Regulacje prawne dotyczące ICO i metody legalnego ich przeprowadzania
ICO to skrót od Initial Coin Offering, co ogólnie oznacza działanie, w którym firma pozyskuje kryptowalutę od publiczności i w zamian emituje nowe elektroniczne tokeny.
ICO zaczęło gwałtownie rosnąć jako sposób na pozyskiwanie funduszy wokół maja 2017 roku, kiedy ceny kryptowalut gwałtownie wzrosły. W tamtym czasie nie było żadnych praw, które jasno regulowały ICO, więc w porównaniu z pozyskiwaniem funduszy poprzez ofertę publiczną akcji (IPO), możliwe było szybkie i proste pozyskanie dużych sum pieniędzy, co przyciągnęło uwagę również w Japonii.
Z drugiej strony, ze względu na liczne przypadki oszustw, ruchy regulacyjne wobec ICO stały się silniejsze na całym świecie, z Chin na czele, a w Japonii, w pierwszym roku ery Reiwa (2019), zostało jasno określone, że ICO będzie regulowane poprzez zmiany w Japońskiej Ustawie o Transakcjach Instrumentami Finansowymi.
Więc jak należy postępować w obecnej sytuacji, kiedy regulacje prawne dotyczące ICO są jasno określone? W tym artykule omówimy ogólne zasady regulacji prawnej dotyczącej ICO oraz metody prowadzenia ICO zgodnie z prawem.
Co to jest ICO
ICO, jak wcześniej wspomniano, to działanie, w którym firma emituje elektroniczne tokeny, aby pozyskać kryptowaluty (waluty wirtualne) od publiczności.
Zazwyczaj, dla finansowania za pomocą “papierów wartościowych” wymienionych w prawie, takich jak akcje, stosuje się regulacje Prawa o instrumentach finansowych (zwane dalej “Prawem o instrumentach finansowych”). Jednakże, tokeny ICO mają cechę, że nie jest jasne prawnie, czy stanowią jakiekolwiek papiery wartościowe (lub czy w ogóle stanowią papiery wartościowe), ponieważ emitent może dowolnie określić ich treść.
W związku z tym, najpierw klasyfikujemy tokeny ICO według ich treści, a następnie wyjaśniamy, jakie regulacje prawne są związane z każdym typem.
Typy tokenów ICO
Według raportu[ja] Japońskiej Agencji Usług Finansowych, treść tokenów ICO jest klasyfikowana na trzy typy.
| Inwestycyjne | Te, które są uważane za zobowiązanie emitenta do dystrybucji przyszłych zysków z działalności itp. |
| Inne prawa | Te, które są uważane za zobowiązanie emitenta do dostarczenia towarów, usług itp. w przyszłości, inne niż powyższe |
| Bez praw | Te, które są uważane za niezobowiązujące emitenta do niczego |
Teraz, mając na uwadze powyższą klasyfikację, rozważmy stosowanie regulacji prawnych.
Całościowy obraz regulacji prawnych dotyczących ICO
Głównymi prawami, które mogą być stosowane wobec ICO, są Japońska Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi (Financial Instruments and Exchange Act) i Japońska Ustawa o usługach płatniczych (Payment Services Act).
| Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi | Prawo mające na celu zapewnienie uczciwości w emisji wartościowych papierów inwestycyjnych i obrocie instrumentami finansowymi, a także ochronę inwestorów |
| Ustawa o usługach płatniczych | Prawo mające na celu radzenie sobie z nowymi usługami, które różnią się od tradycyjnych usług oferowanych przez banki, dzięki rozwojowi technologii informacyjno-komunikacyjnych, promowanie innowacji i ochronę użytkowników |
Głównym kryterium rozróżnienia między stosowaniem Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi a Ustawą o usługach płatniczych jest “czy istnieje charakter inwestycyjny”.
Artykuł powiązany: Co to są regulacje dotyczące aktywów kryptograficznych? Wyjaśnienie związku między Ustawą o usługach płatniczych a Ustawą o obrocie instrumentami finansowymi[ja]
ICO i Japońskie Prawo o Instrumentach Finansowych i Giełdach
Japońskie Prawo o Instrumentach Finansowych i Giełdach (FIEA) definiuje instrumenty finansowe o charakterze inwestycyjnym jako “papiery wartościowe” i wymienia je w sposób szczegółowy. Akcje i obligacje są typowymi przykładami. Jeżeli prawo FIEA jest stosowane, różne regulacje, takie jak wymóg ujawniania informacji dla ochrony inwestorów i regulacje branżowe, są stosowane w zależności od typu papierów wartościowych, takie jak ich emisja, sprzedaż itp.
