Буруу баривчлагдсаны тухайд баривчлагдсан түүхийг устгах боломжтой юу?

Олон нийтийн мэдээний сайтууд, жишээ нь шинэ мэдээний сайтуудад тухайн хүнийг баривчилсан тухай мэдээ ихэвчлэн нийтлэгддэг. Гэсэн хэдий ч, тухайн хүн дараа нь яллагдагчаар татагдсан эсэх, шүүхээр яллагдагчаар татагдсан эсэх тухай мэдээ нь тийм ч их нийтлэгддэггүй. Энэ нь баривчлагдсан хүмүүсийн хувьд маш том асуудал болдог. Өөрөөр хэлбэл,

• Тодорхой баривчлагдсан ч, тодорхой буруу ойлголттой баривчлагдсан бөгөөд яллагдагчаар татагдаагүй
• Тодорхой баривчлагдсан ч, эцсийн дүнд хангалттай гэмт хэрэг үйлдсэн гэх мэдээлэл дутмаг байсан улмаас яллагдагчаар татагдаагүй
• Баривчлагдаж, яллагдагчаар татагдсан ч, шүүхийн шатанд буруу ойлголттой баривчлагдсан нь тодорхой болсон бөгөөд ялгаагүй шийдвэр авсан

гэх мэт тохиолдлуудад,

1. Баривчлагдсан үеийн мэдээ интернетэд нийтлэгдсэн
2. Тэр мэдээ нь 5ch эсвэл 2ch зэрэг форум сайтууд, хувийн блогуудад дахин нийтлэгдсэн
3. Яллагдагчаар татагдаагүй эсвэл ялгаагүй шийдвэр гарсан үед ч засварлагдаагүй, интернетэд үлдсэн байдалтай

гэсэн тохиолдлууд байдаг учраас. Хэрэв баривчлагдсан нь буруу ойлголттой байсан ч, “баривчлагдсан” гэсэн баримт интернетэд үлдсэн бол, түүнийг харсан хүмүүс “энэ хүн гэмт хэрэг үйлдсэн байна” гэж бодох болно. Жишээ нь, хэрэв тухайн хүний нэрээр хайхад дээрх баривчлагдсан тухай мэдээ олдвол, энгийн ажилтан байсан ч ажил солих зэрэг үед, эсвэл компанийн удирдагч байсан ч бизнесийн хамтын ажиллагаа, гэрээ байгуулах, санхүүжилт авах зэрэг үед томоохон сөрөг нөлөө үзүүлэх болно.

Иймд, буруу ойлголттой баривчлагдсан тухай интернетийн мэдээг устгах боломжтой юу?

Эхлээд нь, баривчлагдсан хүний мэдээллийг устгах боломжтой юу?

Энэ асуудлыг авч үзэхдээ, эхлээд буруу баривчлагдсан эсвэл эцсийн дүндээ буруутай гэж үзэгдсэн тохиолдолд ч гэсэн, ерөнхийдөө баривчлагдсан түүхийг устгах талаархи бодлогоос мэдлэгтэй байх шаардлагатай болно.

Хэрэв нэг хүн баривчлагдсан бол, энэ нь тухайн хүний хувийн нууцад хамааралтай асуудал юм. Үндсэндээ, дараах бодлогыг баримтлах ёстой:

1. Баривчлагдсан түүхийн мэдээлэл нь тухайн хүний хувийн нууцад хамааралтай
2. Гэхдээ хувийн нууц нь хязгааргүй эрх биш бөгөөд нийтийн мэдээлэл болох тохиолдолд зарим хязгаарлалтад дээрэлхэх нь зайлшгүй
3. Гэсэн хэдий ч, жижиг хэмжээний гэмт хэргийн хувьд, интернет дээр үнэмлэхүй нэр төрөлтэйгөөр баривчлагдсан түүхийг нийтлэх шаардлага нь маш тодорхой бус
4. Түүнчлэн, баривчлагдсанаас хойш тодорхой хугацаа өнгөрсөн тохиолдолд, дээрх шаардлага аль хэдийнэ алга болсон байж болох

Шүүхийн шийдвэрүүд нь энэ төрлийн баривчлагдсан түүх болон өмнөх гэмт хэргийн хувийн нууцыг “өмнөх гэмт хэргийг дэлгэрэнгүй ил болгохгүй байх эрх” гэж нэрлэдэг.

Мөн “баривчлагдсан түүхийг устгах” асуудалд холбогдох “баривчлагдсанаас хойш өнгөрсөн хугацаа” талаархи тайлбарыг доорхи нийтлэлд өгүүлсэн байдаг.

https://monolith.law/reputation/necessaryperiod-of-deletion-arrestarticle[ja]

Буруу баривчлагдсан тохиолдолд яах вэ?

