Wyjaśnienie "Specjalnych Usług dla Kwalifikowanych Instytucjonalnych Inwestorów" w japońskim prawie dotyczącym obrotu instrumentami finansowymi.

Japońska ustawa o instrumentach finansowych i giełdzie nakłada na podmioty prowadzące działalność w zakresie obrotu instrumentami finansowymi obowiązek “rejestracji” u Premiera Japonii jako zasadę ogólną. Ma to na celu ochronę inwestorów oraz zapewnienie uczciwości i przejrzystości rynku. Jednakże, ten rygorystyczny system rejestracji stanowił barierę wejścia na rynek, zwłaszcza dla określonych działalności finansowych skierowanych do profesjonalnych inwestorów, takich jak tworzenie i zarządzanie funduszami, ze względu na znaczne obciążenia czasowe i finansowe.

W odpowiedzi na te wyzwania, na mocy artykułu 63 japońskiej ustawy o instrumentach finansowych i giełdzie, wprowadzono “Specjalne działania dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów” . Ten system umożliwia prowadzenie określonych działalności funduszowych jedynie na podstawie “zgłoszenia” do właściwego urzędu finansowego, bez konieczności rejestracji jako podmiot działający w zakresie obrotu instrumentami finansowymi . Dzięki temu znacznie skrócono czas od utworzenia funduszu do rozpoczęcia jego działalności, co ma przyczynić się do ożywienia rynku .

Ten system stanowi wyraźny wyjątek od zasady “rejestracji” dla działalności w zakresie obrotu instrumentami finansowymi, wprowadzając system “zgłoszeń”. Takie podejście ma na celu złagodzenie rygorystyczności regulacji i promowanie wejścia na rynek, kierując się do profesjonalnych inwestorów, dla których potrzeba ochrony inwestorów jest stosunkowo niska. Ustawodawca zakłada, że w przypadku inwestorów o odpowiedniej wiedzy, doświadczeniu i sytuacji finansowej, państwo nie musi zapewniać nadmiernej ochrony. W rezultacie oczekuje się, że koszty regulacyjne zostaną obniżone, a kapitał będzie dostarczany na rynek bardziej efektywnie. Taka elastyczność regulacji może służyć jako model dla innych sektorów finansowych oraz przy projektowaniu regulacji dla przyszłych nowych produktów finansowych, umożliwiając tworzenie systemów regulacyjnych dostosowanych do cech docelowych klientów.

Główne cechy specjalnego rodzaju działalności

Najbardziej wyróżniającą cechą działalności w ramach specjalnego rodzaju działalności dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów w Japonii jest to, że zamiast wymaganego w normalnej działalności związanej z instrumentami finansowymi “rejestrowania”, można rozpocząć działalność poprzez “zgłoszenie” . Uproszczenie tej procedury przynosi znaczną korzyść, ponieważ pozwala przedsiębiorcom w stosunkowo krótkim czasie tworzyć fundusze i rozpoczynać ich zarządzanie .

Aby skorzystać z tego systemu, inwestorzy, z którymi można prowadzić działalność, są ściśle ograniczeni. Konkretnie, wymaga się, aby działalność była prowadzona wyłącznie z “kwalifikowanymi instytucjonalnymi inwestorami” oraz “inwestorami objętymi specjalnym rodzajem działalności” . Ponadto, zakres specjalnego rodzaju działalności jest ograniczony do “prywatnego umieszczania” i “zarządzania własnego” w ramach schematów inwestycyjnych grupowych, a zasadniczo nie obejmuje ogólnego “pozyskiwania” (publicznego) . Ograniczenie zakresu działalności jest ważnym ograniczeniem nałożonym w zamian za mniejsze regulacje.

Ponadto, zgłaszający w ramach specjalnego rodzaju działalności są zobowiązani do ciągłego wypełniania obowiązków po dokonaniu zgłoszenia. Obejmuje to składanie rocznych raportów z działalności oraz udostępnianie dokumentów wyjaśniających do publicznego wglądu . Oznacza to, że mimo iż działalność opiera się na systemie zgłoszeń, nadal podlega pewnemu nadzorowi ze strony władz.

Charakter prawny oparty na “zgłoszeniu” zamiast “rejestrowania” oznacza różnicę w głębokości przeglądu administracyjnego. Rejestracja wymaga merytorycznej oceny i jest czasochłonna oraz wymaga spełnienia rygorystycznych wymogów, podczas gdy zgłoszenie opiera się głównie na kontroli formalnej, co pozwala na szybkie przeprowadzenie procedury . Ta różnica stanowi szczególnie dużą korzyść pod względem czasu i kosztów dla podmiotów takich jak fundusze venture capital (VC) czy private equity (PE), które wymagają szybkiego pozyskiwania funduszy i realizacji inwestycji. Umożliwienie szybkiego wejścia na rynek zapobiega utracie możliwości inwestycyjnych i może przyczynić się do promowania obiegu kapitału w całej gospodarce. Ponadto, dzięki temu systemowi można ograniczyć wysokie koszty specjalistów i budowy wewnętrznych systemów zarządzania, co obniża barierę wejścia dla małych funduszy i nowych uczestników rynku. Oczekuje się, że system ten przyczyni się do zwiększenia liczby różnorodnych graczy na japońskim rynku finansowym i przyspieszy dostarczanie ryzykownego kapitału, zwłaszcza dla nowych branż.