Ponadto, FIEA zawiera postanowienie definiujące papiery wartościowe w sposób ogólny jako artykuł 2, paragraf 2, punkt 5, aby poradzić sobie z nowymi instrumentami finansowymi o charakterze inwestycyjnym, które nie są wymienione w sposób szczegółowy. Papiery wartościowe, które spełniają ten punkt, są ogólnie nazywane “udziałami w schematach inwestycyjnych zbiorowych”.
Jak wcześniej wspomniano, tokeny ICO nie są wymienione w sposób szczegółowy jako papiery wartościowe. Dlatego, czy ICO podlega FIEA, zależy od treści konkretnego tokenu ICO, i trzeba indywidualnie i konkretnie ocenić, czy spełnia on kryteria udziału w schemacie inwestycyjnym zbiorowym.
W przypadku spełnienia kryteriów udziału w schemacie inwestycyjnym zbiorowym
Kryteria udziału w schemacie inwestycyjnym zbiorowym są następujące:
- Osoba posiadająca prawo dokonuje wkładu lub wpłaty w formie pieniędzy lub innego środka
- Przedsiębiorstwo (przedsiębiorstwo, które jest celem inwestycji) jest prowadzone za pomocą wpłaconych środków
- Osoba posiadająca prawo ma prawo do otrzymania dywidendy z zysków generowanych przez przedsiębiorstwo, które jest celem inwestycji, lub do podziału majątku związanego z tym przedsiębiorstwem
Niezależnie od formy prawnej (np. spółdzielni czy praw członka), spełnienie powyższych kryteriów oznacza, że jest to udział w schemacie inwestycyjnym zbiorowym.
Ponadto, poprawka z roku 2019 (rok 1 ery Reiwa) wyraźnie stwierdziła, że “pieniądze” w powyższym kryterium 1 obejmują kryptowaluty (artykuł 2, paragraf 2), co oznacza, że działania polegające na inwestowaniu w kryptowaluty również podlegają FIEA.
W związku z powyższym, można stwierdzić, że tokeny ICO typu inwestycyjnego zasadniczo spełniają kryteria udziału w schemacie inwestycyjnym zbiorowym i podlegają FIEA.
Z drugiej strony, tokeny ICO typu “inne prawa” lub “bez praw” nie dają praw do żądania dywidendy z zysków generowanych przez przedsiębiorstwo, które jest celem inwestycji, ani do podziału majątku związanego z tym przedsiębiorstwem (nie spełniają powyższego kryterium 3), dlatego nie podlegają FIEA. Dlatego, w przypadku tokenów ICO typu “inne prawa” lub “bez praw”, istnieje możliwość rozważenia, czy podlegają one Japońskiej Ustawie o Usługach Płatniczych.
ICO i Japońska Ustawa o Usługach Płatniczych
Japońska Ustawa o Usługach Płatniczych reguluje różne rodzaje płatności i środków rozliczeniowych, które nie mają charakteru inwestycyjnego, takie jak “kryptowaluty” czy “środki płatnicze przedpłacone”, w zależności od ich typu.
W związku z tym, czy Japońska Ustawa o Usługach Płatniczych ma zastosowanie do tokenów ICO typu “prawa inne” lub “bez praw”, zależy od indywidualnej i konkretnej oceny, czy dany token jest “kryptowalutą” czy “środkiem płatniczym przedpłaconym”.
