ICO-гийн хууль эрх зүйн зохицуулалттай холбоотой гадаад болон олон улсын жишээнүүд

Шинээр криптовалют гаргахын тулд хөрөнгө оруулагчдадаас санхүүжилт татах үйл ажиллагааг ICO (Initial Coin Offering-ийн товчлол) гэж нэрлэдэг. Эхлээд криптовалют гэдэг нь үндсэндээ шинэ технологи болох блокчейн дээр суурилсан технологиор бий болсон байдаг. Тиймээс, ICO гэх санхүүжилт татах арга ч мөн түүхэндээ шинэ бөгөөд олон улсад одоогоор хууль эрх зүйн боловсруулалт нь асуудал болон тавигдаж байна (блокчейн технологи криптовалютын эргэлтийг хэрхэн дэмжиж байгааг тухай нь бусад нийтлэлээс харна уу).

https://monolith.law/blockchain/blockchain-technology[ja]

Энэхүү нийтлэлд бид олон улсын хэмжээнд ICO-г хэрхэн зохицуулж байгаа тухай орны ялгаатай хандлагыг тодорхойлж байна. Мөн түүнчлэн, улс орнуудын ялгаатай байр суурийг даван туулан, одоо олон улсын нийгэм эсвэл дэлхийн эдийн засаг нийтлээрээ ICO-той холбоотой ямар асуудлуудтай тулгарч байгааг тодорхойлж, түүнд судалгаа хийж байна.

ICO-гийн хууль эрх зүйн зохицуулалтын хэлбэрүүд

Олон улсын болон Японы ICO-г зохицуулах хэлбэрүүдийг ангилбал, дараах дөрвөн үндсэн төрөлд хуваагдана:

1. ICO-г бүрэн хориглох улс
2. ICO-г одоо байгаа хууль эрх зүйн салбарын хүрээг өргөтгөн зохицуулахыг оролддог улс
3. ICO-г зориулан тусгай хууль эрх зүйн салбар бий болгож, зохицуулахыг оролддог улс
4. ICO-г тусгайлан зохицуулахгүй улс

Түүнчлэн, Япон улс нь эдгээр дундаас (2) дахь төрөлд хамаарна. Иймд, Японд ICO нь одоо байгаа хууль эрх зүйн салбартай зохицуулалт хийхэд анхаарал болгоомжтойгоор хэрэгжүүлбэл, хууль ёсны гэж үзэгдэнэ. Гэхдээ Японд ICO-г зохион байгуулахдаа олон улсын бусад улсын ICO зохицуулалтын хэлбэрүүдийг үл харгалзан үлдээж болохгүй. Учир нь ICO нь онлайн орчинд улс орны хилийг даван туулан хөрөнгө оруулалт татах тохиолдол их байдаг. Энэ тохиолдолд, ICO-гаар гаргасан криптовалют (энэ тохиолдолд ихэвчлэн токен гэж нэрлэгддэг) худалдан авагчдын оршин суугаа газрын хууль эрх зүйн зохицуулалтыг ч мөн тооцох шаардлага гарч ирдэг. Эдгээр зүйлсийг харгалзан, ICO-г хууль ёсны хэрэгжүүлэхийн тулд, гадаадын хууль эрх зүйн чиг хандлагыг сайтар ажигласан байх шаардлагатай болно.

ICO-г бүрэн хориглосон улсууд

БНХАУ

БНХАУ нь ICO-г маш хатуу сөрөг байр суурьтайгаар хориглосон улс юм. Тус улсад ICO нь мөнгө угаах гэх мэт асуудлуудын үр нөлөө бөгөөд ихэнх нь хууль бус гэсэн үзэл баримтлалын дор ICO нь аль хэдийн бүрэн хориглогдсон байна.

Хэдийгээр БНХАУ-ын засгийн газар ICO-г хяналтад авч байгаа гэж хэлсэн ч, Хонгконг нь энэ хүрээнд багтдаггүй. Хонгконгт, зөвшөөрөгдсөн журамд суурилсан ICO-г засгийн газар зөвшөөрөх байр суурьтай байгаа бөгөөд Хонгконгийн ICO-г хяналтад авах журам нь үндсэндээ Америкийн Хөрөнгийн Биржийн Хорооны бодлогыг тусгасан байдлаар БНХАУ-ын бүхэл бүтэн нутаг дэвсгэртэй огт өөр үзэл санааг суурилуулсан байна.

