрдээ шалтгаална. Тухайлбал, Ameblo үйлчилгээний хувьд, “И-мэйл хаяг” болон “Төрсөн огноо” гэх мэт мэдээллээр л бүртгүүлэх боломжтой бөгөөд CyberAgent компани нь блог операторын гэрийн хаяг эсвэл нэрийг эхлээд л баримталдаггүй. Баримталж байгаа бус мэдээлэлд “түүнийг ил болго” гэж хүссэн ч, “баримталж байгаагүй бөгөөд ил болгох боломжгүй” гэсэн хариу ирэх нь дамжиггүй юм.

Гэхдээ, хоёр дахь нь өөр аргаар ялгаатай. Ямар ч блог үйлчилгээ байсан, нийтлэл илгээх үед, блог оператороос “нийтлэл илгээх” гэсэн сүлжээний харилцаа холбоо болдог бөгөөд тэр үед блог операторын “IP хаяг”-ийг бүртгэх боломжтой. Олон блог үйлчилгээнүүд нь тухайн IP хаягийг бүртгэдэг учраас, IP хаягийн ил болгохыг хүсвэл, “тэр мэдээллийг бид баримталж байгаа бөгөөд ил болгох боломжтой” гэсэн хариу авах боломжтой болно.

Блог үйлчилгээний операторт хандсан түр зогсоох арга хэмжээ

Илгээгчийн мэдээллийг ил болгох хүсэлт нь ихэвчлэн гадаад хэлэлцээрээр амжилтанд хүрдэггүй бөгөөд шүүхээр дамжуулан “түр зогсоох” гэх механизм шаардлагатай болдог. Хаяг болон овог нэр гэх мэт мэдээлэл нь мөн IP хаяг нь блог үйлчилгээний оператор (CyberAgent компани) үзэж байгаа бол өөрийн үйлчлүүлэгчдийн хувийн мэдээлэл юм. “Шүүхээс ил болгохыг заавал бол ил болгож байна, гэхдээ эрхэм зорилгоор нь ил болгох боломжгүй” гэсэн байр суурь илэрхийлэх тохиолдол их байдаг.

Тиймээс нууцлаг блогтой тэмцэхдээ, “тэр блог үйлчилгээний оператор ямар мэдээлэл цуглуулж байгаа вэ” гэдгийг урьдчилан судалж ойлгох нь чухал юм. Хамгийн муухай тохиолдолд, тухайн блог үйлчилгээний оператор хаяг болон овог нэрийг цуглуулаагүй гэдгийг мэдэлгүй, шүүхээр дамжуулан “хаяг болон овог нэрийг ил болгохыг хүсэх” гэсэн түр зогсоох арга хэмжээ авч, түр зогсоох арга хэмжээнд ялсан ч “тэр мэдээллийг бид эзэмшдэггүй” гэсэн хариулт л авахаас өөр аргагүй болох нь бий.

Интернет үйлчилгээний провайдертай холбоотой шүүхийн хэрэглээ

Блог үйлчилгээний оператортой холбогдуулан, IP хаягийг түр зогсоолтын арга хэмжээгээр ил болгохыг хүссэн тохиолдолд, IP хаягийг ил болгосон бол дараа нь провайдертай холбогдуулан, “Тухайн цагт энэ IP хаягийг ашиглаж байсан хэрэглэгчийн хаяг, овог нэрийг ил болгоно уу” гэсэн хүсэлт гаргах болно. Энэ нь ихэвчлэн блог үйлчилгээний операторын хаяг болон овог нэрийг ил болгохыг шаарддаг. Эдгээр арга хэмжээний ихэнх нь шүүхийн хэрэглээ шаардлагатай байдаг.

Эдгээр дарааллын арга хэмжээнүүдийг бид өөр нийтлэлд дэлгэрэнгүй тайлбарласан байдаг.

Блог эрхлэгчид хандсан хохирлын барагдлын хүсэлт

Интернет үйлчилгээний хангагчаас блог эрхлэгчийн хаяг болон овгийн нэрийг ил болгосны дараа, тухайн хүнд хохирлын барагдлын хүсэлт гаргах болно.

「……Нэр төрд минь халдсан, тэрбум төгрөг төлөөч……」
「Тэрбум төгрөг гэж, хэд вэ？」
「……гурван сая」

NHK-ийн Бямба гаригийн драма “Дижитал Тату” 3-р анги

Драмад, Ямада Каё (山田加代) нь удирдлагын зөвлөх Наканиши Аяко (中西あや子) гэх хүнээс 3 сая иений (300万円) хүсэлт авч байна. Энэ нь логик хувьд,

• Ямада Каёгийн бичлэг хууль бус байсан бөгөөд
• Ийм хууль бус бичлэг хийсэнд нь “хохирол” барагдуулах хүсэлт гаргах

гэсэн утгатай.

