İnsan Kaynakları Eksikliğini Gidermek İçin 'SES Sözleşmesi' Hukuki Hususlarının Açıklaması

İş gücünün azalmasıyla birlikte, yetenekli personel bulmak, şirketler için acil bir sorun haline gelmektedir.

Özellikle, mühendisler gibi uzman meslekler, yüksek düzeyde beceri gerektiren işlerdir ve yetenekli personel bulmak zordur. Bu nedenle, şirketlerin mühendis eksikliğini gidermek için SES (Sistem Mühendisliği Hizmetleri) sözleşmesi dikkat çekmektedir.

Bu nedenle, bu makalede, bir SES sözleşmesi yapmayı ve mühendis sağlamayı düşünen şirketler (satıcılar) ve bir SES sözleşmesi yapmayı ve mühendis hizmeti almayı düşünen şirketler (müşteriler) için, SES sözleşmesinin genel hatları ve önemli noktaları açıklanacaktır.

SES Sözleşmesi Nedir?

SES sözleşmesi, mühendisin, müşterinin ofisinde veya ofisinde teknik hizmetler ve işler sunmayı içeren bir anlaşmadır.

SES sözleşmesinde, mühendisin belirli bir süre boyunca müşterinin yerinde kalıp hizmet verdiği durumlar olabilir.

SES Sözleşmesinin Hukuki Niteliği

Hizmet sağlama sözleşmeleri genel olarak, vekâlet sözleşmesi (yarı vekâlet sözleşmesi) ve taahhüt sözleşmesi olmak üzere ikiye ayrılır.

Taahhüt sözleşmesi, “taraflardan birinin belirli bir işi tamamlaması” (Japon Medeni Kanunu’nun 632. maddesi) amacını taşırken, mühendislerin sunduğu hizmetlerin amacı her zaman işin tamamlanması olmayabilir, hizmetin sunulması kendisi genellikle amaç haline gelir.

Bu nedenle, SES sözleşmelerinde, mühendislerin sunduğu hizmetlerin süresine göre ücret belirlenmesi durumu yaygındır ve hukuki nitelik olarak genellikle yarı vekâlet sözleşmesi olarak kabul edilir.

SES Sözleşmesinin Avantajları ve Dezavantajları

SES sözleşmesi, satıcı, mühendis ve müşteri olmak üzere üç ana unsur için hem avantajlar hem de dezavantajlar sunar.

Aşağıda, bu üç unsurun avantajları ve dezavantajlarına değineceğiz.

Satıcılar Hakkında

IT sektöründe, mühendis arayan birçok şirket olmasına rağmen, mühendis sayısının yetersiz olduğu bir sorun bulunmaktadır.

Bu tür bir işgücü eksikliği durumunda, mühendislik hizmetlerinin karşılığını yüksek belirleyebilirsiniz.

Bu nedenle, satıcı olarak, müşteriden nispeten yüksek bir miktar almanın avantajı vardır.

Dezavantaj olarak, mühendislerin temin edilmesinin başarısız olabileceği ihtimali bulunmaktadır.

SES sözleşmesi yapmak için, mühendislerin varlığı hayati önem taşır, bu nedenle, kendi şirketinizde mühendis yetiştirme programları oluşturmak gibi, mühendisleri istikrarlı bir şekilde temin edebilmeniz gerekmektedir.

Mühendisler Hakkında

Mühendislerin avantajı olarak, çeşitli sahaları deneyimleme fırsatı bulunmaktadır.

Ayrıca, aktif olarak iş aramanıza gerek kalmadan, satıcının sizin için iş bulması da bir avantajdır.

Dezavantaj olarak, doğrudan sözleşme yapma durumunuzla karşılaştırıldığında, satıcı aracılığıyla alacağınız ücretin düşme ihtimali vardır.

Ayrıca, çalışma yerinizin düzenli olarak değişmesi durumunda, çevresel değişikliklere uyum sağlama ve insan ilişkileri kurma ihtiyacı, bazı insanlar için bir dezavantaj olabilir.

Müşteriler Hakkında

Müşterinin avantajı olarak, işgücüne ihtiyaç duyulan zamanlarda, aradığınız teknolojiye sahip bir mühendis tarafından hizmet alabilme olanağı bulunmaktadır.

Dezavantaj olarak, satıcıya ödenecek miktarın yüksek olabileceği ihtimali bulunmaktadır.

İşçi Kiralama ile İlişki

SES sözleşmesi olarak, öncelikle, tedarikçi ve mühendis bir iş sözleşmesi vb. imzalar, ardından tedarikçi ve müşteri bir SES sözleşmesi imzalar ve mühendis müşterinin yerinde hizmet verir.

Bu tür bir durumda, dikkat edilmesi gereken nokta, sözde sahte taşeronluk olarak kabul edilmesi ve gerçekte yasadışı bir işçi kiralama olarak kabul edilme olasılığıdır.

İşçi kiralama, “kendi işe aldığı işçileri, iş ilişkisi altında ve başkalarının emir ve talimatlarına tabi olarak, bu kişinin lehine çalıştırmak ve bu kişiye işçiyi işe almayı taahhüt etmeyi içermeyen bir durumu” ifade eder (Japon İşçi Kiralama Yasası [aşağıda “İşçi Kiralama Yasası” olarak anılacaktır]).

