Czy odpowiedzialność za odszkodowanie powstaje nawet jeśli sprawca zniesławienia jest niepełnoletni?

W problemie zniesławienia w internecie, obserwujemy wzrost problemów związanych z krzywdzeniem i sprawstwem wśród młodszych osób. Szczególnie wiele problemów dotyczy osób w wieku od 12 do 18 lat, co jest postrzegane jako problem związany z niskim poziomem “cyfrowej umiejętności”.

Mimo że są niepełnoletni, jeśli naruszają prawa innych poprzez zniesławienie, są karani tak samo jak dorośli.

W tym artykule szczegółowo przedstawimy, jak sądy oceniają sytuacje, gdy sprawcą zniesławienia w internecie jest osoba niepełnoletnia.

Przypadek zniesławienia prawnika przez ucznia gimnazjum

Był przypadek, w którym prawnik, który pracował i jednocześnie studiował na studiach podyplomowych, domagał się odszkodowania od ucznia drugiej klasy gimnazjum, który opublikował zniesławiające wpisy na forum, naruszając jego honor i reputację oraz osób z nim związanych.

Przebieg procesu

Pozwany, 9 maja 2015 roku (rok 27 ery Heisei, 2015 w kalendarzu gregoriańskim), w ciągu 38 minut od 16:08 do 16:46, wielokrotnie publikował obraźliwe komentarze na forum Shitaraba. Konkretnie, wpisy te zawierały:

• “Atakuje swoich klientów”
• “Oblewa spóźnionych podwładnych wrzątkiem”
• “Ma przeszłość kryminalną”

W ten sposób przedstawiał fałszywe fakty, a także używał silnie negatywnych słów, takich jak:

“Niekompetentny”, “Gówno”, “Śmieć”, “Aresztowanie”, “Przestępca”, “Dyskwalifikacja prawnika”, “Kara śmierci”, “Ucieczka z więzienia”, “Dyscyplinarne zwolnienie”, “Zatuszowanie”, “Strach”, “Niebezpieczeństwo”, “Przejęcie”, “Dziecięca pornografia”

Obniżając w ten sposób społeczną ocenę powoda i utrudniając mu wykonywanie obowiązków prawnika, co skutkowało roszczeniem o odszkodowanie.

Argumenty pozwanego i powoda

Argumenty powoda i pozwanego są następujące:

(Argument pozwanego)
Pozwany miał 13 lat i był uczniem drugiej klasy gimnazjum w dniu, w którym popełnił czyn niezgodny z prawem, tj. 9 maja roku 27 ery Heisei (2015). Dlatego nie można powiedzieć, że miał pełną zdolność do oceny, jak dorosły, a poza tym nie miał w ogóle zdolności płatniczej. (…) Biorąc pod uwagę powyższą zdolność oceny pozwanego, nie można powiedzieć, że miał pełne zrozumienie społecznej misji prawnika, a zatem nie można powiedzieć, że jego czyn był wysoce nielegalny.

Sąd Okręgowy w Tokio, wyrok z 21 czerwca 2016 roku

(Argument powoda)
Przyznaję, że pozwany miał 13 lat i był uczniem drugiej klasy gimnazjum w dniu, w którym napisał te wpisy, ale zwykle 13-latek ma zdolność do rozpoznawania odpowiedzialności za swoje czyny. Ponadto, zdolność do płacenia nie wpływa na legalność czynu niezgodnego z prawem ani na ocenę kwoty odszkodowania.

Sąd Okręgowy w Tokio, wyrok z 21 czerwca 2016 roku

Kwestią sporną było, jaką odpowiedzialność powinien ponieść niepełnoletni.

Decyzja sądu

Sąd uznał, że “treść wpisów obniża społeczną ocenę powoda” i uznał zniesławienie. W odniesieniu do wieku pozwanego, sąd stwierdził:

Pozwany miał 13 lat i był uczniem drugiej klasy gimnazjum w dniu, w którym napisał te wpisy. Z jednej strony, nie można zaprzeczyć, że niepełnoletni w tym wieku mają gorszą zdolność do podejmowania odpowiednich decyzji niż dorośli, ze względu na brak doświadczenia społecznego. Z drugiej strony, można przypuszczać, że dorastali do tego stopnia, że mogą abstrakcyjnie zrozumieć, jaką pracę wykonuje prawnik. (…) Ponadto, zdolność do płacenia przez sprawcę nie wpływa na kwotę odszkodowania w tym przypadku.

