Oyunlar ve Hukuk (Bölüm 1): Telif Hakkı Kanunu, Primler ve Temsil Kanunu ve Fon Uzlaştırma Kanunu

Son yıllarda, internetin gelişmesiyle birlikte, oyunların biçimi de değişmektedir.

İnternet gelişmeden önce, çevrimdışı oyunlar yaygındı, ancak internetin gelişmesiyle birlikte çevrimiçi oyunlar yaygın hale gelmiştir.

Ayrıca, eskiden satış sonrası oyunlar yaygınken, son zamanlarda oyun içi ödemelerin yapıldığı oyunlar da artmaktadır.

Bu şekilde, oyunlar her gün çeşitli değişiklikler geçiriyor ve oyunların değişmesiyle birlikte, oyunlarla ilgili yasalar da değişiyor, ancak oyunlarla ilgili yasaları tam olarak anlayamayan kişiler olduğunu düşünüyorum.

İşte bu yüzden, bu makalede, pek bilinmeyen oyunlarla ilgili yasalar hakkında açıklama yapacağım.

Not: Oyunlarla ilgili birçok yasa olduğu için, oyunlarla ilgili yasaların açıklamasını iki makaleye böleceğim.

Oyunlarla İlgili Yasalar Nelerdir?

Oyunlarla ilgili olarak, Telif Hakları Yasası, Haksız Hediyeler ve Haksız Gösterim Önleme Yasası (bundan sonra ‘Hediyelerin Gösterimi Yasası’ olarak anılacaktır), Fon Ödeme Yasası (bundan sonra ‘Fon Ödeme Yasası’ olarak anılacaktır), Tüketici Sözleşmesi Yasası, Belirli Ticaret İşlemleri Yasası (bundan sonra ‘Belirli Ticaret İşlemleri Yasası’ olarak anılacaktır) ve Elektronik İletişim İş Yasası gibi çeşitli yasaların ilgili olduğu görülmektedir.

Aşağıda, bu yasaların genel hatlarıyla açıklanması ve bu yasaların oyunlarla nasıl ilişkili olduğunun açıklanması yer almaktadır.

Telif Hakkı Yasası Hakkında

Telif Hakkı Yasası Nedir?

Çoğu kişi “telif hakkı” terimini duymuştur, ancak “telif hakkı”, bir eserin yazarına tanınan hakları ifade eder. Telif hakkı, patent hakları gibi kayıt veya diğer işlemler gerektirmez, bir eser oluşturulduğu anda, herhangi bir işlem gerektirmeden yasal olarak otomatik olarak oluşur. Telif hakkı, yasal olarak tanınmak için özel bir işlem gerektirmediği için, biçimsizlik ilkesi olarak adlandırılır.

Bu telif hakkını koruyan yasa, Telif Hakkı Yasasıdır.

Telif Hakkı Yasasının Amacı

Telif Hakkı Yasasının amacı, aşağıdaki Telif Hakkı Yasası Madde 1’de belirtilmiştir.

(Amaç)

Madde 1 Bu yasa, eserlerin yanı sıra performanslar, kayıtlar, yayınlar ve kablolu yayınlarla ilgili yazarın haklarını ve bu haklara bitişik hakları belirler, bu kültürel ürünlerin adil kullanımını gözetirken, yazarların haklarını korumayı ve böylece kültürel gelişmeye katkıda bulunmayı amaçlar.

Yani, Telif Hakkı Yasası, telif hakkını koruyarak, yazarların yaratıcı faaliyetlerini korumayı ve kültürel gelişmeye katkıda bulunmayı amaçlar.

Telif Hakkı Yasası ile Düzenleme İçeriği

Öncelikle, bir oyunun telif hakkı yasası kapsamında korunabilmesi için, oyunun telif hakkı tanınmalıdır.