İşçi kiralama işi (işçi kiralama işini iş olarak yapma) yaparken, Sağlık, Çalışma ve Refah Bakanı’nın iznini almak zorundasınız (İşçi Kiralama Yasası Madde 5). Bu nedenle, bir SES sözleşmesi esasen işçi kiralama olarak kabul edilirse, yasadışı bir işçi kiralama olur.

https://monolith.law/corporate/criteria-for-disguised-contract [ja]

SES Sözleşmesi (Yarı Yetki Sözleşmesi) ve İşçi Kiralama Arasındaki Fark

SES sözleşmesi ve işçi kiralama arasındaki fark, müşteri ve mühendis arasında bir emir ve talimat ilişkisi olup olmadığına göre belirlenir.

Özellikle, aşağıdaki gibi unsurlardan genel bir değerlendirme yapılır:

• Tedarikçinin mühendise işin yürütme yöntemi hakkında talimatlar ve diğer yönetimleri uygulayıp uygulamadığı
• Tedarikçinin mühendisin iş performansı hakkında değerlendirme vb. ile ilgili talimatlar ve diğer yönetimleri uygulayıp uygulamadığı
• Tedarikçinin mühendisin iş başlama ve bitiş saatleri, mola saatleri, tatil günleri, izinler vb. hakkında talimatlar ve diğer yönetimleri (sadece bunların takibi hariç) uygulayıp uygulamadığı
• Tedarikçinin mühendisin çalışma saatlerini uzatma veya mühendisi tatil gününde çalıştırma durumunda talimatlar ve diğer yönetimleri (bu durumlarda çalışma saatleri vb. sadece takip etme hariç) uygulayıp uygulamadığı
• Tedarikçinin mühendisin hizmet kuralları hakkında talimatlar ve diğer yönetimleri uygulayıp uygulamadığı
• Tedarikçinin mühendisin yerleşimini ve değişikliklerini belirleyip belirlemediği
• İşlemlerin gerçekleştirilmesi için gereken fonların tamamının tedarikçinin sorumluluğunda sağlanıp sağlanmadığı ve ödenip ödenmediği
• İşlemlerin gerçekleştirilmesi hakkında, tedarikçinin, Medeni Kanun, Ticaret Kanunu ve diğer yasalarla belirlenen işveren olarak tüm sorumlulukları üstlenip üstlenmediği
• İşlemlerin, tedarikçinin sorumluluğunda ve yükümlülüğünde hazırlanan ve sağlanan makineler, ekipmanlar veya aletler (iş için gerekli basit aletler hariç) veya malzemeler veya malzemelerle gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği
• Tedarikçinin planlama veya tedarikçinin sahip olduğu uzmanlık veya deneyime dayanarak işlemlerin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği

Yasadışı İşçi Kiralamanın Riskleri

Sağlık, Çalışma ve Refah Bakanı’nın izni olmadan yasadışı işçi kiralama yaparsanız, bir yıla kadar hapis veya bir milyon yen (yaklaşık 60.000 TL) para cezası ile sonuçlanabilir.

Ayrıca, yasadışı işçi kiralama yaptığınızın SNS üzerinden yayılması gibi itibar sorunları da olabilir.

SES Sözleşmesi Üzerine Dikkat Edilmesi Gerekenler

SES sözleşmesi üzerine dikkat edilmesi gerekenler arasında, daha önce belirttiğimiz SES sözleşmesi (yarı vekâlet sözleşmesi) ve işçi gönderme arasındaki ayrımı göz önünde bulundurarak, yasadışı işçi gönderme durumuna düşmemek için gerekli düzenlemeleri yapmanız gerekmektedir.

Müşteri olarak, tedarikçiden, mühendislik hizmetlerinin sunumuyla ilgili çeşitli taleplerde bulunmak isteyebilirsiniz.

Ancak, tedarikçi olarak, yasadışı işçi gönderme durumuna düşmekten kaçınmak gerektiği için, karşılanamayan talepleri reddetmek gerekmektedir.

Talepleri reddederken, sadece reddetmek yerine, yasadışı işçi gönderme durumuna düşme olasılığının olduğunu açıklamak, müşteriye tatmin edici bir anlayış sağlar.

https://monolith.law/corporate/regulation-of-outsourcing-contract [ja]

Özet

Yukarıda, SES (Sistem Mühendislik Hizmetleri) sözleşmesinin genel hatları ve önemli noktalarını açıkladık.

SES sözleşmesi yapılırken, mühendislerin genellikle müşterinin ofislerinde sürekli olarak bulunması gerektiği durumlar olabiliyor. Bu durumda, eğer dikkatli olunmazsa, yasadışı işçi gönderme durumu ortaya çıkabilir.

Bu nedenle, SES sözleşmesinin tarafları olan tedarikçi ve müşterinin, konu hakkında sağlam bir bilgiye sahip olması gerekmektedir.

Ayrıca, bir mühendis olarak, tedarikçi ve müşterinin sağlam bir bilgiye sahip olması durumunda, gereksiz endişeler olmadan mühendislik hizmetlerine odaklanabilirsiniz.

SES sözleşmeleri hakkında, işçi gönderme yasası hakkındaki bilgilere ek olarak, iş hukuku ve IT sektörü hakkındaki bilgiler de gereklidir. Bu nedenle, konusunda uzman bir avukata danışmanızı öneririz.