Yazan Suçluyu Belirlemek için 'Gönderen Bilgisi Açıklama Talebi' Nedir?
İnternet üzerinde, iftira atılması gibi durumlarla karşılaşıldığında, itibar zararına uğrama veya hakaret yazılarıyla karşılaşıldığında, bir avukata başvurarak hızlı bir şekilde müdahale etmek gerekmektedir.
İnternet üzerindeki yasadışı yazıları hakkında bir avukata başvuruda bulunmanın sağlayabileceği iki ana hizmet, ilgili yazının silinmesi ve yazıyı yazan kişinin belirlenmesidir. Yazıyı yazan kişi, yani “gönderenin” “bilgilerinin” “açıklanmasını” “talep etmek” anlamına gelen bu işleme “gönderen bilgisi açıklama talebi” denir.
Gönderen bilgisi açıklama talebi, İnternet Servis Sağlayıcıları Sorumluluk Sınırlama Yasası (resmi adı “Belirli Elektrik İletişim Hizmetleri Sağlayıcılarının Zarar Tazminat Sorumluluğunun Sınırlanması ve Gönderen Bilgilerinin Açıklanması Hakkında Kanun”: Heisei 14 (2002) yılı 27 Mayıs’ta yürürlüğe giren) Madde 4’e dayalı bir bilgi açıklama talebidir. Bu, internet üzerinde iftira atarak başkalarını hakaret eden bir gönderen, yani suçlunun bilgileri (adres, isim, kayıtlı telefon numarası vb.) hakkında, bilgiyi tutan site yöneticilerine vb. açıklama yapmalarını talep eden bir işlemdir.
Yazıyı Paylaşan Suçlunun Belirlenmesi Gerekliliği
İnternet üzerinden itibar zararına uğradığınızda, sadece yazıları veya makaleleri silmek genellikle sorunu çözmez. Çünkü yazıları veya makaleleri silmek, bu yazıları veya makaleleri paylaşan suçluyu etkilemez.
Genellikle, internet üzerindeki yasadışı yazılar nedeniyle iftira veya hakaretlere maruz kaldığınızda, bu tür makaleleri veya yazıları paylaşan suçlu, veya yazıları forum gibi sitelere yükleyen suçlu, mağdura karşı, Japon Medeni Kanunu’na göre, haksız fiil temelinde tazminat sorumluluğu taşır. “Zarar”, suçluyu belirlemek için harcanan masraflar (avukat ücretleri vb.) veya bireysel durumlarda manevi tazminat vb. anlamına gelir. Yani, iftira veya hakaret mağduru, suçluya karşı haksız fiil temelinde tazminat talebinde bulunabilir. Ayrıca, yazının içeriğine bağlı olarak, iftira suçu veya işleri engelleme suçu gibi cezai suçlar oluşabilir. Bu durumda, suçlu cezai sorumluluk taşır.
Ancak, kişisel siteler gibi internet üzerindeki makaleler genellikle anonimdir ve forumlara yapılan yazılar da genellikle anonim olarak yapılır. Suçlunun gerçek dünyada kim olduğunu bilmek genellikle mümkün değildir. Ve eğer suçlu belirlenemezse, iftira veya hakaret mağduru, suçluya karşı tazminat talebinde bulunamaz.
Ayrıca, iftira veya hakaret içeren bir yazı silinmiş olsa bile, başka bir site veya forumda aynı içerikli bilgilerin yazılması gibi durumlar da gerçekte sıkça karşılaşılan bir durumdur. Tek tek yazıları silmek, bir tür kısır döngüye dönüşebilir ve mağdurun zararını telafi etmeye yardımcı olmaz.