Bu nedenle, bir oyunun telif hakkının tanınıp tanınmayacağı konusunda, Tokyo Bölge Mahkemesi 1984 (Showa 59) 28 Eylül kararı (Pac-Man davası), Yüksek Mahkeme 2001 (Heisei 13) 13 Şubat kararı (Tokimeki Memorial davası), Yüksek Mahkeme 2002 (Heisei 14) 25 Nisan kararı (İkinci El Oyun Yazılımı davası) ve Tokyo Bölge Mahkemesi 2016 (Heisei 28) 25 Şubat kararı (Kamigoku no Valhalla Gate davası) gibi kararlarda, oyunların, film eserleri olarak kabul edildiği ve telif hakkının tanındığı belirtilmiştir.

Ancak, sadece bir oyun olması telif hakkının tanınacağı anlamına gelmez, Tokyo Yüksek Mahkemesi 1999 (Heisei 11) 18 Mart kararı (Sangokushi III davası) ve Fikri Mülkiyet Yüksek Mahkemesi 2009 (Heisei 21) 30 Eylül kararı (Ryoki no Ori davası) gibi kararlarda belirtildiği gibi, çok sayıda statik görüntünün kullanıldığı oyunlar için, telif hakkının tanınmayabileceği konusunda dikkatli olunmalıdır.

Telif hakkının tanındığı oyunlar için, hak sahibinin izni olmadan kullanmak telif hakkı ihlali olabilir, bu yüzden dikkatli olunmalıdır.

https://monolith.law/corporate/game-litigation-copyright[ja]

Ödül Gösterim Yasası Hakkında

Ödül Gösterim Yasası Nedir?

Ödül Gösterim Yasası, işletmelerin ürün veya hizmetlerin kalitesi, içeriği, fiyatı vb. hakkında yanıltıcı bilgiler sunmasını düzenleyen bir yasadır.

Ödül Gösterim Yasasının Amacı

Ödül Gösterim Yasasının amacı, aşağıdaki Ödül Gösterim Yasası’nın 1. maddesinde belirtilmiştir.

(Amaç)

Madde 1 Bu yasa, genel tüketicinin haksız ödül ve gösterimlerle çekilmesini önlemek, potansiyel olarak genel tüketicinin özgür ve mantıklı seçimini engelleyen eylemleri sınırlamak ve yasaklamak amacıyla, genel tüketicinin çıkarlarını korumayı amaçlar.

Yani, Ödül Gösterim Yasası, haksız ödül ve gösterimlerle genel tüketicinin çekilmesini önlemek ve genel tüketicinin çıkarlarını korumak amacıyla oluşturulmuştur.

Ödül Gösterim Yasası ile Düzenlemeler

Ödül Düzenlemeleri

Online oyunlarda, özellikle mobil oyunlarda, genellikle ücretli bir “gacha” (rastgele ödül) sistemi bulunur.

Bu ücretli gacha sistemi, aşağıdaki Ödül Gösterim Yasası’nın 2. maddesinin 3. fıkrasında belirtilen “ödül” kategorisine girerse, Ödül Gösterim Yasası’nın düzenlemelerine tabi olur.

3 Bu yasada “ödül”, müşteriyi çekmek için kullanılan bir araç olup, yönteminin doğrudan veya dolaylı olup olmadığı, çekiliş yöntemi kullanılıp kullanılmadığı önemli değildir. İşletmenin kendi ürün veya hizmetlerinin ticaretine ek olarak sunulan mal, para veya diğer ekonomik faydaları ifade eder ve Başbakan tarafından belirlenir.

Bu nedenle, ücretli gacha’nın “ödül” kategorisine girip girmediği sorun oluşturur. Ancak, Tüketici Ajansı, “Online Oyunların ‘Komple Gacha’ ve Ödül Gösterim Yasası’nın Ödül Düzenlemeleri Hakkında” başlıklı bir belge yayınlamış ve bu belgede, ücretli gacha’nın “ödül” kategorisine girmediğini belirtmiştir.

