Youtube'da Drone Canlı Yayını Yasal mı? Bilinmesi Gereken Hukuk Nedir?

Genellikle video çekimleri, video kamerası gibi araçlarla yapılır, ancak son zamanlarda, drone ile çekim yapma durumu da artmıştır.

Drone ile video çekiminde, video kamerası gibi araçlarla çekim yapmanın zor olduğu görüntüler çekilebilir. Örneğin, bir dağ manzarasını yukarıdan çekmek istediğinizde, helikopter gibi araçlara binip çekim yapma yöntemi kullanılıyordu, ancak son zamanlarda, drone kullanarak çekim yapmak mümkün hale geldi.

Drone kullanımının artmasıyla birlikte, YouTube’da da drone kullanılarak canlı yayınlar yapılıyor.

Ancak, drone teknolojisinin son yıllarda hızla gelişmesi nedeniyle, yasal düzenlemeleri tam olarak anlayamayan birçok kişi bulunmaktadır.

İşte bu yüzden, bu makalede, YouTube’da drone ile canlı yayın yapmanın yasal olup olmadığı ve bu konuda bilinmesi gereken yasalar hakkında açıklama yapacağız.

Drone Nedir?

Drone, uzaktan kumanda edilebilen veya otomatik pilot ile yönetilebilen bir tür insansız hava aracıdır.

Drone kelimesi, aynı zamanda erkek arı anlamına da gelir. Drone uçarken, “buzz” şeklinde bir arı kanat sesi çıkarır. Bu ve benzeri nedenlerle, bu tür araçlara drone denildiği söylenir.

Drone’ların, zorlu çekim alanlarında çekim yapma, felaket bölgeleri gibi teslimatın zor olduğu yerlere paket teslimatı, tarım ilacı püskürtme, otomatik paket teslimatı gibi çeşitli durumlarda etkin bir şekilde kullanılması beklenmektedir.

Drone’larla İlgili Yasalar

Drone’larla ilgili olarak, genellikle aşağıdaki yasalarla olan ilişkisi sorun olmaktadır:

• Sivil Kanun (Japon Sivil Kanunu)
• Havacılık Kanunu (Japon Havacılık Kanunu)
• Karayolu Trafik Kanunu (Japon Karayolu Trafik Kanunu)
• Küçük İnsansız Hava Araçları Uçuş Yasakları Kanunu (Japon Küçük İnsansız Hava Araçları Uçuş Yasakları Kanunu)
• Radyo Dalgaları Kanunu (Japon Radyo Dalgaları Kanunu)
• Yönetmelikler

Sivil Kanun ile İlişkisi

Öncelikle, Sivil Kanun konularında, drone kullanarak canlı yayın yapılırsa, geniş çapta çekim yapılabilir ve bu nedenle çeşitli şeylerin görüntüye girebileceği olasılığı vardır. Bu nedenle, başkalarının portre haklarını veya gizlilik haklarını ihlal etme riski bulunmaktadır.

Ayrıca, drone’u düşürerek başkalarının mülkiyetindeki binaları veya arabaları hasara uğratabilir veya başkalarına yaralanmalara neden olabilirsiniz.

(Haksız fiil nedeniyle tazminat)
Bir kişi, kasten veya ihmal sonucu başka bir kişinin haklarını veya yasal olarak korunan çıkarlarını ihlal ederse, bu durumdan kaynaklanan zararı tazmin etme sorumluluğu taşır.

Japon Sivil Kanunu Madde 709

(Maddi olmayan zararların tazminatı)
Bir kişi, başka bir kişinin bedenini, özgürlüğünü veya itibarını ihlal ettiğinde veya başka bir kişinin mülkiyet haklarını ihlal ettiğinde, hangi durum olursa olsun, önceki maddenin hükümlerine göre tazminat sorumluluğu taşır, maddi olmayan zararlar için de tazminat ödemelidir.

