Avukatların, NFT'lere Hangi Tür Yasal Düzenlemelerin Uygulandığını Açıklaması.

Dijital sanat, blok zinciri oyunlarındaki öğeler, ticaret kartları gibi alanlarda, ‘tekil’ değer yaratabilen NFT (Non-Fungible Token – Değiştirilemez Token) kullanılmaktadır. Oyunlar dışında, gayrimenkul gibi gerçek varlıkların sahipliğini kanıtlama, gerçek dünyada belirli bir hizmet alabilme hakkını temsil etme gibi durumlar için de NFT’lerin kullanımı yaygınlaşmaktadır.

NFT’ler, nasıl yayınlandıkları, ‘ödeme aracı olarak kullanılıp kullanılamayacakları’, diğer tokenlerle değiştirilebilirlikleri ve neyi temsil ettikleri gibi faktörlere bağlı olarak karmaşık yasal düzenlemelere tabi olabilirler. Yani, aynı NFT bile, bu tür özel durumlara bağlı olarak, karşılaşılan yasal ve düzenleyici sorunlar farklılık gösterebilir.

Burada, NFT’nin özellikleri ve karşılaşılan yasal sorunlar hakkında açıklama yapacağız.

NFT (Non-Fungible Token) Özellikleri

NFT, “Non-Fungible Token”ın kısaltmasıdır ve genellikle Ethereum blockchain üzerinde oluşturulan, değiştirilemez (Non-Fungible) tokenleri ifade eder.

Örneğin, “kripto para” terimi vardır, ancak “para”, değiştirilebilir bir şeydir. Gerçek para, örneğin banknotlarda, belirli bir numara yazılıdır, ancak biz, “bir 10,000 yen banknotu” ile “başka bir 10,000 yen banknotu” arasında ayrım yapmayız. Örneğin, A kişisi B kişisine 10,000 yenlik bir banknotla 10,000 yen ödünç verirse, B kişisi yemek yiyip bu 10,000 yen banknotunu kullanır ve ertesi gün B kişisi başka bir 10.000 yen banknotuyla A kişisine 10,000 yen geri öderse, bu durum sadece “A kişisi B kişisinden 10,000 yen ödünç alıp, 10,000 yen geri ödedi” şeklinde ifade edilir. İlk ödünç alınan 10,000 yen banknotu ve daha sonra geri ödenen 10,000 yen banknotu, eşdeğer değere sahip, değiştirilebilir şeylerdir.

“Değiştirilemez” terimi, örneğin, bir resmin (orijinali) veya seri numaralı (diğerlerinden farklı olan) sınırlı sayıda ürünler gibi şeyleri ifade eder.

Blockchain kullanılarak oluşturulan, “değiştirilemez” ve benzersiz tokenler, NFT’dir. Her bir token, diğerlerinden farklı özgün bir şeydir ve diğerlerinden ayrılabilme özelliği vardır, bu da dijital verilerin “temsil” edilmesi için uygun olduğu anlamına gelir. Örneğin, normal bir illüstrasyon veya diğer dijital veriler, orijinali ve kopyası arasında ayrım yapılamaz ve kolayca çoğaltılabilir, ancak NFT ile, orijinali diğer kopyalardan ayırt etme ve orijinal dijital sanat eserine (tokeni temsil eden) nadirlik kazandırma olanağı vardır.

Değiştirilemez olsa bile,

• Merkezi olmayan bir blockchain tarafından yönetiliyor olması
• Serbest transfer ve ticaretin mümkün olması

gibi özellikler, genel blockchain teorisi ile aynıdır. NFT, bu özellikler sayesinde, blockchain oyunları, dijital sanat, gayrimenkul, üyelik hakları vb. alanlarda kullanılması beklenmektedir.

Peki, bu tür NFT’ler hukuki olarak nasıl ele alınır ve hangi düzenlemelere tabi olur? Bu, ilgili NFT’nin tasarımına bağlı büyük bir konu ve karmaşıktır, ancak ilgili yasalar ve NFT’nin ilişkisi hakkında açıklama yapacağız.

NFT, kripto varlık kapsamına giriyor mu?

