Belangrijke schema's en hun verschillen bij M&A van zorgverleners

De zorgsector wordt gekenmerkt door een structuur waarin kleine ondernemers domineren. Daarnaast zorgen factoren zoals de herziening van de Wet op de Stabiliteit van Ouderenwoningen (Heisei 23 (2011)) voor een toename in concurrentie tussen faciliteiten voor ouderen, een chronisch personeelstekort en stijgende wervingskosten, en de driejaarlijkse herziening van de zorgvergoedingen. Dit zijn externe factoren die met name leiden tot een toename in fusies en overnames (M&A) door grote ondernemingen.

Een typisch voorbeeld van M&A in de zorgsector is wanneer een verkoper die een zorginstelling bezit, deze ‘verkoopt’ aan een koper. Echter, de manier waarop deze ‘verkoop’ moet plaatsvinden, vereist een case-by-case benadering. Er moet gezocht worden naar de optimale oplossing voor het specifieke geval, of het nu gaat om bedrijfsoverdracht, bedrijfssplitsing, fusie door overname, of de overdracht van aandelen van het verkopende bedrijf.

We zullen de belangrijkste schema’s voor M&A in zorginstellingen en een overzicht van elk schema toelichten.

Bedrijfsoverdracht als onderdeel van M&A

Wat is een bedrijfsoverdracht?

Een bedrijfsoverdracht is een methode waarbij een verkoper een deel (of het geheel) van zijn ‘bedrijf’ overdraagt aan een koper. Dit betekent dat als de verkoper naast het M&A-doelwit ook andere activiteiten uitvoert, zoals andere bedrijven of soms zelfs niet-zorggerelateerde activiteiten, en hij alleen een specifiek bedrijf wil overdragen, een bedrijfsoverdracht de aangewezen methode is.

In tegenstelling tot een fusie, waarbij de activa en schulden van een bedrijf in één keer worden overgedragen, vindt een bedrijfsoverdracht plaats door middel van afzonderlijke contracten voor elk van de activa, schulden en handelsposities van de verkoper. Daarom kan een bedrijfsoverdracht worden gezien als een bundel van individuele koopovereenkomsten. Met andere woorden, als een verkoper meerdere activiteiten heeft en slechts een deel daarvan wil overdragen, kan hij geen gebruik maken van een fusie en moet hij een bedrijfsoverdracht of een bedrijfssplitsing, die later wordt besproken, toepassen.

Gerelateerd artikel: Uitleg over de procedure van M&A ‘bedrijfsoverdracht’: voordelen, nadelen en aandachtspunten[ja]

De procedure voor het uitvoeren van een bedrijfsoverdracht verschilt tussen naamloze vennootschappen en sociale welzijnsrechtspersonen.

Bedrijfsoverdracht bij naamloze vennootschappen en sociale welzijnsrechtspersonen

Bij een naamloze vennootschap is een besluit van de raad van bestuur of een speciale resolutie van de algemene vergadering van aandeelhouders vereist.

Bij sociale welzijnsrechtspersonen zijn er geen specifieke bepalingen voor bedrijfsoverdrachten in de Wet op het Sociaal Welzijn, dus de procedures die gelden voor naamloze vennootschappen zijn niet nodig. Echter, omdat het noodzakelijk is om de basisactiva die direct nodig zijn voor het uitvoeren van sociale welzijnsactiviteiten (zoals onroerend goed dat als faciliteit wordt gebruikt) in de statuten te vermelden, is het belangrijk om op te merken dat een wijziging van de statuten nodig kan zijn als er veranderingen optreden door de bedrijfsoverdracht.

Daarnaast vereist een wijziging van de statuten van een sociale welzijnsrechtspersoon in principe een besluit van de raad van toezicht en goedkeuring van de prefecturale gouverneur, en hetzelfde geldt voor de vervreemding van basisactiva.

