Vtuber・Canlı Yayının Dikkat Edilmesi Gereken Noktaları Nelerdir? Hukuk ve Düzenlemeleri Açıklıyoruz
YouTube’un gelişmesiyle birlikte, Vtuber ve canlı yayınlar gibi içerikler de giderek popüler hale gelmektedir. Ancak, Vtuber videoları ve canlı yayınlar söz konusu olduğunda, hukuki olarak dikkat edilmesi gereken noktalar bulunmaktadır. Bu nedenle, bu makalede, Vtuber ve canlı yayınlarla ilgili yasalar ve düzenlemeler hakkında bilgi verilecektir.
Vtuber Nedir?
Vtuber, Virtual YouTuber’ın kısaltmasıdır ve avatar veya karakterler kullanarak, YouTube gibi video paylaşım sitelerini kullanarak video yayınlayan kişilere denir.
Vtuber’lar, video gönderirken avatar veya karakter kullanacakları için, video gönderenlerin kendi yüzlerini veya kimliklerini açıklamadan video gönderme özelliği vardır.
Ayrıca, avatar veya karakterin ayarlarına göre, kendi özgün dünyalarını oluşturup video gönderme özelliği de vardır.
Vtuber’lar arasında, avatar veya karakterin sesi için otomatik ses yazılımı kullanan Vtuber’lar ve kendi seslerini ekleyen Vtuber’lar gibi çeşitli türlerde Vtuber’lar bulunmaktadır.
Canlı Yayın Nedir?
Canlı yayın, YouTube gibi video paylaşım sitelerinde sıkça görülen önceden çekilmiş ve düzenlenmiş videoların yayınlanmasından farklı olarak, canlı yayın yöntemi ile gerçek zamanlı video yayını yapmayı ifade eder.
Canlı yayında, yayın gerçek zamanlı olarak yapıldığı için, yayıncı, dinleyicilerin sorularına veya yorumlarına anında yanıt verebilir. Bu, canlı yayının önemli bir özelliğidir.
Ayrıca, videonun düzenlenmemesi nedeniyle, çekim sırasında beklenmedik olaylar da olduğu gibi yayınlanır. Bu da canlı yayının bir başka özelliğidir.
Dahası, video düzenlemeye gerek olmadığı için, yayını kolayca gerçekleştirebilirsiniz. Bu da canlı yayının bir başka özelliğidir.
Vtuber ve Canlı Yayıncıların Dikkat Etmesi Gereken Hukuki Sorunlar
Vtuber ve canlı yayıncıların dikkat etmesi gereken hukuki sorunlar aşağıdaki gibi düşünülebilir:
- Portre hakkı ile ilgili hukuki sorunlar
- Gizlilik hakkı ile ilgili hukuki sorunlar
- Publicity hakkı ile ilgili hukuki sorunlar
- Telif hakkı ile ilgili hukuki sorunlar
- İtibar suçları ile ilgili hukuki sorunlar
- Fon ödeme ile ilgili Japon hukukları ile ilgili hukuki sorunlar
Portre Hakları ile İlgili Hukuki Sorunlar
Vtuber’ların yayınladığı videolar veya canlı yayınlar sırasında, belirli bir kişinin yüzü veya görünüşü görünebilir.
Belirli bir kişinin yüzü veya görünüşü ile ilgili durumlarda, portre hakları sorun olabilir.
Portre Hakları Nedir?
Portre hakları, kişilik haklarının bir parçasıdır ve bir kişinin fotoğrafının, resminin, heykelinin vb. başkaları tarafından keyfi olarak oluşturulmasını ve kullanılmasını engelleyen bir haktır.
Portre haklarına ilişkin açıkça belirlenmiş bir hüküm bulunmamakla birlikte, yargı kararları arasında, “Portre hakları olarak adlandırılıp adlandırılmadığı ayrı bir konudur, ancak en azından, bir polis memurunun, bir kişinin görünüşünü fotoğraflaması, Anayasa’nın 13. maddesine aykırıdır ve kabul edilemez” şeklinde bir karar bulunmaktadır. Portre hakları terimi açıkça kullanılmamış olsa da, portre hakları, anayasal olarak korunan bir hak olarak kabul edilebilir.
