Güzellik Estetiği Yorumlarına Ödül Verilmesi Kabul Edilebilir mi? Site Yönetiminde Gizli Yasal Riskler

Güzellik estetiği yaptıran hastalardan birçok yorum ve inceleme alınan güzellik odaklı yorum siteleri. Son zamanlarda, çeşitli yorum sitelerinin sayısı artmıştır, ancak bunların içinde, inceleme yayınlamanın karşılığında tıbbi kuruluşlardan ödeme alan durumlar olabilir.

Peki, yorum sitelerinin, tıbbi kuruluşlardan inceleme karşılığında ödeme alması eylemi hukuka aykırı mıdır? Bunu ayrı ayrı açıklıyoruz.

Sorunun Yeri

Yorum sitelerini kullanırken, tedavi içeriği hakkındaki düşünceler, tedavi öncesi ve sonrası karşılaştırma resimleri gibi birçok yorum yayınlanmaktadır. Güzellikle ilgili yorum sitelerinin işletilmesinde, hastalara yorumlar ve fotoğraflar için ödeme yapılırken, tıbbi kuruluşlardan ödeme alınan durumlar olabiliyor ve bu tür eylemler hukuki riskler oluşturabiliyor. İlgili düzenlemeler aşağıdaki iki noktada toplanmaktadır.

Japon Sağlık Reklamcılık Kılavuzu Madde 3 ‘Yasaklanan Reklamlar’

Sağlık kuruluşlarının reklam yayınlarken uyması gereken standartlar olarak, Japon Sağlık Reklamcılık Kılavuzu bulunmaktadır. Japon Sağlık Reklamcılık Kılavuzu, Japon Sağlık Hukuku’nun düzenlemelerini somutlaştıran bir belge olarak kabul edilebilir.

Japon Sağlık Reklamcılık Kılavuzu, “Hastaların veya diğer kişilerin subjektif görüşlerine veya duyumlarına dayalı tedavi içerikleri veya etkileri hakkındaki deneyimlerin reklamı ve tedavi öncesi ve sonrası fotoğraflar gibi, hastaların veya diğer kişilerin yanıltıcı olabilecek tedavi içerikleri veya etkileri hakkındaki reklamların yasaklanması” gerektiğini belirtmektedir.

Kullanıcı yorumları ve tedavi öncesi ve sonrası fotoğrafların bu kılavuza aykırı olup olmadığı hakkında detaylı bir açıklama burada bulunmaktadır, lütfen okuyunuz.

https://monolith.law/corporate/cosmetic-surgery-image-point[ja]

Tıbbi Hukuk Madde 54 ‘Fazla Kar Dağıtımının Yasaklanması’

Tıbbi kuruluşlar, normal şirketlere kıyasla kabul edilebilir faaliyet alanlarının daha dar olduğu bir özellik taşır. Tıbbi Hukukun 54. maddesi, kar peşinde koşma ve fazla kar dağıtımı gibi, bir şirket için doğal olarak kabul edilen faaliyetlere izin vermez.

Madde 54: Tıbbi kuruluşlar, fazla kar dağıtmamalıdır.

http://www.jscm.org/m-info/07_iryouhou.pdf

Kar elde etme eylemlerinin tamamı yasaklanmış olmasa da, aşağıdaki gibi düzenlemeler vardır. Nokta, bunun toplum tarafından kabul edilebilir bir kapsamda olup olmadığıdır.

① Belirli bir plan altında kar elde etmeyi amaçlayan ve toplumun genel anlayışına göre iş olarak kabul edilebilecek düzeyde olan tekrarlanan eylemler.

② Tıbbi kuruluşun toplumsal itibarını zedeleyebilecek olanlar (not) olmamalıdır.

③ İşletmenin spekülatif bir şekilde yürütülmemesi.

④ İlgili işi yürütme sonucunda, ilgili tıbbi kuruluşun hastane, klinik veya yaşlı bakım sağlık tesislerinin işlerinin sorunsuz bir şekilde yürütülmesini engelleyecek bir durumun olmaması.

⑤ İlgili tıbbi kuruluş dışındaki kişilere isim ödünç verme veya diğer haksız yöntemlerle yönetilmemeli.