Japon Sivil Kanunu Madde 710

Başkalarının insan hakları veya mülkiyet hakları gibi haklarını ihlal ederseniz, haksız fiil olarak tazminat talep edilebilir. Bu nedenle, drone kullanarak canlı yayın yaparken, başkalarının haklarını veya mülkiyetlerini ihlal etmemeye dikkat etmeniz gerekmektedir.

Havacılık Hukuku ile İlişkisi

Drone’larla ilgili olarak Havacılık Hukuku adında bir yasa bulunmaktadır. Aşağıda, Havacılık Hukuku hakkında açıklama yapacağız.

Havacılık Hukukunda İnsansız Hava Araçları

Havacılık Hukuku’nun 2. maddesinin 22. fıkrasında, “insansız hava araçları” ile ilgili aşağıdaki gibi bir düzenleme bulunmaktadır. Drone’lar bu kapsama girdiği için Havacılık Hukuku’na tabi olurlar.

“Bu yasada ‘insansız hava aracı’, uçuş için kullanılabilen ve yapısal olarak insan taşıyamayan, uzaktan kumanda veya otomatik pilot (program tarafından otomatik olarak kontrol edilir.) ile uçurulabilen uçak, döner kanatlı hava aracı, planör, hava gemisi ve diğer cihazları ifade eder (uçuşunun güvenliği ve yerdeki ve su üzerindeki insanlar ve mülklerin güvenliği göz önünde bulundurularak, Ulaştırma, Altyapı ve Turizm Bakanlığı tarafından belirlenenler hariç.).”

Havacılık Hukuku 2. Madde 22. Fıkra

Izin veya Onayın Gerekli Olduğu Durumlar

Havacılık Hukuku’nda, uçuşa yasak bölgeler (Madde 132) ve uçuş yöntemleri (Madde 132’nin 2) belirlenmiştir.

Uçuş Yasak Bölgesi Hakkında

(Uçuş Yasak Bölgesi)
Hiç kimse, aşağıda belirtilen hava sahasında, insansız hava aracı uçuramaz. Ancak, Ulaştırma, Altyapı ve Kıyı Güvenliği Bakanı, bu uçuşun hava aracının seyrüsefer güvenliği ile yer ve su üzerindeki insanlar ve mülklerin güvenliğini tehlikeye atmayacağını kabul edip izin verdiği durumlarda, bu durum geçerli değildir.

1. Ulaştırma, Altyapı ve Kıyı Güvenliği Bakanlığı’nın belirlediği hava sahasında, insansız hava aracının uçuşunun hava aracının seyrüsefer güvenliğini etkileme riski olanlar
2. Yukarıdaki hava sahası dışındaki hava sahasında, Ulaştırma, Altyapı ve Kıyı Güvenliği Bakanlığı’nın belirlediği yoğun nüfuslu veya evlerin yoğun olduğu bölgelerin üzeri

Japon Hava Yasası Madde 132

Japon Hava Yasası Madde 132’nin 1. ve 2. maddelerine uygun yerlerde drone kullanarak canlı yayın yapmak istiyorsanız, önceden Ulaştırma, Altyapı ve Kıyı Güvenliği Bakanı’nın iznini almanız gerekmektedir.

Özellikle, havaalanı çevresi, heliport çevresi, yer yüzeyinden veya su yüzeyinden 150m yükseklikteki hava sahası gibi yerlerde Ulaştırma, Altyapı ve Kıyı Güvenliği Bakanı’nın izni gereklidir.

Ayrıca, yoğun nüfuslu bölgelerin üzerinde uçuş yapmak için de Ulaştırma, Altyapı ve Kıyı Güvenliği Bakanı’nın izni gereklidir.

Yoğun nüfuslu bölgelerin hangi alanları kapsadığı, her 5 yılda bir yapılan nüfus sayımı sonuçlarına göre belirlenir.

Yoğun nüfuslu bölgeler hakkında aşağıdaki site üzerinden bilgi alabilirsiniz. Eğer drone ile canlı yayın yapmayı düşünüyorsanız, önceden kontrol etmeniz gerekmektedir.