Sąd Okręgowy w Tokio, wyrok z 21 czerwca 2016 roku

Uznając argumenty powoda, sąd nakazał pozwanemu zapłatę odszkodowania w wysokości 400 000 jenów.

https://monolith.law/reputation/defamation[ja]

Przypadek zniesławienia między uczniami tej samej szkoły językowej

W jednym z przypadków, uczennica trzeciej klasy gimnazjum, uczęszczająca do tej samej szkoły językowej, opublikowała obraźliwe komentarze na anonimowym forum, co zaszkodziło społecznej reputacji poszkodowanego. Poszkodowany złożył pozew o odszkodowanie za szkody spowodowane nielegalnym działaniem.

Przebieg procesu

Mimo że pozwany i powód nigdy nie rozmawiali bezpośrednio, obydwoje uczęszczali do tej samej szkoły językowej. Pozwany dowiedział się o istnieniu bloga prowadzonego przez powoda od innego ucznia. Nie był zadowolony z jego treści i zaczął publikować obraźliwe komentarze na anonimowym forum razem ze swoimi znajomymi.

• “Ten gość chce być wystawiony na pokaz na stronie ○○, jest tak zarozumiały, że to mnie irytuje. Proszę, zniszcz go.”
• “Zniszcz blog tego gościa”

Z zamiarem dokuczania, opublikował komentarze zachęcające do trollowania w wątku o tytule “Wystawiamy bolesne dzieci”, jawnie podając nazwę szkoły średniej, do której uczęszczał powód, rok szkolny i nazwisko powoda, a następnie opublikował post o treści niezgodnej z prawdą, nazywając powoda “osobą o słabym poczuciu moralności seksualnej, która uprawia seks z każdym”.

Decyzja sądu

Sąd najpierw uznał, że publikacja w tej sprawie oczywiście obniża społeczną reputację powoda, uznając to za naruszenie praw do dobrego imienia.

Co do wieku pozwanej, sąd orzekł następująco:

Publikacja w tej sprawie wydaje się być spowodowana niechęcią rówieśników do bloga powoda, a można to ocenić jako materializację ryzyka związanego z zaangażowaniem się w społeczność internetową w młodym wieku. Można to również zinterpretować jako działanie pod wpływem chwilowych emocji ze strony pozwanej, która jest niedojrzała zarówno fizycznie, jak i psychicznie.

Sąd Okręgowy w Tokio, wyrok z 20 grudnia 2012 roku (2012)

Na tej podstawie, uznając to za błąd wynikający z niedojrzałości wieku, sąd surowo pociągnął do odpowiedzialności, nakazując zapłatę 500 000 jenów odszkodowania, 200 000 jenów kosztów dochodzenia, 70 000 jenów kosztów adwokackich, łącznie 770 000 jenów.

https://monolith.law/reputation/defamation-and-decline-in-social-reputation[ja]

Podsumowanie

Istnieje ryzyko, że młodzież, która nie jest w stanie w pełni ocenić dobro i zło, może bezmyślnie publikować informacje znalezione w Internecie, kierując się swoimi emocjami.

Nawet jeśli jest to działanie nieprzemyślane, odpowiedzialność za naruszenie praw innych jest poważna i nie można jej uniknąć tylko dlatego, że jest się niepełnoletnim. Istnieje możliwość, że zostaniesz pozwany o odszkodowanie. Dolna granica wieku dla uznania zdolności do ponoszenia odpowiedzialności wynosi zazwyczaj od około 11 do 14 lat.

Jeśli padłeś ofiarą zniesławienia przez osobę niepełnoletnią, skonsultuj się jak najszybciej z profesjonalnym prawnikiem.