Portre Hakları ile İlgili Hangi Hukuki Sorunlar Ortaya Çıkabilir?
Vtuber’lar, bir kişinin fotoğrafını, resmini, heykelini vb. izinsiz olarak kullanırlarsa, bu, portre haklarını ihlal eden bir eylem olarak kabul edilir ve fotoğrafı çekilen kişi tarafından haksız eyleme dayalı tazminat talep edilebilir.
Ayrıca, canlı yayınlar sırasında da, Vtuber’lar için de aynı şekilde, fotoğrafı çekilen kişi tarafından haksız eyleme dayalı tazminat talep edilebilir.
Canlı yayınlar sırasında, video düzenlemesi yapılamadığı için, portre haklarının ihlali riski daha yüksektir.
Vtuber’ların video yayınlaması veya canlı yayıncıların canlı yayın yapması durumunda, başkalarının portrelerinin kullanılması bekleniyorsa, başkalarının iznini önceden almak gereklidir.
Ayrıca, izin alınamadığı durumlarda, başkalarının portrelerinin görünmemesi için dikkatli olunmalıdır.
Portre hakları hakkında daha ayrıntılı bilgi için, aşağıdaki makaleyi de inceleyebilirsiniz.
Gizlilik Hakları ile İlgili Hukuki Sorunlar
Vtuber’ların yayınladığı videolar veya canlı yayınlar sırasında, belirli bir kişinin gizlilikle ilgili konuların ele alındığı durumlar olabilir.
Belirli bir kişinin gizliliği söz konusu olduğunda, gizlilik hakkı problem oluşturur.
Gizlilik Hakkı Nedir?
Gizlilik hakkı, kişilik haklarının bir parçasıdır ve özel yaşam ve kişisel konuların haksız yere açıklanmaması hakkını ifade eder.
Yemekten Sonra Olayı’nın ilk derece mahkeme kararında, gizlilik hakkının ihlal edilmesinin hukuka aykırı bir eylem olduğu ilk kez belirtilmiştir. Bu karardan sonra, gizlilik hakkının ihlaline ilişkin birçok emsal karar verilmiştir.
Gizlilik Hakkı ile İlgili Hangi Hukuki Sorunlar Ortaya Çıkar?
Gizlilik hakkı söz konusu olduğunda, başkasının izni olmadan bilgileri açıklarsanız, ilgili kişi tarafından hukuka aykırı eyleme dayalı tazminat talebinde bulunulabilir.
Gizlilik hakkının ihlali ile ilgili olarak, Yemekten Sonra Olayı’nda aşağıdaki üç unsur belirtilmiştir:
- Özel yaşamla ilgili bir gerçek veya özel yaşamla ilgili bir gerçek gibi algılanabilecek bir durum olması,
- Genel bir kişinin duyarlılığını temel alarak, bu kişinin durumunda olunduğunda, açıklanmasını istemeyeceği bir durum olması, yani genel bir kişinin duygularını temel alarak, açıklanması durumunda psikolojik bir yük, endişe hissedeceği bir durum olması,
- Genel halk tarafından henüz bilinmeyen bir durum olması.
Yukarıdaki üç unsur göz önünde bulundurularak, başkalarının gizlilik haklarını ihlal etmemek için dikkatli olmalı ve video yayınlama veya canlı yayın yapmalısınız.
Publicity Hakkı ile İlişkili Hukuki Sorunlar
Vtuber’ların yayınladığı videolar veya canlı yayınlar, daha çok izleyici çekmek için sıklıkla ünlülerin veya tanınmış kişilerin konularını ele alır.
Ünlüler veya tanınmış kişilerle olan ilişkilerde, publicity hakkı önemli bir konudur.
Publicity Hakkı Nedir?
Publicity hakkı, ünlülerin veya tanınmış kişilerin portrelerinin müşteri çekme gücüne, bu ünlülerin veya tanınmış kişilerin özel olarak kullanabileceği bir hak olarak tanımlanır.
Portre hakkı, kişilik haklarının bir parçasıdır, ancak publicity hakkı, kişilik haklarından ziyade portrelerin ticari değeri ile ilgili bir haktır ve bu yüzden portre hakkı ile publicity hakkı arasında bir fark vardır.
