Нэр төрийн хүндэд халдсан үйлдлийн ил тод байдал ба тархац боломж

Япон Улсын Хууль зүйн яамны Хууль тогтоомжийн хэлтэс нь хуульд зааснаар,

Нийтийн өмнө үнэн зүйлийг дурдан, хүний нэр төрийг гутаасан хүн нь тухайн үнэн зүйлийн байгаа эсэхээс үл хамааран, 3 жил хүртэлх хорих ял эсвэл хорих байгууллагад хорьж, эсвэл 500,000 иений хүртэлх торгуульд хүргэгдэх

Япон Улсын Гэмт хэргийн хууль 230-р зүйл 1-р хэсэг (230条1項)

гэж нэр төрийг гутаах гэмт хэргийн үндсэн шаардлагыг тогтоожээ.

Япон Улсын Гэмт хэргийн хуульд нэр төрийг гутаах гэмт хэргийн үндсэн шаардлага нь нийтийн өмнөх байдал, өөрөөр хэлбэл, тодорхойгүй эсвэл олон хүнд зориулсан үнэн зүйлийг харуулсан байдал эсвэл санал бодлыг илэрхийлэх явдал юм. Хэрэв нийтийн өмнөх байдал байхгүй бол нэр төрийг гутаах гэмт хэргийн бүрэн бүтэн байдлыг хангахгүй. Гэхдээ, тодорхой хэдэн хүмүүст хүргэсэн боловч, түүнээс тодорхойгүй эсвэл олон хүнд хүргэх боломжтой бол нэр төрийг гутаах гэмт хэргийн бүрэн бүтэн байдлыг хангаж болно.

Тэгвэл, иргэний хуульд нэр төрийг гутаах гэмт хэргийн нийтийн өмнөх байдал ба холбоо ямар байдаг вэ? Интернет дээрх нэр төрийг гутаах гэмт хэргүүдэд ч энэ асуудал нь тулгарч болзошгүй юм.

Иргэний хуульд заасан нэр төрийн хүндийг гутаах ба ил тод байдал

Иргэний хуульд заасан хууль бус үйлдэл болох нэр төрийн хүндийг гутаахад ил тод байдал гэсэн шаардлага тусгайлан заасан байдаггүй.

Өөр хүний эрх эсвэл хууль ёсоор хамгаалагддаг ашиг сонирхлыг зориуд эсвэл болгоомжгүйгээр зөрчсөн хүн тухайн үйлдлээр үүссэн хохирлыг нөхөн төлөх үүрэгтэй байдаг.

Иргэний хууль (民法) 710-р зүйл

Өөр хүний бие махбодь, эрх чөлөө эсвэл нэр төрийг гутаасан эсвэл өөр хүний өмчийн эрхийг зөрчсөн тохиолдолд, өмнөх зүйлийн заалтад зааснаар хохирлыг нөхөн төлөх үүрэгтэй хүн, өмчийн бус хохирлын хувьд ч бас төлбөрийг гүйцэтгэх ёстой.

Иргэний хууль (民法) 709-р зүйл

Гэсэн хэдий ч, одоогийн журмын хэрэгжилтэд ил тод байдал шаардлагатай болдог. Нэр төрийн хүндийг гутаахын үндсэн чанар нь нийгэмд хүний дүн шинжийг бууруулах явдал боловч, “нийгэм” гэдэг ойлголт нь тодорхойгүй эсвэл олон хүнийг хамааруулдаг бөгөөд тодорхой хэдэн хүмүүст хандсан мэдэгдэлээр нийгэмд дүн шинж буурна гэдэг нь хэцүү байдаг.

Тиймээс, иргэний нэр төрийн хүндийг гутаах үйлдэл нь тодорхойгүй эсвэл олон хүмүүст хандсан байх шаардлагатай бөгөөд шүүхийн шийдвэрүүд ч мөн адил хуримтлагдсаар ирсэн.

Нэр төрийн хүндийг гутаахын бүрдүүлэх шаардлагуудын талаар доорхи нийтлэлд дэлгэрэнгүй тайлбарласан байна.

https://monolith.law/reputation/defamation[ja]

Тодорхойгүй эсвэл олон тооны хүмүүс гэж юу вэ?

Тодорхойгүй эсвэл олон тооны хүмүүс гэж хэдий хэмжээний тоо хүртэлх хүмүүсийг хэлэх вэ?

Нэгэн их сургуулийн хууль зүйн дээд сургуулийн профессор нь ажил дээрх маргаантай холбоотойгоор, их сургуулийн корпораци болон таван профессорыг хамтад нь хохирол б compens compensationгийн төлбөр төлүүлэх шүүх хуралд оролцсон жишээ байдаг.