W przypadku spełnienia kryteriów “kryptowaluty”
Według prawa, “kryptowaluta” (Artykuł 2, paragraf 5, punkt 1: kryptowaluta typu 1) to coś, co spełnia następujące wymagania:
- Może być używane do zapłaty za towary lub usługi do nieokreślonej osoby, a także może być wymieniane na walutę prawną z nieokreśloną osobą
- Jest rejestrowane elektronicznie i może być przenoszone
- Nie jest walutą prawną ani aktywami denominowanymi w walucie
- Nie jest to coś, co reprezentuje “prawo do elektronicznego przeniesienia zapisu” zdefiniowane w Artykule 2, paragraf 3 Japońskiej Ustawy o Transakcjach Finansowych
Wymaganie 4, “prawo do elektronicznego przeniesienia zapisu”, to w skrócie “udział w schemacie inwestycyjnym grupowym, który może być rejestrowany i przenoszony elektronicznie”. W ten sposób, “kryptowaluta” w sensie prawnym jest wyraźnie odróżniana od instrumentów finansowych, które są przedmiotem inwestycji, i jest regulowana jako środek płatniczy.
Wartości majątkowe, które spełniają powyższe wymagania 2-4 i mogą być wymieniane z nieokreśloną osobą, również kwalifikują się jako kryptowaluta (Artykuł 2, paragraf 5, punkt 2: kryptowaluta typu 2).
Powiązane artykuły: Co to jest kryptowaluta? Wyjaśnienie definicji prawnej i różnicy między nią a elektronicznymi pieniędzmi[ja]
Jeśli token ICO spełnia kryteria kryptowaluty, nie można prowadzić następujących działań jako działalności gospodarczej bez rejestracji jako “operator wymiany kryptowalut” (Artykuł 63-2).
I. Kupno i sprzedaż kryptowalut lub wymiana na inną kryptowalutę
Japońska Ustawa o Usługach Płatniczych, Artykuł 2, paragraf 7
II. Pośrednictwo, brokering lub agencja w działaniach wymienionych w punkcie poprzednim
III. Zarządzanie pieniędzmi użytkowników w związku z działaniami wymienionymi w punktach I i II
IV. Zarządzanie kryptowalutami na rzecz innych osób (z wyjątkiem przypadków, gdy inne przepisy prawa przewidują specjalne regulacje dotyczące prowadzenia takiej działalności).
Operatorzy wymiany kryptowalut nie są regulowani pod względem samego wydawania kryptowalut, ale jeśli token ICO spełnia kryteria kryptowaluty, wydanie takiego tokena ICO i pozyskanie kryptowaluty jako zapłaty za to będzie uznane za “wymianę na inną kryptowalutę”, co wymaga rejestracji jako operator wymiany kryptowalut.
Powiązane artykuły: Co to jest usługa depozytowa? Wyjaśnienie regulacji dotyczących operatorów wymiany kryptowalut[ja]
W przypadku spełnienia kryteriów “środka płatniczego przedpłaconego”
“Środek płatniczy przedpłacony” (Artykuł 3, paragraf 1) to coś, co spełnia następujące wymagania:
- Wartość majątkowa w postaci kwoty lub ilości jest zapisana lub zarejestrowana
- Jest to bilet lub podobny dokument wydany w zamian za zapłatę odpowiadającą kwocie lub ilości
- Może być używany do zapłaty określonej osobie
Jeśli token ICO spełnia kryteria środka płatniczego przedpłaconego, emitentowi nakłada się obowiązki takie jak rejestracja, zgłoszenie, depozyt gwarancyjny wydawcy, w zależności od tego, czy jest to “typ własny” czy “typ trzeciej strony”.
Obowiązek depozytu gwarancyjnego wydawcy polega na tym, że jeśli niewykorzystane saldo na dzień bilansowy (łączna kwota wydana = łączna kwota odzyskana) przekracza 10 milionów jenów, emitent musi zdeponować 50% tego salda jako depozyt gwarancyjny wydawcy (Artykuł 14, paragraf 1, Rozporządzenie wykonawcze, Artykuł 6). To może być sprzeczne z celem ICO, którym jest pozyskiwanie funduszy.
Jednakże, dla tych, które mogą być używane tylko w ciągu 6 miesięcy od dnia wydania i spełniają pewne wymagania, są one wyjątkowo wyłączone z zastosowania Japońskiej Ustawy o Usługach Płatniczych (Artykuł 4, punkt 2, Rozporządzenie wykonawcze, Artykuł 4, paragraf 2).
Według Wytycznych dla operatorów wymiany kryptowalut[ja] I-1-1, różnica między kryptowalutą a środkiem płatniczym przedpłaconym polega na tym, że kryptowaluta może być używana przez nieokreśloną osobę, podczas gdy środek płatniczy przedpłacony może być używany tylko przez określoną osobę.