Uçuş Yöntemleri Hakkında

Drone’ların uçuş yöntemleri hakkında, gece uçuşları, görsel menzil dışında uçuşlar, üçüncü taraflardan 30m’den daha az bir mesafede uçuşlar, etkinliklerin düzenlendiği yerlerin üzerinde uçuşlar, tehlikeli maddelerin taşınması için uçuşlar, eşyaların düşürülmesi için uçuşlar yapılırken, Japon Ulaştırma Bakanı’nın onayı gereklidir. Bu nedenle, drone’ları canlı yayın yapmak için kullanırken, önceden onay almanız gerekmektedir.

(Uçuş Yöntemleri)
Drone uçuran kişiler, aşağıda belirtilen yöntemlerle bu uçuşları gerçekleştirmelidir. Ancak, Japon Ulaştırma Bakanlığı’nın belirlediği şekilde, önceden, beşinci maddeden onuncu maddeye kadar belirtilen yöntemlerden herhangi birini uygulamadan uçuş yapılması, uçağın seyrüsefer güvenliği ve yerdeki ve su üzerindeki kişilerin ve eşyaların güvenliğini tehlikeye atmayacağı konusunda Japon Ulaştırma Bakanı’nın onayını aldığında, bu onayı aldığı şekilde, bu uçuşları gerçekleştirebilir.

1. Alkol veya uyuşturucu etkisi altında normal bir drone uçuşunun gerçekleştirilemeyeceği durumlarda uçuş yapmamak.
2. Japon Ulaştırma Bakanlığı’nın belirlediği şekilde, drone’un uçuşa engel olmayacağı ve diğer uçuş için gerekli hazırlıkların tamamlandığını doğruladıktan sonra uçuş yapmak.
3. Diğer uçaklar veya drone’larla çarpışmayı önlemek için, drone’u çevresindeki duruma göre yere indirmek ve diğer Japon Ulaştırma Bakanlığı tarafından belirlenen yöntemlerle uçuş yapmak.
4. Uçuş için gerekli olmayan durumlarda yüksek ses çıkarmak, ani iniş yapmak veya başkalarına rahatsızlık veren bir şekilde uçuş yapmamak.
5. Gündoğumundan günbatımına kadar uçuş yapmak.
6. Drone’u ve çevresindeki durumu sürekli olarak gözlemleyerek uçuş yapmak.
7. Drone ile yerdeki veya su üzerindeki kişiler veya eşyalar arasında Japon Ulaştırma Bakanlığı tarafından belirlenen mesafeyi koruyarak uçuş yapmak.
8. Festivaller, panayırlar, sergiler ve diğer birçok kişinin toplandığı etkinliklerin düzenlendiği yerlerin üzerindeki hava sahası dışında uçuş yapmak.
9. Drone ile patlayıcı veya yanıcı maddeler ve diğer kişilere zarar verebilecek veya diğer eşyaları hasara uğratabilecek Japon Ulaştırma Bakanlığı tarafından belirlenen eşyaları taşımamak.
10. Yerdeki veya su üzerindeki kişilere zarar verme veya hasar verme riski olmayan durumları Japon Ulaştırma Bakanlığı tarafından belirlenen durumlar dışında, drone’dan eşya bırakmamak.

Japon Havacılık Kanunu Madde 132’nin 2

Karayolu Trafik Kanunu ile İlişkisi

Drone’u uçururken, prensip olarak, drone’u karayolu yerine hava sahasında uçurduğumuz için, Karayolu Trafik Kanunu’nda belirtilen karayolu kullanım izni gerekli değildir.

Ancak, “Karayolunda festival etkinlikleri düzenlemek, konum belirlemek veya genel trafik üzerinde belirgin bir etkisi olan bir geçiş şekli veya yöntemi ile karayolu kullanmak veya insanların toplandığı ve genel trafik üzerinde belirgin bir etkisi olan bir eylem gerçekleştirmek ve Kamu Güvenliği Komisyonu, karayolu veya trafik durumuna göre, karayolundaki tehlikeleri önlemek ve diğer trafik güvenliği ve düzenini sağlamak için gerekli olduğunu belirlemek” (Japon Karayolu Trafik Kanunu 77. Madde 1. Fıkra 4. Maddesi) durumunda, karayolu kullanım izni almanız gerekmektedir.

