Is 'Proberen te Dansen' een inbreuk op auteursrechten? Uitleg van jurisprudentie over auteursrechten met betrekking tot choreografie

Het komt voor dat er video’s van ‘Ik heb geprobeerd te dansen’ worden geüpload op platforms zoals YouTube, Instagram en TikTok.

Vooral in de afgelopen jaren zien we vaak dat er video’s worden geüpload van ‘Ik heb geprobeerd te dansen’ met muziek waarin kenmerkende choreografieën worden gebruikt.

Bekende voorbeelden zijn de choreografie gebruikt in de muziekvideo van AKB48’s ‘Koisuru Fortune Cookie’, waarin medewerkers van lokale overheidsorganisaties dansen, de ‘Koi Dance’ uit het nummer ‘Koi’ van Hoshino Gen, gebruikt in de dramaserie ‘Nigeru wa Haji da ga Yaku ni Tatsu’, en het touwtjespringen dans van het nummer ‘Make you happy’ van de idoolgroep NiziU, die is ontstaan uit het Niji Project.

Veel mensen imiteren deze choreografieën en uploaden ‘Ik heb geprobeerd te dansen’ video’s, maar ik denk dat er maar weinig mensen zijn die rekening houden met auteursrechten bij het uploaden van hun video’s.

In dit artikel leggen we uit waar je op moet letten met betrekking tot de auteursrechten van choreografieën bij het uploaden van ‘Ik heb geprobeerd te dansen’ video’s.

Wat is auteursrecht?

Auteursrecht is een recht dat wordt erkend voor de auteur, en verwijst naar het exclusieve recht op een werk.

Werken worden als volgt gedefinieerd in artikel 2, paragraaf 1, subparagraaf 1 van de Japanse Auteurswet:

(Definitie)
Artikel 2 In deze wet hebben de termen vermeld in de volgende items de betekenis zoals bepaald in de betreffende items.
1. Werk: iets dat gedachten of gevoelens creatief uitdrukt en behoort tot het domein van literatuur, wetenschap, kunst of muziek.

Niet alle creatieve werken worden erkend als werken, het moet een creatief werk zijn dat gedachten of gevoelens uitdrukt.

Bovendien moet het bereik van het creatieve werk behoren tot het domein van literatuur, wetenschap, kunst of muziek.

Een kenmerk van auteursrecht is dat het recht wordt erkend zonder dat er speciale procedures nodig zijn, in tegenstelling tot intellectuele eigendomsrechten zoals merkrechten en patentrechten die speciale procedures vereisen.

Artikel 10, paragraaf 1, van de Japanse Auteurswet geeft voorbeelden van wat wordt opgenomen als een werk:

Artikel 10 De volgende zijn algemene voorbeelden van werken in deze wet:
1. Romans, scripts, essays, lezingen en andere taalkundige werken
2. Muzikale werken
3. Dans of pantomime werken
4. Schilderijen, prenten, beeldhouwwerken en andere kunstwerken
5. Architecturale werken
6. Kaarten of wetenschappelijke tekeningen, diagrammen, modellen en andere grafische werken
7. Filmwerken
8. Fotografische werken
9. Programma werken

Kan er auteursrecht worden toegekend aan danschoreografieën?

In het bovenstaande hebben we een algemene uitleg gegeven over auteursrechten, maar kan er auteursrecht worden toegekend aan danschoreografieën?

Gevallen waarin auteursrecht werd toegekend aan danschoreografieën

In Artikel 10 van de Japanse Auteurswet, zoals eerder vermeld, wordt “dans” als voorbeeld gegeven in subsectie 3.

Dansen wordt gedefinieerd als een kunstvorm waarbij het lichaam ritmisch wordt bewogen op muziek om emoties en intenties uit te drukken, en het wordt aangenomen dat danschoreografieën onder “dans” vallen.

Er zijn rechterlijke uitspraken die aangeven dat auteursrecht kan worden toegekend aan danschoreografieën, zoals de uitspraak van de Tokyo District Court op 20 november 1998 (Heisei 10) die auteursrecht toekende aan balletchoreografie, en de uitspraak van de Fukuoka High Court op 26 december 2002 (Heisei 14) die auteursrecht toekende aan Japanse danschoreografie.

In recentere uitspraken, heeft de Osaka District Court op 21 september 2018 (Heisei 30) auteursrecht toegekend aan hula danschoreografie.