Такамацу өндөр шүүх (Takamatsu High Court) нь энэхүү дотоод маргааныг хэлэлцэж, “Мэргэжлийн дээд сургуулиудад боловсролын түвшинг сахиулах, сайжруулах нь чухал болохыг харгалзан, багш нарын хооронд хичээлийн агуулга болон арга зүйг хэлэлцэх, шүүмжлэх нь төлөвлөгдсөн байдаг. Тиймээс, хичээлийн агуулга болон бусад зүйлсийн талаархи багш нарын яриа нь тодорхой хэмжээнд зохимжгүй бус болохгүй бол, ерөнхийдөө хууль бус үйлдэл биш гэж үзэх ёстой” гэж үзсэн ч, нэг профессорын хууль зүйн дээд сургуулийн багш нарын хуралд хийсэн илтгэлд,

Апеллянтын шүүгчийн зөвлөхөөр томилогдсон байдал, мөн апеллянт нь сэтгэцийн эмнэлэгт явж байгаа болон энэхүү судалгааны ангид хичээл заах эрхээс хасагдсан байдалд шүүхэд мэдэгдээгүй байгааг эргэлзэж, өөрийнх нь талаар дээд шүүхэд мэдэгдэх болно гэж мэдэгдсэн боловч, дээрхи илэрхийлэл болон яриа нь сэтгэцийн эмнэлэгт явж байгаа гэдэг нь хувийн нууцад хамаарах зүйл бөгөөд энэхүү яриа нь судалгааны ангид багш нарын хурлын эрх мэдэлтэй холбоогүй бөгөөд шаардлагагүй байдалд хийгдсэн. Мөн ярианы зорилго нь шүүхэд дээрхи хувийн нууцын мэдээллийг өгч, нийгмийн сөрөг үр дагавар үзүүлэх зорилготой довтлогчийн санаа байсан болохыг харуулсан учраас, энэ нь харьцангуй хаалттай байсан ч хууль бус гэж үзэхээс өөр аргагүй.

Такамацу өндөр шүүх 2019 оны 4-р сарын 19-ний шийдвэр

гэж нэр төрийн хүндийг гэмтээсэн гэж үзэж, их сургуулийн корпорацид эхний шатны Такамацу газар дундын шүүхээс тогтоосон 110,000 иенийг 770,000 иен болгон нэмэгдүүлж, төлбөр төлүүлэхийг зааварласан. Энэ яриа нь багш нарын хуралд хаалттай байдалд хийгдсэн бөгөөд, хэдийгээр хүний тоог тодорхой заагаагүй ч, энэ нь орон нутгийн үндэсний их сургуулийн хууль зүйн дээд сургуулийн багш нарын хуралд болсон бөгөөд магадгүй 20 хүртэлх хүний тоотой байх болно гэдэг нь сонирхолтой юм.

Мөн адилхан профессор нь хамтран ажилладаг багш нарын дөрвөн хүнд илгээсэн имэйлийн талаар,

Түүний агуулга нь апеллянтын боловсролын агуулгатай ямар ч холбоогүй бөгөөд апеллянтыг “мунхаг хүн” гэж нэрлэж, апеллянт нь эмэгтэйн том хөлд хүртэлх зайгаар тоглоод байсан гэж бичиж, зургийг хавсаргасан байна. Гэхдээ энэхүү илэрхийлэл болон хэлбэр нь апеллянтыг ихээхэн доромжилсон бөгөөд түүний нэр төрийг гэмтээсэн үйлдэл боловч, дээрхи үйлдлийг ажлын үүрэгтэй холбоогүй хувийн үйлдэлтэй холбоотой гэдгийг тодорхой болгосон. Мөн апеллянт нь дээрхи үйлдлийг хийсэн эсвэл энэ талаархи зургийг хавсаргасан үйлдэл нь апеллянтын эсрэг ямар нэгэн шийтгэл эсвэл шийдвэрлэлтэнд утга учиртай байсан гэж үзэхгүй бөгөөд тухайн имэйлийн илэрхийллийг харахад, энэ нь зүгээр л апеллянтын хувийн довтолгоо эсвэл доромжлолын зорилгоор хийгдсэн гэж үзэж болно. Учир нь энэ нь нийтийн эрх ашгийн талаархи үйл явдлыг хэлэх эсвэл нийгмийн зорилгоор хийгдсэн гэж үзэж болохгүй.