Bu noktada, suçlunun belirlenmesi ve uygun bir cezanın uygulanması yöntemi, olayın tekrarlanmasını etkili bir şekilde önleyebilir ve bu sayede gereksiz maliyetlerden kaçınılabilir. Bu nedenle, Japon İnternet Servis Sağlayıcı Sorumluluk Sınırlama Yasası’nın 4. maddesi, bu tür anonim internet zararlarına karşı, suçlunun, yani gönderenin belirlenmesini mümkün kılan bir yöntemi düzenlemektedir.
Yazıyı Yapan Suçlunun Bilgilerinin Açıklanmasını Talep Eden İnternet Servis Sağlayıcı Sorumluluk Sınırlama Yasası Nedir?
İnternet Servis Sağlayıcı Sorumluluk Sınırlama Yasası, internet üzerinde iftira veya telif hakkı ihlali gibi sorunlar ortaya çıktığında, internet servis sağlayıcıları veya forum yöneticilerinin sorumluluğunu belirleyen bir yasadır. Bu yasa, yönetim altındaki internet hizmetlerinde yasa veya çeşitli haklara aykırı kötü niyetli yazılar olduğunda, hizmeti sağlayan internet servis sağlayıcının bu yazıları silme hakkı ve yazılar hakkında yönetim sorumluluğunun sınırlarını belirler. Ayrıca, İnternet Servis Sağlayıcı Sorumluluk Sınırlama Yasası’nda “internet servis sağlayıcı” terimi, sadece internet servis sağlayıcıları ile sınırlı olmayıp, elektronik forum (BBS) yöneticileri gibi geniş bir kapsamı ifade eder. Basitleştirilmiş ve tam olarak doğru olmayan bir ifadeyle,
- Yazının bilgi dolaşımına dahil olan ancak
- Yazıyı yapan kişi olmayan
kişileri, İnternet Servis Sağlayıcı Sorumluluk Sınırlama Yasası “internet servis sağlayıcı (belirli elektronik iletişim hizmet sağlayıcı)” olarak tanımlar.
Örneğin, bir sitenin blog yorumlarında, bir kişiyi iftira atarak, onur kırıcı bir yazı yapıldığında, bu sitenin operatörü, yazıyı yapan kişi değildir. Bu anlamda “suçlu” değildir. Ancak, site operatörü bu yazıyı silebilir ve site operatörü olarak, onur kırıcı ve yasadışı bir yazıyı silme ve suçlu hakkında bildiği bilgileri açıklama yükümlülüğü taşımalıdır. İnternet Servis Sağlayıcı Sorumluluk Sınırlama Yasası, bu tür bir durumdaki kişileri “internet servis sağlayıcı (belirli elektronik iletişim hizmet sağlayıcı)” olarak tanımlar.
İnternet Servis Sağlayıcı Sorumluluk Sınırlama Yasası’nın yürürlüğe girmesiyle, onur kırıcı bir yazı yazıldığında mağdur olan kişiler, yazıyı yapan kişi hakkında bilgi açıklamasını, internet servis sağlayıcıdan, yani yukarıda bahsedilen site operatöründen talep edebilir.
(İnternet Servis Sağlayıcı Sorumluluk Sınırlama Yasası)
Madde 4: Kendi haklarının belirli bir elektronik iletişimle ihlal edildiğini iddia eden kişiler, aşağıdaki her iki durumda da, belirli bir elektronik iletişim hizmet sağlayıcısına (bundan sonra “açıklama ilişkili hizmet sağlayıcı” olarak anılacaktır), ihlal edilen haklarla ilgili gönderici bilgilerinin (isim, adres ve diğer ihlal bilgilerinin göndericisini belirlemeye yardımcı olan bilgiler, İçişleri Bakanlığı yönetmeliği ile belirlenenler) açıklanmasını talep edebilir.
1. İhlal edici bilgilerin dolaşımı nedeniyle talepte bulunan kişinin haklarının ihlal edildiği açıktır.
2. Gönderici bilgilerinin, talepte bulunan kişinin tazminat talep hakkını kullanması için gerekli olduğu durumlar veya gönderici bilgilerinin açıklanması için başka geçerli bir neden vardır.
