YouTube'da Popüler Olan Tepki Videolarının Hukuki Sorunları: Telif Hakkı İhlali Olmaz mı?

YouTube’da yayınlanan videolar arasında, reaksiyon videoları adı verilen bir tür bulunmaktadır. Reaksiyon videoları, belirli bir fotoğraf veya videoyu izleyen YouTuber’ın gösterdiği tepkinin ana içerik olduğu videolardır ve YouTube’da popüler bir türdür.

Ancak, reaksiyon videolarında, video yayıncılarının, bir sanatçının fotoğrafını veya videosunu kendi yayınladıkları videolarda kullanmaları bir nevi norm haline gelmiştir. Sanatçının fotoğrafını veya videosunu kullandığınızda, telif hakkı ile ilgili sorunlar ortaya çıkabilir.

İşte bu yüzden, bu makalede, YouTube’da reaksiyon videoları yayınlayan kişilere yönelik olarak, reaksiyon videoları ve telif hakkı ilişkisini açıklıyoruz.

https://monolith.law/youtuber-vtuber/youtube-thumbnail-risk[ja]

YouTube Nedir?

YouTube, Google tarafından işletilen dünyanın en büyük video paylaşım sitesidir.

YouTube, televizyondan farklı olarak, izleyicilerin istedikleri zaman istedikleri videoyu izleyebilmeleri gibi bir özelliğe sahiptir.

Reaksiyon Videoları Nedir?

Reaksiyon videolarında, belirli bir fotoğrafı veya görüntüyü izleyen kişinin, hangi fotoğrafı veya görüntüyü izlediği ve hangi tepkiyi verdiği, video öğeleri olarak önemlidir.

Bu nedenle, reaksiyon videolarında, sanatçıların fotoğrafları veya videoları, anime görüntüleri vb. kullanılan durumlar çok yaygındır.

Reaksiyon videolarında, yukarıdaki gibi durumların yaygın olması nedeniyle, genellikle Japon Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (Japanese Copyright Law) ile olan ilişki sorun olmaktadır.

Telif Hakkı Yasası Nedir?

Telif Hakkı Yasası, yasanın amacını, 1. maddede aşağıdaki gibi belirler:

(Amaç)
Madde 1 Bu yasa, yazarların ve bununla ilgili hakların eserler, performanslar, kayıtlar, yayınlar ve kablolu yayınlarla ilgili haklarını belirler, bu kültürel ürünlerin adil kullanımını gözetir, yazarların haklarını korumayı amaçlar ve böylece kültürel gelişmeye katkıda bulunmayı hedefler.

Telif Hakkı Yasası’nın amacı, basitçe, yazarların haklarını koruyarak, insanların eserler yaratmasını ve kültürel gelişmeye katkıda bulunmasını hedefleyen bir yasadır.

Eser Nedir?

Telif Hakkı Yasası’nda korunmak için, bir “eser” olmanız gerekmektedir.

“Eser” tanımı, aşağıdaki Telif Hakkı Yasası’nın 2. maddesinin 1. fıkrasının 1. bendinde belirtilmiştir:

(Tanım)
Madde 2 Bu yasada, aşağıdaki maddelerde belirtilen terimlerin anlamı, belirtilen maddelere göre belirlenir.
1. Eser: Duygu veya düşünceleri yaratıcı bir şekilde ifade eden ve edebiyat, bilim, sanat veya müzik alanına ait olan bir şeyi ifade eder.

Eser kavramı, insanların yarattığı her şeyi içermez, ①duygu veya düşünceleri, ②yaratıcı bir şekilde ifade eden ve ③edebiyat, bilim, sanat veya müzik alanına ait olması gerekmektedir.

Reaksiyon Videolarında Kullanılan Fotoğraflar ve Videolar Eser Sayılabilir mi?

Reaksiyon videoları, belirli bir fotoğraf veya videoya verilen tepkilerin, videonun önemli bir unsuru olduğu şekildedir.

Bu nedenle, büyük bir tepki veren kişinin fotoğraf veya videoları kullanılır, bu nedenle reaksiyon videolarında kullanılan fotoğraflar ve videolar, çoğu durumda, bir eser olarak kabul edilir.

Özellikle, reaksiyon videolarında sıkça kullanılan müzik videoları (MV) veya anime videoları, bir eser olarak kabul edilir.

Tepki Videoları Telif Hakkı İhlali Olarak Sayılabilir mi?

Tepki videolarında kullanılan fotoğraflar veya videolar telif hakkı olan eserler olduğunda, bunları izinsiz olarak kullanmak genellikle telif hakkı ihlali olarak kabul edilir.

Ancak, belirli durumlarda, telif hakkı ihlali olarak kabul edilmeyen durumlar da vardır. Aşağıda, telif hakkı ihlali olarak kabul edilmeyen durumları tanıtacağız.

Alıntı ve Değerlendirme Durumları

Telif hakkı yasası, telif hakkı sahibinden izinsiz olarak eserlerin kullanılması durumunda bile, telif hakkı ihlali olmadan kullanılabilecek durumları belirler.

Özellikle, bu durumlar Japon Telif Hakkı Yasası’nın (Japanese Copyright Law) 30. maddesinden 47. maddenin 8. fıkrasında belirtilmiştir.

Bunlar telif hakkının sınırlamaları olarak adlandırılır, ancak tepki videolarıyla ilgili olarak, alıntı yapma ve değerlendirme yapabilme durumu önemli bir noktadır.

