Uluslararası Yarışma Turnuvalarında E-Sporun Uygulanma Durumu ve Gelecekteki Perspektifler

Uluslararası Spor Dünyasında E-Sporun Mevcut Durumu

Olimpiyatlar başta olmak üzere uluslararası spor müsabakaları, sporcular için en büyük sahne olup, dünya genelinde bu spor dallarının en çok ilgi gördüğü fırsatlardır.
Son yıllarda, dijital teknolojilerin gelişimiyle birlikte bir yarışma olarak konumunu sağlamlaştıran e-sporun önemi de her geçen yıl artmaktadır.
Özellikle uluslararası yarışma sahnesinde, e-sporun çeşitli organizasyonları, e-sporun çeşitli uluslararası spor müsabakalarında resmi bir dal olarak kabul edilmesi için örgütsel çabalarla çeşitli gayretler göstermekte ve bu alanda istikrarlı bir şekilde başarılar elde etmektedir.
Eğer e-spor uluslararası müsabakaların resmi bir dalı olarak gerçekleştirilirse, e-sporun bir spor dalı olarak tanınması ve diğer büyük sporlar gibi geniş çapta yayılması konusunda büyük katkı sağlayacaktır.

Olimpiyat Resmi Branşı Olma Çabaları

Uluslararası eSpor Federasyonu (IeSF), uzun zamandır eSpor’un Olimpiyatlarda resmi bir branş olarak kabul edilmesini hedeflemekte ve bu doğrultuda çalışmalarını sürdürmektedir. 2018 yılının Nisan ayında, IeSF’nin Geçici Genel Sekreteri Leopold Chung’un medyaya yaptığı açıklamaya göre, 2024 Olimpiyatları’nda resmi branş olma konusunda henüz bir karar alınmamış olup, çeşitli paydaşlardan, özellikle Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nden (IOC) onay alınması için prosedürlerin gerekli olduğunu belirtmiştir. IeSF, 2024 Olimpiyatları’nda kültürel etkinlik veya gösteri etkinliği olarak eSpor yarışmalarının gerçekleştirilmesi için Paris şehri ile görüşmelerde bulunmaktadır.

IOC de en azından Olimpiyatlara eSpor yarışmalarını dahil etme konusunda belirli bir ilgi göstermektedir. 2018 yılının Temmuz ayında, İsviçre’nin Lozan kentinde, IOC ve Uluslararası Spor Federasyonları Birliği (GAISF), eSpor ve Olimpiyatların gelecekteki ilişkisini tartışmak üzere ilk kez bir forum düzenlemiştir. Bu forumda, IOC Başkanı da dahil olmak üzere birçok ilgili kişi katılmış ve eSpor oyuncuları tarafından eSpor gösterileri yapılmıştır.

Ancak, 2018 yılının Aralık ayında düzenlenen 7. Olimpiyat Zirvesi’nde, eSpor’un resmi branş olması yönündeki tartışmaların erken (“premature”) olduğu yönünde bir açıklama yapılmıştır. Bunun nedenleri arasında, bazı eSpor oyunlarının Olimpiyat değerleriyle uyuşmaması ve ticari işletmeler arasındaki rekabet nedeniyle eSpor endüstrisinin parçalanmış olması gösterilmektedir. Öte yandan, açıklamada, geleneksel sporları sanallaştıran oyunların değerinin takdir edildiği ve IOC’nin, her uluslararası spor federasyonunun bu tür oyunların potansiyel faydalarını araştırmasını ve kullanmasını teşvik ettiği belirtilmiştir.

Japonya’da Yapısal Düzenlemelerin İlerlemesi

Japonya’nın e-spor sektörü, e-sporların Olimpiyatlarda resmi bir branş haline gelmesi yönündeki küresel çabalardan kesinlikle geri kalmamaktadır.
Aksine, Asya bölgesinde önemli bir konum elde etmek amacıyla aktif bir şekilde yapısal düzenlemeler yapmaktadır. Bu durumun en belirgin örneği, 2018 yılının Şubat ayında, birden fazla e-spor federasyonunun birleşerek, ülke içindeki koordinasyon organı olarak Japonya e-Spor Birliği’nin (JeSU) kurulmasıdır. Bu da gelecekte e-sporların Olimpiyatlarda resmi bir branş haline gelmesi yönündeki çabaların bir parçası olarak değerlendirilebilir.

Yani, Olimpiyat Tüzüğü’ne göre, Olimpiyatların resmi sporlarına temsilci göndermek için, ulusal Olimpiyat komitesinin (NOC) ulusal spor federasyonu olarak onaylayabileceği tek bir spor federasyonu olması gerektiği belirtilmektedir (Kural 27, 28 Ek Kural 1.2).