Гэсэн хэдий ч, БНХАУ нь ICO-г хатуу хяналтад авч буйтай зэрэгцээд, виртуал валютын эргэлтийг дэмжих блокчейн технологид зориулж улс төрийн бодлогын хүрээнд технологийн хөгжилд идэвхтэй анхаарал хандуулж байна. Засгийн газар технологийн шинэчлэлд тэргүүлэгч байх зэрэгцээ, энэхүү шинэ технологийг ашиглах арга хэмжээг хянахад засгийн газар хүчтэй эрх мэдэлтэй байдаг гэдэг улсын онцлог нь блокчейн хууль эрх зүйн чиглэлд ч хэвээр байна гэж хэлж болох юм.

БНСУ

БНСУ мөн ICO-г хориглох бодлого баримталж байгаа улс юм. Энэ нь залилангийн ажиллагаа, зах зээлийн манипуляци, мөнгө угаах гэх мэт асуудлуудын эрсдэлээс болоод 2017 онд бүх төрлийн ICO-г хориглосон билээ. БНСУ-д Самсунг Электроникс гэх мэт томоохон компаниуд улсын эдийн засгийг тэргүүлж, мөн блокчейн технологийг дэмжихэд идэвхтэй байгаа бөгөөд энэ улсад анхнаасаа виртуал валютыг ашиглан хөрөнгө оруулалт хийх нь идэвхтэй байсан түүхтэй. Улс төрийн болон санхүүгийн томоохон хүчнүүдийн зорилго нэгдсэн бус байдал нь БНСУ-ын Fintech байдлыг илэрхийлдэг. Жишээлбэл, улс дотроо зохион байгуулагдах ёстой байсан ICO нь эдгээр хориг арга хэмжээний нөлөөгөөр гадаадад зохион байгуулагдсан тохиолдлууд байдаг. Дээрх ICO-г хориглох журмын улмаас Fintech салбарын хөгжлийг саад болгож магадгүй гэсэн шүүмжлэл одоо ч хүчтэй байгаа бөгөөд ирээдүйд хэрхэн өөрчлөгдөх вэ гэдгийг анхааралтай ажиглаж байх шаардлагатай байна.

ICO-г хууль эрх зүйн одоогийн хүрээг өргөтгөн хяналтанд оруулахыг зорьсон улсууд

Америк

Америкийн хувьд, Холбооны Хуульд зааснаар, тусгай зөвшөөрөл аваагүй тохиолдолд, ICO нь хуульд заасан хөрөнгийн зах зээлийн дүрэм журмын хүрээнд ордог болно. Өөрөөр хэлбэл, ICO-гаар гаргаж буй токенуудыг хөрөнгийн зах зээлийн хуульд заасан “үнэт цаас” гэж үзэж, өмнөх хөрөнгийн хөрөнгө оруулалтын хүрээнд ICO-г зохицуулдаг гэсэн үг юм.

Түүнчлэн, Америкийн шүүхийн системд үнэт цаасанд тооцогдох эсэхийг шийдвэрлэх үед Howey Test (Ховей Тест) гэх дараах дөрвөн шалгуурыг ашигладаг. Эдгээр дөрвөн шалгуур нь бүрэн хангагдсан тохиолдолд үнэт цаасанд тооцогдох боломжтой гэж үздэг бөгөөд ICO-д ч мөн адилхан хандлага баримтлагддаг байна.

1. Мөнгөн хөрөнгө оруулалт болох эсэх (現金による投資であるのか否か)
   
2. Хөрөнгө оруулалтаас ашиг хүлээж буй эсэх (投資に基づくリターンが見込めるか否か)
   
3. Мөнгөн хөрөнгө оруулалт нь хамтын үйл ажиллагаанд хамаарах эсэх (共同事業に対する投資なのか否か)
4. Ашиг нь гаднын хүчин чармайлтаас шалтгаалж буй эсэх (他社の努力によってもたらされる利益なのか否か)

Энэхүү шалгуурын дагуу, Америкт биткойн болон эфириум зэрэг криптовалютууд нь хуульд заасан үнэт цаасанд тооцогдохгүй гэж үздэг. Учир нь, эдгээр криптовалютууд нь байгууллагын хүчин чармайлтаар хөрөнгө оруулалтыг буцаан олгодог биш бөгөөд Howey Test-ийн дөрөв дэх шалгуурыг хангахгүй гэж үздэг учраас. Тархалт өргөн бүхий криптовалютуудын хувьд, үнэт цаас биш гэж үздэг байна.

Сингапур

Сингапур улс өөрийн улсын валютыг кэшгүйжүүлэхийг засгийн газрын дэмжлэгтэйгээр хөгжүүлсэн түүхтэй боловч, ICO-д харьцуулахад харьцангуй анхааралтай байр суурь илэрхийлдэг улс мөн юм. Сингапурт ICO-гоор гаргасан токенуудыг хууль эрх зүйн хувьд хөрөнгийн зах зээлийн ирээдүйн гүйлгээтэй адилхан байдлаар хяналт тавьдаг. Мөн, хуульд зааснаар хувьцаатай адилхан харах ёстой тохиолдолд, одоо байгаа үнэт цаасны мэт ижил төрлийн хууль тогтоомжид захирагдана.

