Czym jest umowa inwestycyjna niezbędna podczas inwestowania w startupy? Wyjaśnienie klauzuli o pierwszeństwie dywidendy

W Japonii również zaczęło powstawać wiele startupów i firm typu venture. Przy zakładaniu firmy, metody są różne, od uruchomienia za pomocą własnych funduszy, po zebranie funduszy od venture capital czy inwestorów. Ale jakie są umowy inwestycyjne zawierane między inwestorami a firmami, gdy inwestują?

Dla inwestora ważne jest zminimalizowanie ryzyka związanego z inwestycją, a “klauzula preferencyjnej dywidendy” w umowie inwestycyjnej jest ważnym postanowieniem służącym do zmniejszenia ryzyka.

W tym artykule wyjaśnimy w przystępny sposób “klauzulę preferencyjnej dywidendy” w umowie inwestycyjnej.

Co to jest umowa inwestycyjna

Umowa inwestycyjna jest zawierana, gdy inwestorzy, tacy jak fundusze venture capital, inwestują w startupy lub firmy venture, ale nie jest ona szczegółowo regulowana przez prawo.

Jednakże, ze względu na ryzyko spadku cen akcji po inwestycji, a w niektórych przypadkach nawet upadłości, w przypadku firm venture o niestabilnym zarządzaniu, inwestorzy zazwyczaj zawierają umowy inwestycyjne, aby jak najbardziej zminimalizować to ryzyko.

Główne punkty określane w umowie inwestycyjnej dotyczące treści inwestycji to:

• Kwestie związane z akcjami (rodzaj, liczba, cena, warunki wpłat, itp.)
• Kwestie związane z warunkami inwestycji
• Kwestie związane z wycofaniem inwestycji
• Kwestie związane z wyjściem (zwrot inwestycji i zysk poprzez IPO lub M&A)

Akcje można podzielić na dwie główne kategorie: “zwykłe akcje” i “akcje preferencyjne”. Akcje z prawem do dywidendy preferencyjnej, które są tematem tego artykułu, są jednym z rodzajów akcji preferencyjnych.

Prawo do dywidendy preferencyjnej to prawo do otrzymania dywidendy przed zwykłymi akcjonariuszami lub do otrzymania wyższej dywidendy, ale wydanie akcji z prawem do dywidendy preferencyjnej wymaga zwołania zgromadzenia akcjonariuszy i podjęcia uchwały o zmianie statutu, co jest czasochłonne i skomplikowane.

Dlatego, aby łatwiej ustalić prawo do dywidendy preferencyjnej, często stosuje się metodę określania klauzuli dotyczącej dywidendy preferencyjnej (klauzula dywidendy preferencyjnej) w umowie inwestycyjnej, bez wydawania akcji preferencyjnych.

Cel klauzuli dywidendy preferencyjnej w umowie inwestycyjnej

Startupy i firmy venture, które dążą do wejścia na giełdę, rzadko dywidendują swoim akcjonariuszom, nawet jeśli generują zyski, i zazwyczaj reinwestują je w fundusze operacyjne.

Inwestorzy zazwyczaj nie oczekują dywidendy, ale inwestują z zamiarem uzyskania dużego zwrotu poprzez wyjście, takie jak IPO. Biorąc pod uwagę te punkty, można powiedzieć, że potrzeba klauzuli dywidendy preferencyjnej nie jest tak duża.

Więc jaki jest cel ustalenia klauzuli dywidendy preferencyjnej w umowie inwestycyjnej?

Cel ten różni się w zależności od inwestora i firmy otrzymującej inwestycję. Głównym celem startupów i firm venture jest zrównoważenie pozyskiwania funduszy i stabilnego zarządzania poprzez ustalenie następujących warunków w zestawie z prawem do dywidendy preferencyjnej:

• Ograniczenia w przenoszeniu akcji
  Przeniesienie akcji bez zgody firmy jest niemożliwe, co zapobiega przeniesieniu akcji na niepożądane osoby trzecie
• Ograniczenia w prawie głosu
  Ograniczenie prawa głosu na zgromadzeniu akcjonariuszy pozwala na samodzielne zarządzanie poprzez ograniczenie udziału akcjonariuszy w zarządzaniu.
• Cena sprzedaży wyższa niż dla zwykłych akcji
  Liczba akcji wydawanych w zamian za inwestycję jest mniejsza, co pozwala na ograniczenie spadku udziału założyciela w kapitale.