Ücretli gacha’nın kendisinin ödül düzenlemelerine uygulanması hakkında
Genel tüketiciler, işletmelere para ödeyerek ücretli gacha oynar ve bir öğe veya diğer ekonomik faydalar alır. Yani, ücretli gacha ile genel tüketicinin elde ettiği ekonomik fayda, genel tüketicinin ve işletmenin ticaret konusu olarak kabul edilebilir. Başka bir deyişle, ücretli gacha ile elde edilen ekonomik fayda, işletmenin ücretli gacha dışında bir ticareti teşvik etmek için genel tüketicilere sunduğu bir şey değildir (Ödül Bildirisi Madde 1, Yukarıdaki 4(1)A’ya bakınız).
Dolayısıyla, ücretli gacha ile genel tüketicinin herhangi bir ekonomik fayda elde ettiği durumda bile, bu Ödül Gösterim Yasası’nın “ödül” kategorisine girmez ve Ödül Gösterim Yasası’nın ödül düzenlemeleri uygulanmaz.

https://www.caa.go.jp/policies/policy/representation/fair_labeling/pdf/120518premiums_1.pdf[ja]

Ücretli gacha, Ödül Gösterim Yasası’nın “ödül” kategorisine girmediği için, Ödül Gösterim Yasası’nın düzenlemelerine tabi olmadığı düşünülebilir.

Ayrıca, mobil oyunlarda, oyun acil bakım veya güncelleme nedeniyle oynanamaz hale geldiğinde, özür olarak, oyun içinde kullanılabilen öğeler dağıtılır.

Bu durumda, “Genel Tüketicilere Yönelik Ödül Sunumu Hakkında Sınırlamalar” (https://www.caa.go.jp/policies/policy/representation/fair_labeling/public_notice/pdf/100121premiums_7.pdf#search=’%E7%B7%8F%E4%BB%98%E6%99%AF%E5%93%81%E5%91%8A%E7%A4%BA'[ja]) gereği, bu durumun genel ödül kategorisine girdiği düşünülebilir ve ayrıca özür olarak dağıtıldığı için ticaret miktarının 0 yen olduğu düşünülebilir, bu nedenle ödül limiti 200 yen olacaktır ve dikkatli olunmalıdır.

Gösterim Düzenlemeleri

Gösterim düzenlemeleri, mükemmel yanıltıcı gösterim (Ödül Gösterim Yasası Madde 5, Fıkra 1) veya avantajlı yanıltıcı gösterim (Ödül Gösterim Yasası Madde 5, Fıkra 2) ile ilgili olabilir.

Bu konular hakkında daha ayrıntılı bilgi için aşağıdaki makaleye bakınız.

https://monolith.law/corporate/stealth-marketing-youtuber[ja]

Japanese Fon Ödeme Yasası Hakkında

Fon Ödeme Yasası Nedir?

Fon Ödeme Yasası, hediye çeki ve ön ödemeli kartlar gibi para kuponlarını (elektronik para da dahil olmak üzere) ve bankacılık dışındaki para transfer işlemlerini düzenleyen bir yasadır.

Şu anda, çeşitli ödeme yöntemleri ortaya çıkmıştır ve bu yasa, bu yöntemleri düzenleyen bir yasadır.

Fon Ödeme Yasası’nın Amacı

Fon Ödeme Yasası’nın amacı, aşağıdaki Fon Ödeme Yasası’nın 1. maddesinde belirtilmiştir.

(Amaç)

Birinci Madde Bu yasa, fon ödeme hizmetlerinin uygun bir şekilde yürütülmesini sağlamak, kullanıcılarını korumak ve bu hizmetlerin sunumunu teşvik etmek amacıyla, ön ödemeli ödeme araçlarının ihraç edilmesi, bankalar dışındaki kişiler tarafından yapılan döviz işlemleri, sanal para birimlerinin değişimi ve bankalar arasında oluşan döviz işlemlerine ilişkin alacak ve borçların tasfiyesi hakkında, kayıt ve diğer gerekli önlemleri almayı hedefler. Bu, fon ödeme sisteminin güvenliğini, verimliliğini ve kullanım kolaylığını artırmayı amaçlar.