“Өмнөх гэмт хэрэг гаргасан байдал албан ёсоор зарлагдахгүй байх эрх”-ийг харгалзах хүчин зүйлс

Баривчлагдсан түүхийг устгах ба хувийн нууцыг зөрчих талаарх сэдвээр, шүүхийн шийдвэрүүд “Өмнөх гэмт хэрэг гаргасан байдал албан ёсоор зарлагдахгүй байх эрх”-ийг дараах хүчин зүйлсийг харгалзан үздэг байна:

1. Холбогдох хүний шинж чанарын хүчин зүйлс
2. Холбогдох хэргийн агуулгад хамаарах хүчин зүйлс
3. Зарлалын зорилго ба утга учирд хамаарах хүчин зүйлс

Энэ талаархи ерөнхий санааг баривчлагдсан түүхийг устгахтай холбоотой дараах нийтлэлд дэлгэрэнгүй тайлбарласан байдаг.

https://monolith.law/reputation/delete-arrest-history[ja]

Буруу баривчлагдсан тохиолдолд, тодорхой асуудал нь гуравдугаартай холбоотой байх болно. Эцсийн дүгнэлтээр, тухайн хүн гэмт хэрэг үйлдээгүй учраас, “тэр хүнийг баривчилсан” гэдэг үйл явдлыг зарлахад утга учир байгаа эсэх нь асуудал болно.

Хангалтгүй баримт байх ба гэрээгээр тогтоосон хэргийн хүрээнд цагдан хорихгүй болсон тохиолдолд?

Гэхдээ, тодорхой буруу баривчлагдсан бол “зарлалын утга учир бүрэн байхгүй” гэж хэлж болох ч, хангалтгүй баримт байх, аль хэдийн гэрээгээр тогтоосон гэх мэт шалтгаанаар цагдан хорихгүй болсон тохиолдолд “зарлалын утга учир тодорхойгүй байна” гэж хэлж болохгүй байж магадгүй. Ийм тохиолдолд, шүүхийн гадна хэлэлцээрээр устгах эсвэл түр хориг арга хэмжээгээр устгах зэрэг үйл явцад “тодорхой хэргийн хүрээнд зарлалын утга учир байхгүй” гэдгийг хэрхэн сэтгэл хөдлөм, хүчтэй аргументлаж чадах нь шийдвэрийг тодорхойлох хүчин зүйл болох болно.

Буруу баривчлагдсан тохиолдолд үргэлж “зарлалын утга учир” байхгүй гэж хэлж болох уу?

Энэ асуудалд гүнзгийрүүлэн орсон шүүхийн шийдвэрүүд одоогоор бидний мэдэхээр байхгүй боловч, бүрэн утгаараа “буруу баривчлагдсан” байсан ч, гуравдугаартай холбоотой “утга учир” үргэлж бүрэн байхгүй гэж хэлэхэд хэцүү байдаг.

Жишээ нь, хэрэгт хамтран гэмт хэрэг үйлдсэн тохиолдолд, гол хэрэгтэнгийн гэмт хэрэгт зөвхөн хэсэгчлэн оролцсон боловч зорилтот санаа зориг байхгүй байсан тохиолдол, эсвэл хэтэрхий хэлэхэд, хүний амь насанд халдсан япон илдийг зарсан дэлгүүрийн эзэнд хамаарах тохиолдол юм.

1. Дэлгүүрийн эзэн хамтран гэмт хэрэгтнээр баривчлагдсан гэдэг үйл явдал
2. Дараа нь “дэлгүүрийн эзэн илдийг хэрхэн ашигласан талаар ямар ч мэдлэггүй байсан” гэж, баривчлагдсан нь буруу байсан гэдэг нь тодорхой болсон ч
3. “Илд ямар дэлгүүрээс худалдан авсан бэ” гэдэг үйл явдлыг зарлахад утга учир байна гэсэн шалтгаанаар, хувийн нууцыг зөрчсөн гэж үзэхгүй байх

Ийм тохиолдол бас боломжтой гэж бодогдох юм.

Буруу баривчлагдсаны баримт бичгийг нийтлэх нь нэр төрийн хүндийг гэмтээхгүй юу?

Дээрх мэт, буруу баривчлагдсаны баримт бичиг ч “Хувийн нууцлал”-тай холбоотой асуудал бөгөөд “Өмнөх гэмт хэрэг, бусад мэдээллийг дур мэдэн зарлахаас хамгаалагдах эрх” гэсэн түлхүүр үгийн доор авч үзэх нь одоогийн Японы Дээд Шүүхийн бодлого юм.