(Not) “Toplumsal itibarını zedeleyebilecek olanlar” arasında, eğlence işletmeleri, silah üreticileri, oyun alanları vb. bulunmaktadır.

https://www.mhlw.go.jp/topics/bukyoku/isei/igyou/igyoukeiei/gyoumu.pdf[ja]

Belirli bir işlem hakkında, kar peşinde koşmayı yasaklayan açık bir kural yoktur. Ancak, idari uygulama olarak, kar peşinde koşma ve fazla kar dağıtımına eşdeğer işlemler yönlendirme hedefi olacaktır.

Örneğin, performansa bağlı (şirketin gelirine göre ödül belirlenen) işlemler durumunda, yönlendirme hedefi olmasına rağmen, hemen para cezası veya diğer yaptırımlar uygulanmaz. Öte yandan, tıbbi kuruluşun gelirine bağlı olarak ödeme alınan sürekli işlemler durumunda, bu durumun sorunlu görülme olasılığı yüksektir.

Bu nedenle, belirli tıbbi kuruluşlar için, ilgili işletmelerle yapılan işlemlerin raporlanması da belirlenmiştir.

Hedef Alınan Tıbbi Kuruluşlar

① Son mali yıla ait bilançonun borçlar bölümünde kaydedilen toplam tutar 50 milyar yen veya üzeri veya son mali yıla ait gelir tablosunun iş geliri bölümünde kaydedilen toplam tutar 70 milyar yen veya üzeri olan tıbbi kuruluşlar
② Son mali yıla ait bilançonun borçlar bölümünde kaydedilen toplam tutar 20 milyar yen veya üzeri veya son mali yıla ait gelir tablosunun iş geliri bölümünde kaydedilen toplam tutar 10 milyar yen veya üzeri olan sosyal tıbbi kuruluşlar
③ Sosyal tıbbi kuruluş tahvili ihraç eden sosyal tıbbi kuruluşlar
(Yukarıdaki ① ve ②’nin standartları olan tutarlar, valiye bildirilen bilanço veya gelir tablosuna göre belirlenebilir.)

https://www.mhlw.go.jp/content/000459150.pdf[ja]

Yukarıdaki durumlara uyanlar için, belirlenen bilanço veya gelir tablosu formatını kullanarak, gelir raporlaması yapmanız gerekmektedir.

Ayrıca, yukarıdaki durumlara uymayanlar için bile, sağlık merkezinin denetim sırasındaki defter kontrolü veya bireysel yönlendirmeler yapıldığında, gelire karşılık gelen şekilde yapılan ağızdan ağıza site ödemelerinin izleri bulunursa, bir takip olasılığı vardır.

Yani, güzellik inceleme sitelerine inceleme karşılığında ödeme yapma eylemi, tıbbi kuruluş tarafından da, Tıbbi Hukuka aykırı olabilecek bir eylem olduğunu anlamak gereklidir.

Bu noktaya kadar olan içeriği düzenlersek, aşağıdaki gibi olacaktır:

• Güzellik inceleme sitelerinin fotoğrafları ve incelemeleri, Tıbbi Reklam Kılavuzuna aykırı olma olasılığı yüksektir
• Hastanelerin ödül karşılığında inceleme yazdırma eylemi, ‘kar elde etme eylemi’ olarak yasaklanan Tıbbi Hukuka aykırı olabilir

Sağlıkla İlgili Sitelerin Karşılaştırılması

Burada, sağlıkla ilgili siteleri karşılaştıralım. Şu anda, sağlıkla ilgili olarak, sağlık kurumlarından sistem kullanım ücreti gibi adlar altında ödeme alınan siteler aşağıdaki gibidir:

• “Dentry” (https://dentry.jp/[ja])
• “EPARK Klinik & Hastane” (https://fdoc.jp/[ja])
• “EPARK Diş Hekimliği” (https://haisha-yoyaku.jp/[ja])
• “Rezervasyon Premium” (https://www.nhosa.com/product/yoyaku/[ja])
• “Diş Hekimliği Rezervasyon & Randevu Yönetim Sistemi PROGRAMα (Program Alpha)” (http://www.media-inc.co.jp/product/pga/[ja])
• “Genie” (https://genie-dc.com/[ja])
• “Medimo” (http://メディモ.com/[ja])

※ “Medimo” bir inceleme sitesidir, diğerleri rezervasyon yönetim siteleridir.