Yani, Fon Ödeme Yasası’nın amacı, fon ödeme kullanıcılarını korumak, fon ödeme sisteminin sunumunu teşvik etmek ve fon ödeme sisteminin güvenliğini, verimliliğini ve kullanım kolaylığını artırmaktır.

Fon Ödeme Yasası ile Düzenlemeler

Online oyunlarda, kullanıcıların, oyun içinde kullanılabilir öğeleri önceden satın almak için ödeme yapmaları, bu öğelerle gacha çekmeleri veya oyun içinde kullanılabilir silahları satın almaları durumları olabilir.

Bu tür kullanıcı ödemeleri hakkında düzenlemeleri yapan yasa, Fon Ödeme Yasasıdır.

Fon Ödeme Yasası’nda, aşağıdaki 3. maddenin 1. fıkrasında “Ön Ödemeli Ödeme Aracı” tanımlanmıştır ve oyunlarda yapılan ödemelerin, bu “Ön Ödemeli Ödeme Aracı”na uygun olduğu düşünülmektedir.

(Tanım)

Madde 3 – Bu bölümde “Ön Ödemeli Ödeme Aracı”, aşağıdaki durumları ifade eder.

1. Belge, elektronik cihaz veya diğer nesneler (bu bölümde “Belge vb.” olarak adlandırılır.) üzerine yazılan veya elektromanyetik yöntemlerle (elektronik yöntemler, manyetik yöntemler veya insan algısının algılayamadığı diğer yöntemler. Bu madde boyunca aynıdır.) kaydedilen miktarlar (miktarın derece veya diğer birimlerle dönüştürüldüğü ve bu şekilde gösterildiği durumlar dahil. Bu madde ve üçüncü fıkra boyunca aynıdır.) karşılığında bir bedel alarak çıkarılan belge vb. veya numara, sembol veya diğer işaretler (elektromanyetik yöntemlerle belge vb. üzerine kaydedilen miktar karşılığında bir bedel alarak bu miktarın kaydının artırılmasını içerir.) ve bu belge vb. veya numara, sembol veya diğer işaretler, çıkarılan kişi veya çıkarılan kişinin belirlediği kişi (sonraki maddeye göre “çıkarıcı vb.” olarak adlandırılır.) tarafından mal satın almak, kiralamak veya hizmet almak için, bu bedellerin ödenmesi amacıyla sunma, teslim etme, bildirme veya diğer yöntemlerle kullanılabilir.

2. Belge vb. üzerine yazılan veya elektromanyetik yöntemlerle kaydedilen mal veya hizmet miktarı karşılığında bir bedel alarak çıkarılan belge vb. veya numara, sembol veya diğer işaretler (elektromanyetik yöntemlerle belge vb. üzerine kaydedilen mal veya hizmet miktarı karşılığında bir bedel alarak bu miktarın kaydının artırılmasını içerir.) ve bu belge vb. veya numara, sembol veya diğer işaretler, çıkarıcı vb. karşısında, sunma, teslim etme, bildirme veya diğer yöntemlerle, bu malın sağlanması veya bu hizmetin sağlanması talep edilebilir.

Ödeme, yukarıda belirtildiği gibi, “Ön Ödemeli Ödeme Aracı”na uygun olduğunda, Fon Ödeme Yasası’nın düzenlemelerine tabi olur.

Özellikle, ödeme sistemini uygulayan oyunları sağlayan şirketler, aşağıdaki yükümlülükleri üstlenir:

1. Bilgi sağlama yükümlülüğü
2. Çıkarım garantisi yatırma yükümlülüğü

Bilgi Sağlama Yükümlülüğü Hakkında

Ön ödemeli ödeme aracı ihraççıları, aşağıdaki bilgileri kullanıcılara sağlamakla yükümlüdür (Japon Fon Ödeme Yasası’nın 13. Maddesi 1. Fıkrası).