Hoewel er minder gevallen zijn waarin geschillen over danschoreografieën tot rechtszaken leiden dan bij muziekauteursrechten, zijn er verschillende gevallen waarin auteursrecht is toegekend, zoals hierboven vermeld.

Gevallen waarin geen auteursrecht werd toegekend aan danschoreografieën

In het bovenstaande hebben we gevallen geïntroduceerd waarin auteursrecht werd toegekend aan danschoreografieën, maar er zijn ook gevallen waarin auteursrecht werd ontkend.

Een van die gevallen is de “Shall we Dance?” choreografie zaak (Tokyo District Court, 28 februari 2012 (Heisei 24)).

In deze zaak werd het auteursrecht op “sociale dans” betwist. In de uitspraak werd het auteursrecht ontkend omdat de choreografie waarvoor de eiser auteursrecht claimde, niet origineel was.

Sociale danschoreografie bestaat uit het combineren van bestaande stappen, zoals basisstappen en PV-stappen, en het toevoegen van arrangementen om een dans met een bepaalde stroom te creëren. Het is redelijk om te begrijpen dat sociale danschoreografie, die gebaseerd is op de combinatie van bestaande stappen, alleen als auteursrechtelijk beschermd werk kan worden beschouwd als het een opvallend kenmerk heeft dat verder gaat dan de eenvoudige combinatie van bestaande stappen, dat wil zeggen, als het origineel is. Dit komt omdat sociale dans in de eerste plaats wordt verondersteld vrij te worden gedanst door het combineren van bestaande stappen naar eigen inzicht, en gezien het feit dat het niet alleen door concurrenten, maar ook door algemene liefhebbers wordt gedanst, als we de originaliteit van de choreografie versoepelen en auteursrecht toekennen als er enige kenmerken zijn in de combinatie, dan zou dit leiden tot het ontstaan van auteursrechten op talloze choreografieën die slechts kleine verschillen hebben, en het toestaan van monopolisatie door bepaalde individuen, wat zou kunnen leiden tot overmatige beperkingen op de vrijheid van choreografie. Dit geldt ook als er naast de combinatie van bestaande stappen, arrangementen zijn toegevoegd of nieuwe stappen of lichaamsbewegingen die niet bestaan in de bestaande stappen zijn gecombineerd.

In de bovenstaande uitspraak wordt aangegeven dat auteursrecht niet wordt toegekend aan sociale danschoreografieën die slechts bestaan uit het combineren van bestaande stappen en het toevoegen van arrangementen, maar dat auteursrecht kan worden toegekend als ze een opvallend kenmerk hebben dat verder gaat dan dat, dat wil zeggen, als ze origineel zijn.

Als reden voor de bovenstaande uitspraak wordt aangegeven dat als auteursrecht breed wordt toegekend aan sociale danschoreografieën, dit zou kunnen leiden tot overmatige beperkingen op de vrijheid van choreografie.

Is toestemming nodig om choreografie te gebruiken in ‘Ik heb geprobeerd te dansen’ video’s?

Natuurlijk is er geen toestemming nodig als er geen auteursrecht wordt erkend op de choreografie van een dans. Echter, als het ‘opvallende kenmerken en originaliteit bezit’, is er auteursrechtelijke bescherming en is toestemming vereist.

Veel van de choreografieën in ‘Ik heb geprobeerd te dansen’ video’s worden beschermd door auteursrecht. Om deze te posten, is in principe toestemming van de rechthebbende nodig.

Samenvatting

We hebben zojuist de auteursrechten van choreografie uitgelegd die in acht moeten worden genomen bij het posten van “Ik heb geprobeerd te dansen” video’s.

Wat betreft de auteursrechten van choreografie, er zijn weinig gevallen die in jurisprudentie zijn betwist, en de beoordeling varieert afhankelijk van het geval, dus een professioneel oordeel is vereist om te bepalen of auteursrechten worden erkend.

Zelfs in gevallen waarin auteursrechten worden erkend voor de choreografie van een dans, zoals we in dit artikel hebben uitgelegd, kan het zijn dat je het kunt gebruiken in een “Ik heb geprobeerd te dansen” video zonder toestemming van de rechthebbende, en dit oordeel vereist ook professionele kennis.

Daarom, als je van plan bent om een “Ik heb geprobeerd te dansen” video te posten en winst te maken, raden we je aan om te overleggen met een advocaat die gespecialiseerd is in dit gebied.