Hukuki Açıdan “Kripto Varlık” Tanımı

Hukuki açıdan kripto varlık, genellikle “1. tip kripto varlık” ve “2. tip kripto varlık” olmak üzere iki türdür. Bunlardan birine uyanlar, hukuki açıdan kripto varlık olarak kabul edilir.

Öncelikle, 1. tip kripto varlık;

1. Mal alımı veya hizmet sağlama karşılığında, belirsiz kişilere karşı kullanılabilir olması,
2. Belirsiz kişilere karşı alınıp satılabilen mülkiyet değeri olması,
3. Elektronik bilgi işlem organizasyonu kullanılarak transfer edilebilir olması

gibi üç koşulu tümüyle karşılayan bir varlıktır. Tipik bir örnek Bitcoin’dir;

1. Bitcoin, alışverişlerde ödeme aracı olarak, çeşitli mağazalarda (= belirsiz kişilere karşı) kullanılabilir,
2. Borsalarda, dünya genelindeki diğer kullanıcılara karşı (= belirsiz kişilere karşı) Bitcoin alınıp satılabilir,
3. Blockchain teknolojisi ile transfer edilebilir.

bu nedenle, Bitcoin 1. tip kripto varlık kapsamına girer.

Ayrıca, yukarıdaki üç koşuldan herhangi birini karşılamayan tokenlar bile, bu tür 1. tip kripto varlıklarla değiştirilebilir olanlar, “2. tip kripto varlık” kapsamına girer.

Eğer NFT bir “kripto varlık” olarak kabul edilirse, bu varlığı cüzdanında saklayan şirketler ve işlem platformu sağlayan şirketler, kripto varlık değişim işlemlerinin kaydını tutmak zorunda olacak ve çeşitli düzenlemelere tabi olacaklardır. Bu konu hakkında aşağıdaki makalede daha ayrıntılı bilgi verilmiştir.

https://monolith.law/corporate/cryptocurrency-custody [ja]

Finansal Hizmetler Ajansı’nın (FSA) Reiwa 1 (2019) Tarihli 3 Eylül Kamu Yorumlarına İlişkin Görüşü

NFT’ler, kendileri bir ödeme aracı olarak kullanılamıyorsa, 1. tip kripto varlıklara dahil değildir. Ayrıca, 2. tip kripto varlıklarla olan ilişkisi hakkında da, Finansal Hizmetler Ajansı, Reiwa 1 (2019) tarihli 3 Eylül’deki “İşletme Kılavuzu (Üçüncü Cilt: Finansal Şirketlerle İlgili) Kısmi Değişiklik (Taslak) Hakkında Kamu Yorumları Sonuçları” başlıklı belgenin Ek 1 “Kamu Yorumları Özeti ve FSA’nın Bu Konudaki Görüşleri”nde, ödeme aracı gibi ekonomik işlevlere sahip olmayan NFT’lerin 2. tip kripto varlıklara da dahil olmadığını belirtmiştir.

Finansal Hizmetler Ajansı, bu yorumda

Doğrudan bir mal veya hizmet satın almak için kullanılamayan veya yasal para birimi ile değiştirilemeyen bir varlık, ancak 1. tip bir kripto para birimi ile karşılıklı olarak değiştirilebilen ve 1. tip kripto para birimi aracılığıyla bir ödeme aracı gibi ekonomik işlevlere sahip olan bir varlık, bir ödeme aracı gibi düzenlemeye ihtiyaç duyduğu için, 2. tip kripto para birimi olarak düşünülmüştür. Bu nedenle, örneğin, bir blok zincirinde kaydedilmiş ticaret kartları veya oyun içi öğeler, 1. tip kripto para birimi ile karşılıklı olarak değiştirilebilen durumlarda bile, temelde 1. tip kripto para birimi gibi bir ödeme aracı gibi ekonomik işlevlere sahip olmadığı düşünülmektedir, bu nedenle 2. tip kripto para birimi olarak kabul edilmezler.

