İnternet Üzerinde İzinsiz Fotoğraf Yayınlama ve Telif Hakkı Sahibinin Kişilik Hakları
Başka bir makalemizde açıkladığımız gibi, “Ticari fotoğraflar veya açıkça bir profesyonelin çektiği fotoğraflar bir yana, sıradan bir kişinin çektiği fotoğraflar söz konusu olduğunda, telif hakkı sorun olmaz ve izinsiz alıntı yapmak telif hakkı ihlali olmaz” düşüncesi yanıltıcıdır. Amatör bir selfie bile, kompozisyon, ışık, arka plan vb. gibi unsurlarda belirli bir özgünlük gösterir ve bu nedenle bir telif hakkı eseri olur. Bu tür fotoğrafları izinsiz olarak web’e vb. yerlere aktarmak, telif hakkı (çoğaltma ve halka açık iletim hakkı) ihlaline yol açabilir.
https://monolith.law/reputation/copyright-property-and-author-by-posting-photos[ja]
Profesyonel bir fotoğrafçının çektiği fotoğrafları izinsiz alıntı yaparsanız, bu tabii ki telif hakkı (çoğaltma ve halka açık iletim hakkı) ihlalidir. Ancak, örneğin, tarayıcınızın resim arama özelliğini kullanarak “penguen” diye arama yaptınız ve bulduğunuz iki penguen resmi hoşunuza gitti. Bu, profesyonel bir fotoğrafçının ticari fotoğrafı gibi görünüyor, ancak bunu kendi profil resminiz olarak kullanmak istiyorsunuz.
Öncelikle indirin, ad gösterimi varsa bunu kaldırın ve dairesel olarak kırpın, yürüyen iki pengueni tek tek ayırarak iki resme dönüştürün. Sonra, profil resmi olduğu için sadece küçük görüntülenir ve kalite de düşer, orijinal fotoğraf ve iki resim arasında neredeyse hiç benzerlik kalmaz, bu yüzden güvenle yüklersiniz.
Yukarıdaki gibi bir şey yapan birçok kişi olduğunu düşünüyorum, ancak bu, kabul edilemez. Sadece telif hakkı (çoğaltma ve halka açık iletim hakkı) ihlaline neden olmakla kalmaz, aynı zamanda yazarın kişilik haklarını (aynılık koruma hakkı) da ihlal eder.
Telif Hakkı ve Yazarın Kişilik Hakları
Telif hakkı, patent hakları gibi diğer fikri mülkiyet haklarından farklı olarak, başvuru süreci gerektirmez. Bir eser yaratıldığı anda, eseri yaratan kişiye otomatik olarak aşağıdaki iki hak verilir:
- Telif Hakkı
- Yazarın Kişilik Hakları
Bu iki hak, otomatik olarak doğar (formalitecilik karşıtı). Telif hakkı, çoğaltma hakkı, performans hakkı, gösterim hakkı, halka açık yayın hakkı, sözlü ifade hakkı, sergileme hakkı, dağıtım hakkı, devir hakkı, ödünç verme hakkı, çeviri ve uyarlama hakkı, ikincil eserlerin kullanım hakkı gibi maddi hakları içerir (Japon Telif Hakkı Yasası’nın 21. maddesinden 28. maddesine kadar).
Öte yandan, yazarın kişilik hakları, “yayın hakkı”, “isim gösterme hakkı” ve “aynılık koruma hakkı” olmak üzere üç haktan oluşur. Bu üç hak, adlarından da anlaşılacağı gibi, onur ve gizlilik haklarının telif hakkı versiyonu olarak kabul edilebilir. Telif hakkı, yazarın maddi haklarını korurken, yazarın kişilik hakları yazarın kişisel çıkarlarını korur.
