Neden Aniden Meta Hesapları Askıya Alınıyor veya Donduruluyor? Facebook ve Instagram Kuralları ve Önlemler

Şirket hesapları, influencer’lar ve bireysel kullanıcılar için, SNS hesaplarının askıya alınması veya dondurulması Japonya’da ciddi bir sorundur.
Şirketlerin hesapları askıya alındığında, iletişim araçlarını ve satış & pazarlama kanallarını kaybetmeleri söz konusu olabilir; influencer’lar içinse gelir ve etki kaybının yanı sıra, hayranlarıyla olan bağlantıları da kopabilir. Dahası, SNS platformlarında dondurma kriterleri genellikle şeffaf olmayıp, hesaplar hiçbir önceden uyarı olmaksızın aniden durdurulabilmektedir.
Bu tür durumları önlemek için, riskleri önceden anlamak ve uygun önlemleri almak önemlidir.

Bu makalede, Japonya’da SNS hesap dondurma risklerini azaltmak için bilinmesi gereken kurallar, önlemler ve somut eylem rehberleri hakkında ayrıntılı bilgi verilmektedir.

Neden Tek Taraflı Olarak Hesap Askıya Alınıyor veya Donduruluyor? Meta’nın Hüküm Yapısı

Meta’nın (Facebook ve Instagram) hesap askıya alma veya dondurma işlemleri asla keyfi değildir. Temelde, kullanım koşulları ve topluluk kuralları gibi düzenlemelere aykırı davranışlarda bulunulduğunda gerçekleştirilir. Sorun, bu ‘ihlal’ kararının Meta şirketinin geniş takdir yetkisine dayanarak verilmesidir.

Hesap Askıya Alma ve Dondurma ile Facebook ve Instagram’ın Kullanım Koşulları

Örneğin Facebook’un kullanım koşullarında şu şekilde belirtilmiştir:

Eğer şirketimizin koşullarına veya politikalarına açık, ciddi veya tekrarlanan bir ihlal varsa, şirketimiz kendi takdirine bağlı olarak hesabı devre dışı bırakabilir.

Burada dikkat edilmesi gereken üç nokta vardır:

1. Kapsanan düzenlemelerin çok geniş olması: Topluluk kuralları, reklam politikaları, marka içerik politikaları gibi birçok düzenleme bulunmaktadır.
2. ‘Ciddi olup olmadığı’na dair karar verme kriterlerinin belirsiz olması.
3. Kararın Meta şirketinin ‘takdirine’ bırakılmış olması.

Instagram’ın kullanım koşullarında (4.2.2, 4.2.3) da benzer şekilde, ‘yasal olmayan, dolandırıcı veya yanıltıcı eylemler’ veya ‘politika ihlalleri’ nedeniyle hesap askıya alınabileceği belirtilmiştir.

Meta’nın Topluluk Kurallarının Gerçekliği

Daha da önemlisi, topluluk kurallarının somut içeriğidir. Meta şirketinin rehberlik ettiği kurallar arasında, ‘çocuk çıplaklığı’, ‘spam’, ‘şiddet ve kışkırtma’, ‘yanlış bilgilendirme’ gibi onlarca maddeye yayılan yasaklar detaylı bir şekilde belirlenmiş ve güncellenmektedir.

Üstelik, bunlar kullanıcılara her zaman önceden bireysel olarak bildirilmez; Meta, kendi standartlarına göre ihlalleri tespit eder ve sıklıkla AI tabanlı otomatik askıya alma veya dondurma işlemleri gerçekleştirir.

Neden ‘Aniden’ Hesap Askıya Alınıyor veya Donduruluyor?

Sosyal medya üzerinde sıkça rapor edildiği gibi, ‘anlık BAN’ olarak adlandırılan durumlarda, herhangi bir uyarı olmaksızın hesaplar aniden askıya alınabilir veya dondurulabilir. Bu, ihlallerin birikimi yerine, tek bir gönderi nedeniyle ‘ciddi bir ihlal’ olarak değerlendirildiğinde veya makine kararları tarafından yanlışlıkla ihlal olarak algılandığında meydana gelir.

Kurallara göre, Meta şirketi önceden uyarı yapma yükümlülüğü taşımaz ve kullanıcılar olarak ‘neden askıya alındığımız veya dondurulduğumuz’ konusunda bile tam olarak bilgi sahibi olamayabiliriz; bu da şeffaflık eksikliğinin bir sorun oluşturduğu anlamına gelir.