Z drugiej strony, głównym celem inwestorów jest zminimalizowanie ryzyka inwestycji w niestabilne startupy i firmy venture oraz uzyskanie jak największej dywidendy podczas wyjścia, takiego jak IPO lub M&A.

Szczególnie w przypadku funduszy venture capital, które prowadzą działalność inwestycyjną za pomocą funduszy zebranych od instytucji finansowych i firm, uzyskanie jak najkorzystniejszych warunków w umowie inwestycyjnej jest koniecznością.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o klauzuli odkupu akcji w umowie inwestycyjnej, zapraszamy do zapoznania się z poniższym artykułem, który omawia ten temat szczegółowo.

https://monolith.law/corporate/investment-stock-purchase-clause[ja]

Rodzaje praw do dywidendy preferencyjnej w umowach inwestycyjnych

Nie ma ustalonego formatu dla określania praw do dywidendy preferencyjnej, ale można je zasadniczo podzielić na cztery typy.

Co to jest typ uczestniczący / nieuczestniczący?

Typ uczestniczący i nieuczestniczący różnią się tym, czy akcjonariusz posiadający prawo do dywidendy preferencyjnej może otrzymać dywidendę zwykłą po wypłacie dywidendy preferencyjnej.

Typ uczestniczący

Jeśli po wypłacie określonej dywidendy preferencyjnej dla akcjonariusza posiadającego prawo do dywidendy preferencyjnej (akcjonariusza preferencyjnego) pozostaje zysk możliwy do dywidendy, akcjonariusz ten może otrzymać dywidendę ponownie razem z akcjonariuszem posiadającym akcje zwykłe (akcjonariuszem zwykłym). Ze względu na liczne korzyści dla inwestorów, często wybierają oni typ uczestniczący.

Typ nieuczestniczący

Nawet jeśli po wypłacie określonej dywidendy preferencyjnej dla akcjonariusza preferencyjnego pozostaje zysk możliwy do dywidendy, akcjonariusz preferencyjny nie otrzymuje dywidendy.

Co to jest typ kumulacyjny / niekumulacyjny?

Typ kumulacyjny i niekumulacyjny różnią się tym, czy można przenieść niedobór, jeśli nie wypłacono pełnej kwoty dywidendy preferencyjnej dla akcjonariusza preferencyjnego.

Typ kumulacyjny

Jeśli dywidenda dla akcjonariusza preferencyjnego w określonym roku obrotowym nie osiąga określonej kwoty, niedobór ten jest dodawany do dywidendy w następnych latach obrotowych. Może to stanowić obciążenie dla startupów i firm venture, które nie wypłacają dywidend, ale ma korzyści dla inwestorów.

Typ niekumulacyjny

Jeśli dywidenda dla akcjonariusza preferencyjnego w określonym roku obrotowym nie osiąga określonej kwoty, niedobór ten nie jest przenoszony na następne lata obrotowe.

Kombinacja “prawa do preferencyjnej dystrybucji majątku pozostałego” i “klauzuli likwidacyjnej”

Podobnym prawem preferencyjnym do prawa do dywidendy preferencyjnej jest “prawo do preferencyjnej dystrybucji majątku pozostałego”. Jest to często ustanawiane podczas zawierania umów inwestycyjnych w Stanach Zjednoczonych i innych krajach, ale wyjaśnię to krótko, aby nie mylić go z prawem do dywidendy preferencyjnej.

Prawo do preferencyjnej dystrybucji majątku pozostałego to prawo, które pozwala akcjonariuszowi preferencyjnemu otrzymać określoną dywidendę priorytetowo przed akcjonariuszami zwykłymi podczas dystrybucji majątku pozostałego po likwidacji firmy.

Jednakże, jeśli firma, w którą zainwestowano, jest przenoszona nie przez likwidację, ale przez M&A, kwota wypłacana akcjonariuszowi preferencyjnemu jest kwotą proporcjonalną do liczby posiadanych akcji, niezależnie od rodzaju akcji, co oznacza, że inwestor, który zakupił akcje preferencyjne za dużą kwotę, ponosi stratę.