PDF：Yorumların Özeti ve FSA’nın Bu Konudaki Görüşleri [ja]

ifade edilmiştir, bu da özetle,

1. “Kripto varlıklar” üzerindeki düzenlemeler, bir ödeme aracı gibi ekonomik işlevlere sahip olan tokenler için, bu özelliklerinden dolayı düzenlemeye ihtiyaç duyulduğu için oluşturulmuştur.
2. Kendisi bir ödeme aracı gibi ekonomik işlevlere sahip olmayan bir token bile, bu tür işlevlere sahip bir token aracılığıyla ekonomik işlevlere sahip olursa, 1. ile aynı düzeyde düzenlemeye ihtiyaç duyar.
3. 2. tip işlevlere sahip tokenleri “2. tip kripto varlık” olarak tanımlayıp düzenlemek, “2. tip kripto varlık” hakkındaki yasal düzenlemelerin amacıdır.
4. Dolayısıyla, “blok zincirinde kaydedilmiş ticaret kartları veya oyun içi öğeler” gibi varlıklar, ekonomik işlevlere sahip olmadıkları sürece, “2. tip kripto varlık” olarak kabul edilmezler.

gibi bir mantığa sahip olduğunu söyleyebiliriz.

NFT ve Hukuki “Kripto Varlık” İlişkisi

Yine de, belirli bir NFT’nin “ödeme aracı gibi ekonomik işlevlere” sahip olup olmadığı, söz konusu NFT’nin temsil ettiği şeyin doğası ve yayınlayan işletmenin iş modeli gibi belirli durumlara bağlıdır.

Örneğin, belirli bir blockchain oyunu A’da yer alan nadir bir öğenin NFT’si hakkında,

• Başka bir blockchain oyunu B’de para birimi olarak kullanılabilir
• Başka bir pazar yeri C’de para birimi olarak kullanılabilir

gibi durumlar olabilir.

Ve eğer bu öğenin NFT’sini yayınlayan ve oyun A’yı yöneten şirket, B veya C’nin sağlanmasına dahil ise, A’nın bu NFT’yi bir kripto varlık olarak yönetmesi gerekecektir.

Not: Eğer öğenin NFT’sini yayınlayan oyun işletmecisi olan şirket ile B veya C’yi yöneten üçüncü taraf arasında bir ilişki yoksa, A’nın bu NFT’yi bir kripto varlık olarak yönetmesi gerekmez. Ancak bu durumda, bu üçüncü taraf şirketin, söz konusu NFT’yi bir kripto varlık olarak yönetmesi gerekip gerekmediği sorunu ortaya çıkar.

NFT, Ön Ödemeli Ödeme Aracı Kapsamına Giriyor mu?

Para Transferi Yasası’na Göre “Ön Ödemeli Ödeme Aracı” Nedir?

Bazı NFT’ler, kripto para birimi olmasalar bile, ön ödemeli ödeme aracı kapsamına girebilir.

Ön ödemeli ödeme aracı;

1. Parasal değeri belirtilmiş ve kaydedilmiş,
2. Karşılığında çıkarılan,
3. Mal alımı veya hizmet sağlama karşılığında kullanılabilen bir araçtır.

Genellikle, para iadesi yapılması yasaklanmıştır. Tipik bir örnek, mağaza hediye çekleridir.

Kripto para birimleri ile ortak ve farklı yönleri hakkında, NFT ile olan ilişkisi açısından, her ikisi de mal alımı veya hizmet sağlama karşılığında kullanılan araçlardır ancak,

• Kripto Para Birimi: Belirsiz kişilere karşı kullanılabilir
• Ön Ödemeli Ödeme Aracı: Belirli kişilere karşı kullanılabilir

bu ayrım önemlidir.

NFT ve “Ön Ödemeli Ödeme Aracı” İlişkisi

NFT’ler, genellikle yerine geçmezler ve mal alımı veya hizmet sağlama karşılığında kullanılamazlar, dolayısıyla ön ödemeli ödeme aracı kapsamına girmezler.

Ancak, örneğin bir blockchain oyununun NFT öğeleri, diğer blockchain oyunları veya dış pazar yerlerinde, belirli NFT’nin, başka bir öğe gibi malların alımı karşılığında kullanılabilir olması durumu da söz konusu olabilir. Bu durumda, kripto para birimleri hakkında konuştuğumuzda olduğu gibi, bu diğer oyunları veya dış pazar yerlerini işleten üçüncü taraf şirketlerin, bu NFT’yi bir ön ödemeli ödeme aracı olarak yönetip yönetmeyeceği sorunu ortaya çıkar.

NFT İşlemleri Döviz İşlemlerine Dahil Midir?

Bankacılık Yasası’na Göre “Döviz İşlemleri” Nedir?