Bu bağlamda, Meta şirketinin hesap yönetimi, sözleşme ve politika uyumunu temel alan bir öz sorumluluk anlayışı üzerine kurulmuş olduğunu anlamak önemlidir.

Facebook ve Instagram’da Hesap Askıya Alınma ve Dondurma Nedenleri: Japonya’da Sık Karşılaşılan Örnekler

Hesap askıya alınmasını önlemek için, Meta’nın hangi davranışları ihlal olarak kabul ettiğini somut olarak anlamak esastır. Bu bölümde, yüksek risk taşıyan yayın ve davranış örneklerine odaklanarak, sık karşılaşılan ihlal modellerini üç kategori altında açıklıyoruz.

Çocuk Çıplaklığı İçeren Gönderiler (İçeriklere Karşı Sert Tutum)

Meta’nın topluluk kurallarında, çocukların cinsel sömürüsü ve istismarı, ayrıca çocuk çıplaklığı ve cinsel imajların yayınlanması konusunda son derece sert bir tutum sergilenmektedir. Sanatsal veya eğitici bir niyet olsa bile, AI veya insan kararıyla ‘ihlal’ olarak kabul edilebilir.

Örneğin, aile fotoğrafları gibi masum görünen resimlerde bile, çocuk çıplaksa silinme veya dondurma riski taşır; çocukların mayo ile çekilmiş fotoğrafları veya gravür tarzı ifadeler de yüksek risk taşır.

Özellikle Instagram’da, Japon yasalarına (Çocuk Pornografisi Yasaklama Kanunu) göre daha geniş bir standartla ihlal tespiti yapılma eğilimi olduğundan, ‘ülke içinde yasal’ = ‘SNS’de de kabul edilir’ anlamına gelmez, bu konuda dikkatli olmak gereklidir.

Ticari Gönderilerin Spam Olarak Değerlendirilmesi (Gönderi Sayısı ve Biçimine Göre Karar)

Meta, ‘ticari kullanımı’ tamamen yasaklamamaktadır. Aksine, reklamlar veya marka içerikleri uygun şekilde sunulduğunda, şirket projeleri de geniş ölçüde kabul edilmektedir.

Ancak, aşağıdaki gibi durumlarda ‘spam’ olarak değerlendirilir ve askıya alma veya dondurma riski artar:

• Aynı içeriğin tekrar tekrar gönderilmesi
• Gönderi metninin sadece ürün bağlantılarından oluşması ve esasen sadece reklam içermesi
• Çoklu hesaplarla aynı içeriğin toplu gönderimi
• DM veya yorum alanında satış veya teklif faaliyetleri
• Dış bağlantıların aşırı kullanımı, kısaltılmış URL’lerin kötüye kullanılması
  

Meta’da, ‘çok yüksek sıklıkta gönderi veya paylaşım’ yapılmasını düzenleyen açık kurallar bulunmakta ve algoritmik olarak da aynı desenli davranışlar mekanik olarak kolayca tespit edilebilmektedir. Bu nedenle, özellikle kampanyaların yoğun gönderimi veya hediye etkinlikleri düzenlenirken dikkatli olmak gerekmektedir.

Şiddet İçeren ve Saldırgan İfadeler

Meta’nın kurallarında, ‘şiddet ve kışkırtma’ ile ilgili hükümler bulunmakta ve aşağıdaki gibi gönderiler ihlal olarak değerlendirilebilir:

• Birini tehdit eden ifadeler veya görseller
• Dövüş veya kanama sahneleri gibi şiddet içeren içerikler
• Gösteri veya olay yerlerindeki aşırı ifadeler (kışkırtma olarak değerlendirildiğinde)

Bazı istisnalar olarak, ‘toplumsal sorunların görünür kılınması’ veya ‘haber amaçlı’ gönderiler bazen kabul edilebilir, ancak bir influencer’ın kişisel gönderisi olarak bunu kanıtlamak son derece zordur. Alevlenme pazarlaması olarak aşırı sözler kullanmak, aksine hesap askıya alınma riskini artırır.

Japonya’da Sosyal Medya Hesaplarının Uyarısız Dondurulması veya Askıya Alınması Yasal mı?

“Hesabım hiçbir uyarı yapılmadan askıya alındı”, “En azından bir kez uyarılsaydım…” gibi şikayetler azımsanmayacak kadar çok. Ancak gerçekte Meta gibi sosyal medya platformlarının kullanıcılara ‘önceden uyarı’ yapma yasal zorunluluğu yoktur.