Önceki gibi, birden fazla spor federasyonunun bir arada bulunması durumunda, Japonya Olimpiyat Komitesi’nden (JOC, Japonya’daki NOC) ulusal spor federasyonu olarak onay almak zorlaşmakta ve bunun sonucunda Olimpiyatlara temsilci gönderme imkanı ortadan kalkabilmektedir.
Bu seferki e-spor federasyonlarının birleşerek JeSU’nun kurulması, Olimpiyat Tüzüğü’nün belirlediği gerekliliklerle ilgili sorunların çözümüne yönelik bir adım olarak değerlendirilebilir.

Asya Oyunları’ndaki Somut Başarılar

Bu tür girişimler arasında, Asya bölgesinde dikkat çekici ilerlemeler gözlemlenmektedir.
Diğer uluslararası turnuvalardan önce, 2017 yılının Nisan ayında, 2022 Hangzhou Oyunları’ndan itibaren e-sporların resmi bir dal olarak gerçekleştirileceği Asya Oyunları’nda duyurulmuştur.
Buna ek olarak, 2018 Jakarta Oyunları’nda da “League of Legends”, “StarCraft II”, “Winning Eleven 2018”, “Arena of Valor”, “Hearthstone” ve “Clash Royale” olmak üzere altı başlık, gösteri müsabakası olarak gerçekleştirilmiştir.

Japonya, bu başlıklar arasında “Hearthstone” ve “Winning Eleven 2018” ile Jakarta’da düzenlenen ana turnuvaya katılma hakkı kazanmış ve ayrıca “Winning Eleven 2018” ile altın madalya elde etmiştir.
Asya’daki bu tür başarılar, e-spor dünyası için önemli bir anlam taşımaktadır.
Asya Oyunları’nda kabul edilmesi, Olimpiyatlar gibi diğer uluslararası turnuvalarda kabul edilmesine yönelik önemli bir emsal teşkil etmenin yanı sıra, müsabaka yönetimi bilgi birikimi ve sporcu yetiştirme açısından da büyük bir öneme sahiptir.
Özellikle, Asya bölgesindeki müsabaka seviyesinin yüksekliği, dünya genelinde de kabul görmekte olup, gelecekte e-sporların gelişiminde önemli bir rol oynaması beklenmektedir.

Gelecekteki Gelişim İçin Zorluklar

Bu tür başarılar elde edilmiş olsa da, büyük uluslararası turnuvalarda, özellikle Olimpiyatlarda e-sporun resmi bir dal olarak kabul edilmesi konusunda, e-sporun diğer birçok spordan farklı olarak büyük fiziksel hareketler içermemesi ve oyun bağımlılığının gençler üzerindeki olumsuz etkileri gibi nedenlerle karşı çıkan güçlü görüşler de bulunmaktadır. E-sporun resmi bir dal olarak daha fazla teşvik edilmesi için, e-sporun dünya genelindeki büyük turnuvalarda gerçekleştirilmesi, insanların ilgisini çekerek farkındalığı artırması ve büyük başarılar elde etmesiyle, e-sporun “spor” olarak konumunu yükseltmek en önemli unsurdur.

Diğer yandan, e-spor turnuvalarının yönetimi sırasında teknik sorunlar veya organizasyonel karışıklıklar, hatta yönetişim konusundaki farkındalık eksikliği nedeniyle yarışma organizasyonlarının skandalları ortaya çıkarsa, e-sporun imajını büyük ölçüde zedeleyecektir. Bu tür zorluklarla başa çıkmanın yanı sıra, e-spora özgü teknik sorunlarla da başa çıkmak önemlidir. Örneğin, çevrimiçi turnuvaların düzenlenmesinde iletişim ortamının istikrarının sağlanması, hilelerin önlenmesi, oyuncuların sağlık yönetimi gibi geleneksel spor dallarından farklı yeni zorluklar da bulunmaktadır. Ayrıca, yarışma başlıklarının seçimi konusunda, oyunların hak ilişkileri ve yarışma dengesinin korunması gibi konularda dikkatli bir değerlendirme gereklidir. Bu tür skandallar veya sorunlar, e-sporun yaygınlaştırılması ve uluslararası turnuvalarda resmi bir dal olarak kabul edilmesi çabalarına ters düşen durumlar yaratacaktır. Dolayısıyla, e-sporun resmi bir dal olarak kabul edilmesi için çalışan her bir organizasyon ve oyuncunun, e-sporun yaygınlaştırılması ile birlikte, doğru bilgiye dayalı sağlıklı ve adil turnuva yönetimi ve organizasyon yönetimi için de çaba göstermesi gerekmektedir.