Alıntı Yapmanın Yasak Olduğu 'Japon Fikri Mülkiyet Hukuku' Örnekleri (Metin ve Resimler)
Çoğaltma, değiştirme veya yayınlama gibi telif hakkı eserlerinin kullanımı, duruma ve amaca bağlı olarak, izin alınmadan yapıldığında bile telif hakkı ihlali olmayabilir.
“Telif hakkı eserlerinin serbestçe kullanılabilmesi” durumu, Japon Telif Hakkı Yasası’nda ayrıntılı olarak belirlenmiştir. Örneğin,
- Kişisel kullanım için çoğaltma (Madde 30)
- Kütüphanelerde çoğaltma vb. (Madde 31)
- Ders kitaplarına yayınlama (Madde 33)
- Sınav sorusu olarak çoğaltma vb. (Madde 36)
gibi durumlarla birlikte, “Kamuoyuna açıklanan telif hakkı eserlerinin alıntı yapılması (Madde 32)” durumunda da, telif hakkı eserlerinin meşru kapsamda kullanılmasına izin verilmiştir.
Bu makalede, gerçek mahkeme durumlarında alıntıların nasıl değerlendirildiğini açıklıyoruz.
Alıntı Nedir?
Alıntı, örneğin kendi tezinizi desteklemek için başkalarının yazılarını kendi makalenizde yayınlama ve bunları açıklama gibi, kendi eserinizde başkalarının eserlerini ikincil olarak tanıtma eylemini ifade eder. Bu, başkalarının sanat eserlerini veya unsurlarını kendi eserlerinize dahil etme eylemidir.
Alıntılar, hak sahibinin izni olmadan yapılır, ancak bu, Japon Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (Japanese Copyright Law) 32. maddesi tarafından kabul edilen yasal bir eylemdir ve hak sahibi alıntıyı reddedemez. Hak sahibinin reddedebileceği tek şey, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun alıntı gereksinimlerini karşılamayan yasadışı izinsiz kullanımlardır.
1. Yayınlanmış bir eser, alıntı yapılarak kullanılabilir. Bu durumda, alıntının, adil bir uygulamaya uygun olması ve haber, eleştiri, araştırma veya diğer alıntı amaçlarına uygun bir kapsamda yapılması gerekmektedir.
Japon Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 32. Maddesi
Uygun Alıntı Gereksinimleri
Japon Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 32. maddesinde, “adil bir uygulamaya uygun” veya “alıntı amacına uygun bir kapsamda” gibi gereksinimler bulunmaktadır. Birçok kararla, yasal bir alıntı olup olmadığına karar vermek için aşağıdaki pratik karar kriterleri belirlenmiştir:
- Zaten “yayınlanmış bir eser” olması
- “Adil bir uygulamaya” uygun olması
- Haber, eleştiri, araştırma vb. alıntı amaçlarına “uygun bir kapsamda” olması
- Alıntı kısmı ve diğer kısımlar arasındaki “ana-ikincil ilişki”nin açık olması
- Tırnak işaretleri vb. ile “alıntı kısmı”nın açıkça belirtilmiş olması
- Alıntı yapma “zorunluluğu” olması
- “Kaynak”ın açıkça belirtilmiş olması
Bunlardan “kaynak”ın açıkça belirtilmesi, Japon Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 48. maddesinde düzenlenmiştir ve bunu ihmal etmek, intihal olarak kabul edilir.
Alıntı kısmını belirginleştirmek için, tırnak işaretlerinin yanı sıra, paragrafı değiştirmek veya referans literatürünün seri numarasını veya referans literatürünün yazar adını kullanarak ilgili yerlere referans işaretleri eklemek gibi yöntemler de vardır.
Ayrıca, “alıntı” olarak kabul edilmez ve yasadışı izinsiz kullanım olarak kabul edilirse, Japon Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 119. maddesi ve sonraki cezalar uyarınca, hapis veya para cezasına çarptırılma olasılığı vardır.
Twitter’da Alıntılar Üzerine Yargı
Davacı, elektronik sigaralar için aroma likit üreten bir kişi olup, bir Twitter hesabı açmış ve bu hesabın profil resmi ile başlık resmini yayınlamıştır.
Bu hesabın kullanıcısı, davacının likiti hakkında eleştirel bir makale yayınladıktan sonra davacı tarafından engellendi. Bu nedenle, bu engelleme eylemini eleştiren ve davacının satışa sunduğu likit hakkında dikkat çeken bir metin Twitter’da yayınlandı ve davacının hesabının bu kullanıcıyı engellediği ekran görüntüsü paylaşıldı.
Dahası, engelleme nedenini davacıya soran ve davacının buna yanıt verdiği bir video, bu hesabın kullanıcısı tarafından Twitter’a yüklendi. Bu videoda davacının yanıtını içeren bir metin ve bu videonun bir kısmının ekran görüntüsü paylaşıldı, ancak sağ üst köşede davacının profil resmi ve başlık resmi bulunmaktaydı.
Bu 7 gönderiye yanıt olarak, davacı, geçici bir emir için Tokyo Bölge Mahkemesi’ne başvurdu ve Twitter, IP adresini ve zaman damgasını geçici kararına dayanarak açıkladı. Bu durumu takiben, davacı, geçiş sağlayıcıdan gönderenin bilgilerinin açıklanmasını talep etti.
https://monolith.law/reputation/indentify-poster-twitter-attorney-fee[ja]
Davanın Seyri
Davacı, ismi bilinmeyen bir kişinin, davacının profil resmini ve başlık resmini izinsiz olarak Twitter’a yüklemesi sonucunda, davacının halka açık yayın hakkını (Japon Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 23. maddesi 1. fıkrası) ihlal ettiğini ve aynı şekilde, davacının çektiği bir videoya ait bir kareyi Twitter’a yüklediğini, bu durumun davacının portre haklarını ve onur duygularını ihlal ettiğini iddia ederek, tazminat talep etmek için gönderenin bilgilerinin açıklanmasını talep etmiştir.