Definicja i zakres działalności specjalnej dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów w Japonii

Działania w zakresie obrotu instrumentami finansowymi (autorekrutacja i zarządzanie własne) w Japonii

Działania w zakresie obrotu instrumentami finansowymi, które mogą być przeprowadzane jako wyjątkowe usługi dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów, dotyczą głównie “udziałów w schematach inwestycyjnych zbiorowych” związanych z “autorekrutacją i prywatnym pozyskiwaniem” oraz “zarządzaniem własnym” .

“Udziały w schematach inwestycyjnych zbiorowych” odnoszą się do praw związanych z mechanizmem, który polega na pozyskiwaniu kapitału od inwestorów, wykorzystywaniu tego kapitału do prowadzenia działalności gospodarczej lub inwestycji i dystrybucji zysków wśród inwestorów . Są one uznawane za “przypisywane papiery wartościowe” (papiery wartościowe drugiego rodzaju) w ramach japońskiej ustawy o obrocie instrumentami finansowymi i stanowią część instrumentów finansowych, którymi zajmują się przedsiębiorcy drugiego rodzaju działający na rynku finansowym .

“Prywatne pozyskiwanie” oznacza działanie, w którym przedsiębiorca samodzielnie umożliwia nabycie udziałów w schematach inwestycyjnych zbiorowych określonej, ograniczonej liczbie podmiotów, a “zarządzanie własne” odnosi się do samodzielnego zarządzania kapitałem pozyskanym od inwestorów . Szczególnie w przypadku “zarządzania własnego”, gdy ponad 50% pozyskanego kapitału jest inwestowane w papiery wartościowe lub prawa związane z transakcjami pochodnymi, działanie to kwalifikuje się jako przedmiot wyjątkowych usług .

Te wyjątkowe usługi umożliwiają przeprowadzenie całego procesu, od tworzenia funduszu po jego zarządzanie, jednak ich zakres jest ograniczony wyłącznie do “udziałów w schematach inwestycyjnych zbiorowych”. Na przykład, “kupno-sprzedaż praw do korzyści z trustów”, które wchodzą w zakres działalności przedsiębiorców drugiego rodzaju działających na rynku finansowym, zasadniczo nie są objęte tymi wyjątkowymi usługami . Ograniczenie zakresu działalności wskazuje, że te wyjątkowe usługi są specjalizowane w konkretnym formacie inwestycji zbiorowych, jakim jest “fundusz”. Dodatkowo, warunek “głównie inwestowanie w papiery wartościowe itp.” służy wyraźnemu określeniu granicy między regulowanymi działaniami inwestycyjnymi . Prawa do korzyści z trustów nieruchomościowych są wyraźnie określone jako niebędące “funduszami nieruchomościowymi”, co sugeruje wyższą poprzeczkę dla tworzenia funduszy nieruchomościowych . Ograniczenie zakresu działalności ma na celu zmniejszenie obciążenia nadzorczego organów regulacyjnych i promowanie pozyskiwania kapitału w określonych dziedzinach (szczególnie w inwestycjach venture capital). Ponadto, w dziedzinach takich jak usługi związane z nieruchomościami, które wymagają koordynacji z innymi regulacjami prawnymi (np. prawo o działalności deweloperskiej), utrzymanie bardziej rygorystycznego systemu rejestracji może pomóc uniknąć złożonych nakładających się regulacji. To ograniczone ustawienie zakresu pokazuje, że japońska regulacja finansowa stara się odpowiadać na konkretne potrzeby rynkowe, jednocześnie zachowując spójność ogólnego systemu regulacyjnego.

Zakres i ograniczenia działalności specjalnej

Jeśli działalność funduszu wykracza poza zakres działalności specjalnej dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów, na przykład w przypadku “pozyskiwania” funduszy od nieokreślonej liczby inwestorów, wymagana jest rejestracja jako drugiego rodzaju działalności w zakresie instrumentów finansowych, a w przypadku zarządzania inwestycjami głównie w wartościowe papiery lub transakcje na instrumentach pochodnych – rejestracja działalności zarządzania inwestycjami. Przekroczenie granic regulacji skutkuje pojawieniem się bardziej rygorystycznych obowiązków rejestracyjnych.

Ponadto, na tę specjalną działalność stosuje się “regulacje dwupoziomowe” (regulacje funduszy funduszy). Gdy schemat inwestycji zbiorowej otrzymuje wkłady od innego schematu inwestycji zbiorowej, w zależności od warstwy inwestorów, może nie spełniać wymogów działalności specjalnej. Konkretnie, wkłady od funduszy, w których uczestnikami nie są kwalifikowani instytucjonalni inwestorzy, takich jak osoby nabywające zabezpieczone papiery wartościowe wyemitowane przez specjalne spółki celowe (SPC) lub stające się anonimowymi wspólnikami w umowie spółki cichej, zasadniczo nie spełniają wymogów działalności specjalnej. Jest to środek zapobiegający wykorzystywaniu działalności specjalnej jako luki, umożliwiającej faktyczne pozyskiwanie środków od ogółu inwestorów. Regulacja ta może być interpretowana jako przejaw “realizmu prawnego”, który dąży do eliminacji schematów, które formalnie mogą spełniać wymogi działalności specjalnej, ale w rzeczywistości wymagają zwiększonej ochrony inwestorów detalicznych.