Drone kullanarak canlı yayın yapılırken, popüler bir yayıncı durumunda, hayranların toplanması ve genel trafik üzerinde belirgin bir etki oluşması durumu da düşünülebilir.

Bu nedenle, drone kullanarak canlı yayın yaparken, önceden karayolu kullanım izni almanız veya Japon Karayolu Trafik Kanunu 77. Madde 1. Fıkra 4. Maddesi’ne uymayan bir canlı yayın yapmanız gerekmektedir.

Küçük İnsansız Hava Araçları Uçuş Yasası ile İlişki

Drone’larla ilgili olarak, “Önemli Tesislerin Çevresindeki Hava Sahasında Küçük İnsansız Hava Araçlarının Uçuşunun Yasaklanması Hakkında Kanun” (Bundan sonra “Küçük İnsansız Hava Araçları Uçuş Yasası” olarak anılacaktır.) bulunmaktadır.

Küçük İnsansız Hava Araçları Uçuş Yasası’nda Küçük İnsansız Hava Araçları

Küçük insansız hava araçları, Küçük İnsansız Hava Araçları Uçuş Yasası’nın 2. maddesinin 3. fıkrasında tanımlanmıştır ve “Uçak, döner kanatlı hava araçları, planörler, hava gemileri ve diğer hava taşıtları arasında, yapısal olarak insanların binemeyeceği, uzaktan kumanda veya otomatik pilot (program tarafından otomatik olarak kontrol edilir.) ile uçurulabilen araçlar” olarak belirtilmiştir.

Drone’lar, bu tanıma uyar, bu nedenle küçük insansız hava aracı olarak kabul edilir ve Küçük İnsansız Hava Araçları Uçuş Yasası’nın uygulanmasını gerektirir.

Hedef Tesislerin Çevresindeki Uçuşun Yasaklanması

Küçük İnsansız Hava Araçları Uçuş Yasası’nın 9. maddesinde, “Hiç kimse, hedef tesislerin çevresindeki hava sahasında, küçük insansız hava araçlarının uçuşunu gerçekleştiremez.” şeklinde hüküm bulunmaktadır.

Ve “hedef tesisler”, örneğin, aşağıdaki tesisleri ifade eder ve hedef tesislerin çevresi, hedef tesisler ve çevresindeki genellikle 300m’lik hava sahasını ifade eder.

• Parlamento Binası
• Başbakanlık Konutu ve Başbakan ve Kabine Sekreteri’nin Resmi Konutu
• Belirli hedef kriz yönetimi idari binaları
• Yüksek Mahkeme binası, Tokyo Chiyoda Ward Hayabusa-cho’da bulunan
• İmparatorluk Sarayı ve Tokyo Minato Ward Moto-Akasaka 2-chome’da bulunan Konut
• Belirli bir siyasi parti ofisi olarak belirlenen tesisler
• Belirli bir yabancı misyon olarak belirlenen tesisler
• Belirli bir nükleer tesis olarak belirlenen tesisler

Özellikle aşağıdaki durumlarda, Küçük İnsansız Hava Araçları Uçuş Yasası’nın hükümleri uygulanmaz.

• Hedef tesisin yöneticisi veya onun izniyle uçuş
• Arazi sahibinin arazinin hava sahasında gerçekleştirdiği uçuş
• Arazi sahibinin izniyle, izin verilen arazinin hava sahasında uçuş
• Devlet veya yerel halk kuruluşlarının işlerini gerçekleştirmek için uçuş

Ancak, Savunma Kuvvetleri tesisleri ve hedef havaalanlarının arazisi veya bölgesinin hava sahası söz konusu olduğunda, arazi sahibinin veya işgalcinin arazinin hava sahasında gerçekleştirdiği uçuş veya devlet veya yerel halk kuruluşlarının işlerini gerçekleştirmek için uçuş olsa bile, hedef tesisin yöneticisinin izni gereklidir.

