Co się stanie, jeśli zostaniesz pozwany z powodu wypadku w opiece? Kompleksowe wyjaśnienie odpowiedzialności odszkodowawczej placówki i środków zaradczych.

Wypadki w placówkach opiekuńczych mogą zdarzyć się nawet pomimo zachowania najwyższej ostrożności. Użytkownicy takich placówek to często osoby starsze lub niepełnosprawne, co zwiększa ryzyko wypadków takich jak upadki czy zachłyśnięcia (jap. 誤嚥 – goen, opisane poniżej).

Gdy w wyniku wypadku w placówce opiekuńczej życie lub zdrowie użytkownika zostaje poważnie zagrożone, nie jest rzadkością, że użytkownik lub jego rodzina wnoszą pozew o odszkodowanie. Co należy zrobić, gdy zostanie się pozwany z powodu wypadku w placówce opiekuńczej? Wiele osób zastanawia się również, kto ponosi odpowiedzialność – placówka czy personel?

W niniejszym artykule wyjaśniamy przypadki, w których placówka opiekuńcza może zostać pozwana, odpowiedzialność placówki i personelu, a także jak postępować w przypadku roszczeń o odszkodowanie.

Przypadki pozwów przeciwko placówkom opiekuńczym z powodu wypadków

Placówki opiekuńcze zapewniają różnorodne wsparcie, aby osoby starsze i niepełnosprawne mogły komfortowo spędzać czas. Jednak w trakcie świadczenia usług opiekuńczych zdarzają się wypadki, takie jak upadki czy zachłyśnięcia.

W przypadku wypadku w placówce opiekuńczej, istnieje możliwość, że zostanie ona pozwana na drodze prawnej. W tym miejscu wyjaśniamy różnice między przypadkami, które prowadzą do procesu sądowego, a tymi, które się na nim nie kończą.

Konkretne przypadki

Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez Publiczną Fundację Stabilności Pracy w Opiece (jap. Kōeki Zaidan Hōjin Kaigo Rōdō Antei Sentā), najczęstszymi wypadkami w placówkach opiekuńczych są upadki i poślizgnięcia, stanowiące 65,6% wszystkich incydentów. Do upadków dochodzi najczęściej podczas przenoszenia do wózka inwalidzkiego lub łóżka, a także w toalecie czy podczas kąpieli.

Kolejnym częstym zdarzeniem są wypadki związane z zachłyśnięciem, które stanowią 13% wszystkich wypadków w opiece. Zachłyśnięcie jest częstym zjawiskiem wśród osób starszych lub tych, u których funkcje połykania są osłabione. Zachłyśnięcie oznacza, że jedzenie z jakiegoś powodu dostaje się do dróg oddechowych, co w najgorszym przypadku może prowadzić do śmierci przez uduszenie.

Inne wypadki obejmują błędy w podawaniu leków, nadużycia ze strony personelu, wędrówki poza teren placówki, a także uszkodzenie lub zgubienie mienia pacjentów.

Źródło: Publiczna Fundacja Stabilności Pracy w Opiece | Badanie nad zapobieganiem wypadkom związanym z korzystaniem z usług opiekuńczych[ja] (materiał strona 3)

Różnice między przypadkami prowadzącymi do procesu sądowego a tymi, które się na nim nie kończą

Nie każdy wypadek w placówce opiekuńczej prowadzi do procesu sądowego. Istnieją przypadki, które kończą się porozumieniem i ugodą.

Na przykład, jeśli doszło do zgubienia lub uszkodzenia przedmiotów należących do pacjenta, zazwyczaj są to wypadki o mniejszej wadze i często można je rozwiązać poprzez rozmowy. Podobnie, w przypadku drobnych obrażeń, takich jak otarcia, które nie wpływają znacząco na życie lub majątek pacjenta, rzadko dochodzi do procesu sądowego.

Z drugiej strony, jeśli wypadek opiekuńczy ma poważny wpływ na życie lub zdrowie pacjenta, zwłaszcza w przypadku śmierci, istnieje większe prawdopodobieństwo, że sprawa trafi do sądu. Również w sytuacji, gdy placówka zobowiązała się do wypłaty odszkodowania pacjentowi, ale pacjent nie zgadza się na kwotę, istnieje ryzyko, że sprawa zakończy się w sądzie.