Yazıyı yazan kişinin belirlenebileceği durumlar nelerdir?
İnternet Servis Sağlayıcıları Sorumluluk Sınırlama Yasası (Japon İSSSY), yazıyı yazan suçlunun bilgilerinin açıklanmasını talep etmek için gereken koşullar arasında “hakların ihlal edildiği açıkça belirlendiğinde” ifadesini içerir. Genellikle “hak ihlali belirginliği” olarak adlandırılan bu koşul, birçok durumda sorun oluşturur.
İnternet üzerindeki yasadışı eylemler, bilgi açıklama taleplerinin hedefi olabilir ve bu eylemler birkaç kategoriye ayrılır. Her birini ayrı ayrı açıklayacağım.
İtibarın zedelenmesi (itibar haklarının ihlali) durumu
İtibarın zedelenmesi (itibar haklarının ihlali) durumunda, yazının veya benzerlerinin, mağdurun karakteri, itibarı, güvenilirliği gibi kişisel değerler hakkındaki toplumsal değerlendirmeyi düşürdüğüne dair objektif bir gerçek olup olmadığı önemlidir. Ayrıca, yasadışılığı engelleyen durumların (kamuoyu, kamu yararı, gerçeklik) varlığını gösteren bir durumun olmaması gereklidir. İnternet üzerindeki ifadeler de tabii ki ifade özgürlüğü (Anayasa’nın 21. maddesi) tarafından korunur, bu nedenle ifade özgürlüğü, ifadenin yasadışılığından daha üstün olabilir ve bu ifade yasadışı sayılmayabilir. İfade edilen eylemin, belirli bir kişinin toplumsal değerlendirmesini düşürdüğü, ancak kamunun somut çıkarlarıyla ilgili olduğunu ve bu durumu gerçeklerle gösterdiği (kamuoyu), amacının sadece kamu yararını sağlamak olduğu (kamu yararı), belirtilen gerçeğin doğru olduğu (gerçeklik) veya doğru olduğuna dair makul bir neden olduğu durumlarda (gerçeklik uygunluğu), itibarın zedelenmesi durumu oluşmaz.
https://monolith.law/reputation/defamation[ja]
İtibarın zedelenmesi, yazıyı yazan suçlunun belirlenmesi gereken durumların tipik bir örneğidir. Pratik bir bakış açısıyla, yazıyı yazan kişinin belirlenmesi taleplerinde, durumların yaklaşık yarısında itibarın zedelenmesi iddia edilir.
Gizliliğin ihlal edildiği durumlar
Gizlilik ihlali durumunda, mağdur olan kişi hakkında, özel yaşamla ilgili gerçekler veya başkaları tarafından bilinmeyen kişisel bilgilerin açıklanmış olması gereklidir. İsim, adres, doğum tarihi, telefon numarası, e-posta adresi gibi kişisel bilgiler, gençlik döneminde işlenen suçlar veya gayri meşru çocuk olma durumu gibi bilgiler, genellikle başkaları tarafından bilinmesini istemeyeceğimiz gizlilik bilgileridir. Fotoğraflar veya video görüntüleri de, kişinin belirlenebileceği bir durumda internete yüklenmişse, gizlilik ihlali olarak kabul edilebilir.
https://monolith.law/reputation/privacy-invasion[ja]
Telif hakkı ihlali durumları
Telif hakkı ihlali durumunda, bilgi açıklama talebinde bulunabilecek kişi, telif hakkı ihlaline uğrayan telif hakkı sahibi olacaktır. Dolayısıyla, bilgi açıklama talebinin bir ön koşulu olarak, öncelikle telif hakkı sahibinin kendisinin telif hakkına sahip olduğunu kanıtlaması gereklidir. Telif hakları, genellikle yazıları, fotoğrafları, resimleri vb. oluşturan kişiye aittir, ancak “iş telif hakkı” gibi durumlarda şirkete hak devri yapılır.