Такамацу өндөр шүүх 2019 оны 4-р сарын 19-ний шийдвэр

гэж тогтоосон нь анхаарал татаж болох юм.

Шууд харилцан ярианы зорилготой тодорхой хэдэн хүмүүс байгаа гэдгээр л нэр төрийн хүндийг гэмтээсэн гэж үгүйсгэх нь зөв үү гэсэн асуудалд анхаарлаа хандуулснаас, иргэний нэр төрийн хүндийг гэмтээсэн хэргүүдэд, гэмт хэргийн нэр төрийн хүндийг гэмтээсэн хэргүүдийн шүүхийн шийдвэрүүдэд хөгжсөн дамжуулах чадварын онолыг ашиглаж эхэлсэн. Гэхдээ дамжуулах чадварын талаар шүүхийн шийдвэрт дурдагдаагүй учраас, 20 орчим хүнийг “олон тооны” хүмүүс гэж үзэж, мөн дөрвөн хүнийг ч “олон тооны” хүмүүс гэж үзсэн болно. Өмнө нь, дөрвөн хүний хувьд ил тод байдлыг үгүйсгэсэн жишээ байдаг (Токио газар дундын шүүх 2010 оны 10-р сарын 7-ний шийдвэр).

Тархацтай болох боломжийг хүлээн зөвшөөрсөн жишээ

Мансийн удирдлагын компани нь удирдах зөвлөлийн гишүүнээс нэр төрийг гутаасан бичиг баримтыг тараасан, заналхийлэл зэрэг хууль бус үйлдлүүдийг давтан хийсэн гэж үзэж, удирдах зөвлөлийн гишүүнд хохирлын төлбөр төлүүлэхийг шаардсан тохиолдол бий.

Удирдах зөвлөлийн нэг гишүүн нь бусад 11 гишүүнд факсаар, мансийн газар хөдлөлтийн эсэргүүцлийн шинжилгээ хийх тухай шийдвэр гарсан боловч, удирдлагын компанийн харанхуй, муу зорилготой саад бэрхшээл үүсгэснээр шинжилгээ хийх ажил хойшлогдсон гэсэн бодит байдалд тусгайлан тэмдэглэж, эрх ашиг болон нүүр царайгаа эрхэмлэн олон муу үйлдэл хийсэн удирдлагын компани гэж үзэж байгаагаа илэрхийлсэн. Гэвч энэ бичиг баримт нь 11 гишүүнд факсаар илгээгдсэн байсан ч, “Бодит байдалд тусгайлан тэмдэглэл болон санал бодлыг ил тод болгосон гэж үзэхийн тулд заавал тодорхойгүй олон тооны хүмүүст шууд бодит байдалд тусгайлан тэмдэглэл болон санал бодлыг илэрхийлсэн байх шаардлагагүй, харин тодорхой хэдэн хүмүүст бодит байдалд тусгайлан тэмдэглэл болон санал бодлыг илэрхийлсэн тохиолдолд ч, тодорхойгүй олон тооны хүмүүст тархах боломжтой бол хангалттай гэж үзэгддэг” гэж тархацтай болох боломжийг хүлээн зөвшөөрсөн.

Иймд, энэхүү бичиг баримт 1 нь удирдах зөвлөлийн 11 гишүүнд тараасан боловч, мансийн удирдлагын асуудлыг хөндсөн бичиг баримтын учир дутагдалтай, энэхүү бичиг баримтын тайлбар нь гишүүдээр дамжин, мансийн хуваарилалтын эзэмшигчид болон түрээслүүлэгчид рүү тархах боломжтой байсан гэж үзэж болно. Тиймээс, түүнийг ил тод болгосон гэж үзэж болно.

Токио дүүргийн шүүх 2009 оны 8-р сарын 27-ны шийдвэр (2009)

Ингээд 11 гишүүнийг тодорхой хэдэн хүмүүс гэж үзэж, тархацтай болох боломжийг хүлээн зөвшөөрч, нийт 21 төрлийн тус бичиг баримтыг мансийн хуваарилалтын эзэмшигчид болон түрээслүүлэгчид рүү зориудаар тараасан байдалтай холбогдуулан, мансийн удирдлагын компанийн бодит бус хохирлыг хүлээн зөвшөөрч, удирдах зөвлөлийн гишүүнд 1 сая иений (1,000,000 JPY) хохирлын төлбөр төлүүлэхийг захирамжилсан.

https://monolith.law/reputation/honor-infringement-and-intangible-damage-to-company[ja]

Интернет ба нийтийн хүртээмж

Интернет дээрх илэрхийлэл нь форум, цахим шуудангийн жагсаалт, мэйлинг лист гэх мэт тодорхойгүй эсвэл олон хүн үзэхийг үндэслэн гаргадаг учраас, үндсэндээ нийтийн хүртээмжтэй гэж үздэг. Гэхдээ интернет дээрх илэрхийлэл нь онолын хувьд хэн бүхэнд үзэх боломжтой байхад, бодит байдлаар зөвхөн хэдэн хүн л үздэг тохиолдол их байдаг. Гэсэн хэдий ч, олон шүүхийн шийдвэрүүдэд хандалтын тоо бага байгаа нь чөлөөлөгдөх шалтгаан болохгүй байна.

