Oyun Barı İşletmeciliğinde Telif Hakkı İhlali Olasılığı

Oyun Barlarının Artışı ve Hukuki Riskler

Son yıllarda, yemek ve içeceklerin tadını çıkarırken, müşterilerin ev tipi oyunları birbirleriyle oynayabildiği “oyun barları” olarak adlandırılan mekanlar artış göstermektedir.
Ancak, oyun barlarının işletilmesi sırasında, telif hakkı ihlali sorunlarına karşı dikkatli olunması gerekmektedir.
Oyun barları gibi yerlerde oyunların büyük ekranlarda gösterilmesi, oyunların daha fazla yayılması ve gelişmesine katkıda bulunma potansiyeline sahip olduğundan, e-sporların teşviki açısından bu tür eylemlerin yasal olarak gerçekleştirilebilmesi için hukuki ortamın düzenlenmesi gerektiği düşünülmektedir.
Yine de, oyun barlarının işletilmesi sırasında, telif hakkı ihlali sorunları başta olmak üzere hukuki risklere dikkat edilmesi ve uygun önlemlerin alınması büyük önem taşımaktadır.

Japon Telif Hakkı Yasasında Gösterim Hakkı ve Oyun Barları İlişkisi

Gerçekte, 2018 (Heisei 30) Haziran ayında Kyoto ve Kobe şehirlerinde, oyun barı işletmecileri Japon Telif Hakkı Yasası ihlali şüphesiyle tutuklandı (2018 (Heisei 30) Ağustos 2 tarihli Asahi Gazetesi haberi “Oyun Barı İlk Kez Baskın Yedi: Gösterim Hakkı Nedir?”).
Bu olayda, ev tipi oyunların oynanış ekranlarının televizyon ekranına yansıtılması, Japon Telif Hakkı Yasası 22. madde 2. fıkrasında düzenlenen gösterim hakkının ihlali olarak değerlendirildi.
Gösterim hakkı, eserleri kamuya açık bir şekilde gösterme hakkını, yani eserleri ekran veya ekran üzerinde yansıtıp, belirli veya belirsiz çok sayıda kişiye gösterme veya dinletme hakkını ifade eder.

Oyunların eser olarak konumlandırılması konusunda çeşitli görüşler olsa da, ikinci el oyun yazılımı satış davasındaki Japon Yüksek Mahkemesi kararı (aşağıda belirtilen ikinci el oyun yazılımı satış davası) belirli bir oyunun “film eseri” olarak kabul edildiğini ve belirli bir oyun yelpazesinin film eseri olarak korunabileceğini öngörmektedir.
Bu tür bir durumda, oyun barlarının ekran veya büyük ekranlarda oyunları gösterip, mağaza içindeki birden fazla müşteriye aynı anda izleme imkanı sunduğu takdirde, gösterim hakkı ihlali riski yüksek olarak değerlendirilebilir.

Öte yandan, bireysel kabinlerde yalnızca oyuncunun ekranı görebileceği şekilde oyun oynatılması durumunda, belirsiz kişilere izletme durumu söz konusu olmadığından, gösterim hakkı ihlali olasılığı nispeten düşük olarak değerlendirilebilir.
Oyun oynanış ekranları için, Japon Telif Hakkı Yasası 38. madde 3. fıkra son cümlesi gibi televizyon yayınına uygulanan istisna hükmünün uygulanıp uygulanamayacağı konusunda tartışma alanı olsa da, mevcut yasalar kapsamında oyunlar yayınlanan eserler arasında yer almadığından, bu istisna hükmünün uygulanması zor olarak kabul edilmektedir.

Ayrıca, gösterim hakkı ihlali oluşmasa bile, oyun barlarının Japon Eğlence Yerleri Yasası veya Japon Fuhuş Önleme Yasası’nın düzenlemelerine tabi olma olasılığı göz ardı edilemez.
Buna ek olarak, birçok oyun yapım şirketi oyun yazılımlarının ticari kullanımını yasakladığından, lisans sözleşmesi yapılmadan oyun yazılımının müşterilere kullandırılması durumunda, sözleşme ihlali sorunları ortaya çıkabilir.