Хохирлын барагдлын хүсэлт гаргах боломжтой хохирлын төрөл

Энэ “хохирол” нь өөрөөр хэлбэл, хоёр төрөлд хуваагддаг.

• Удирдлагын зөвлөх Наканиши Аяко нь Ямада Каёг тухайн блогийн эрхлэгч гэж тодорхойлоход ашигласан шалгалтын зардал (хуульчийн төлбөр)
• Тухайн блогийн нийтлэл хууль бус байсны улмаас удирдлагын зөвлөх Наканиши Аяко авсан сэтгэл зүйн хохиролд тохирох тэтгэмж зэрэг

Интернет дээрх сэтгэл зүйн хохирлын хувьд, “хэн бэлгийн гэмт хэрэгтэн болохыг тогтоохын тулд хуульчид төлсөн хуульчийн хөлс” нь гэмт хэрэгтэнд хандан хүсэлт гаргах боломжтой. Драмад тодорхой зураглал байхгүй ч, магадгүй удирдлагын зөвлөх Наканиши Аяко нь хуульчид хандаж,

• Блог үйлчилгээний эрхлэгчийг харьяалагчаар тавьсан түр хориг арга хэмжээ
• Ямада Каё ашиглаж байсан интернет үйлчилгээний хангагчийг харьяалагчаар тавьсан шүүх хурал

зэрэг үйл ажиллагааг явуулсан байх. Эдгээр үйл ажиллагааны төлөө хуульчид төлсөн хуульчийн хөлс нь “шалгалтын зардал” хэлбэрээр Ямада Каёд хүсэлт гаргах боломжтой.

Тэгвэл хэлбэржсэн “тэтгэмж” нь эдгээрт нэмж хүсэлт гаргах боломжтой. Гэхдээ, ихэвчлэн хэлэгддэгчлэн, Японы шүүхүүд нь өндөр хэмжээний сэтгэл зүйн хохирлыг хүлээн зөвшөөрдөггүй. “Зах зээл” гэдэг нь хэлэхэд хэцүү асуудал боловч, нэр төрийг гутаасан тэтгэмж нь 50-100 мянган иен (50～100万円) хүртэлх хэмжээтэй байх тохиолдол их байдаг.

Эдгээр нийлбэрээр, удирдлагын зөвлөх Наканиши Аяко нь Ямада Каёд 3 сая иен (300万円) хүсэлт гаргаж байгаа нь тийм учиртай.

Хохирлын барагдлын хүсэлтээс өөр юу хүсэх боломжтой вэ

Блогийг эрхлэгч “гэмт хэрэгтнийг” тодорхойлж чадсан тохиолдолд, тухайн “гэмт хэрэгтэн”д хандан хүсэлт гаргах боломжтой зүйлс нь,

• (Хэрвээ нийтлэл хараахан нийтлэгдэж байгаа бол) нийтлэлийг устгах
• Хохирлын барагдлын хүсэлт
• Уучлал гуйх зар сурталчилгаа байршуулах

гэсэн хэлбэртэй. Эсрэгээр хэлбэл, эдгээрээс давсан хүсэлтийг шүүхээр гүйцэтгүүлэх нь хэцүү. Ихэвчлэн асуудал болдог нь шинэ нийтлэлийг нийтлэхийг хориглох явдал юм. Хараал идсэн дараа, “Өөрийн тухай дахиад бичихгүй” гэсэн хүсэлтийг гаргахыг хүсдэг ч, энэ хүсэлтийг хууль ёсоор хүсэх, тийм шийдвэр авах нь шүүхээр хэцүү байдаг.

Гэхдээ, “хууль ёсоор хүсэх нь хэцүү” гэсэн ч, талууд хоорондоо зөвшилцөл хийж, тийм гэрээ хийх нь чөлөөтэй. Тэгвэл практикт хэрэглэгддэг зүйлс нь,

1. 1. Нийтлэлийг устгах
   2. Цаашдаа хохирогчийн талаар дурдсан бичлэг хийхгүй (хийсэн тохиолдолд их хэмжээний хохирлын барагдлыг төлнө)
   3. 2-ыг баримталсан тохиолдолд хохирлын барагдлын хүсэлт эрхийг (хэсэгчлэн) татгалзах

гэсэн агуулгатай зөвшилцөл юм. Ийм зөвшилцөлийн гэрээг хийснээр, тухайн гэрээ нь хууль ёсоор хүчинтэй болохоор, шүүхээр хэрэгжүүлж чадахгүй агуулгыг шийдвэрлэх боломжтой болдог.

“Digital tattoo” талаар дэлгэрэнгүй тайлбарласан хуудас энд байна[ja]