Гэхдээ Сингапурт, дээрхи хяналтын хамрах хүрээнээс гадуурхагдсан тохиолдлуудад ч хуульд тодорхой заасан зааварчилгаа байдаг нь онцлог юм (жишээ нь, хөрөнгө оруулалтын хэмжээ бага байх гэх мэт).

Швейцарь

Швейцарийн хувьд, блокчейн салбарыг хөгжүүлэхэд саад болохгүйн тулд ICO-г зохицуулах хууль эрх зүйн дүрэмд ихээхэн анхаарал хандуулж байна. Америк болон Сингапуртай адил, одоо байгаа санхүүгийн бүтээгдэхүүнүүдэд хамаарах зохицуулалтыг ICO-д өргөтгөх байр суурьтай боловч, токенуудыг ангилж, тэдгээрийн онцлог шинж чанарт тохирсон хууль хэрэгжүүлэх замаар системийн зохион байгуулалтыг хийж байна. Токенуудыг ангилах нь дараах байдлаар болно:

Дээрх гурван ангилалд үндэслэн токенд хамаарах хууль эрх зүйн зохицуулалтын агуулгыг ялган тогтоох санаачлага авч хэрэгжүүлж байгаа ч, ирээдүйд эдгээр ангиллыг зэрэгцүүлэн хангах шинж чанартай токенууд гаргах нь тодорхой болно. Ийм хязгаарлагдмал тохиолдлуудад ямар нэгэн байдлаар хандах талаарх шийдвэр нь шүүхийн шийдвэрүүдийн цуглуулга хүлээгдэж байна.

Гэхдээ Швейцарийн хувьд, Ethereum-ыг эхлэл болгон дэлхийн блокчейн холбоотой компаниудын төв оффисууд олон тоогоор байрладаг газар мөн бөгөөд ICO нь маш идэвхтэй явагддаг улс юм. Ийм учраас, энэ салбарын урт хугацааны хөгжлийг зорилго болгон, тэнцвэртэй зохицуулалтыг эрэлхийлж байгаа гэж үзэж болно.

Герман

Герман улсад ICO-гоор гаргадаг токенуудыг үнэт цаас гэж үзэх тохиолдолд (Japanese Securities Prospectus Act), хөрөнгө гэж үзэх тохиолдолд (Japanese Asset Investment Law), хувьцаа гэж үзэх тохиолдолд (Japanese Capital Investment Code) гэсэн гурван төрөлд ангилж, одоо байгаа хуулийг нэвтрүүлэх бодлогыг баримталж байна. Эдгээр аль нэгэнд хамаарах тохиолдолд, ICO-г зохион байгуулагчид тухайн хуульд заасан хууль эрх зүйн хяналтын дагуу, төслийн танилцуулга болон бусад баримт бичгийг ирүүлэх үүрэг хүлээлгэх боломжтой.

Мөн, ICO-гоор гаргадаг токенуудыг үнэт цаас гэж үзэх эсэхийг шийдвэрлэхдээ дараах нөхцөлүүдийг хангасан эсэхээр тодорхойлно гэсэн нь засгийн газрын байр суурь билээ.

• Шилжүүлэх боломжтой бөгөөд зах зээл дээр худалдаалах боломжтой байх
  
• Хувь нийлүүлэгчийн эрх шиг, хувьцаа эзэмшигчийн эрхтэй төстэй байх
  
• Мөнгөн төлбөр гэх мэт, төлбөрийн хэрэгсэл болгон ашиглах зориулалтгүй байх
• Эзэмшигчийн мэдээллийг блокчейн технологи ашиглан бүртгэлд оруулсан байх

ICO-д зориулсан тусгай хууль эрх зүйн салбар байгуулж, зохицуулах орнууд

Франц

Франц улсад 2017 оноос (2017), Францын Санхүүгийн Зах Зээлийн Газрын удирдлага дор криптовалютын хууль эрх зүйн орчныг боловсруулах ажил эрчимтэй явагдаж байна. Франц улсад ICO-г явуулах арга зүйг шинээр хууль тогтоомжоор зохицуулж, шуудангаар “зохих ёсны ICO-г хэрхэн явуулах” талаар зааварчилгаа өгөхийг зорьж байна. Тэр дундаа онцлог нь ICO-г зохион байгуулагч талд зөвшөөрөл олгох лицензийн системийг нэвтрүүлсэн нь, ICO-г улс төрийн итгэл үнэмшилтэй болгох оролдлогыг хийж байгааг харуулж байна. Гэхдээ энэ нь лицензгүйгээр ICO-г явуулахыг бүрмөсөн хориглохгүй бөгөөд, зах зээлийн хөгжил ба эрсдлийн удирдлагыг зохицуулах хандлагыг харуулж байна.