Jednakże, w przypadku określonych umów spółki, takich jak spółka inwestycyjna z ograniczoną odpowiedzialnością (LPS) czy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (LLP), istnieją wyjątki pozwalające na dwupoziomową strukturę, jeśli spełnione są pewne warunki, takie jak całkowita liczba niekwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów w funduszu górnym i dolnym nie przekraczająca 49 osób. Organy regulacyjne zwracają uwagę nie tylko na zewnętrzną formę prawną, ale także na ostatecznych dostawców kapitału i lokalizację ryzyka. Dzięki temu można oczekiwać, że zapobiegnie się nadużyciom specjalnej działalności i narażeniu chronionych inwestorów na nieuzasadnione ryzyko. Wskazuje to na konieczność, aby organizatorzy funduszy zwracali uwagę nie tylko na formę prawną, ale także na przepływ kapitału i ostateczną warstwę inwestorów, zapewniając rzetelne przestrzeganie regulacji merytorycznych.

Inwestorzy docelowi i ich wymagania w Japonii

Definicja i konkretne przykłady kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów w Japonii

Specjalne usługi dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów w Japonii są zasadniczo skierowane do “kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów” oraz “inwestorów objętych specjalnymi usługami”. “Kwalifikowany instytucjonalny inwestor” to pojęcie zdefiniowane w japońskiej Ustawie o Instrumentach Finansowych i Giełdach, odnoszące się do instytucjonalnych inwestorów posiadających specjalistyczną wiedzę, doświadczenie oraz finansowe podstawy w zakresie inwestycji.

Przykłady konkretnych kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów obejmują:

• Firmy prowadzące działalność w zakresie pierwszego rodzaju instrumentów finansowych (firmy brokerskie)
• Podmioty zarządzające inwestycjami
• Spółki inwestycyjne
• Banki, firmy ubezpieczeniowe, kasy oszczędnościowo-kredytowe
• Spółki inwestycyjne z ograniczoną odpowiedzialnością (LPS) o czystych aktywach wynoszących co najmniej 500 milionów jenów
• Osoby fizyczne lub prawne, które posiadają saldo papierów wartościowych wynoszące co najmniej 1 miliard jenów i które po upływie roku od otwarcia rachunku papierów wartościowych złożyły stosowne zgłoszenie do Komisji Nadzoru Finansowego w Japonii.

Kwalifikowani instytucjonalni inwestorzy są uważani za zdolnych do samodzielnej oceny ryzyka związanego z transakcjami instrumentami finansowymi i podejmowania decyzji inwestycyjnych na własną odpowiedzialność, co wynika z ich specjalistycznych umiejętności. Dlatego też, w Japonii, państwo może zwolnić ich z obowiązku rejestracji oraz złagodzić niektóre wymogi dotyczące ujawniania informacji i regulacji działań. Uznawanie za “profesjonalistę” zmniejsza obciążenie nadzorcze organów regulacyjnych i zwiększa efektywność rynku. Gdyby definicja “profesjonalisty” była niejasna, ryzyko nadużyć w ramach specjalnych usług oraz braku ochrony inwestorów byłoby wyższe. Precyzyjne określenie “profesjonalisty” jest niezwykle ważne dla jasnego określenia odpowiedzialności za podejmowanie ryzyka na rynku finansowym oraz dla zapewnienia efektywności regulacji.

Zakres i metody weryfikacji inwestorów objętych specjalnymi przepisami (tzw. profesjonalnych inwestorów) w Japonii

Inwestorzy objęci specjalnymi przepisami, którzy nie są kwalifikowanymi instytucjonalnymi inwestorami, to osoby ograniczone do tych, które przewiduje się, że posiadają zdolność do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Do tej kategorii należą państwo, jednostki samorządu terytorialnego, spółki publiczne lub osoby fizyczne spełniające określone wymagania.

W przypadku inwestorów indywidualnych wymagania obejmują spełnienie jednego z poniższych warunków:

• Przewidywane posiadanie inwestycyjnych aktywów finansowych o wartości co najmniej 100 milionów jenów.
• Posiadanie otwartego rachunku maklerskiego przez co najmniej jeden rok.
• Osoba, która na podstawie sytuacji transakcyjnej i innych okoliczności można rozsądnie przewidzieć, że posiada zarówno netto wartość majątku, jak i inwestycyjne aktywa finansowe o wartości co najmniej 300 milionów jenów, oraz ma co najmniej roczne doświadczenie w transakcjach.

Metody weryfikacji tych wymagań, szczególnie w odniesieniu do wymagań majątkowych, wymagają rozsądnego osądu na podstawie sytuacji transakcyjnej i innych okoliczności. W praktyce zazwyczaj wymaga się przedstawienia dokumentów, takich jak raporty o saldzie transakcji z firm maklerskich.