Döviz işlemleri, bu işi yapanların bankacılık işine dahil olduğu ve Başbakan tarafından kayıt alması gerektiği, kullanıcı varlıklarının korunması yükümlülüğü gibi ağır yasal düzenlemelere tabi olan bir düzenlemeyi ifade eder. Bu tanım, Bankacılık Yasası, Fon Ödeme Yasası ve diğer yasal düzenlemelerde açıkça belirtilmemiştir, ancak

“Döviz işlemlerini gerçekleştirmek”, müşteriden, farklı yerler arasında nakit taşımadan fonları hareket ettirmek için bir mekanizmayı kullanarak fonları hareket ettirme talebini kabul etmek veya bu talebi kabul edip yerine getirmek anlamına gelir.

Yüksek Mahkeme Kararı, 12 Mart 2001 (Heisei 13)

gibi bir Yüksek Mahkeme kararı bulunmakta ve bu tanım hala referans alınmaktadır.

Bu “Döviz İşlemi (token olarak kullanılan araç)” ve “Ön Ödemeli Ödeme Aracı” arasındaki benzerlikler ve farklılıklar, NFT ile ilişkisi açısından, her ikisi de mal satın almak veya hizmet sağlamak için kullanılan araçlar olmasına rağmen,

• Ön Ödemeli Ödeme Aracı: Geri ödeme yasaktır
• Döviz İşlemi (token olarak kullanılan araç): Geri ödeme mümkündür (aslında geri ödeme yapılması beklenir)

gibi bir ayrım önemlidir.

NFT İşlemleri ve “Döviz İşlemleri” Arasındaki İlişki

NFT işlemleri durumunda, tokenlerin serbestçe devredilebilir olması ve ayrıca serbestçe para iadesi yapılabilmesi durumunda, bu tokenleri kullanarak, farklı yerler arasında, belirli tokeni aracı olarak kullanarak nakit taşımadan fonları hareket ettirebilirsiniz.

Genellikle, dijital sanatı temsil eden NFT’lerin fiyatı sabit olmadığından, yukarıdaki gibi bir mekanizma oluşturmak zordur, ancak tasarıma bağlı olarak yukarıdaki tanımı karşılayabilir, bu nedenle belirli durumları göz önünde bulundurarak bir inceleme yapmak gereklidir.

Ücretsiz Verilen NFT’ler ve “Puan” İlişkisi

Ücretsiz verilen NFT’lerin, sözde “puan” olarak işlem görebilir mi, bunun üzerinde durulacaktır.

Ürün satın alırken vb. ücretsiz olarak verilen “puanlar”, bir sonraki alışverişte vb. ödemenin bir kısmı olarak kullanılabilecek olsa bile, ön ödemeli ödeme aracı olarak kabul edilmezler. Bunun nedeni, ön ödemeli ödeme aracının “karşılığını alarak verilmesi” gerekliliğini karşılamamasıdır. Ve bu tür “puanlar” için özel bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Tipik bir örnek, elektronik eşya perakendecilerinin puanlarıdır.

Ancak, bu “ücretsiz” kavramı, ödenmiş bir ön ödemeli ödeme aracı olan token vb. ile puanın verilmesi durumunda, başlangıçtaki ön ödemeli ödeme aracı ödenmiş olduğu için, değişim sonrası token da ödenmiştir ve ön ödemeli ödeme aracı olarak düzenlenir.

NFT’ler için de, diğer ürünlerin satın alınması sırasında “ekstra” olarak ücretsiz verilenler için, bu tür “puan” olarak işlem görebilecek durumlar olabilir.

Ancak, bu şekilde verilen token’ler, pazar yerinde vb. Bitcoin vb. 1. tip kripto varlıklarla karşılıklı olarak değiştirilebilir durumda ise, ücretsiz verilen token’ler bile 2. tip kripto varlık olarak kabul edilebilir.

Ayrıca, blockchain oyunları içinde vb., belirli koşulları karşılayan kullanıcılara “hediye” şeklinde ücretsiz token verilmesi durumunda, “ödül” düzenlemelerini yapan Japon “Ödül Gösterim Yasası” ile ilişkisi sorun olabilecek durumlar da olabilir.

NFT, Elektronik Kayıt Transfer Haklarına Dahil Midir?