Odpowiedzialność placówek opiekuńczych i personelu

W przypadku wystąpienia wypadku w placówce opiekuńczej, niezbędne jest wyjaśnienie, gdzie leży odpowiedzialność. W tym artykule wyjaśniamy, jakie obowiązki i odpowiedzialność spoczywają odpowiednio na placówce i jej personelu.

Różnica między odpowiedzialnością pracodawcy a osobistą odpowiedzialnością pracownika

Odpowiedzialność pracodawcy, oparta na artykule 715 Kodeksu Cywilnego (民法第715条), dotyczy sytuacji, gdy pracownik w trakcie wykonywania swoich obowiązków zawodowych wyrządzi szkodę osobie trzeciej, za którą to szkodę odpowiada pracodawca.

Z kolei odpowiedzialność osobista pracownika wynika z artykułu 709 Kodeksu Cywilnego (民法第709条) i dotyczy odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązań. Jeśli pracownik umyślnie lub przez niedbalstwo naruszy prawa lub dobra osobiste użytkownika, to pracownik ten ponosi osobistą odpowiedzialność za wyrządzone szkody.

Artykuły 715 i 709 Kodeksu Cywilnego opisują odpowiedzialność w następujący sposób:

(Odpowiedzialność pracodawcy i innych)

Artykuł 715. Osoba, która zatrudnia innych do pracy w ramach swojego przedsiębiorstwa, odpowiada za szkody wyrządzone osobom trzecim przez pracowników w trakcie wykonywania ich obowiązków. Jednakże, jeśli pracodawca wykazał należytą staranność przy wyborze pracownika oraz nadzorze nad jego pracą, lub jeśli szkoda powstałaby nawet przy należytej staranności, odpowiedzialność ta nie ma zastosowania.

2. Osoba nadzorująca pracę w imieniu pracodawcy również ponosi odpowiedzialność określoną w poprzednim punkcie.

3. Przepisy dwóch poprzednich punktów nie przeszkadzają w dochodzeniu roszczeń regresowych przez pracodawcę lub nadzorcę wobec pracownika.

(Odpowiedzialność za czyny niedozwolone)

Artykuł 709. Osoba, która umyślnie lub przez niedbalstwo naruszyła prawa innej osoby lub interesy prawnie chronione, odpowiada za szkody wynikłe z tego naruszenia.

Źródło: e-Gov Kodeks Cywilny[ja]

Podział odpowiedzialności między placówki opiekuńcze a personel

Jak wspomniano wcześniej, w przypadku gdy pracownik spowoduje wypadek, placówka opiekuńcza również ponosi odpowiedzialność. Ponadto, jeśli wypadek wynika z niedociągnięć w wyposażeniu lub strukturze obiektu, placówka musi ponieść odpowiedzialność za odszkodowanie (japoński Kodeks Cywilny, artykuł 717 – odpowiedzialność za wyrządzenie szkody przez rzecz).

Dodatkowo, strona placówki może być pociągnięta do odpowiedzialności za odszkodowanie z tytułu niewykonania zobowiązań (japoński Kodeks Cywilny, artykuł 415). Odpowiedzialność za szkody wynikające z niewykonania zobowiązań odnosi się do sytuacji, gdy nie spełniono obowiązków wynikających z umowy.

Niewykonanie zobowiązań oznacza stan, w którym nie wykonuje się obowiązków określonych w umowie. Jeśli w wyniku niewykonania zobowiązań przez drugą stronę umowy powstają szkody, na podstawie Kodeksu Cywilnego można domagać się od niej odszkodowania.

Istnieją również przypadki, w których można być pociągniętym do odpowiedzialności za odszkodowanie z tytułu naruszenia obowiązku zachowania bezpieczeństwa. Obowiązek zachowania bezpieczeństwa to obowiązek świadczenia usług w sposób niezagrażający życiu, ciału, majątkowi oraz innym prawom i interesom użytkowników.

Na przykład, jeśli można było przewidzieć wystąpienie wypadku i mimo to nie podjęto środków zapobiegawczych, może to zostać uznane za naruszenie obowiązku zachowania bezpieczeństwa.

Oprócz możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności cywilnej na podstawie artykułu 709 Kodeksu Cywilnego, pracownicy mogą również ponosić odpowiedzialność karną. W kontekście prawa karnego odpowiedzialność może wynikać z nieumyślnego spowodowania wypadku w czasie wykonywania obowiązków zawodowych (japoński Kodeks Karny, artykuł 211).