Yazarın Kişilik Haklarının İçeriği
Yazarın kişilik hakları,
Japon Telif Hakkı Yasası
Madde 18 (Yayın Hakkı)
Yazar, henüz yayınlanmamış eserlerini (onun izni olmadan yayınlanan eserler dahil. Aşağıda bu madde için aynıdır.) halka sunma veya gösterme hakkına sahiptir. Bu hak, orijinal esere dayalı ikincil eserler için de geçerlidir.Madde 19 (Ad Yayın Hakkı)
Yazar, orijinal eserine veya eserinin halka sunulması veya gösterilmesi sırasında, gerçek adını veya takma adını yazar adı olarak gösterme veya yazar adını göstermeme hakkına sahiptir. Bu hak, orijinal esere dayalı ikincil eserlerin halka sunulması veya gösterilmesi sırasında orijinal eserin yazar adının gösterilmesi için de geçerlidir.Madde 20 (Kimlik Koruma Hakkı)
Yazar, eserinin ve başlığının kimliğini koruma hakkına sahip olup, bu haklarının kendi isteği dışında değiştirilmesi, çıkarılması veya başka şekilde değiştirilmesine izin verilmez.
Bunların üçü de mevcuttur, ancak bunlardan kimlik koruma hakkı, bir yaratıcının onurunu ve kendi yarattığı esere olan bağlılığını koruma hakkıdır. Bu, emek vererek yarattığınız bir eserin rastgele değiştirilmesine veya içeriğinin veya başlığının kendi isteğinize aykırı bir şekilde değiştirilmesine izin verilmemesi anlamına gelir. Yukarıda bahsedilen “2 Penguen” gerçekten bir dava örneğidir ve “Kimlik Koruma Hakkı” ihlali tartışılmıştır.
Fotoğrafın Bir Kısmının İzinsiz Yayınlanma Örneği
Fotoğrafçı olan davacı, iki penguenin yürüyüşünü çektiği bir fotoğrafı web sitesine yüklemiş ve kullanım ücreti tablosunu yayınlamıştı. Davalı, davacının izni olmadan bu resmi web sitesinden indirdi, davacının adının bulunduğu kısmı sildi ve önce sağ taraftaki pengueni, sonra sol taraftaki pengueni keserek fotoğrafı düzenledi. Bu düzenlenmiş fotoğrafları online karaoke hizmeti hesabının profil resmi olarak kullanmak için yükledi, bu eylemlerle sunucuda kopyalarını oluşturdu ve gönderilebilir hale getirdi. Bu durumda, fotoğrafın çoğaltılma ve halka açık yayın haklarının yanı sıra, ad gösterme hakkı ve aynılık koruma hakkı da ihlal edildiği için, davacı fotoğrafçı tazminat talep etti ve dava açtı.
Mahkeme öncelikle, “Bu fotoğraf, fotoğrafçı olan davacının, iki penguenin yürüyüşünü, kompozisyon, gölge, çekim açısı ve odak noktası gibi unsurlara özgün bir yaklaşım getirerek çektiği bir eserdir. Bu nedenle, fotoğrafın yaratıcılığı vardır ve davacının telif hakkı olan bir fotoğraf eseridir” dedi. Davalının fotoğrafı indirip düzenlediği ve davacının adını sildikten sonra yüklediği kabul edildi ve “Davacının bu fotoğrafın çoğaltılma ve halka açık yayın haklarını ihlal ettiği gibi, davacının ad gösterme hakkı ve aynılık koruma hakkını da ihlal etti” denildi ve davalının telif hakkı ve yazarın kişilik haklarını ihlal ettiği kabul edildi.
Davalı, “Zaten internet üzerinde bulunan her bir resmi kullandım, bu fotoğrafa dayanmıyorum. Bu fotoğrafın konusu doğal bir varlık olan penguen olduğu için, konu seçimi gibi konularda yaratıcılık oluşma olasılığı yoktur, eğer yaratıcılık kabul edilebilir olsa bile, bu sadece çekim tekniği ile sınırlıdır. Ayrıca, davalının profil resmi küçük boyutta gösterilir ve kalitesi düşüktür, bu nedenle artık bu fotoğrafın ifade ettiği temel özellikleri doğrudan algılamak mümkün değildir, bu fotoğraf ve davalının resimleri benzer değildir” diye savundu ancak tüm bu savunmaları kararda reddedildi.
Mahkeme,
Davalı, davacının fotoğrafından sadece bir pengueni kesip yükledi ve davalının profil resmi 1 görüntülenemez hale geldiğinde, aynı yükleme işlemini tekrar yaptı ve davacının ad gösterme hakkı ve aynılık koruma hakkını ihlal etti. Davalının bu ihlal eylemleri, davacıya duygusal acı verdi ve bu resmin davalının profil resmi olarak gösterildiği süre, yukarıda belirtildiği gibi, 2 yıl 7 aydır. Diğer yandan, davalı, kar amaçlı olmayan bir şekilde davacının fotoğrafını kullanmıştır ve davalının profil resminin davalının hesap sayfasında yayınlanması nedeniyle, davacının markasının zarar gördüğü kabul edilemez.