Жибралтар

Жибралтар мөн ICO-г зохицуулах хууль тогтоомжийг өөрийн гараар боловсруулж байгаа улс юм. Энэ хууль тогтоомжид ICO-г зохион байгуулагч талд мөнгө угаах болон бусад гэмт хэрэгтэй тэмцэхийн тулд дагаж мөрдөх ёстой дүрмүүдийг зааж өгч байгаа бөгөөд мэдээллийн ил тод байдал, үүрэг хариуцлагын талаарх заалтуудыг тусгасан байна.

Абу-Даби

Абу-Даби улсад криптовалютын системийн алдаа зэрэг онцлог маргааны эрсдлийг харгалзан, ICO-г зориулсан өөрийн хууль эрх зүйн зохицуулалтын хүрээлэнг боловсруулах ажлыг явуулж байна. Энд мөнгө угаахтай тэмцэх арга хэмжээ, хэрэглэгчдийн хамгаалалт гэх мэтчилэн мэдээллийн аюулгүй байдлын талаарх бизнес эрхлэгчдийн үүрэг хариуцлагыг оролцуулсан байна.

ICO-д тусгай хяналт шалгалт хийдэггүй улсууд

Беларусь

Өмнөх улс орнуудын жишээнүүд нь ялгаатай боловч ICO-д хэрэгжүүлэх хууль эрх зүйн зохицуулалтыг хийхийг оролдсон билээ. Гэсэн хэдий ч Беларусь улс нь бусад улсуудтай эсрэгээрээ, ICO-д хяналт шалгалтыг бага зэрэг болгох замаар гадаадын компаниудыг татах нөөцийг хайж байна.

Беларусь улсад 2018 онд (2018) криптовалют болон ICO-г зөвшөөрөх хууль гаргасан сонирхолтой үйл явдал болсон. Дэлхийн IT компаниудыг татан оруулах зорилгоор криптовалютын олборлолт, шилжүүлэг, арилжаанд татварын дарамтыг бууруулах, мөн зарим шаардлага хангасан байдалд визийн чөлөөлөл зэрэг бодлогыг тодорхойлсон байна.

Гэхдээ иргэдийн мэдлэг дутагдлыг ашиглан хийгдэж буй луйвардмал ICO-уудын эрсдэлтэй талыг улс орон зохицуулах хөдөлгөөн харуулж байгаа. Жишээлбэл, токен худалдан авахад оролцох нөхцөлүүдийг тогтоож, худалдан авалтад санхүүгийн чадавх, боловсрол, ажлын туршлага зэрэг шаардлагуудыг оруулан, хэрэглэгчдийн хамгааллын үүднээс зохицуулалтыг хийж, гадаадын компаниудыг татан оруулахыг эдийн засгийн хөгжилд холбохыг зорьж байна.

Хураангуй

Дээрх агуулгыг хүснэгтэд товчоор хураангуйлсан байна (энэ нийтлэлд хамаарахгүй орнуудыг оруулсан).

ICO болон криптовалютын талаарх орнуудын байр суурь нь маш янз бүрийн байдаг. Гэхдээ эдгээр байр суурийг эерэг эсвэл сөрөг гэсэн ялгааг тойрч өнгөрөх юм бол, тэдгээрийн дундаас зарим нэг ерөнхийдөө орших дүрмийг харж болно. Блокчейн гэх шинэ технологи нь техникийн шинэчлэлт, мөн криптовалют болон ICO нь одоогийн санхүүгийн салбарт үзүүлэх нөлөөг өндөрт үнэлж байгаа ч, шударга татварлалт болон хэрэглэгчдийн хамгаалалтын өмнөөс улс орнуудын хийх ёстой үүрэг нь юу байх ёстойг асуудаг байдал нь орон бүрд хамааралгүй ерөнхийдөө ижилхэн байдаг гэж хэлж болно.

Мөн, ICO-д хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх процесс нь ерөнхийдөө дараахь дарааллаар явагддаг болохыг харж болно:

1. Засгийн газар хуурамч ICO-гаас иргэдийг сэрэмжлүүлэх
   
2. Одоо байгаа хууль тогтоомжоор ICO-г зохицуулахыг оролдох
3. ICO-д зориулсан тусгай хууль тогтоомжийг алхам алхмаар хөгжүүлэх

Японд ирээдүйд хэрэгжих зохицуулалтын зөв хэлбэрээр хэлэлцэхдээ, орнуудын байр суурийн ялгаа, мөн бүх улс орнуудын тулгамдаж буй технологийн шинэчлэлт, эдийн засгийн өөрчлөлтүүдийг мэдэх нь чухал байх болно.