Kary za nielegalne ICO
Jeżeli ICO kwalifikuje się jako schemat inwestycyjny i podlega pod japońskie Prawo o instrumentach finansowych (Japanese Financial Instruments and Exchange Act), a mimo to nie jest zarejestrowane jako działalność związana z obrotem instrumentami finansowymi, grozi za to kara do 5 lat pozbawienia wolności lub grzywna do 5 milionów jenów, lub obie te kary na raz (art. 197-2 Prawa o instrumentach finansowych).
Ponadto, naruszenie japońskiego Prawa o usługach płatniczych (Japanese Payment Services Act) poprzez prowadzenie działalności wymiany kryptowalut bez odpowiedniej rejestracji, lub wydawanie środków płatniczych z góry opłaconych bez spełnienia obowiązku depozytowego, grozi karą do 3 lat pozbawienia wolności lub grzywną do 3 milionów jenów, lub obie te kary na raz (art. 107 Prawa o usługach płatniczych).
Dodatkowo, w zależności od okoliczności, może istnieć wysokie ryzyko oskarżenia o oszustwo, naruszenie Prawa o kapitale, naruszenie Specjalnego Prawa o transakcjach handlowych, co może skutkować bardzo surowymi karami.
Jak przeprowadzić ICO zgodnie z prawem
Przeprowadzanie ICO wymaga przestrzegania różnych regulacji prawnych. Obecnie, jedynym sposobem na przeprowadzenie ICO samodzielnie, bez korzystania z usług zarejestrowanej firmy zajmującej się wymianą kryptowalut i bez podlegania pod ustawę o usługach finansowych (japońska: 金商法) czy ustawę o płatnościach (japońska: 資金決済法), jest:
- Wydanie tokenów ICO jako środków płatniczych z góry opłaconych, spełniających wymogi wyłączenia z ustawy o płatnościach (ustawienie terminu ważności na 6 miesięcy od dnia wydania)
Jednakże, zważywszy, że głównym celem przeprowadzenia ICO jest zazwyczaj pozyskanie funduszy na nowy projekt, 6-miesięczny termin ważności może sprawić, że dla nabywców tokeny te staną się bezwartościowe.
Oczywiście, można również rozważyć przeprowadzenie ICO w pełni legalny sposób, poprzez uzyskanie rejestracji jako firma świadcząca usługi finansowe lub firma zajmująca się wymianą kryptowalut. Jednakże, wymogi rejestracyjne są surowe i dla małych i średnich przedsiębiorstw spełnienie ich może być niepraktyczne.
Można również rozważyć wydanie środków płatniczych z góry opłaconych, które nie spełniają wymogów wyłączenia z ustawy o płatnościach. Jednakże, jak wcześniej wspomniano, może to wiązać się z obowiązkiem rejestracji, zgłoszenia, a także z obowiązkiem zdeponowania gwarancji emisyjnej, co może być sprzeczne z celem ICO, jakim jest pozyskanie funduszy.
W związku z powyższym, można stwierdzić, że jedynym legalnym i skutecznym sposobem przeprowadzenia ICO, poza korzystaniem z usług zarejestrowanej firmy zajmującej się wymianą kryptowalut, nie istnieje.
Podsumowanie: Konsultacja z prawnikiem w przypadku przeprowadzania ICO
Jak już wspomniano, ICO były dotychczas postrzegane jako prosty i szybki sposób na pozyskanie funduszy, ale teraz są szeroko regulowane ze względu na zmiany w prawie. Ponadto, nie można generalizować na temat ICO, ponieważ zależności prawne są skomplikowane i zależą od treści wydawanych tokenów ICO.
Dlatego, jeśli rozważasz przeprowadzenie ICO, zalecamy skonsultowanie się z prawnikiem specjalizującym się w kryptowalutach i regulacjach finansowych.
Informacje o środkach podjętych przez naszą kancelarię
Kancelaria prawna Monolis to firma specjalizująca się w IT, a w szczególności w prawie internetowym. Nasza kancelaria oferuje pełne wsparcie dla biznesu związanego z kryptowalutami i blockchainem. Szczegóły znajdują się w poniższym artykule.
Category: IT