Inwestorzy objęci specjalnymi przepisami są uważani za “półprofesjonalnych”, ponieważ posiadają pewną zdolność do podejmowania decyzji inwestycyjnych i majątek o określonej wielkości, choć nie są to kwalifikowani instytucjonalni inwestorzy. Weryfikacja ich kwalifikacji jest ważnym obowiązkiem zgłaszającego. Zaniedbanie tego obowiązku może prowadzić do sankcji administracyjnych, dlatego wymagane jest rygorystyczne podejście. Szczególnie w przypadku inwestorów indywidualnych, udowodnienie sytuacji majątkowej wiąże się z prywatnością, co może stanowić wysoką barierę psychologiczną. Ten obowiązek weryfikacji jest ważnym zabezpieczeniem, aby specjalne przepisy utrzymywały charakter funduszy skierowanych do ograniczonej liczby profesjonalistów. Rygorystyczna weryfikacja ogranicza korzystanie ze specjalnych przepisów wyłącznie do profesjonalistów i zapobiega niezarejestrowanemu zachęcaniu inwestorów detalicznych. Z drugiej strony, wskazuje się, że praktyczne bariery mogą również ograniczać wykorzystanie specjalnych przepisów. Zgłaszający musi nie tylko wywiązywać się z obowiązku informacyjnego wobec inwestorów, ale także rygorystycznie weryfikować ich kwalifikacje i budować system utrzymywania dokumentacji.

Uwagi dotyczące ograniczeń liczby inwestorów i regulacji dwupoziomowej struktury w Japonii

W ramach specjalnych usług dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów w Japonii istnieje surowe ograniczenie liczby inwestorów, którzy nie są kwalifikowanymi instytucjonalnymi inwestorami – nie może ich być więcej niż 49. Chociaż nie ma wyraźnego limitu dla liczby kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów, liczba uprawnionych uczestników całego schematu inwestycyjnego może być ograniczona do 499 osób, co jest zakresem prywatnych ofert. Oznacza to, że nawet jeśli zostanie utworzony nowy fundusz, nie można pozyskać więcej niż 49 nowych inwestorów, jeśli operator i przedsiębiorstwo docelowe są takie same.

Ponadto, zgodnie z wcześniej wspomnianą regulacją dwupoziomowej struktury (regulacja funduszy funduszy), jeśli fundusz otrzymuje inwestycje od innego funduszu, a inwestorzy funduszu niższego poziomu nie są kwalifikowanymi instytucjonalnymi inwestorami, może to wykluczyć zastosowanie specjalnych usług. Jest to środek zapobiegający schematom, w których wielu ogólnych inwestorów pośrednio inwestuje w fundusze, co zapobiega obejściu regulacji. Jednakże, w przypadku określonych umów spółdzielczych, takich jak spółki inwestycyjne z ograniczoną odpowiedzialnością (LPS) czy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (LLP), istnieją wyjątki, które pozwalają na dwupoziomową strukturę, jeśli spełnione są pewne warunki, takie jak całkowita liczba niekwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów w funduszu macierzystym i funduszu potomnym nie przekracza 49 osób.

Ograniczenie do 49 osób jest kluczowym wymogiem, aby specjalne usługi nie odbiegały od charakteru funduszy “dla niewielkiej liczby profesjonalistów”. Ograniczenie to ma na celu wyraźne rozróżnienie od działalności “pozyskiwania” środków od nieokreślonej liczby ogólnych inwestorów, gwarantując tym samym, że jest to istotnie “prywatna oferta”. Regulacja dwupoziomowej struktury ma na celu zapobieganie schematom, które omijają bezpośrednie ograniczenia liczby osób i pozyskują środki od ogólnych inwestorów (uniki regulacyjne). Ograniczenia liczby osób i regulacja dwupoziomowej struktury zapobiegają odchyleniu specjalnych usług od ich pierwotnego celu (ułatwienie funduszy dla profesjonalnych inwestorów) i przekraczaniu ochrony ogólnych inwestorów. Dzięki temu utrzymana jest wiarygodność systemu. Twórcy funduszy muszą zatem dokładnie sprawdzić kwalifikacje i ograniczenia liczby osób, sięgając aż do ostatecznej warstwy inwestorów, którzy są źródłem kapitału funduszu, co wskazuje na trudności związane z przestrzeganiem przepisów w skomplikowanych strukturach funduszy.

System zgłoszeniowy i procedury w Japonii

Wymagania i niezbędne dokumenty dla nowych zgłoszeń w Japonii

Podmioty zamierzające prowadzić działalność jako wykwalifikowani instytucjonalni inwestorzy specjalni w Japonii muszą zgłosić ten fakt Premierowi Japonii (z uprawnieniami delegowanymi do dyrektora biura finansowego odpowiedzialnego za główny zakład pracy lub biuro) przed rozpoczęciem działalności. Zgłoszenie to różni się od zwykłej “rejestracji” działalności związanej z instrumentami finansowymi, ponieważ jest stosunkowo prostą procedurą.

W zgłoszeniu należy podać takie informacje jak nazwa handlowa przedsiębiorstwa, kwota kapitału zakładowego (w przypadku spółek), imiona i nazwiska członków zarządu, imiona i nazwiska kluczowych pracowników oraz rodzaje działalności, które zamierzają prowadzić.