Meta’nın Kullanım Koşullarında ‘Ani Durdurma veya Dondurma’ Kabul Edilebilir

Meta’nın kullanım koşullarında ‘önceden bildirim yapma’ zorunluluğu hakkında açık bir düzenleme bulunmamakta ve ihlalin tespit edildiği anda, Meta şirketinin takdirine bağlı olarak hesap silme veya askıya alma işlemi yapılabilmektedir. Yani, ‘tek seferlik BAN’ kullanım koşullarında öngörülen bir önlemdir.

Üstelik, sadece ‘açık ihlaller’ için değil, Meta’nın ‘ciddi’ veya ‘tekrarlayan’ ihlal olarak değerlendirdiği durumlarda, kullanıcının niyetine bakılmaksızın Facebook veya Instagram hesaplarının silinmesi veya askıya alınması mümkündür.

Mahkemede de ‘Uyarı Zorunluluğu Yok’ Kabul Edilen Bir Örnek

Bu konuda referans alınabilecek bir örnek, mixi ile ilgili Tokyo Bölge Mahkemesi’nin kararıdır (Heisei 27 (2015) yılı 8 Nisan, Hantei 2271 no.70 sayfa). Bu kararda, kullanıcının ‘önceden uyarı yapılmadan hesabın askıya alınmasının haksız olduğu’ iddiasına rağmen, mahkeme ‘kullanım koşullarında uyarı zorunluluğunun belirlenmediğini ve ihlal edici davranışın fark edilebilir olduğunu’ belirterek, mixi’nin eyleminde yasa dışı bir durum olmadığına hükmetmiştir.

Meta’nın kullanım koşulları ve uygulamaları da buna benzer olup, kullanıcılar ‘kabul edilemez’ olarak hissetseler bile, yasal olarak Facebook veya Instagram hesaplarının önceden uyarı yapılmaksızın askıya alınması gibi Meta tarafındaki eylemlerin çoğu durumda meşru kabul edilmektedir.

Yani Facebook veya Instagram Hesaplarının Askıya Alınması veya Dondurulmasında ‘Açıklama Sorumluluğu Beklenmemeli’

Meta gibi küresel şirketler için, her bir kullanıcıya detaylı neden açıklaması yapmak maliyet açısından da gerçekçi değildir. Gerçekten de, durdurma veya dondurma nedenleri belirsiz kalarak hesapların silindiği birçok örnek vardır ve itiraz edilse bile şablon yanıtlarla sonuçlanabilmektedir.

Bu nedenle, kullanıcı olarak ‘Meta ile sonradan müzakere etmeyi ummak’ yerine, ‘ihlal etmemek için operasyonları titizlikle yürütmek’ daha gerçekçi bir yaklaşım olarak değerlendirilebilir.

Japonya’da Platform Yöneticileri Tarafından Spam Olarak Sıkça Tanımlanan Ticari Gönderiler: Risk Eğilimlerine Gerçek Örneklerle Bakış

“Ticari gönderi = ihlal” anlamına gelmez. Aslında, birçok influencer reklam kampanyalarını veya kendi şirket hizmetlerini sosyal medyada tanıtır ve bu durum, doğrudan bir ihlale yol açmaz. Sorun, gönderinin “tarzı” ve “sıklığı” ile ilgilidir.

Japonya’da Sık Karşılaşılan Spam Tanımlama Modelleri

Meta (Facebook ve Instagram) platformlarında, ticari amaçlı gönderiler bile aşağıdaki gibi tekrar eden desenler sergilendiğinde, hesabın spam faaliyeti olarak değerlendirilip askıya alınma riski artmaktadır.

Aynı Metin ve Görselin Yoğun Paylaşımı

• Reklam metnini şablonlaştırarak, gün içinde defalarca ardışık gönderim yapmak.
• Farklı hesaplar (örneğin, ikinci hesaplar) üzerinden aynı reklamı defalarca yayınlamak.

Örnek: Her gün “Bu güzellik serumu gerçekten hayatınızı değiştiriyor! Almanın hiçbir zararı yok!” mesajlı görseli birden fazla kez paylaşmak.

DM ve Yorumlar Üzerinden Satış Faaliyetleri

• Takipçilere veya etiket aramasıyla bulunan başkalarının gönderilerine “Lütfen göz atın” gibi tanıtım yorumları bırakmak.
• DM’leri otomatik gönderim araçlarıyla topluca yaymak.