Aandachtspunten bij bedrijfsoverdracht in de zorgsector

Bij de overdracht van een zorgbedrijf moet ook aandacht worden besteed aan de vraag of de activa die worden overgedragen, eigendommen omvatten die zijn verkregen met subsidies van de nationale schatkist. Dergelijke eigendommen mogen niet worden gebruikt in strijd met het doel van de subsidie en kunnen in principe niet worden verkocht (vervreemd) aan een derde partij (de koper). In dergelijke gevallen is het in principe noodzakelijk om voorafgaand aan de bedrijfsoverdracht goedkeuring voor de vervreemding van eigendommen aan te vragen bij de Minister van Volksgezondheid, Werk en Welzijn. Deze goedkeuring moet worden verkregen voordat de overdracht plaatsvindt, dus het is belangrijk om de planning van de gehele bedrijfsoverdracht dienovereenkomstig in te stellen.

Bedrijfssplitsing als M&A-strategie voor ‘een deel van een bedrijf’

Wanneer een M&A-transactie plaatsvindt tussen twee besloten vennootschappen, kan men gebruikmaken van een bedrijfssplitsing. Hierbij wordt ‘een specifiek deel van het bedrijf (inclusief gerelateerde eigendomsrechten, vorderingen, contractuele relaties, etc.)’ afgesplitst van de verkopende partij en overgedragen aan de koper. Als het afgesplitste bedrijfsonderdeel een nieuwe besloten vennootschap wordt, noemen we dit een nieuwe splitsing. Wanneer het onderdeel wordt geïntegreerd in een bestaand bedrijf van de koper, spreken we van een absorptiesplitsing.

Bedrijfsoverdracht en bedrijfssplitsing worden, niet alleen in de zorgsector, vaak vergeleken als twee ‘gelijksoortige maar verschillende’ methoden in M&A-transacties tussen besloten vennootschappen. Zoals beschreven in het onderstaande artikel, wordt bij een bedrijfssplitsing, een herstructureringsactie onder het Japanse ~Bedrijfswetboek, eigendom en dergelijke overgedragen zonder individuele toestemming van schuldeisers. Daarom is het wettelijk vereist om schuldeisers vooraf te informeren over de herstructurering en een procedure te bieden waarbij schuldeisers bezwaar kunnen maken ter bescherming van hun rechten.

Gerelateerd artikel: De voor- en nadelen van ‘bedrijfsoverdracht’ en ‘bedrijfssplitsing’ die u moet weten[ja]

Bedrijfsoverdracht is een schema waarbij individuele activa, vorderingen en contracten die als overdraagbare activa zijn opgesomd, worden overgedragen, bekend als individuele overdracht. Bedrijfssplitsing daarentegen, bekend als algehele overdracht, omvat de overdracht van eigendom en dergelijke in hun geheel. Daarom is het niet nodig om nieuwe arbeidsovereenkomsten af te sluiten met werknemers; de arbeidsovereenkomsten die de verkoper met individuele werknemers had, worden automatisch overgedragen aan de koper.

Beide procedures hebben hun voor- en nadelen en aandachtspunten, dus het is noodzakelijk om deze aspecten in overweging te nemen bij het ontwerpen van een overnameschema.

Fusies die ‘alles’ van een bedrijf of sociale welzijnsorganisatie als doel hebben voor M&A

Wanneer een verkoper de gehele onderneming overdraagt aan een koper, is het gebruikelijk om een absorptiefusie, een oprichtingsfusie of een aandelenoverdracht te gebruiken.

Een absorptiefusie (of oprichtingsfusie) houdt in dat de rechtspersoonlijkheid van de verkopende vennootschap of sociale welzijnsorganisatie wordt beëindigd en dat de koper alle activiteiten absorbeert. Dit betekent dat als de verkoper naast de M&A-doelactiviteiten ook andere activiteiten uitvoert, zoals andere vestigingen of zelfs niet-zorggerelateerde activiteiten, niet alleen een specifieke vestiging maar ook de andere vestigingen en niet-zorggerelateerde activiteiten onderwerp van M&A worden.

Hoewel een absorptiefusie (of oprichtingsfusie) mogelijk is tussen vennootschappen onderling of tussen sociale welzijnsorganisaties onderling, kan het niet plaatsvinden tussen verschillende organisatievormen, zoals tussen een vennootschap en een sociale welzijnsorganisatie. Bovendien, als de rechtspersoonlijkheid van de koper blijft bestaan en die van de verkoper wordt geabsorbeerd, noemen we dit een ‘absorptiefusie’. Als de rechtspersoonlijkheden van zowel de verkoper als de koper worden geabsorbeerd door een nieuw opgerichte rechtspersoon, spreken we van een ‘oprichtingsfusie’.