Jednakże, ponieważ osoby fizyczne mają zazwyczaj mniejsze zasoby finansowe niż placówki, kwoty odszkodowań, które można od nich żądać, są ograniczone. Dlatego, chyba że działanie było wyjątkowo złośliwe, przypadki pociągnięcia do odpowiedzialności są rzadkie.

Rola i ograniczenia ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej pełni rolę częściowego pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów roszczeń odszkodowawczych, które powstały w wyniku wypadków lub zaniedbań w placówkach opiekuńczych. Jednakże, w zależności od rodzaju ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej i kwoty wypłacanych świadczeń, istnieją ograniczenia w zakresie pokrywanych odszkodowań.

W przypadku wypadków śmiertelnych odszkodowania mogą przekroczyć 10 milionów jenów, a w sytuacjach, gdy pozostają poważne trwałe uszkodzenia ciała, kwoty mogą osiągnąć nawet 28 milionów jenów. Jeśli kwota odszkodowania za wypadek przekroczy limit pokrycia ubezpieczeniowego, nadwyżkę musi pokryć przedsiębiorca opiekuńczy.

Jeśli zastanawiasz się, czy możliwe jest pokrycie odszkodowania w ramach ubezpieczenia, zalecamy przegląd obecnie posiadanej polisy, aby w przypadku nieszczęśliwego wypadku śmiertelnego, odszkodowanie mieściło się w zakresie ubezpieczenia.

W przypadku korzystania z ubezpieczenia, konieczne jest przeprowadzenie szczegółowego dochodzenia w sprawie wypadku opiekuńczego oraz przesłuchanie osób zaangażowanych. Na podstawie tych wyników, prowadzone są negocjacje z ubezpieczycielem na temat wypłaty odszkodowania i jego wysokości, co może wydłużyć czas oczekiwania na wypłatę.

Jeśli wypłata odszkodowania zostanie opóźniona na długi czas i niezadowolenie użytkowników lub ich rodzin wzrośnie, może dojść do sytuacji, w której negocjacje nie przyniosą rozwiązania, a sprawa trafi do sądu. W przypadku korzystania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w opiece, ważne jest, aby dla spokoju użytkowników i ich rodzin wyjaśnić proces i czas oczekiwania na wypłatę.

Ponadto, regularne raportowanie postępów i wykazywanie szczerości może zapobiec niepotrzebnym sporom.

Postępowanie w przypadku żądania odszkodowania

W przypadku wystąpienia wypadku w placówce opiekuńczej i zgłoszenia przez użytkownika lub jego rodzinę roszczenia o odszkodowanie, istnieją trzy kroki do ustalenia wysokości odszkodowania. Poniżej szczegółowo opisujemy każdy z nich.

Negocjacje ugodowe

Zanim sprawa trafi do sądu, najpierw przeprowadza się negocjacje ugodowe. Ugoda to sposób rozwiązania sporu przez bezpośrednie rozmowy między stronami konfliktu. Jako procedura niezależna od sądu, negocjacje ugodowe mogą prowadzić do szybkiego rozwiązania.

Ubezpieczyciele zazwyczaj pośredniczą w negocjacjach między stronami w celu oceny odszkodowania. Jeśli obie strony zgodzą się na warunki odszkodowania, podpisują umowę ugodową i wypłacają odszkodowanie, kończąc sprawę.

Jednakże, nie jest rzadkością, że strony nie osiągają porozumienia podczas pierwszych negocjacji ugodowych. Gdy porozumienie jest trudne do osiągnięcia, prawnik wyznaczony przez ubezpieczyciela wchodzi w rolę mediatora i prowadzi dalsze negocjacje. Wypadki w opiece różnią się od wypadków komunikacyjnych, wymagają różnorodnej wiedzy specjalistycznej.

Nawet jeśli ubezpieczyciel poleci prawnika, jeśli nie jest on specjalistą w dziedzinie opieki, może to prowadzić do długotrwałego procesu rozwiązywania problemu, wymagającego zrozumienia specjalistycznej terminologii, co może być niekorzystne dla placówki. Dla placówki ważne jest, aby już na etapie negocjacji ugodowych zwrócić się o pomoc do prawnika specjalizującego się w opiece, co jest kluczowe dla szybkiego rozwiązania sprawy.

Zlecając sprawę prawnikowi, można otrzymać nie tylko porady prawne przygotowujące do negocjacji, ale także pomoc w przygotowaniu dokumentów prawnych przez pełnomocnika. Prawnik z doświadczeniem w branży opiekuńczej będzie również mógł lepiej przewidzieć przyszłe rozwój wydarzeń, co pozwoli na spokojne i pewne działanie.