W przypadku nowego zgłoszenia wymagane jest przedłożenie następujących dokumentów:

• Zgłoszenie dotyczące działalności specjalnej dla wykwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów (formularz nr 20)
• Oświadczenie (różne formularze w zależności od tego, czy zgłaszający jest osobą prawną czy fizyczną)
• Życiorysy członków zarządu i kluczowych pracowników
• Skrócony odpis z rejestru mieszkańców (w przypadku osób prawnych – certyfikat z rejestru handlowego)
• Certyfikat urzędu publicznego potwierdzający brak przesłanek odmowy rejestracji
• Statut
• Certyfikat z rejestru handlowego
• Ostatni bilans oraz rachunek zysków i strat
• Dokumenty do przedłożenia w przypadku, gdy wszyscy wykwalifikowani instytucjonalni inwestorzy są spółkami komandytowymi o ograniczonej odpowiedzialności
• Dokument potwierdzający całkowitą kwotę wkładów od osób powiązanych i posiadających odpowiednią wiedzę i doświadczenie

Zgłoszenia zasadniczo dokonuje się za pomocą systemu elektronicznego składania wniosków i zgłoszeń dostarczanego przez Agencję Usług Finansowych, przy czym formularze są w formacie Excel, a załączniki w formacie PDF. W przypadku konieczności złożenia dokumentów w formie papierowej, należy przedłożyć jeden oryginał i jedną kopię do biura finansowego lub biura usług finansowych odpowiedzialnego za główny zakład pracy lub biuro.

W szczególności, w przypadku zagranicznych podmiotów gospodarczych (osób prawnych zagranicznych lub osób fizycznych zamieszkałych za granicą), które nie posiadają biura lub zakładu pracy w Japonii, miejscem składania zgłoszeń jest Sekcja Nadzoru Papierów Wartościowych nr 3 w Departamencie Zarządzania Finansami w Biurze Finansowym Kanto. Jest to ważny punkt, który sugeruje, że zgłoszenie tej specjalnej działalności jest możliwe nawet bez posiadania bazy w Japonii.

Ponadto, w momencie zgłoszenia wymagana jest opłata rejestracyjna w wysokości 150 000 jenów.

Zgłoszenie podlega zasadzie “kontroli formalnej” zgodnie z prawem o procedurze administracyjnej, co oznacza, że nie towarzyszy mu merytoryczna ocena. Jednakże, ze względu na liczbę wymaganych dokumentów, takich jak życiorysy członków zarządu i kluczowych pracowników, oświadczenia, potwierdzenie braku przesłanek odmowy rejestracji, w praktyce przeprowadzane są rygorystyczne kontrole. Szczególnie ważne jest zobowiązanie do potwierdzenia braku przesłanek odmowy rejestracji (na przykład brak biura w kraju, niewystarczający kapitał zakładowy, niewłaściwa struktura personalna). Wskazuje to na intencję zapewnienia pewnego poziomu kwalifikacji przedsiębiorcy, nawet w przypadku formalnego zgłoszenia. Luka między zasadą kontroli formalnej a rygorystyczną praktyką może być interpretowana jako poszukiwanie równowagi między zapewnieniem szybkiego postępowania a zapobieganiem wejściu na rynek niekwalifikowanych przedsiębiorców. Fałszywe zgłoszenia lub braki w dokumentach mogą prowadzić do sankcji administracyjnych lub kar, co sugeruje, że przedsiębiorcy składający zgłoszenia muszą nie tylko zgromadzić odpowiednie dokumenty, ale także dokładnie zweryfikować ich treść i spełnienie wymagań. Dlatego wsparcie specjalistów jest często niezbędne.

Ciągłe obowiązki: składanie raportów działalności i udostępnianie publiczne w Japonii

Podmioty, które złożyły powiadomienie o wykonywaniu działalności jako wykwalifikowani instytucjonalni inwestorzy w Japonii, zobowiązane są do ciągłego wypełniania obowiązków. Jednym z najważniejszych jest tworzenie i składanie raportu działalności za każdy rok obrotowy. Należy to zrobić w ciągu trzech miesięcy po zakończeniu każdego roku obrotowego. Zasadniczo raporty działalności składa się za pomocą Zintegrowanego Systemu Wsparcia Operacyjnego Agencji Usług Finansowych (Zintegrowany System). Przy korzystaniu z tego systemu zaleca się użycie komputera z japońską wersją systemu operacyjnego oraz formularzy Excel, a wprowadzanie danych z systemów operacyjnych w innych językach może nie być akceptowane.

Ponadto, oprócz informacji zawartych w nowym powiadomieniu, podmioty są zobowiązane do przygotowania dokumentów wyjaśniających za każdy rok obrotowy i udostępniania ich publicznie w ciągu czterech miesięcy po zakończeniu każdego roku obrotowego. Dokumenty te mogą być zastąpione kopią raportu działalności. Publiczne udostępnianie może odbywać się poprzez umieszczenie dokumentów w głównym miejscu prowadzenia działalności lub biurze oraz we wszystkich miejscach prowadzenia działalności specjalnej, lub poprzez opublikowanie ich na firmowej stronie internetowej.

Składanie raportów działalności i obowiązek publicznego udostępniania są ważnymi środkami ciągłego nadzoru nad solidnością podmiotów po złożeniu powiadomienia. Dzięki temu władze mogą zrozumieć sytuację finansową i zarządzanie działalnością podmiotów, a w przypadku wystąpienia problemów szybko zastosować środki administracyjne, takie jak nakazy poprawy działalności lub nakazy zaprzestania działalności. Obowiązek korzystania z Zintegrowanego Systemu jasno wskazuje na promowanie cyfryzacji w celu zwiększenia efektywności pracy organów regulacyjnych i wzmocnienia zbierania danych. Ciągłe obowiązki raportowania pomagają utrzymać system zgodności w firmach i zwiększają przejrzystość wobec inwestorów. Cyfryzacja prowadzi do usprawnienia raportowania i poprawy zdolności analizy danych, co umożliwia bardziej szybki i precyzyjny nadzór. Dlatego podmioty muszą nie tylko w momencie składania powiadomienia, ale także przez cały czas prowadzenia działalności, ciągle utrzymywać zgodność z przepisami i system informacji, a szczególnie dostosowanie do systemów cyfrowych jest niezbędne.