Ayrıca, sorunlu eylem hakkında, bu eylemin telif hakkını ihlal edip etmediği büyük bir noktadır. Örneğin, sorunlu eylem, telif hakkı eserinin tam bir kopyası (doğrudan kopya) ise, telif hakkı ihlali durumu oluşmuş olabilir (Telif Hakkı Yasası’nın belirttiği çoğaltma hakkı, halka açık iletim hakkı vb. ihlal). Diğer durumlarda, lisans (kullanım hakkı) varlığı tartışması, telif hakkı eserinin değiştirilmiş olması durumunda bu durumun telif hakkı (uyarlama hakkı) ihlali olup olmadığı gibi, sorunlu eyleme bağlı olarak tartışma konuları olabilir. Bu konuda, uzmanlık sahibi bir avukata danışmanızı öneririz.
Telif hakkı ihlali, “sahte kimlik” gibi durumlarda da sorun olabilir. Örneğin, bir kişinin kimliğine bürünen suçlu, bu kişinin çektiği fotoğrafı Instagram gibi SNS’lere izinsiz olarak yüklerse, bu fotoğrafın yüklenmesi telif hakkı ihlali olarak kabul edilir. Sahte kimlik suçlusu belirlenirken, telif hakkı ihlali durumunun da incelenmesi gerekecektir.
Sahte kimlik suçlusu belirlenmesi hakkında ayrıntılı açıklamalar aşağıdaki makalede bulunabilir.
https://monolith.law/reputation/spoofing-dentityright[ja]
Portre hakları gibi diğer hakların ihlali durumları
İnternet Servis Sağlayıcıları Sorumluluk Sınırlama Yasası’nın (Japon İSSSY) belirttiği “haklar” özellikle sınırlı olmadığından, “portre hakları” gibi diğer hakların ihlalini iddia etmek de mümkündür.
https://monolith.law/reputation/portraitrights-onthe-internet[ja]
Sonuç olarak, itibar hakları veya gizlilik haklarından, portre hakları veya diğer haklara kadar, herhangi bir hak ihlalini iddia edebilirseniz, bu koşul karşılanmış olur.
“Yazma Suçlularının Belirlenmesi İçin ‘Haklı Bir Nedenin Olması’ Ne Anlama Gelir?”
Japon İnternet Servis Sağlayıcıları Sorumluluk Sınırlama Yasası’nda (“Provider Liability Limitation Act”), “gönderenin bilgilerinin ifşa edilmesi için haklı bir nedenin olması” ifadesi bulunmaktadır. Bu gereklilik, ifşa talep edenin, suçlunun gönderen bilgilerini elde etme konusunda makul bir ihtiyacı olduğunu belirtir.
- Gönderene karşı bir silme talebinde bulunmak için gereklidir
- Sivil zarar tazminat talep hakkını kullanmak için gereklidir
- Özür reklamları gibi itibarın iade talepleri için gereklidir
- Engel olma talep hakkını kullanmak için gereklidir
- Suç duyurusu gibi yasal önlemler alırken kişinin belirlenmesi için gereklidir
Bu tür durumlarda, “haklı bir nedenin olması” kabul edilir. Yani, gönderen bilgilerinin ifşa talebi sisteminin amacını doğrudan gerçekleştirmeye çalışan durumlarda, tipik olarak, suçluya karşı tazminat talebinde bulunmak için bilgilerin ifşa edilmesi gereken durumlar, tipik olarak kabul edilen durumlar olacaktır. Öte yandan, özel yaptırımlar gibi haksız amaçlar için ifşa talebinde bulunmaya çalışan durumlar veya tazminatın zaten ödenmiş olduğu durumlar gibi, yasal önlemler almanın gerekli olmadığı durumlarda, bu kabul edilmez.