Tokyo District Court, 31 Mayıs 2019 Kararı
Bu nedenle, telif hakkı ihlali nedeniyle fotoğraf kullanım ücreti (162,000 yen) + içerik belgeleme posta ücreti (2,226 yen) + geçici tedbir başvuru ücreti (270,000 yen) + koruma uygulama ücreti (108,000 yen) + avukat ücreti (70,000 yen) ve yazarın kişilik hakları ihlali nedeniyle tazminat (100,000 yen) eklenerek, toplam 712,226 yen ödeme yapılması davalıya emredildi.
Davalı, “Artık bu fotoğrafın ifade ettiği temel özellikleri doğrudan algılayamayacak kadar değiştirdim ve kestim, bu yüzden sorun olmamalı” diye düşündü ancak yazarın kişilik haklarına bakıldığında, tam da bu yüzden aynılık koruma hakkını ihlal ettiği ve yazarın daha fazla duygusal acı çekmesine neden olduğu sonucuna varıldı.
Kişisel Fotoğrafların Durumu
Dini grup A’nın özel fotoğrafçısı B, davacı olan dini grubun niyetine dayanarak, temsilci C’nin portre fotoğrafını işi gereği çekti ve bu fotoğrafı davacının adına grup dergisinde yayınladı. Bu fotoğrafın bir kopyasını çıkarıp bir kısmını keserek oluşturulan fotoğrafı, davalı kendi web sitesinde yayınladı. Bu eylem, çoğaltma hakkı, halka açık yayın hakkı ve aynılık koruma hakkı ihlali olarak kabul edildi ve telif hakkını elinde bulunduran dini grup, tazminat talep etti.
Mahkeme öncelikle “B’nin, bu fotoğrafı çekerken, arka plan, kompozisyon, aydınlatma ve C’nin ifadesi gibi unsurlara özgün bir yaklaşım getirdiği kabul edilebilir. Dolayısıyla, bu fotoğrafta B’nin kişiliği ifade edilmiştir. Bu nedenle, bu fotoğraf, B’nin düşüncelerini veya duygularını yaratıcı bir şekilde ifade eden bir eser olarak kabul edilebilir ve telif hakkı niteliği taşır” dedi ve “Bu fotoğraf, B’nin davacının niyetine dayanarak işi gereği oluşturduğu ve davacının adına yayınladığı bir eser olduğu için, Japon Telif Hakkı Yasası’nın (Copyright Law) 15. maddesinin 1. fıkrasındaki işle ilgili eserlerin gerekliliklerini karşılar ve bu eserin yaratıcısı davacı olarak kabul edilir” dedi.
Telif Hakkı Yasası
Madde 15
Bir kuruluş veya diğer bir kullanıcının (bundan böyle “kuruluş” olarak anılacaktır) niyetine dayanarak, bu kuruluşun işinde çalışan bir kişi tarafından işi gereği oluşturulan eserler (program eserleri hariç), bu kuruluşun kendi adına yayınladığı eserlerin yaratıcısı, aksi belirtilmedikçe, bu kuruluş olarak kabul edilir.
Davalının izinsiz olarak kopyaladığı fotoğraf, renkli bir fotoğrafın siyah beyaza çevrilip üst, alt, sol ve sağ kısımlarının kesilerek oluşturulmuş bir fotoğraftı. Bu fotoğraf, davacıyı ve C’yi eleştiren çeşitli dergiler, kurum dergileri, web siteleri vb. yerlerde, daha önce birçok kez biraz bulanık bir şekilde kullanılmıştı. Davalının bu bulanık kopyalardan fotoğrafı kopyalayıp olduğu gibi web sitesinde yayınladığı kabul edildi.
Yani, davalının kopyaladığı şey, ilk olarak kurum dergisi üzerinde yayınlanan fotoğraf değil, aynı dini grubu eleştiren çeşitli dergiler, kurum dergileri, web siteleri vb. yerlerde, kullanıldıkça bulanıklaşmış bir görüntüydü. Ancak davalı, “Herkes zaten bunu yapıyor” veya “Ben siyah beyaz yapmadım veya kesmedim” gibi düşüncelere sahip olmuş olabilir.