Procedury zgłaszania zmian i likwidacji działalności w Japonii

W przypadku wystąpienia zmian w zgłoszonych informacjach, podmioty dokonujące zgłoszeń specjalnych jako kwalifikowani instytucjonalni inwestorzy w Japonii muszą niezwłocznie złożyć zgłoszenie zmiany . Dotyczy to sytuacji takich jak zmiana nazwy firmy, zmiana członków zarządu, przeniesienie siedziby firmy oraz innych zmian w zgłoszonych informacjach.

W przypadku zawieszenia działalności, jej wznowienia, likwidacji, rozwiązania lub gdy kontynuacja działalności staje się znacząco utrudniona, a także w przypadku naruszenia przepisów prawa, istnieje obowiązek niezwłocznego złożenia odpowiedniego zgłoszenia . Zgłoszenia te, zgodnie z zasadą, powinny być dokonywane za pośrednictwem systemu elektronicznych wniosków i zgłoszeń Agencji Usług Finansowych w Japonii .

Zgłaszanie zmian i likwidacji działalności jest niezbędne, aby organy nadzorcze mogły stale monitorować aktualny stan przedsiębiorców i utrzymywać zdrowie rynku . W szczególności, zgłoszenia dotyczące trudności w kontynuacji działalności lub naruszeń prawa stanowią dla organów nadzorczych sygnał do szybkiej reakcji z punktu widzenia ochrony inwestorów . Dzięki temu można zapobiec pozostawaniu na rynku podmiotów z problemami i ograniczyć rozprzestrzenianie się szkód wśród inwestorów. Obowiązek zgłaszania sprzyja samoregulacji przedsiębiorców i zwiększa zaufanie do całego rynku. Zaniedbania lub fałszywe zgłoszenia mogą prowadzić do sankcji administracyjnych, dlatego przedsiębiorcy są zobowiązani do ciągłego dostarczania dokładnych informacji. Można powiedzieć, że organy finansowe poprzez system zgłoszeń zyskują zdolność do real-time’owego monitorowania dynamiki rynku i interweniowania w razie potrzeby.

Struktura organizacyjna i regulacje zachowań

Konieczny skład osobowy i wewnętrzny system zarządzania do prowadzenia działalności

Mimo że działalność specjalna dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów w Japonii opiera się na systemie zgłoszeń, niezbędne jest zapewnienie odpowiedniego składu osobowego i wewnętrznego systemu zarządzania, aby prawidłowo wykonywać te obowiązki. Osoby prowadzące działalność muszą zatrudniać dyrektorów lub pracowników z odpowiednią wiedzą i doświadczeniem oraz zapewnić odpowiednią strukturę organizacyjną.

Konkretnie, od menedżerów wymaga się posiadania kwalifikacji pozwalających na sprawiedliwe i precyzyjne wykonywanie obowiązków jako operatora instrumentów finansowych, biorąc pod uwagę ich doświadczenie i umiejętności. Ponadto, dyrektorzy zaangażowani w bieżące zarządzanie powinni rozumieć i być w stanie zastosować wiedzę i doświadczenie dotyczące punktów zarządzania wskazanych w japońskich przepisach i wytycznych nadzorczych dotyczących handlu instrumentami finansowymi, a także posiadać wystarczającą wiedzę i doświadczenie w zakresie zgodności i zarządzania ryzykiem, niezbędne do sprawiedliwego i precyzyjnego prowadzenia działalności związanej z instrumentami finansowymi.

Ponadto, pożądane jest ustanowienie niezależnego działu compliance (lub osoby odpowiedzialnej), a osoba ta powinna posiadać odpowiednią wiedzę i doświadczenie. Konieczne jest również zapewnienie personelu zdolnego do tworzenia, zarządzania i ujawniania ksiąg i raportów, zarządzania ryzykiem, zarządzania systemami komputerowymi, zarządzania transakcjami, zarządzania klientami, przeglądu reklam, zarządzania informacjami o klientach, obsługi skarg i problemów oraz przeprowadzania audytu wewnętrznego.

Chociaż działalność specjalna dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów w Japonii opiera się na systemie zgłoszeń i nie podlega tak rygorystycznej wstępnej kontroli jak zwykła działalność związana z instrumentami finansowymi, wytyczne nadzorcze wymagają w praktyce równoważnego wewnętrznego systemu zarządzania i wymogów personalnych. Jest to środek umożliwiający nadzór ex post, aby w przypadku wystąpienia problemów nie naruszyć ochrony inwestorów. Szczególnie niezależność działu compliance i system zarządzania ryzykiem są niezbędne do zapewnienia wiarygodności jako instytucji finansowej. Utrzymanie rzeczywistych wymagań dotyczących zarządzania i zarządzania ryzykiem, pomimo formalnego złagodzenia regulacji (system zgłoszeń), ma na celu zapewnienie zdrowia rynku. Dzięki temu ryzyko nadużyć w specjalnych działalnościach jest zmniejszone. Sugeruje to, że operatorzy mają obowiązek samodzielnie tworzyć i utrzymywać wysoki standard wewnętrznego systemu zarządzania wymaganego od instytucji finansowych, nie dając się zwieść pozornej prostocie procedur.