Ажил хайгчид ажлын байрны талаарх мэдээллийг авч, ажил олгогчдын талаарх мэдээллийг оруулсан вэбсайт дээрх хараал идэвхтэй мэдээллийг тухайн компани болон түүний удирдагчид интернет үйлчилгээний провайдерт хандаж, илгээгчийн мэдээллийг ил болгохыг хүссэн тохиолдол байдаг. Илгээгчийн мэдээллийг ил болгох хүсэлттэй холбоотой дэлгэрэнгүйг доорх нийтлэлд тайлбарласан байдаг.

https://monolith.law/reputation/provider-liability-limitation-law[ja]

Токио дүүргийн шүүх (Токио地方裁判所) нь вэбсайт дээр илгээгчийн бичсэн “Маш ховор тохиолддог, дэг журамгүй, хүчирхийлэлтэй, хурал дээр ажилтнуудаа зодож, тэмцэлдүүлдэг”, “Ажилтнуудын дунд хүссэн хүүхэндээ дурлаж, өөрийнх нь дурлалын харилцаанд оруулдаг. Одоо ч олон дурлалтай” гэх мэтчилэн өөрийн санаагаа чөлөөтэй бичих хэсэгт бичсэн нь талуудын нэр төрийг хохироосон тодорхой байгаа тул илгээгчийн мэдээллийг ил болгохыг заасан байдаг.

Энэ шүүх хуралдаанаар дамжуулагч провайдер нь “Нэр төрийг хохироосон гэмт хэрэг үйлдэхийн тулд, мөнгөөр нөхөн төлбөр хийх шаардлагатай хохирол бодитоор үүссэн байх ёстой. Тодорхойгүй олон хүн мэдэж болох байдалд хүргэсэн нь хангалттай биш” гэж үзсэн боловч, шүүхийн шийдвэр нь энэ талаар,

Интернет дээрх нэр төрийг хохироосон гэмт хэрэгт, нийгмийн үнэлгээг бууруулах агуулгатай нийтлэл нь тодорхойгүй олон хүн үзэх боломжтой байдалд орж, тухайн нийтлэлд дурдагдсан хүн тухайн нийтлэлийн агуулгаар үнэлэгдэх эрсдэл үүсгэдэг бөгөөд энэ нь гэмт хэрэг болох ёстой. Өмнөх тогтоолоор, тус нийтлэл нь ойролцоогоор 1 жил 2 сарын турш тодорхойгүй олон хүн үзэх боломжтой байдалд байсан бөгөөд, хэрвээ тус нийтлэлд зөвхөн 7 удаа хандалт хийсэн бол гэмт хэрэг болохгүй гэж үзэх боломжгүй.

Токио дүүргийн шүүх 2009 оны 1-р сарын 29-ний шийдвэр

Хэрвээ хандалт зөвхөн 7 удаа байсан ч, “Тодорхойгүй олон хүн үзэх боломжтой байдалд орж, тухайн нийтлэлд дурдагдсан хүн тухайн нийтлэлийн агуулгаар үнэлэгдэх эрсдэл үүсгэдэг” учраас гэмт хэрэг болохгүй гэж үзэх боломжгүй гэсэн шүүхийн дүгнэлт байна.

И-мэйл ба түгээх боломж

Компанийн захирал болон ажилтнуудаас харилцагч компанид илгээсэн, өмнө нь хувиарлалт, хулгай зэрэг гэмт хэрэг үйлдэж, мансууруулах бодисыг эзэмшсэн ба хэрэглэсэн гэх өмнөх түүхтэй гэсэн агуулгатай и-мэйл нь өмнөх ажилтны нэр төрийг гутаасан гэж үзэгдсэн тохиолдол бий.

И-мэйл нь хувилбарлан илгээхэд хялбар байдаг тул гуравдагч этгээдэд хялбархан хүрч чаддаг бөгөөд түгээх боломжтой гэж үзэгдэх магадлал өндөр байдаг. Гэхдээ и-мэйл илгээх үйлдэл нь түгээх боломжтой гэж үзсэн процесс нь сонирхолтой тохиолдол юм.