Telif hakkı yasası, alıntı hakkında, 32. maddenin 1. fıkrasında, aşağıdaki gibi hüküm getirir:

(Alıntı)
Madde 32: Yayınlanmış bir eser, alıntı yapılarak kullanılabilir. Bu durumda, alıntının adil bir uygulamaya uygun olması ve ayrıca haber, eleştiri, araştırma veya diğer alıntı amaçları için adil bir kapsamda yapılması gerekmektedir.

Alıntı olarak kabul edilmesi için, aşağıdaki dört şartın karşılanması gerekmektedir:

• Yayınlanmış bir eser olması (yayın şartı)
• Alıntı yapılmış olması (alıntı şartı)
• Adil bir uygulamaya uygun olması (adil uygulama şartı)
• Adil bir kapsamda yapılması (adil kapsam şartı)

https://monolith.law/corporate/quote-text-and-images-without-infringing-copyright[ja]

Yayın Şartı Hakkında

Alıntı yapılan eserlerin, yayınlanmış eserler olması gerekmektedir.

Özellikle, telif hakkı sahibinin yayınladığı durumlar veya telif hakkı sahibinden lisans alan kişilerin yayınladığı durumlar düşünülebilir.

Tepki videolarında, sanatçının müzik videosu veya anime görüntülerinin kullanıldığı durumlarda, yayın şartının karşılandığı düşünülebilir.

Alıntı Şartı Hakkında

Alıntı şartı hakkında, belirgin ayrım ve ana-ikincil ilişki (takipçilik) kavramları önemlidir.

Öncelikle, belirgin ayrım, eserin alıntı yapılan kısmı ve diğer kısımlarının belirgin bir şekilde ayrılması gerektiği anlamına gelir.

Daha sonra, ana-ikincil ilişki (takipçilik), alıntı yapılan kısmın ikincil ve diğer kısımların ana olması gerektiği anlamına gelir. Tepki videolarında, alıntı yapılan müzik videosu veya anime videoları küçük bir ekranla gösterilir ve tepki durumu ana olur. Bu durumda, takipçilik şartının karşılandığı düşünülebilir.

Adil Uygulama Şartı Hakkında

Adil uygulama şartı, alıntı yönteminin adil bir uygulamaya uygun olması anlamına gelir.

Adil uygulama şartı hakkında, her durumda ayrı ayrı değerlendirilir ve genel bir ifade kullanılamaz, ancak yargı kararlarında, kaynağın belirtilip belirtilmediği durumlar değerlendirilir.

Bu nedenle, tepki videolarının açıklama kısmında, tepki videolarında kullanılan fotoğraf veya videoların alıntı kaynağının belirtilmesi düşünülebilir.

Adil Kapsam Şartı Hakkında

Adil kapsam şartını karşılamak için, alıntının amacı, adil bir kapsamda olmalıdır.

Örneğin, tepki videosu gibi görünen ancak asıl amacı tepki videosunda kullanılan fotoğraf veya videoları yüklemek olan durumlar, adil kapsam şartını karşılamadığına karar verilebilir.

Tepki Videolarının Telif Hakkı İhlali Olmasına Rağmen Büyük Bir Sorun Olmayabileceği Durumlar

Daha önce belirtildiği gibi, tepki videolarında, başkalarının telif hakkına sahip olduğu fotoğraflar veya videolar izinsiz olarak kullanıldığında, alıntı gibi durumlar hariç, telif hakkı ihlali oluşur.

Ancak, gerçekte, tepki videolarının bir tür reklam olduğu ve telif hakkı sahiplerinin telif hakkı ihlalini sorun etmeyip, bunu görmezden geldiği durumlar yaygındır.

Bu nedenle, tepki videoları arasında, kesinlikle telif hakkı ihlali durumunda olan ancak YouTube’a yüklenmiş olanlar da mevcuttur.

Ayrıca, YouTube’un işletmecisi olan Google’ın merkezinin bulunduğu Amerika’da, eserler hakkında “fair use” (adil kullanım) adı verilen bir kavram vardır ve tepki videolarında kullanılan fotoğraf veya videoların bir tür malzeme gibi kullanıldığı bir kültür de vardır.

Özet

Yukarıda, YouTube’da reaksiyon videoları yayınlayan kişilere yönelik olarak, reaksiyon videoları ve telif hakkı arasındaki ilişkiyi açıkladık.

Reaksiyon videolarında, başkalarının telif hakkına sahip olduğu fotoğrafları veya videoları izinsiz olarak kullanırsanız, alıntı gibi durumlar hariç olmak üzere, telif hakkı ihlali oluşur, bu yüzden reaksiyon videoları yayınlayan kişilerin dikkatli olması gerekmektedir.

Reaksiyon videoları yayınlayan kişiler arasında, büyük bir sorun olmadığı için sorun olmayacağını düşünenler olabilir, ancak gerçekte, büyük bir sorun olmaması sadece bir olasılıktır. Bu nedenle, reaksiyon videoları yayınlayan kişilere, bir kez uzman bilgisi olan bir avukata danışmanızı öneririz.

Büromuz Tarafından Alınan Önlemler

Monolith Hukuk Bürosu, özellikle internet ve hukuk olmak üzere IT alanında yüksek uzmanlığa sahip bir hukuk bürosudur. Son yıllarda, internet üzerinde popüler olan YouTuber ve VTuber’ların danışmanlık işlerini çok sayıda üstlenmekteyiz. Kanal yönetimi ve sözleşme ile ilgili konularda, hukuki kontrol ihtiyacı artmaktadır. Büromuzda, bu önlemleri almak için uzman bilgiye sahip avukatlarımız bulunmaktadır.

Aşağıdaki makalede detayları belirttik, lütfen referans alınız.

Monolith Hukuk Bürosu’nun hizmet verdiği alanlar: YouTuber・VTuber Hukuk İşleri[ja]