Yukarıdakilerden “Dentry”, kullanılan planın farklılığına göre sistem kullanım ücreti değişir. “EPARK Klinik & Hastane”, “EPARK Diş Hekimliği” ve diğer siteler hakkında, web sitesinde açıklanmamış olsa da, ödemenin rezervasyon sayısına bağlı olduğu görülüyor.

Son durum performansa dayalı gibi görünse de, ödemenin doğası, “rezervasyon kabulü” adı verilen bir temsil hizmetinin karşılığıdır ve gelir (ücret) yerine iş sayısını temel alarak, yasallığı sağlamak gibi bir politika olduğu düşünülebilir. Hastanenin gelirinin çokluğu veya azlığına bakılmaksızın, site üzerinden çok sayıda rezervasyon yapıldığında alınan ödeme artar, tersine, rezervasyon sayısı azaldığında ödeme de orantılı olarak azalır. Bu tür bir sistemle, hastanenin geliriyle ilişkisi zayıflar, bu nedenle performansa dayalı olmayabilir.

Sağlık kurumlarından inceleme karşılığında ödül almak yasal mı?

Yukarıdaki sağlık kurumu sitesinin örneğine bakarsak, yorum siteleri durumunda, örneğin “Site yorumlarını okuyup rezervasyon yaptım” diyen hastaların sayısına göre ödül miktarını değiştiren bir sözleşme içeriği yaparsanız, ödülün niteliği, siteye yorum yayınlama gibi somut bir işin karşılığı olur ve performansa dayalı olduğu değerlendirmesinden kaçınılabilir. Ancak bu durumda, iş içeriği sağlık kurumundan yorum yayınlama görevi almak olacağı için, yorumların reklam olabileceği ve yukarıda belirttiğimiz Japon Sağlık Reklamı Kılavuzu’ndaki sorunla karşı karşıya kalırsınız.

Japon Sağlık Reklamı Kılavuzu’nda reklamın tanımı aşağıdaki gibidir:

• Hasta kabulünü teşvik etme niyeti olması (teşvik edicilik)
• Tıbbi veya diş hekimliği hizmeti sunan kişinin adı veya unvanı veya hastane veya kliniğin adının belirlenebilir olması (belirlenebilirlik)

İş içeriğini sağlık kurumu belirlerse, yukarıdaki maddeleri karşılar ve reklam olarak kabul edilme olasılığı yüksektir. Başlangıçta, Japon Sağlık Reklamı Kılavuzu’ndaki reklamların kapsamına girerse, para ödemesi eşliğinde inceleme vb. yayınlama talepleri yasak maddelere aykırı olduğu için, kılavuz ihlali olma riski yüksektir, bunu açıkladığımız gibi.

Yani, performansa dayalı ve sözleşme içeriği ile ödülü değiştiren durumlar arasında, her iki durumda da hukuki risk yüksektir.

Bu durumu göz önünde bulundurarak, sağlık ofisleri vb. ile bir kez anonim olarak iletişime geçmek ve sorun olup olmadığını kontrol etmek iyi olacaktır. Yorum sitesini aracı olarak kullanıyor olsanız bile, sağlık kurumunun yorum yapanlara, yorumun karşılığı olarak ödül ödemesi ve bunun özünde bir fark yoktur. Japon Sağlık Hukuku’nun 54. maddesinde sağlık kurumlarının asıl işlerinin dışında gelir elde etmesinin, belirli durumlar dışında yasak olduğunu göz önünde bulundurursak, bu oldukça gri bir eylemdir. Site işletmeyi sürdürürken riski önlemek istiyorsanız, uygun kurumlara önceden danışma kesin bir seçenek olacaktır.

Özet

Güzellikle ilgili yorum sitelerinin işletilmesinde, tıbbi kuruluşlardan yorum karşılığı ödül almanın hukuki risklerini inceledik.

Öncelikle, yorumların ve fotoğrafların Japon Sağlık Reklamcılık Yönergeleri’nin yasaklarına aykırı olup olmadığı tartışma konusu olabilir ve ayrıca hastane tarafından da, yorum karşılığı ödül ödeme eyleminin Japon Sağlık Hukuku’nda düzenlenen eylemlere uygun olup olmadığı da mümkündür.

Performansa bağlı ödül sistemi uygulanıp uygulanmadığı önemli bir noktadır, ancak bu çok zor bir durumdur. Kendi başınıza karar vermek yerine, önceden uzman bir avukata danışmanızı öneririz.