W związku z tym, jeśli w umowie między akcjonariuszami firma inwestycyjna jest przenoszona, ustanawia się “klauzulę likwidacyjną”, która traktuje ją jak likwidację. Wówczas “prawo do preferencyjnej dystrybucji majątku pozostałego” jest stosowane do akcjonariusza preferencyjnego, a kwota transferu jest traktowana jako majątek pozostały i dystrybuowana, co pozwala otrzymać większą kwotę.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o klauzuli likwidacyjnej w umowach inwestycyjnych, zapraszam do zapoznania się z poniższym artykułem w połączeniu z tym artykułem.

https://monolith.law/corporate/investment-contract-liquidation-provision[ja]

Przykładowe postanowienia dotyczące preferencyjnej dywidendy w umowach inwestycyjnych

Przedstawiamy przykładowe postanowienia dotyczące preferencyjnej dywidendy, które zostały opublikowane przez Japońską Agencję ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw w tekście umowy inwestycyjnej w akcje.

Artykuł 5.7 (Preferencyjna dywidenda)

1. Emitent, po upływie trzech lat od daty wpłaty, zobowiązuje się do wypłaty preferencyjnej dywidendy na rzecz inwestorów, zgodnie z przepisami prawa i warunkami emisji akcji, w ramach dostępnej kwoty do dywidendy, raz w roku, dla akcji preferencyjnych typu A.

2. Emitent, po upływie trzech lat od daty wpłaty, zobowiązuje się dołożyć wszelkich starań w zakresie handlowo uzasadnionym, aby zapewnić dostępną kwotę do dywidendy, tak aby mógł wypłacić inwestorom dywidendę w wysokości 5% rocznie, zgodnie z przepisami prawa i warunkami emisji akcji.
(Źródło: Japońska Agencja ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw – Wzór umowy inwestycyjnej – Załącznik 5: Umowa o emisji akcji[ja])

Kluczowe punkty tego postanowienia to:

• Według Japońskiego Prawa Spółek, emitent nie ma obowiązku wypłacania dywidendy z nadwyżki, jednak zobowiązuje go do wypłacania preferencyjnej dywidendy inwestorom.
• Według Japońskiego Prawa Spółek, dywidenda z nadwyżki może być wypłacona tylko w ramach dostępnej kwoty do dywidendy, jednak emitent jest zobowiązany dołożyć wszelkich starań, aby zapewnić tę kwotę.

W celu zmniejszenia obciążenia emitenta, możliwe jest również ustalenie, że preferencyjna dywidenda będzie wypłacana tylko w ramach dostępnej kwoty do dywidendy przekraczającej określoną kwotę.

Jeżeli w punkcie 2 zobowiązujemy emitenta nie do dokładania starań, ale do wypłacania preferencyjnej dywidendy, konieczne jest określenie różnicy między udziałem/nieudziałem oraz kumulacją/niekumulacją.

Przykładowe postanowienie w przypadku nieudziału

Dla akcjonariuszy preferencyjnych typu A, dywidenda z nadwyżki nie będzie wypłacana ponad kwotę preferencyjnej dywidendy.

Przykładowe postanowienie dla niekumulacji

Jeżeli w danym roku obrotowym preferencyjna dywidenda dla akcjonariuszy preferencyjnych typu A nie osiągnie 5% rocznie, brakująca kwota nie będzie kumulowana w następnych latach obrotowych.

Zazwyczaj, wraz z tym postanowieniem, ustalamy również “Ograniczenia w przenoszeniu akcji przez akcjonariuszy preferencyjnych” oraz “Ograniczenia w prawie głosu akcjonariuszy preferencyjnych”.

Podsumowanie

W przykładowym artykule regulacje dotyczą tylko akcji preferencyjnych typu A, ale w przypadku startupów i firm venture, które często przeprowadzają wiele rund finansowania, nie jest rzadkością wydawanie nowych akcji preferencyjnych. W takim przypadku, konieczne jest ustalenie priorytetu dywidend preferencyjnych w umowie między akcjonariuszami preferencyjnymi.

Podczas wydawania akcji preferencyjnych, konieczne jest uwzględnienie wielu aspektów podczas tworzenia umowy inwestycyjnej lub umowy między akcjonariuszami. Dlatego zamiast podejmować decyzje samodzielnie, zalecamy skonsultowanie się z prawnikiem, który posiada bogate doświadczenie i specjalistyczną wiedzę.

Informacje o środkach podejmowanych przez naszą kancelarię

Kancelaria prawna Monolis specjalizuje się w IT, a w szczególności w prawie internetowym. Przy inwestycjach w startupy i firmy typu venture, typowym jest tworzenie umów inwestycyjnych. Nasza kancelaria zajmuje się tworzeniem i przeglądem umów dla różnych spraw, od firm notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Tokio (TSE Prime) do firm venture. Jeśli masz problemy z umową, zapoznaj się z poniższym artykułem.