Mediacja

Jeśli ugoda nie przyniesie rozwiązania, użytkownik lub jego rodzina mogą zainicjować mediację.

Mediacja to system rozwiązywania sporów w sądzie, gdzie neutralny i bezstronny mediator (osoba wyznaczona przez sędziego, posiadająca bogate doświadczenie życiowe i specjalistyczną wiedzę) pomaga w negocjacjach między stronami, aby rozwiązać konflikt.

Podobnie jak w przypadku ugody, mediacja wymaga osiągnięcia porozumienia, które będzie satysfakcjonujące dla obu stron.

Proces sądowy (postępowanie)

Jeśli negocjacje ugodowe nie przynoszą rezultatu, a mediacja kończy się niepowodzeniem, sprawa może trafić do sądu (możliwe jest również bezpośrednie wszczęcie procesu sądowego bez mediacji). Przebieg procesu sądowego jest następujący:

• W sądzie obie strony przedstawiają swoje argumenty i składają dowody.
• Przeprowadza się przesłuchanie stron i świadków.
• Sąd wydaje wyrok.

Jeśli sąd uzna, że placówka jest odpowiedzialna za wypadek, wyrok może nakazać wypłatę odszkodowania. Proces sądowy może trwać kilka lat w zależności od sprawy, ale możliwe jest również szybkie rozwiązanie poprzez postępowanie ugodowe w sądzie.

Postępowanie ugodowe to umowa, w której strony dokonują wzajemnych ustępstw, aby zakończyć spór.

Strategie dla przedsiębiorców i menedżerów w zakresie zapobiegania wypadkom w opiece

Dla przedsiębiorców i menedżerów działających w sektorze opieki zdrowotnej, zapobieganie wypadkom w opiece jest niezwykle ważnym wyzwaniem. Ponadto, w przypadku wystąpienia takiego zdarzenia, konieczne jest podjęcie odpowiednich działań.

Poniżej przedstawiamy konkretne strategie mające na celu zapobieganie wypadkom w opiece oraz kluczowe punkty, które pomogą uniknąć niekorzystnej sytuacji w przypadku procesu sądowego.

Postawa zapobiegająca wypadkom

Aby zapobiegać wypadkom, można podjąć następujące środki:

• Utworzenie komitetu ds. zapobiegania wypadkom
• Opracowanie instrukcji zapobiegania wypadkom w opiece
• Zbieranie, analizowanie i weryfikowanie incydentów bliskich wypadkom
• Organizowanie warsztatów i szkoleń dotyczących zapobiegania wypadkom w opiece

W niektórych przypadkach konieczne może być również zastosowanie innowacyjnych rozwiązań w całej infrastrukturze placówki, takich jak instalacja mat czujnikowych zapobiegających upadkom czy wykładanie mat amortyzujących w miejscach, gdzie istnieje ryzyko upadku.

Korzystający z placówek opiekuńczych to osoby starsze z ograniczeniami fizycznymi wynikającymi z wieku lub osoby z trudnościami w samodzielnym funkcjonowaniu, takimi jak demencja. Usługi opiekuńcze mają za zadanie wspierać użytkowników w kontynuowaniu samodzielnych działań i zachowań, umożliwiając im prowadzenie codziennego życia.

Ponieważ usługi te nie obejmują wsparcia we wszystkich aspektach życia użytkowników, ciągłe monitorowanie i zapobieganie wypadkom jest trudne. Jednak podjęcie wszelkich możliwych środków zapobiegawczych i wysiłków na rzecz uniknięcia wypadków jest niezbędne dla każdej placówki.

Znaczenie dokumentacji

Aby nie znaleźć się w niekorzystnej sytuacji podczas procesu sądowego, ważne jest, aby zachować szczegółową dokumentację związaną z wypadkiem. Jeśli dokumentacja jest dostępna, można udowodnić odpowiednie działanie ze strony placówki i zmniejszyć ryzyko prawne.

Należy zarejestrować datę i miejsce zdarzenia, nazwiska odpowiedzialnego personelu, szczegółowy przebieg wypadku oraz działania i stan sytuacji po jego wystąpieniu. Przeprowadź wywiad z personelem, który zajmował się opieką, i zachowaj zdjęcia. Te zapisy będą również pomocne przy tworzeniu raportu z wypadku w opiece.

Więcej informacji na temat raportu z wypadku w opiece znajdziesz w poniższym artykule.