Stosowane regulacje zachowań i przepisy o zwolnieniu

W stosunku do zgłaszających działalność specjalną dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów w Japonii, zasadniczo stosuje się te same regulacje zachowań, co dla operatorów instrumentów finansowych. Jest to podstawowa struktura mająca na celu zapewnienie uczciwości i przejrzystości działalności oraz ochronę inwestorów.

Jednakże, w przypadku tej specjalnej działalności, gdy klient kwalifikuje się jako “określony inwestor”, część regulacji zachowań może być zwolniona. Wynika to z założenia, że profesjonalni inwestorzy dokonują decyzji inwestycyjnych na zasadzie odpowiedzialności własnej. Na przykład, zasada odpowiedniości lub część obowiązków dostarczania dokumentów na piśmie mogą podlegać zwolnieniu.

Stosowanie regulacji zachowań i częściowe zwolnienia są konkretyzacją zasady odpowiedniości, dostosowanej do wiedzy, doświadczenia i sytuacji finansowej inwestora. Chociaż generalni inwestorzy wymagają solidnej ochrony, nadmierna regulacja może hamować działalność biznesową profesjonalnych inwestorów, dlatego regulacje są łagodzone w rozsądnym zakresie. Jest to wyraz postawy regulatorów dążących do równowagi między efektywnością a ochroną. Elastyczność regulacji dostosowana do cech inwestora zwiększa efektywność rynku, jednocześnie utrzymując niezbędną ochronę inwestorów. Dzięki temu tworzy się środowisko rynkowe zdolne do zaspokojenia różnorodnych potrzeb finansowych. Sugeruje to, że twórcy funduszy muszą dokładnie rozumieć zakres stosowanych regulacji zachowań dla każdego inwestora i zapewniać odpowiednią informację i reakcję.

Porównanie z innymi firmami działającymi na rynku usług finansowych w Japonii

Różnice między działalnością typu Drugi Rodzaj Usług Finansowych a specjalnymi usługami dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów w Japonii

Specjalne usługi dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów, mimo że częściowo pokrywają się z działalnością typu Drugi Rodzaj Usług Finansowych, wykazują wyraźne różnice w zakresie ich prawnej natury, zakresu działalności, ograniczeń dotyczących inwestorów oraz wymagań.

Japońska ustawa o transakcjach instrumentami finansowymi ustanawia różne poziomy regulacji, takie jak rejestracja (dla Drugiego Rodzaju Usług) i zgłoszenie (dla specjalnych usług), w zależności od charakteru działalności i poziomu tolerancji ryzyka docelowej grupy inwestorów. Ta gradacja zapewnia elastyczność, pozwalającą przedsiębiorcom na wybór optymalnej ramy prawnej dopasowanej do ich modelu biznesowego i docelowych klientów. Na przykład, jeśli chcą obsługiwać ogólnych inwestorów z szeroką gamą produktów finansowych, wybiorą Drugi Rodzaj Usług, a jeśli chcą specjalizować się w tworzeniu i zarządzaniu funduszami dla profesjonalnych inwestorów, wybiorą specjalne usługi. Różnice w poziomach regulacji bezpośrednio wpływają na koszty związane z przestrzeganiem przepisów i łatwość wejścia na rynek. Bardziej rygorystyczne regulacje oznaczają wyższe koszty i bariery wejścia, podczas gdy łagodniejsze regulacje oznaczają niższe koszty i łatwiejsze wejście. Przedsiębiorcy powinni dokładnie rozważyć wybór odpowiedniej licencji, nie tylko ze względu na ‘lżejsze regulacje’, ale także biorąc pod uwagę możliwości rozwoju biznesu w przyszłości oraz zmiany w grupie docelowej klientów.

Porównanie z usługami specjalnymi dla inwestorów zagranicznych itp.

Nowo utworzone “usługi specjalne dla inwestorów zagranicznych itp.” (特例業務), które pojawiły się w wyniku nowelizacji japońskiej ustawy o instrumentach finansowych i giełdach z 2021 roku (令和3年), mają wiele wspólnego z usługami specjalnymi dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów itp. (適格機関投資家等特例業務), jednak istnieją istotne różnice w celach ich utworzenia oraz konkretnych wymaganiach.

Utworzenie “usług specjalnych dla inwestorów zagranicznych itp.” jest częścią strategii narodowej mającej na celu zwiększenie atrakcyjności Japonii w konkurencji z azjatyckimi centrami finansowymi, takimi jak Singapur czy Hongkong. Możliwość przeprowadzania “publicznych” ofert w ramach tego systemu ma na celu ułatwienie pozyskiwania kapitału od większej liczby inwestorów zagranicznych i poprawę dostępu do japońskiego rynku kapitałowego.

Administracyjne środki i sankcje karne w Japonii

Specjalne działania dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów w Japonii opierają się na systemie “zgłoszeń”, który jest prostszy niż standardowa “rejestracja” działalności związanej z instrumentami finansowymi, jednak naruszenie przepisów prawnych podlega surowym środkom administracyjnym i sankcjom karnym.