Буруу баривчлагдсаны баримт бичгийг устгах нь үндсэндээ зөвшөөрөгддөг

Тэгвэл энэхүү бодлогыг дагаж мөрдөхөд, бодит асуудалд ихээхэн ноцтой асуудал гарахгүй байна. Жирийн сэтгэлгээгээр бодоход, буруу баривчлагдсан хүн баримт бичгээ устгахыг хүсч байгаа ч устгахыг зөвшөөрөхгүй байх нь “хатуу” яриа бөгөөд шүүхүүд ихэвчлэн устгахыг зөвшөөрдөг байдаг учраас. Дээрх Японы катаны жишээ нь, “энэ төрлийн тохиолдол бодит байдалд боломжтой байж магадгүй” гэсэн “санаа зовох” хэмжээнд байгаа юм.

Мэдээллийг устгах нь, ерөнхийдөө, шүүхийн гадна хэлэлцээрт хэлэлцээр хийгдэхгүй бол, шүүхийн тусламжтайгаар явуулах арга хэмжээ болох бөгөөд шүүхийн шийдвэр биш, “түр зогсоох арга хэмжээ” гэх мэт хурдан шийдвэрлэх аргаар хийгдэж болно. Энэ талаар дэлгэрэнгүйг доорхи нийтлэлд тайлбарласан байна.

https://monolith.law/reputation/provisional-disposition[ja]

Мөн дор хаяж одоогийн байдлаар, манай хууль зүйн фирмээс хүлээн авсан буруу баривчлагдсаны баримт бичгийн түр зогсоох арга хэмжээний хэргүүд бүгд устгахыг зөвшөөрсөн байна.

Нийтлэг үзэл санаагаар ялагдаж магадгүй

Гэхдээ, дээрх бодлогын хувьд, эцсийн дүндээ,

1. Буруу баривчлагдсан эсвэл буруутай гэж үзэгдсэн тохиолдолд ч, баримт бичгийг устгах нь хувийн нууцлалыг зөрчих асуудал
2. Хувийн нууцлалыг зөрчсөн тохиолдолд, олон янзын хүчин зүйлсийг нийтлэгдүүлэн авч үзэж шийдвэрлэх ёстой
3. Буруу баривчлагдсан тохиолдолд, нийтлэлд утга учир багатай/байхгүй байдаг учраас, ихэвчлэн устгахыг зөвшөөрдөг

гэсэн бодлого байна. Иймд, “нийтлэгдүүлэн авч үзэх” бусад хүчин зүйлсээс хамаарч, ялагдаж магадгүй байдаг. Энэ нь хэлбэржүүлэлтэд “аналог” шийдвэр гэж хэлж болно. “Манай хууль зүйн фирмээс хүлээн авсан буруу баривчлагдсаны баримт бичгийн түр зогсоох арга хэмжээний хэргүүд бүгд устгахыг зөвшөөрсөн” гэдэг ч, энэ нь “одоогийн байдлаар” гэсэн нөхцөлтэй юм. Тиймээс, дээрх Японы катаны жишээ шиг, “энэ төрлийн тохиолдол бодит байдалд боломжтой байж магадгүй” гэсэн “санаа зовох” хэмжээнд байгаа юм.

Гэсэн хэдий ч, буруу баривчлагдсан тохиолдолд, буруу баривчлагдсан хүнд “алдаа” байхгүй. Гэвч буруу баривчлагдсаны баримт бичиг интернет дээр үлдэх нь, ямар ч утгаараа зөвшөөршгүй зүйл гэж хэлж болно.

Гэмт хэрэг үйлдсэн гэж ойлгогдох нь асуудлын гол

Буруу баривчлагдсаны баримт бичиг интернет дээр үлдэх нь тухайн хүнд “зөвшөөршгүй” зүйл болох гол шалтгаан нь, эцсийн дүндээ, “баривчлагдсан” гэсэн баримт бичиг интернет дээр үлдсэнээр, үүнийг уншсан хүмүүс тухайн хүнийг гэмт хэрэг үйлдсэн гэж бодох болно гэдэгт байна. Ихэвчлэн хэлэгддэг ярианы дагуу, Японы хууль зүйн шүүхийн гэмт хэргийн шийдвэрлэлт нь 99.9% гэмт хэргийн шийдвэртэй байдаг бөгөөд, мөн дор хаяж нэг иргэний мэдрэмжээр, “баривчлагдсан” бол “эцсийн дүнд хэргийг үүсгэнэ” гэсэн ойлголттой байдаг бөгөөд, эцсийн дүндээ, “баривчлагдсан” бол “тухайн хүн гэмт хэрэг үйлдсэн” гэсэн дүр зураг болдог. Энэ нь “Хувийн нууцлал”-ын асуудлаас илүүтэйгээр,

1. Гэмт хэрэг үйлдээгүй боловч
2. Гэмт хэрэг үйлдсэн (гэж уншигчид ойлгохоос өөр аргагүй) гэсэн худал мэдээллийг бичигдсэн

гэсэн асуудал байх болно.