Powiązany artykuł: Znaczenie raportu z wypadku w opiece – jak go napisać i na co zwrócić uwagę[ja]

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej

Jednym z elementów strategii zapobiegania wypadkom w opiece jest ubezpieczenie zawodowe dla pracowników opieki społecznej (osobiste ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej). Ubezpieczenie to obejmuje nie tylko wypadki związane z wykonywaniem specjalistycznych zadań przez opiekunów i pracowników socjalnych, ale także szeroki zakres incydentów, które mogą wystąpić podczas wykonywania ogólnych obowiązków służbowych.

Ubezpieczenie to zapewnia ochronę również w przypadku zdarzeń niezwiązanych bezpośrednio z wykonywanymi specjalistycznymi czynnościami, takich jak uszkodzenie przedmiotów należących do osób korzystających z usług opieki, czy zniszczenie ciśnieniomierza podczas sprzątania po wykonaniu pomiaru. Z drugiej strony, ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w opiece koncentruje się na zdarzeniach mających miejsce podczas wykonywania specjalistycznych zadań i nie obejmuje wypadków poza tym zakresem.

Pracownicy opieki społecznej pełnią niezwykle ważną rolę, mającą wpływ na życie ludzkie. Przystąpienie do ubezpieczenia zawodowego dla pracowników opieki społecznej pozwala na szeroką ochronę w przypadku wypadków w pracy, co daje pracownikom poczucie bezpieczeństwa i pozwala im skupić się na swoich obowiązkach.

Konsultacje z ekspertami

W przypadku wystąpienia jakiegokolwiek wypadku, niezbędne jest szybkie skonsultowanie się z prawnikiem specjalizującym się w prawie.

Gdy faktycznie dojdzie do wypadku, konieczne jest samodzielne prowadzenie dokumentacji zdarzenia, tworzenie raportów dotyczących wypadków oraz negocjacje. Niezbędna jest również wiedza prawna, której poszukiwanie może pochłonąć ogrom czasu i zakłócić normalne funkcjonowanie firmy.

Zlecając sprawę prawnikowi, nie tylko otrzymasz fachową poradę prawną, ale także możliwość przygotowania dokumentów przez pełnomocnika. Możesz również liczyć na propozycje dotyczące dalszych działań i rozwiązań, co pozwoli zmniejszyć niepokój i obciążenie związane z reagowaniem na wypadki.

Ponieważ specjalizacje prawników różnią się, kluczowe jest skonsultowanie się z prawnikiem, który specjalizuje się w dziedzinie opieki zdrowotnej.

Podsumowanie: W przypadku wypadków w opiece należy skonsultować się z adwokatem

W przypadku wystąpienia wypadku w placówce opiekuńczej, może ona zostać pociągnięta do odpowiedzialności. Szczególnie gdy wypadek ma poważny wpływ na życie lub zdrowie użytkownika, lub prowadzi do śmierci, istnieje ryzyko, że sprawa trafi do sądu.

Jeśli dojdzie do procesu sądowego, placówka musi samodzielnie zająć się odpowiedzią na pozew, przygotowaniem dokumentów i negocjacjami z drugą stroną, co może stanowić ogromne obciążenie. Aby odpowiedzieć sprawnie i z pewnością siebie, zaleca się skorzystanie z usług adwokata specjalizującego się w dziedzinie opieki.

Zwrócenie się o pomoc do adwokata nie tylko zapewni porady z punktu widzenia prawnego, ale także wsparcie w zarządzaniu wypadkiem i przygotowaniu dokumentacji, co może znacznie zmniejszyć obciążenie dla placówki.

Zapoznaj się z działaniami naszej kancelarii

Sektor opieki długoterminowej podlega różnorodnym przepisom prawa, takim jak Japońska Ustawa o Ubezpieczeniach Pielęgnacyjnych, Japońska Ustawa o Dobrobycie Osób Starszych czy Japońska Ustawa o Spółkach. Kancelaria Prawna Monolith pełni funkcję doradcy prawnego dla Ogólnokrajowego Związku Przedsiębiorców Opieki Długoterminowej oraz dla przedsiębiorców opieki długoterminowej w różnych prefekturach kraju, dysponując bogatym doświadczeniem i wiedzą specjalistyczną w zakresie prawa dotyczącego opieki długoterminowej.

Specjalizacje Kancelarii Prawnej Monolith: Prawo korporacyjne IT i startupów[ja]