Ancak, mahkeme,
Davalı, bir kişinin bu fotoğrafı siyah beyaza çevirip üst, alt, sol ve sağ kısımlarını keserek oluşturduğu fotoğrafı olduğu gibi kopyaladı. Ancak, bir eserin bir kısmını değiştirerek oluşturulan ve aynılık koruma hakkını ihlal eden bir kopyayı olduğu gibi kopyalayıp, kendi web sitesinde yayınlama eylemi de, objektif olarak, bir eserin değiştirilmesi eylemi olup, Telif Hakkı Yasası’nın 20. maddesinin 1. fıkrasındaki aynılık koruma hakkı ihlali eylemi olarak kabul edilmelidir.
Tokyo District Court, 12 Nisan 2007 Kararı
ve telif hakkı (çoğaltma hakkı, halka açık yayın hakkı) ihlali nedeniyle 300.000 yen tazminat, telif hakkı kişilik hakkı (aynılık koruma hakkı) ihlali nedeniyle 50.000 yen tazminat, avukatlık ücreti 50.000 yen olmak üzere toplam 400.000 yen ödeme yapılmasını davalıya emretti.
Davalı, “çok kabaca bir siyah beyaz fotoğraf” olduğunu ve “benzer fotoğrafların dergiler ve internet vb. yerlerde yaygın olduğu” için, “fotoğrafın konusu C olduğu için bu fotoğrafın telif hakkının davacıya ait olduğunu düşünmek gibi bir durum kesinlikle söz konusu olamaz” şeklinde savunma yaptı. Ancak mahkeme, “Davalının, bu telif hakkının kime ait olduğunu vb. kontrol etmeden fotoğrafı kopyalayıp web sitesine eklediği kabul edildiğinden, bu fotoğrafın telif hakkı ihlali (çoğaltma hakkı ihlali ve halka açık yayın hakkı ihlali) konusunda en azından bir ihmal olduğu açıktır” dedi.
Ayrıca, yayınlanan davalı fotoğrafı, C’nin kendi iradesiyle aktif olarak çekilmesine izin verdiği bir fotoğrafı, C veya davacıyı eleştiren bir kişi izinsiz olarak kopyalayıp kullanıyor. Bu, bir bakışta açıktır. Ve bu tür bir kullanım şeklinde, orijinal fotoğrafın bir kısmının kesilmesi gibi bazı değişikliklerin yapılması sıkça görülen bir durumdur ve davalı, grubu eleştiren bir web sitesinde yayınlanan davalı fotoğrafın, orijinal eserde değişiklik yapılmış bir eser olup olmadığını kontrol etmeden düşüncesizce kendi web sitesine kopyalayıp yayınladı. Bu nedenle, bu fotoğrafın aynılık koruma hakkı ihlali konusunda, en azından bir ihmal olduğu kabul edilir, dedi mahkeme ve çoğaltma hakkı ihlali, halka açık yayın hakkı ihlali ve aynılık koruma hakkı ihlali konusunda ihmal olduğunu kabul etti.
“Çok kabaca bir siyah beyaz fotoğraf” olduğu ve “benzer fotoğrafların dergiler ve internet vb. yerlerde yaygın olduğu” için, telif hakkının ihlal edildiği ve telif hakkı kişilik hakkının ihlal edildiği kararına varıldı ve telif hakkının kime ait olduğunu vb. kontrol etmek gerektiği söylenebilir.
Özet
Başkasının çektiği bir fotoğrafı iyi bir şekilde kırparsam sorun olmaz, herkesin kullandığı bir fotoğrafı ben de kullanabilirim gibi düşünceler, telif hakkı ve yazarın kişilik haklarının ihlaline yol açabilir. Başkasının çektiği bir fotoğrafı kırpma, malzeme ekleme, siyah beyaz yapma gibi eylemler, sadece telif hakkını değil, aynı zamanda yazarın kişilik haklarını da ihlal edebilir. Telif hakkı veya yazarın kişilik haklarını ihlal edip etmediğinizden veya ihlal edilip edilmediğinden şüpheleniyorsanız, bu konuda deneyimli bir avukata erken bir aşamada danışmanız önerilir.
Category: Internet