Худал мэдээлэлээр үүссэн нийгэмд хохирол бол нэр төрийн хор хөнөөлтэй асуудал

Хууль ёсны хувьд, худал мэдээлэл тарааж нийгэмд хохирол учруулах нь нэр төрийн хор хөнөөл болон хэлэлцэгддэг. Нэр төрийн хор хөнөөл гэдэг нь энгийнээр хэлбэл

• Тодорхой нэгэн үйл явдлыг (жишээ нь “тэр хүн баривчлагдсан” гэх мэт) тэмдэглэсэн
• Энэ нь тухайн хүнд нийгэмд хохирол учруулах
• Гэхдээ тухайн үйл явдал нь үнэн биш, худал байх

гэсэн нөхцөлд бүрдэнэ. Энэ талаарх дэлгэрэнгүй тайлбарыг доорх нийтлэлд өгүүлсэн байна.

https://monolith.law/reputation/defamation[ja]

Нэр төрийн хор хөнөөлтэй байгаа бол устгах нь батлагдана

Нэр төрийн хор хөнөөл нь дээрхи шаардлагуудыг хангасан бол “нийтлэг үзэл бодол”-ыг харгалзахгүйгээр, тодорхой бөгөөд зарим утгаар “дижитал” шийдвэрлэлтээр батлагдана. Иймд, буруу баривчлалтын түүхийг нэр төрийн хор хөнөөлтэй асуудал гэж үзүүлбэл, “нийтлэг үзэл бодлоор шийдвэрлэсэн үр дүнд буруу баривчлалтын түүхийг хууль бус гэж үзэхгүй” гэсэн боломжгүй болно.

Шүүхийн гаднах хэлэлцээрийн түвшинд, дээрхи логикоор устгах нь зөвшөөрөгдөх тохиолдлууд бодит асуудал болдог. Гэхдээ одоогоор манай хууль зүйн фирмийн мэдэх хэрэгт, шүүх эсвэл түр хориг арга хэмжээнд дээрхи логик зөвшөөрөгдсөн тохиолдол байхгүй. Шүүхүүд нь

1. Зөвхөн баривчлагдсан гэдэг нь тухайн хүн гэмт хэрэг үйлдсэн гэсэн үг биш
2. Эхлээд тухайн мэдээлэл нь нийгэмд хохирол учруулах мэдээлэл мөн эсэх нь эргэлзээтэй
3. Бүр чухал нь “баривчлагдсан” гэдэг нь үнэн болохоор “үнэн” гэдэг

гэсэн шийдвэрлэлт хийдэг байна.

Буруу баривчлалтын түүх нь үргэлж устгагдах ёстой

Гэхдээ давтан хэлэхэд, буруу баривчлалт гарсан ч, баривчлалтын түүх интернет дээр үлдэх нь тодорхой байдлаар компанийн удирдагчид болон ажилтнуудад хохирол учруулдаг бөгөөд энэ нь уншигчид “тэр хүн гэмт хэрэг үйлдсэн” гэж ойлгож болзошгүй байдагтай холбоотой. Энэ утгаараа энэ нь “дижитал татвар”-ын асуудал юм.

https://monolith.law/reputation/nhkdrama-degitaltatoo-01[ja]

Буруу баривчлалтын түүхийг “хувийн нууцын асуудал” гэж үзэж буй одоогийн шүүхийн үйл ажиллагаанд асуудал байгаа мэт санагддаг.

Хураангуй

Буруу баривчлагдсаны баримт интернет дээр үлдэж байгаа нь тэсвэр тааруухан зүйл байх болно. Энэ нь “Өмнөх гэмт хэрэг, бусад ийм төрлийн мэдээллийг зөвшөөрөлгүйгээр нийтэлж болохгүй” гэсэн эрх мөн ч бай, эсвэл өргөн утгаараа хувийн нууцыг зөрчих асуудал гэж үзэгдэх ч бай, интернет дээрх сөрөг дүгнэлтэд өртсөн хохирлын эсрэг тэмцэхэд манай хуульчид маш чадварлаг бөгөөд тэдэнд хандсанаар устгахад амжилттай болох магадлал маш өндөр байхаар бодогдоно.

Гэхдээ “маш өндөр” гэдэгтэй л зогсохгүй, “үргэлж устгахыг зөвшөөрөх” нийгэмд хүрэх ёстой гэж манай хуульчдын байгууллага бодож байна.