Bu nedenle, drone’ları canlı yayın için kullanırken, Küçük İnsansız Hava Araçları Uçuş Yasası’na aykırı olmayan bir şekilde yayın yapılması gerektiğine dikkat etmek gerekmektedir.

Radyo Dalgaları Yasası ile İlişki

Drone’u uzaktan kontrol ettiğinizde, kumandadan drone’un kendisine radyo dalgaları gönderilir. Ayrıca, drone ile çekilen görüntüleri vb. iletmek için drone’dan da radyo dalgaları çıkar.

Ülkemizde drone kullanımının öngörüldüğü başlıca kablosuz iletişim sistemleri aşağıdaki gibidir:

Radyo Dalgaları Yasası’na göre, radyo dalgalarını kullanırken, ülkemizin teknik standartlarına uygun kablosuz ekipman kullanmanız gerekmektedir. Ayrıca, genel olarak, İletişim Bakanı’nın lisansını veya kaydını alarak, bir radyo istasyonu kurmanız gerekmektedir (zayıf radyo istasyonları ve bazı düşük güçlü radyo istasyonları hariçtir).

Drone kullanarak canlı yayın yaparken, kullanacağınız drone’un hangi frekansı yaydığını kontrol etmeli ve gerekirse, İletişim Bakanı’nın lisansını veya kaydını almanız gerekmektedir.

Detaylı standartlar için, lütfen aşağıdaki İletişim Bakanlığı’nın web sitesine bakınız.

Yönetmeliklerle İlişki

Drone kullanarak canlı yayın yaparken, yönetmeliklerle olan ilişkinize dikkat etmeniz gerekmektedir.

Örneğin, Japonya’nın Chiba ilindeki Shibayama kasabasında, “Uçak Tepesi’nin Kurulumu ve Yönetimi Hakkında Yönetmelik” (Japonca: “ひこうきの丘の設置及び管理に関する条例”) yürürlüktedir ve “Drone ve benzeri küçük insansız hava araçlarının kullanımı” yasaklanmıştır (Uçak Tepesi’nin Kurulumu ve Yönetimi Hakkında Yönetmelik Madde 6, Madde 9).

Drone kullanarak bir parktan canlı yayın yapmayı düşünen kişiler olabileceğini düşünüyoruz, ancak parklarda drone kullanımı bazı yönetmeliklerle yasaklanmış olabilir.

Bu nedenle, yönetmelikleri dikkatlice kontrol etmek önemlidir.

Drone ile ilgili yönetmelikler hakkında, aşağıdaki gibi Japonya Ulaştırma Bakanlığı tarafından yayınlanan bir liste bulunmaktadır. Drone kullanarak canlı yayın yapmayı düşünüyorsanız, bu listeye başvurmanız önerilir.

https://www.mlit.go.jp/common/001228076.pdf
(Kaynak: İnsansız Hava Araçlarının Uçuşunu Sınırlayan Yönetmelikler)

Özet

Yukarıda, YouTube’da drone ile canlı yayın yapmanın yasal olup olmadığı ve bu durumda bilinmesi gereken yasalar hakkında açıklama yaptık.

Drone’lar hakkında, son yıllarda hızla geliştiği için, hangi yasal düzenlemelerin olduğu pek bilinmiyor. Bu nedenle, drone’ları kullanarak YouTube’da canlı yayın yaparken, yasalara aykırı olmamak için dikkatli olmak önemlidir.

Özellikle, canlı yayın durumunda, videoyu düzenleyemeyeceğiniz için, hatalardan kaçınmak için önceden kontrol etmek zorunludur.

Drone’larla YouTube’da canlı yayın yapma hakkındaki yasal düzenlemeler konusunda uzman hukuk bilgisi gerektiği için, endişe duyduğunuzda bir hukuk firmasıyla görüşmenizi öneririz.