И-мэйлд, өмнөх ажилтан нь загвар өмсөгч, талентуудад компаниас илүү өндөр төлбөр төлүүлж, өөртөө хувь хүртэж байсан гэсэн агуулга байсан. Компанийн тал нь “И-мэйл илгээх үйлдэл нь ердийн нөхцөлд тодорхой ба хэдэн хүнийг чиглэсэн үйлдэл бөгөөд, гуравдагч этгээдэд өргөн барьж байгаа биш, түүнчлэн түгээх боломжгүй бол нийтийн анхааралд орохгүй гэж үзсэн. Энэ тохиолдолд харилцагчийн хариуцсан хүмүүсийн нэрсийг чиглэсэн байгаа бөгөөд энэ нь хэрэв бусдаар дамжуулбал нэр төрийг гутаах, үйл ажиллагааг саатуулах зэрэг шинэ маргаан үүсгэх эрсдэл өндөртэй, буруу төлбөрийн хүсэлттэй агуулга байсан бөгөөд гуравдагч этгээдэд ил болгох зорилго байгаагүй, хүлээн авагчид үнэндээ гуравдагч этгээдэд түгээсэн баримт байхгүй учраас энэ и-мэйл агуулга нь гуравдагч этгээдэд түгээгдэх боломжгүй, нийтийн анхааралд орохгүй” гэж мэдэгдсэн ч, Токио өндөр шүүх нь,

Энэхүү и-мэйл илгээх үйлдэл нь тус бүртээ тодорхой хүнд чиглэсэн байхад, хүлээн авагчид нь 18 хүнд хүрч байгаа бөгөөд, түүнчлэн түүний агуулга нь харилцагч компаниуд, загвар өмсөгчид, талентуудад хандан, гомдол гаргагчдын хүсэлт буруу байгаа тул анхааруулах зорилготой байсан. Иймд, харилцагч компаниудын удирдлага, хариуцсан хүмүүст түүний агуулгыг мэдээлэх шаардлагатай байсан. Ингэснээр, энэхүү и-мэйл илгээх агуулга нь зөвхөн шууд хүлээн авагчдад бус, холбогдох бүх этгээдүүдэд мэдэгдэх агуулгатай байгаа бөгөөд ихэнхдээ тодорхойгүй олон хүмүүст түгээгдэх боломжтой байсан гэж үзэх ёстой. Тиймээс, энэхүү и-мэйл илгээх агуулга нь гуравдагч этгээдэд түгээгдэх боломжгүй гэсэн хариуцагч компаниудын мэдэгдлийг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй.

Токио өндөр шүүх 2014 оны 7 сарын 17-ны шийдвэр

гэж үзэж, 330,000 иенийн төлбөрийг шаардсан анхны шүүхийн шийдвэрийг өөрчлөн, компани болон удирдлагад 500,000 иенийн төлбөр төлүүлэхийг зааварласан.

18 хүнд илгээсэн и-мэйл учраас, нийтийн анхааралд орох нь зөрчилдөөнгүй байсан ч, түгээх боломжийг зөвшөөрсөн. И-мэйл илгээхдээ, та бүхэн ихэд анхаарал болгоомжтой байх хэрэгтэй.

https://monolith.law/reputation/defamation-and-transmission-possibility-by-sending-email[ja]

Хураангуй

SNS дээрхи постуудын тархац боломжийг харгалзан, анхаарал болгоомжтой байх шаардлагатай. “Найзууд эсвэл дагагчиддаа хязгаарласан бол нэр төрийг гутаасан гэж үзэхгүй” гэж бодох нь аюултай.

Facebook дээр найзууддаа хязгаарласан пост хийхэд, хэрвээ таны “найз” нь арван хүнээс дээш байгаа бол нийтийн анхааралд орсон гэж үзэгдэх магадлал өндөр бөгөөд, бага хүнтэй ч гэсэн тархац боломжийг олгодог байж болно. Twitter-ийн түгжээтэй хаягтай хүмүүс ч гэсэн, хэрвээ “дагагчид” нь арван хүнээс дээш байвал, нийтийн хаягтай адил харж болох магадлалтай.

Нэр төрийг гутаахад нийтийн анхаарал ба тархац боломж нь шинэ бас мэдрэмтгий асуудал учраас, доромжлол, хараал идэх туршлагатай хуульчидтай зөвлөгөө авахыг зөвлөж байна.