Bij een absorptiefusie (of oprichtingsfusie) tussen vennootschappen is een speciale resolutie van de algemene vergadering van aandeelhouders vereist, terwijl bij een fusie tussen sociale welzijnsorganisaties een goedkeuringsbesluit van de raad van toezicht nodig is. Net als bij de overdracht van een onderneming, kunnen er gevallen zijn waarin wijzigingen in de statuten of goedkeuringsaanvragen nodig zijn.

Specifiek voor de zorgsector kan, net als bij de bovengenoemde bedrijfsoverdracht, een aanvraag bij de bevoegde autoriteiten, een fusiegoedkeuringsaanvraag of een aanvraag tot wijziging van de statuten vereist zijn.

Aandelenoverdracht als middel voor M&A van ‘het geheel’ van een bedrijf

Wanneer de verkoper een aandeelhoudende vennootschap is en zijn gehele bedrijfsvoering aan de koper wil overdragen, is de overdracht van aandelen vaak de meest eenvoudige methode. Dit in tegenstelling tot een fusie door overname (of een fusie door oprichting), welke strikt gedefinieerd wordt door de Japanse Wet op Vennootschappen en andere M&A-gerelateerde wetgeving. Aandelen vertegenwoordigen een fractie van de waarde van de vennootschap; door alle aandelen over te dragen, kan men bijgevolg het gehele bedrijf overdragen. Als de koper, die ook een aandeelhoudende vennootschap is, alle aandelen van de verkopende onderneming verwerft, kan een volledige moeder-dochteronderneming structuur worden gecreëerd, met de koper als moedermaatschappij en de verkoper als dochteronderneming.

In dit geval is het niet nodig om de rechtspersoonlijkheid of de eigendom van de bedrijven te wijzigen; het enige dat verandert, is de aandeelhouder van de verkopende onderneming. Daarom zijn in principe geen andere procedures nodig dan die voor de wijziging van aandeelhouders, zoals procedures voor schuldeiserbescherming of aanvragen voor vergunningen en goedkeuringen.

Daarnaast hebben sociale welzijnsrechtspersonen geen concepten zoals ‘aandelen’ of ‘kapitaalinbreng’, dus in deze gevallen kan de feitelijke eigenaar of bedrijfsentiteit worden gewijzigd door de leden van de raad van bestuur of het bestuur te wijzigen, waardoor in wezen een ‘M&A’ plaatsvindt.

Samenvatting

Zorgondernemers en M&A-specialisten die de overdracht van een onderneming via M&A overwegen, moeten de basisinhoud en verschillen van elk schema begrijpen.

De procedures die daadwerkelijk nodig zijn, zijn echter zeer complex. Bovendien is bij grote bedrijfsoverdrachten of bedrijfssplitsingen juridische, boekhoudkundige en fiscale due diligence essentieel om risico’s te vermijden.

Daarom raden we aan om in een vroeg stadium een advocaat te raadplegen wanneer u daadwerkelijk M&A wilt uitvoeren. Het is ook gebruikelijk om een gecertificeerde accountant of belastingadviseur te betrekken bij fiscale en boekhoudkundige kwesties.

Maatregelen van ons kantoor

De zorgsector is een industrie die wordt gereguleerd door diverse wetten, zoals de Japanese Long-Term Care Insurance Act (介護保険法), de Japanese Welfare Law for the Elderly (老人福祉法), en de Japanese Companies Act (会社法). Monolith Law Office fungeert als juridisch adviseur voor de Japan National Association of Care Service Providers (一般社団法人 全国介護事業者連盟) en voor zorgaanbieders in alle prefecturen van het land, en beschikt over uitgebreide kennis en knowhow met betrekking tot wetgeving in de zorgsector.

Expertisegebieden van Monolith Law Office: Aandelen & M&A gerelateerde juridische diensten[ja]