Publicity Hakkı ile İlişkili Hangi Hukuki Sorunlar Ortaya Çıkar?
Publicity hakkı söz konusu olduğunda, ünlülerin veya tanınmış kişilerin izni olmadan, videolarınızın veya canlı yayınlarınızın izlenme sayısını artırmak amacıyla ünlülerin veya tanınmış kişilerin isimlerini veya portrelerini kullanırsanız, haksız eylemlere dayalı tazminat talepleriyle karşılaşabilirsiniz.
Bu nedenle, ünlülerin veya tanınmış kişilerin isimlerini veya portrelerini kullanmadan önce, önceden izin almanız gerekmektedir.
Telif Hakları ile İlgili Hukuki Sorunlar
Vtuber’ların yayınladığı videolar veya canlı yayınlar sırasında, başkalarının telif hakkı olan eserlerinin kullanıldığı durumlar olabilir.
Başkalarının telif hakkı olan eserlerinin kullanılması durumunda, telif hakları sorun oluşturabilir.
Telif Hakkı Nedir
Telif hakkı, eser sahibinin eserini tek başına kullanma hakkıdır.
Telif hakkı olan eserler, aşağıdaki Japon Telif Hakkı Yasası’nın (Japanese Copyright Law) 2. maddesinin 1. fıkrasının 1. bendinde tanımlanmıştır.
(Tanım)
Madde 2 Bu yasada, aşağıdaki maddelerde belirtilen terimlerin anlamları, belirtilen maddelere göre belirlenir.
1. Eser: Edebiyat, bilim, sanat veya müzik alanına ait olan ve düşünce veya duyguları yaratıcı bir şekilde ifade eden bir şey.
Bir kişinin oluşturduğu her şeyin telif hakkı olan bir eser olmadığını, yukarıdaki gerekliliklerin karşılandığı durumlarda, bir eserin telif hakkı olduğu kabul edilir.
Telif Hakları ile İlgili Hangi Hukuki Sorunlar Ortaya Çıkabilir
Vtuber’ların yayınladığı videolar veya canlı yayınlar sırasında, doğası gereği, başkalarının telif hakları ile ilgili sorunlar ortaya çıkabilir.
Telif hakkı ihlali hakkında, örneğin, canlı yayın sırasında, istemeden, televizyonun sesi veya müzik gibi unsurların yayına karışması durumu olabilir.
Ayrıca, Vtuber’ların yayınladığı videolarla ilgili olarak da, kullanılan arka plan müziği veya görüntü/video gibi unsurlarla ilgili olarak telif hakkı ihlali sorunu ortaya çıkabilir.
Bu nedenle, telif hakkı ihlali olup olmadığı konusunda her zaman bilinçli olunmalı ve telif hakkı ihlali oluşmaması için gerekli önlemler alınmalıdır.
Onur Suçları ile İlgili Hukuki Sorunlar
Vtuber’ların yayınladığı videolar veya canlı yayınlar sırasında, başkaları hakkında yorumlar yapılabilir.
Başkaları hakkında yapılan yorumlar, onur suçları ile ilişkili hukuki sorunları gündeme getirebilir.
İnternetin gelişmesiyle birlikte, kullanıcılar anonim olarak rahatça yorum yapabilir hale gelmiş ve belirli kişilere yönelik iftira ve hakaretler toplumsal bir sorun haline gelmiştir.
Onur Suçları Nedir?
Onur suçları arasında, iftira suçu (Japon Ceza Kanunu’nun 230. maddesi, 1. fıkrası) ve hakaret suçu (Japon Ceza Kanunu’nun 231. maddesi) gibi suçlar bulunmaktadır.
Onur Suçları ile İlgili Hangi Hukuki Sorunlar Ortaya Çıkabilir?
Yayınlanan videoların veya canlı yayınların içeriğine bağlı olarak, iftira suçu (Japon Ceza Kanunu’nun 230. maddesi, 1. fıkrası) veya hakaret suçu (Japon Ceza Kanunu’nun 231. maddesi) oluşabilir.