NFT’ler, dijital sanat veya blockchain oyun içi öğelerin sembolü olarak kullanılan durumlarla farklı olarak, belirli bir hak, özellikle işletme gelirinin dağıtımını almak hakkı olarak ele alındığında, finansal ürünler ticaret kanunu kapsamındaki değerli menkul kıymetler, yani elektronik kayıt transfer haklarının geçerliliği sorun olmaktadır.

Elektronik kayıt transfer hakları, sahiplerine işletme gelirinin dağıtılmasının sağlandığı tasarımlar arasında, “elektronik bilgi işlem organizasyonu kullanılarak transfer edilebilen mülkiyet değerini gösteren” şeylerdir. Bununla birlikte, hisse senetleri veya tahvil senetleri gibi geleneksel değerli menkul kıymetlerin hakları sembolize edilen şeyler, elektronik kayıt transfer hakları değil, token gösterimli değerli menkul kıymetler olarak adlandırılır ve aynı şekilde finansal ürünler ticaret kanunu kapsamında düzenlemeye tabi olurlar.

Elektronik kayıt transfer haklarına (token gösterimli değerli menkul kıymetler) dahil olan durumlarda, satışını veya toplamasını yapmak için, finansal ürünler ticaret işi kaydı, ifşa yükümlülüğü vb. gibi nispeten ağır yasal düzenlemelere tabi olmanız gerekmektedir.

Bu tür NFT’ler, dijital sanat veya blockchain oyun öğeleri gibi bağlamlarda çok fazla tasarlanmamıştır, ancak örneğin, bir blockchain oyun öğesine ilişkin olarak, belirli bir NFT’ye sahip olduğunuzda, başka bir tokenın sahip teşvik olarak verildiği bir tasarım yapılırsa, başlangıçtaki NFT’nin değerli menkul kıymetlere dahil olup olmadığını incelemek gerekmektedir.

Not olarak, mantıken, “değerli menkul kıymetlere (elektronik kayıt transfer hakları) dahil olmayan durumlarda, kripto varlıkların geçerliliği sorun olur” şeklinde bir sıralama vardır.

Dolayısıyla, elektronik kayıt transfer haklarına dahil olan NFT’ler, (kripto varlıkların tanımına dahil olup olmadığına bakılmaksızın) elektronik kayıt transfer haklarıdır.

Özet: NFT İşletmeleri ve Yasal Düzenlemeler

Yukarıda belirtildiği gibi, NFT’ler;

• Ödeme aracı olarak kullanılabilir mi?
• Para iadesi yapılabilir mi?
• Ücretli olarak mı yayınlanıyor?
• Sahip olunduğunda işletme gelirinin dağıtımını alabilir mi?

gibi çeşitli unsurlara bağlı olarak, baştan itibaren sorun oluşturan yasaların kendisi değişir. NFT’leri yasal olarak kullanmak için, ilgili işletmenin planını doğru bir şekilde anlamak, yasal konuları doğru bir şekilde analiz etmek ve bireysel konular hakkında tartışmalar yapmak gereklidir. Blockchain teknolojisi ve bu teknolojiye dayalı işletmeler ile yasaları anlayan bir avukata danışmanlık yapmanız gerekebilir.

Büromuzun Sunduğu Çözümler

Monolith Hukuk Bürosu, 2017 yılında (Gregorian takvimine göre) kurulduğu andan itibaren kripto varlık ve blockchain hukuku üzerine çalışan bir hukuk bürosudur. Örneğin, yurtdışındaki beyaz kağıtları okuyup anladığımız ve bu planların Japonya’da uygulanması durumunda yasallığını araştırdığımız ve yasal olarak uygulanabilmesi için iyileştirme önerileri sunduğumuz durumlar olmuştur. Bu planlar kapsamında kullanılan beyaz kağıtların ve sözleşmelerin oluşturulması da hizmetlerimiz arasındadır. Bu tür işlerde, IT, İngilizce, iş, finansal yasalar gibi konularda bilgi ve deneyim gereklidir. Kripto varlık ve blockchain ile ilgili işlerin tamamını, avukatlar ve IT danışmanları işbirliği ile desteklemekteyiz. Aşağıdaki makalede detayları belirttik, lütfen göz atınız.