Brak złożenia różnych zgłoszeń lub raportów działalności, a także składanie fałszywych zgłoszeń lub raportów, może skutkować nałożeniem środków administracyjnych. Do środków administracyjnych należą nakazy poprawy działalności oraz nakazy zaprzestania działalności. Nakaz poprawy działalności ma na celu skorygowanie problemów w zarządzaniu działalnością, podczas gdy nakaz zaprzestania działalności jest wydawany w przypadku poważnych naruszeń prawa lub gdy kontynuacja działalności jest utrudniona i polega na nakazie zatrzymania działalności.

Ponadto, japońska Ustawa o Instrumentach Finansowych i Giełdach przewiduje również sankcje karne, a naruszenie przepisów może skutkować nałożeniem kary pozbawienia wolności lub grzywny. Agencja Usług Finansowych w Japonii publikuje listę zgłaszających, z którymi nie można się skontaktować, i wyraźnie wskazuje, że jeśli po upływie 30 dni od daty publikacji nadal nie ma kontaktu, może zostać wydany nakaz zaprzestania działalności po przeprowadzeniu procedur administracyjnych, takich jak przesłuchanie.

System zgłoszeń, ze względu na uproszczoną wstępną kontrolę, wymaga rygorystycznego nadzoru po złożeniu zgłoszenia oraz surowych środków w przypadku naruszeń. Istnienie środków administracyjnych i sankcji karnych stanowi silną motywację dla przedsiębiorców do ciągłego przestrzegania przepisów. W szczególności, nakazy zaprzestania działalności wobec nieosiągalnych przedsiębiorców służą eliminacji z rynku firm bez rzeczywistej działalności lub działających nieprawidłowo, co skutecznie chroni inwestorów. Rygorystyczny nadzór po złożeniu zgłoszenia pomaga utrzymać zaufanie do specjalnych działań i zapewnia zdrowie całego japońskiego rynku finansowego. Przedsiębiorcy muszą zrozumieć, że zgłoszenie to nie koniec procesu, lecz mają obowiązek utrzymywania ciągłego systemu zgodności oraz szybkiego reagowania na komunikację z władzami.

Podsumowanie

Przedsiębiorcy rozważający wykorzystanie specjalnych usług dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów muszą w pełni zrozumieć i przestrzegać surowych wymagań i ciągłych obowiązków, które są wymienione w zamian za korzystanie z tych udogodnień.

• Ścisła weryfikacja inwestorów: Szczególnie w przypadku indywidualnych inwestorów objętych specjalnymi usługami, ścisłe sprawdzenie ich kwalifikacji, takich jak wymagania dotyczące inwestycyjnych aktywów finansowych, stanowi ważną praktyczną przeszkodę. Zaniedbanie tego obowiązku może skutkować ryzykiem sankcji administracyjnych.
• Ciągłe ujawnianie informacji i przestrzeganie zasad compliance: Po złożeniu zgłoszenia wymagane jest niezlekceważenie ciągłych obowiązków, takich jak składanie rocznych raportów działalności, publiczne udostępnianie dokumentów wyjaśniających oraz zgłaszanie różnych zmian. Są one ważnym źródłem informacji dla nadzoru organów regulacyjnych i ochrony inwestorów.
• Budowanie wewnętrznego systemu zarządzania: Niezbędne jest przygotowanie odpowiedniej kadry i struktury organizacyjnej oraz systemu zarządzania ryzykiem i compliance, aby prawidłowo wykonywać działalność. Należy zrozumieć, że za formalnym systemem zgłoszeń kryje się wymóg wysokiego poziomu wewnętrznego zarządzania, który jest faktycznie wymagany od instytucji finansowych.
• Radzenie sobie z regulacjami dwupoziomowymi: W przypadku stosowania schematu funduszu funduszy, niezbędne jest ostrożne projektowanie schematu i współpraca z ekspertami prawnymi, aby uniknąć naruszenia złożonych regulacji dwupoziomowych.
• Specyficzne wymagania dla zagranicznych podmiotów: Nawet zagraniczni przedsiębiorcy, którzy nie posiadają biura lub oddziału w kraju, muszą złożyć zgłoszenie do Kanto Local Finance Bureau, a w przypadku specjalnych usług dla zagranicznych inwestorów wymagana jest rzeczywista obecność krajowego punktu operacyjnego. W związku z tym konieczne jest zbudowanie odpowiedniego systemu.

Specjalne usługi dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów będą nadal odgrywać ważną rolę w ułatwianiu tworzenia i zarządzania funduszami dla profesjonalnych inwestorów na japońskim rynku finansowym.

Kancelaria Prawna Monolith posiada bogate doświadczenie w obsłudze klientów krajowych i międzynarodowych w zakresie japońskiego prawa dotyczącego instrumentów finansowych. W naszym zespole znajdują się prawnicy z kwalifikacjami zagranicznymi, którzy mówią po angielsku i są w stanie dokładnie wyjaśnić złożone wymagania japońskiego prawa dotyczącego instrumentów finansowych w kontekście międzynarodowego biznesu oraz zapewnić praktyczne porady. Zapewniamy pełne wsparcie, aby Państwa działalność w Japonii przebiegała płynnie i zgodnie z przepisami prawa.