“Gönderici Bilgisi” ile İlgili Yazılar
Tüm bu gereklilikler karşılandığında, gönderici bilgilerinin açıklanmasını talep edebilirsiniz. Bu sayede, yazıyı yapan suçlunun kimliği belirlenebilir.
Not: “Japon Hukuku Madde 4 Fıkra 1’de belirtilen ihlal bilgilerinin göndericisinin belirlenmesine yardımcı olacak bilgiler ve İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenenler” aşağıdaki 7 maddeye karşılık gelmektedir:
- Göndericinin adı
- Göndericinin adresi
- Göndericinin e-posta adresi
- Ihlal bilgileri ile ilgili IP adresi
- Ihlal bilgileri ile ilgili mobil telefon terminali vb. internet bağlantı hizmeti kullanıcı tanımlama kodu
- Ihlal bilgileri ile ilgili SIM kartı tanımlama numarası
- Ihlal bilgilerinin gönderildiği tarih ve saat (zaman damgası)
Bu bilgiler arasında özellikle dikkat çeken IP adresidir.
Yazıyı Yapan Suçlunun IP Adresi
IP adresi, internete bağlı olan PC veya akıllı telefonların genellikle özgün olarak sahip olduğu bir tanımlayıcıdır. Bu IP adresi belirlendiğinde, yazıyı yapan suçlunun kullandığı internet servis sağlayıcısını (ISP) belirlemek mümkün olur.
Anonim forumlar gibi durumlarda, yazıyı yapan suçlu, kendi adresini veya adını siteye kaydetmek zorunda değildir. Site operatörleri, başlangıçta yazıyı yapan suçlunun kim olduğunu belirlememektedir. Bu durumu site operatörünün perspektifinden bakarsak, site operatörü, yazıyı yapan suçlunun kim olduğunu bilmiyor. Dolayısıyla, site operatörüne, yazıyı yapan suçlunun adını veya adresini açıklamasını talep etmek, sadece “bilinmiyor” yanıtını almanıza neden olur. Bu durumda, suçluyu belirlemek mümkün olmaz.
Ancak, bu durumda bile, site operatörleri, gönderiyi yapan kişinin IP adresini genellikle bilmektedir.
Anonim Forumlar vb. Suçlunun Belirlenme Yöntemi
Dolayısıyla,
- Öncelikle anonim forumlar gibi site operatörlerine, yazıyı yapan suçlunun IP adresinin açıklanmasını talep edin
- Açıklanan IP adresinden belirlenen internet servis sağlayıcısına (ISP), yazıyı yapan suçlunun adresini veya adının açıklanmasını talep edin
bu adımlarla, anonim forumlar gibi yerlerde bile, suçlunun kimliğini belirlemek mümkün olabilir. Bu adımlar hakkında ayrıntılı açıklamalar aşağıdaki makalede bulunabilir.
https://monolith.law/reputation/disclosure-of-the-senders-information[ja]
Özet
İftira ve hakaret içerikli makalelerin kaldırılması gibi, gönderen bilgilerinin açıklanması talebi de karmaşık ve uzmanlık gerektiren bir süreçtir ve yüksek uzmanlık gerektiren bir alandır. Gönderenin belirlenmesi gerektiğinde, internet konularında deneyimli bir avukata başvurmak, sorunun hızlı ve sorunsuz bir şekilde çözülmesini sağlar.
Ayrıca, yazıyı gönderen suçlunun belirlenmesi için mutlaka bir zaman sınırlaması vardır. Bu, suçluyla ilgili kayıtların belirli bir süre geçtikten sonra silinmesi nedeniyledir. Mümkün olan en kısa sürede bir avukata danışmanızı öneririz. Avukatlık ücretleri hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki makaleyi inceleyin.
https://monolith.law/reputation/reputation-lawyers-fee[ja]
Bu makalenin içeriğini video olarak öğrenmek isteyenler, YouTube kanalımızdaki videomuzu izleyebilirler.
Category: Internet