Iftira suçu hakkında, Japon Ceza Kanunu’nun 230. maddesi, 1. fıkrası aşağıdaki şekilde hüküm getirir:
(Iftira)
Madde 230: Kamuya açık bir şekilde gerçekleri belirtip, bir kişinin onurunu zedeleyen kişi, gerçeğin var olup olmadığına bakılmaksızın, üç yıla kadar hapis veya para cezası ile cezalandırılır.
Ayrıca, hakaret suçu hakkında, Japon Ceza Kanunu’nun 231. maddesi aşağıdaki şekilde hüküm getirir:
(Hakaret)
Madde 231: Gerçekleri belirtmeksizin, kamuya açık bir şekilde bir kişiyi aşağılayan kişi, hapis veya para cezası ile cezalandırılır.
Iftira suçu ve hakaret suçu arasındaki büyük fark, gerçeklerin belirtilip belirtilmediği noktasıdır.
İnternet üzerinden yapılan iftira ve hakaretler toplumsal bir sorun haline geldiği için, hakaret suçunun daha ağır cezalandırılması olasılığı vardır ve bu konuda daha fazla dikkatli olunması gerekmektedir.
Para Transferi ile İlgili Yasaların İlişkisi Üzerine Ortaya Çıkan Hukuki Sorunlar
Canlı yayın yapan yayıncılarla olan ilişki değil, canlı yayın hizmeti sağlayıcılarıyla olan ilişki söz konusu olduğunda, para transferi ile ilgili yasalar (bundan sonra “Para Transferi Yasası” olarak anılacaktır.) ile olan ilişki sorun oluşturur.
Para Transferi Yasası Nedir?
Para Transferi Yasası, para transferi hizmetlerinin uygun bir şekilde yürütülmesini sağlamak ve kullanıcıları korumak amacıyla para transferi ile ilgili düzenlemeleri belirleyen, hizmet sunumunu teşvik etmeyi ve para transferi sistemlerinin güvenliğini, verimliliğini ve kullanım kolaylığını artırmayı amaçlayan bir yasadır.
Para Transferi Yasası ile İlişkili Olarak Hangi Hukuki Sorunlar Ortaya Çıkar?
Canlı yayınların karakteristik gelir sistemi olarak, bahşiş sistemi bulunmaktadır.
Bahşiş sistemi, canlı yayın izleyicilerinin, canlı yayın hizmeti sağlayıcısından dijital öğeler satın alıp bunları yayıncılara hediye etme mekanizmasıdır.
Bahşiş sistemi ve Para Transferi Yasası arasındaki ilişki hakkında, aşağıdaki makalede detaylı bir açıklama yapılmıştır, lütfen aşağıdaki makaleyi de inceleyiniz.
Özet
Yukarıda, Vtuber ve canlı yayınlar hakkında çok fazla hukuki bilgisi olmayan kişilere yönelik olarak, Vtuber ve canlı yayınlarla ilgili yasalar ve düzenlemeler hakkında açıklamalar yaptık.
Vtuber ve canlı yayınlar hakkında, gelecekte hayatımıza daha da fazla nüfuz edeceği düşünülmektedir. Bu nedenle, en azından hangi tür hukuki sorunların ortaya çıkabileceği konusunda bir anlayışa sahip olmanız gerektiği düşünülmektedir.
Vtuber ve canlı yayınlarla ilgili hukuki sorunlar konusunda, uzmanlık bilgisi gerektiren bir alan olduğu için, herhangi bir sorunuz varsa, bir avukata danışmanızı öneririz.
Büromuz Tarafından Alınan Önlemler
Monolith Hukuk Bürosu, özellikle internet ve hukuk olmak üzere IT alanında yüksek uzmanlığa sahip bir hukuk firmasıdır. Son yıllarda, internet üzerinde popüler olan YouTuber ve VTuber’ların danışmanlık işlerini sıklıkla üstlenmekteyiz. YouTuber ve VTuber ile ilgili sözleşmelerin hazırlanması ve kontrolü, videoların içerisindeki portre hakları ve gizlilik sorunları gibi konularda hukuki kontrolün gerekliliği artmaktadır. Büromuzda, bu konularda uzman avukatlarımız önlemleri almaktadır.
Aşağıdaki makalede detayları belirttik, lütfen referans alınız.
Category: Internet