• Ad, ticaret unvanı veya isim (Japon Fon Ödeme Yasası’nın 13. Maddesi 1. Fıkrası 1. Bent)

• Ön ödemeli ödeme aracının ödenebilir miktarı vb. (Japon Fon Ödeme Yasası’nın 13. Maddesi 1. Fıkrası 2. Bent)

• Mal satın almak, kiralamak veya hizmet almak için bu ödeme aracını kullanma ve/veya mal veya hizmet sağlama talebinde bulunabilme süresi veya son tarihi (Japon Fon Ödeme Yasası’nın 13. Maddesi 1. Fıkrası 3. Bent)

• Ön ödemeli ödeme aracının ihraç ve kullanımı hakkında kullanıcıdan gelen şikayetler veya danışmaları yanıtlayan iş yeri veya ofislerin adresi ve iletişim bilgileri (Japon Fon Ödeme Yasası’nın 13. Maddesi 1. Fıkrası 4. Bent)

• Ön ödemeli ödeme aracının kullanılabileceği tesis veya yerlerin kapsamı (Ön Ödemeli Ödeme Aracı Hakkında Kabine Düzenlemesi’nin 22. Maddesi 2. Fıkrası 1. Bent)

• Ön ödemeli ödeme aracının kullanımı hakkında gerekli uyarılar (Ön Ödemeli Ödeme Aracı Hakkında Kabine Düzenlemesi’nin 22. Maddesi 2. Fıkrası 2. Bent)

• Elektronik yöntemlerle miktarı (miktarın derece veya diğer birimlerle dönüştürüldüğü ve gösterildiği durumlar dahil) veya mal veya hizmetin miktarını kaydeden ön ödemeli ödeme aracında, kullanılmayan bakiye veya bu bakiyeyi öğrenme yöntemi (Ön Ödemeli Ödeme Aracı Hakkında Kabine Düzenlemesi’nin 22. Maddesi 2. Fıkrası 3. Bent)

• Ön ödemeli ödeme aracının kullanımı ile ilgili sözleşme veya talimatlar veya bunlara benzer belgelerin (bundan böyle “sözleşme vb.” olarak anılacaktır) varlığı durumunda, sözleşme vb.’nin var olduğu (Ön Ödemeli Ödeme Aracı Hakkında Kabine Düzenlemesi’nin 22. Maddesi 2. Fıkrası 4. Bent)

Bilgi sağlama yükümlülüğünü ihmal etme durumunda, 300.000 yen’e kadar para cezası uygulanabilir (Japon Fon Ödeme Yasası’nın 114. Maddesi 2. Bent).

Yayın Garanti Fonu Yatırma Yükümlülüğü Hakkında

Yayın garanti fonu yatırma yükümlülüğü, aşağıdaki Japon Fon Ödeme Yasası’nın 14. maddesinde belirtilmiştir.

(Yayın Garanti Fonu Yatırma)

Madde 14: Ön ödemeli ödeme aracı yayıncısı, standart tarihli kullanılmamış bakiyenin hükümet kararnamesi ile belirlenen tutarı (bundan sonra bu bölümde “standart tutar” olarak anılacaktır.) aştığında, söz konusu standart tarihli kullanılmamış bakiyenin yarısını (bundan sonra bu bölümde “yatırılması gereken tutar” olarak anılacaktır.) aşan bir tutarda yayın garanti fonunu, kabine düzenlemesi ile belirlenen bir yerde, ana iş yeri veya ofisinin en yakın yatırma yerine yatırmak zorundadır.

2. Ön ödemeli ödeme aracı yayıncısı, 31. maddenin birinci fıkrasındaki hakların uygulanması prosedürünün sona ermesi veya diğer bir durumun ortaya çıkması sonucunda, yayın garanti fonu tutarı (sonraki maddede belirtilen koruma tutarı ve 16. maddenin birinci fıkrasında belirtilen güven mülkiyeti tutarının toplamını içerir. 18. maddenin ikinci fıkrası ve 23. maddenin birinci fıkrasının üçüncü fıkrasında aynıdır.) bu durumun ortaya çıktığı günün hemen öncesindeki standart tarihteki yatırılması gereken tutarı (20. maddenin birinci fıkrasındaki iade prosedürü veya 31. maddenin birinci fıkrasındaki hakların uygulanması prosedürünün sona erdiği günün hemen öncesindeki standart tarihte, bu prosedürlere ilişkin ön ödemeli ödeme aracının olmadığı kabul edilerek kabine düzenlemesi ile belirlenen yöntemle hesaplanan tutar) eksik kalmışsa, kabine düzenlemesi ile belirlenen bir yerde, bu eksik tutar için bir yatırma yapmalı ve gecikmeksizin, bu durumu Başbakan’a bildirmelidir.