Davalı olan aracı sağlayıcı, söz konusu profil resimlerinin hiçbirinin telif hakkı eseri olmadığını ve ayrıca, söz konusu her bir gönderinin, söz konusu profil resimlerini içeren durumda çekilen resimlerin olduğu gibi söz konusu her bir gönderide yayınlandığını, bu durumun Japon Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 32. maddesinde belirtilen yasal alıntıya uygun olduğunu belirtmiştir.
Öte yandan, davalı;
- Profil resimlerinin olduğu gibi yayınlandığını ve profil resimlerinin kaynağı olan davacının hesap adı ve kullanıcı adının açıkça belirtildiğini,
- Bu resimlerde yer alan davacının her bir resminin, söz konusu gönderiyi yapan kişi tarafından yapılan gönderi bölümünden açıkça ayrılabileceğini,
- Her bir gönderinin, profil resimlerinin miktarının çok az olduğunu, söz konusu gönderiyi yapan kişi tarafından yapılan gönderi bölümünün ana, profil resimlerinin ise ikincil olduğunu,
belirtmiştir. Ayrıca, davacının hesabının kullanıcısının, geçerli bir neden olmaksızın söz konusu hesabın kullanıcısını engellediğini eleştirdi ve davacıdan likit satın alacak kişilere dikkat çekmek için, “söz konusu gönderiyi yapan kişi, argümanlarını daha açık ve ikna edici bir şekilde genel okuyucuya aktarmak için, önceki etkileşimleri yayınlama amacıyla söz konusu her bir gönderiyi yaptı ve bu nedenle, gönderinin gerekliliği ve kullanışlılığı sadece kabul edilmez, aynı zamanda yöntemi de toplumun genel anlayışına uygun bir şekilde sınırlıdır” şeklinde iddia etmiştir.
Mahkeme Kararı
Mahkeme öncelikle, söz konusu profil resminin konusunun davacı olduğunu ve söz konusu başlık resminin kadın illüstrasyonu hakkında davacının kullanım izni aldığını ve davacının işinde kullanıldığını belirtti. Bu nedenle, söz konusu profil resmini ve diğerlerini oluşturanın davacı olduğunu ve telif hakkının davacıya ait olduğunu kabul etti.
Bunun üzerine, yasal alıntının geçerliliği hakkında, davacının söz konusu hesabın kullanıcısını engellediğini tekrar tekrar eleştirdikten sonra, davacının satışa sunduğu sıvıyı satın almak için uyarıda bulunulduğunu belirtti. Her bir gönderinin amacı, içeriği vb. göz önüne alındığında, yukarıdaki kullanıcının söz konusu her bir gönderiyi yaparken, davacının görünümü vb. resimlerin ve söz konusu still images’ın Twitter’da yayınlanması gerektiğini kabul etmedi.
Ayrıca, profil resimleri vb. ekranın tamamında belirgin bir şekilde görüntülenir ve ayrıca işlem ile cep telefonu ekranında bağımsız bir izleme hedefi olabilecek kadar büyük bir boyutta görüntülenebilir. Bu durum göz önüne alındığında, her bir gönderide alıntılanan söz konusu profil resimleri vb. ikincil olup, diğer ifadelerin ana ilişkisi olduğunu söylemek mümkün değildir.
Ve,
Yukarıdakilere dayanarak, her bir gönderideki alıntının yöntemi ve durumu, alıntı amacıyla toplumun genel kabul görmüş düşüncelerine göre makul bir aralıkta olduğunu kabul etmek mümkün değildir ve söz konusu profil resimlerini vb. alıntı yaparak kullanmanın adil bir uygulamaya uygun olduğunu kabul etmek için yeterli durumlar da mevcut değildir. Dolayısıyla, her bir gönderideki söz konusu profil resimlerinin vb. yayınlanmasının yasal bir alıntı olduğunu söylemek mümkün değildir.
Tokyo Bölge Mahkemesi 12 Şubat 2020 tarihli kararı
Ve, davacının halka açık iletim hakkını ihlal ettiği açık olduğu için, geçiş sağlayıcıya, gönderenin bilgilerini açıklamasını emretti.
“Kaynak” belirtilmiş ve “alıntı kısmı” açıkça belirtilmiş olsa bile, alıntı yapmanın “zorunluluğu” yoksa, “ana-ikincil ilişki” açık değilse ve alıntının amacı “makul bir aralıkta” değilse ve “adil bir uygulama” olarak kabul edilmiyorsa, bu durum adil bir alıntı olarak kabul edilemez.
https://monolith.law/reputation/copyright-property-and-author-by-posting-photos[ja]
Özet
Alıntı yapmanın kabul edildiği durumlar, tüm durumlarda telif hakkı sahibinden izin almayı ve gerekirse kullanım ücreti ödemeyi gerektirir. Ancak, bu durum, kültürel ürünler olan telif hakkı korumalı eserlerin adil ve sorunsuz kullanımını engelleyebilir. Bu da, kültürel gelişmeye katkıda bulunmayı amaçlayan telif hakkı sisteminin amacına aykırı olabilir.
Diğer yandan, telif hakkı sahiplerinin çıkarlarını haksız yere ihlal etmemek için, alıntı yapma koşulları kesin bir şekilde belirlenmiştir ve sıkı bir değerlendirme kriterini karşılamak zorundadır. Telif hakkı ihlali olup olmadığı konusunda karar vermek genellikle zordur, bu yüzden deneyimli bir avukata danışmanızı öneririz.
Category: Internet