3. Yayın garanti fonu, devlet tahvilleri, yerel tahviller ve diğer kabine düzenlemesi ile belirlenen tahviller (şirket tahvilleri, hisse senetleri vb. hakkındaki yasa (2001 (Heisei 13) yılı yasa no. 75) 278. maddenin birinci fıkrasında belirtilen dönüştürme tahvillerini içerir. 16. maddenin üçüncü fıkrasında aynıdır.) ile karşılanabilir. Bu durumda, söz konusu tahvillerin değerlemesi, kabine düzenlemesi ile belirlenen bir yerde yapılır.

Yayın garanti fonu yatırma yükümlülüğü karmaşık bir maddedir, bu yüzden aşağıda detaylı bir açıklama yapacağım.

Öncelikle, yayın garanti fonu yatırma yükümlülüğü hangi durumlarda gereklidir? Fon Ödeme Yasası’nın 14. maddesinin birinci fıkrasında, “standart tarihli kullanılmamış bakiyenin hükümet kararnamesi ile belirlenen tutarı aştığında” belirtilmiştir.

Standart tarih hakkında, Fon Ödeme Yasası’nın 3. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilmiştir ve her yılın 31 Mart ve 30 Eylül tarihleri olarak belirlenmiştir.

Ayrıca, standart tarihli kullanılmamış bakiye hakkında, Fon Ödeme Yasası Uygulama Yönetmeliği’nin 6. maddesinde, 10 milyon yen olarak belirlenmiştir.

Yani, her yılın 31 Mart ve 30 Eylül tarihlerini standart olarak alarak, standart tarihteki kullanılmamış bakiye 10 milyon yen’i aştığında, kullanılmamış bakiyenin yarısından fazla bir tutarı ana iş yeri veya ofisinin en yakın yatırma yerine yatırmak zorundasınız.

Örneğin, bir oyun kullanıcısı toplamda 1 milyar yen ödeme yapmış ve 1 milyar yenlik oyun içi eşya vb. kullanılmamışsa, oyun şirketi, yayın garanti fonu olarak, 1 milyar yenin yarısı olan 500 milyon yen’i ana iş yeri veya ofisinin en yakın yatırma yerine yatırmak zorundadır.

Yayın garanti fonu yatırma yükümlülüğünün belirlenmesinin amacı, oyun şirketi aniden iflas ederse veya hizmet sunumu sona ererse, ödeme yapan kullanıcılara geri ödeme yapmak ve kullanıcıları korumaktır.

Yayın garanti fonu yatırma yükümlülüğünü ihmal ettiğiniz takdirde, 6 aydan az hapis veya 500.000 yen’den az para cezasına çarptırılabilirsiniz (Fon Ödeme Yasası’nın 112. maddesinin 3. fıkrası).

Özet

Yukarıda, oyunlarla ilgili ve genellikle bilinmeyen yasalar hakkında (ilk bölüm) olarak, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Ödül Gösterim Kanunu ve Fon Transferi Kanunu hakkında açıklamalar yaptık.

Aşağıdaki, genellikle bilinmeyen oyunlarla ilgili yasalar hakkında (ikinci bölüm) olarak, Tüketici Sözleşmesi Kanunu, Belirli Ticaret İşlemleri Kanunu ve Elektronik İletişim İşleri Kanunu hakkında açıklamalar yapacağız.

https://monolith.law/corporate/game-copyright-part2[ja]