Dış Bağlantıların Aşırı Kullanımı

• Gönderilerin çoğu “Buradan satın alın” veya “Kayıt linki burada” gibi dış sitelere yönlendiren URL’lerle dolu.
• Özellikle URL kısaltma servisleri veya belirli affiliate linkler otomatik tespit için hedef olmaya daha yatkındır.

Kampanya Gönderilerinin Aşırı Yayılması

• Hediye çekilişleri veya “beğen ve takip etmeye dayalı” promosyonları kısa süre içinde yoğun bir şekilde gerçekleştirmek.
• Belli bir sayıdan fazla “takipçi çekme eylemi” veya “hashtag kötüye kullanımı” algoritma tarafından yanlışlıkla spam olarak algılanmaya meyillidir.

Meta (Facebook・Instagram) Karar Kriterleri: ‘Kaliteden Ziyade Miktar’

Meta’nın topluluk kurallarına göre, ‘çok yüksek sıklıkta gönderi paylaşmak veya yayınlamak’ spam olarak kabul edilir. Burada önemli olan, ‘içeriğin yararlı olup olmadığı’ değil, ‘eylemin mekanik ve tekrarlayıcı olup olmadığı’dır. Yani, aynı mesajı manuel olarak yayınlıyor olsanız bile, ‘otomatik hareket’ olarak değerlendirilirse bu kabul edilemez.

Şirketlerin veya influencer’ların farkında olmadan birden fazla kişi tarafından aynı tanıtım şablonunun kullanılması sıkça karşılaşılan bir durumdur, ancak bu durum tek başına hesabın durdurulmasına veya dondurulmasına neden olabilir.

Kaçınılması Gereken Önlemler

• Gönderi şablonlarınızda mutlaka çeşitlilik bulundurun
• Tanıtım metinlerinde, bir gönderi içinde üç satırdan fazla doğal cümleler ekleyin
• Hashtag kullanımını abartmayın (3 ila 5 adet yeterlidir)
• Takipçi çekme çağrılarınızı bir gönderide sadece bir kez kullanın
• Reklam içeriklerini Meta’nın “Marka İçerik Araçları” ile açıkça belirtin

Bu şekilde, insan gözüne doğal görünmeyebilecek ancak AI tarafından spam olarak yanlış tanımlanmaya meyilli yapılar oldukça yaygındır, bu nedenle kurallara dayalı önlemler gereklidir.

Meta (Facebook・Instagram) Hesapları Japonya’da Silme veya Dondurma İşlemlerine İtiraz Edilebilir mi? Etkililik Durumu Nedir?

Meta’da, bir hesabın silinmesi veya askıya alınması durumunda, ekran üzerinde “itiraz et” bağlantısı görüntülenebilir. Ancak, bu bağlantının gerçekten işlevsel olup olmadığına gelince, mevcut durumda oldukça zor olduğunu söylemek zorundayız.

Meta’da İtiraz İşlemleri Nasıl Yapılır?

Hesap askıya alındıktan sonra, Meta tarafından gönderilen bildirimlerde veya uygulama içindeki diyalog pencerelerinde “itiraz et” veya “inceleme talep et” gibi bağlantılar görüntülenir. Bu bağlantılar aracılığıyla itiraz işlemi yapıldığında, genellikle aşağıdaki gibi bir süreç işler:

1. Belirlenen form aracılığıyla itiraz gönderilir (otomatik çeviri destekli)
2. “İnceleme yapılacaktır” şeklinde otomatik yanıt
3. 24-72 saat sonra sonuç bildirilir

İtiraz içeriği açıkça kurallara aykırı olmayan bir durumdaysa, hesabın geri yüklenme ihtimali vardır; ancak genellikle “şablon cevapla sonlandırma” veya “gerekçenin detaylarının gizli tutulması” gibi durumlarla karşılaşılır ve bu da kullanıcılar için opak bir sürece yol açar.

Etkililik Durumu: Aşırı Beklentiden Kaçının

İş uygulamalarında, itiraz yoluyla hesabın geri yüklenmesi mümkün olsa da, bu olasılığın oldukça düşük olduğu gerçektir. Özellikle ticari kullanım hesapları veya büyük etkiye sahip şirket hesapları ve influencer’lar için bile, Meta tarafından “ihlal var” olarak değerlendirilirse, gerekçe açıklanmaksızın silme işlemi kesinleşir.

Ek olarak, Meta’nın Japonya’da bir hukuki şahsiyeti olmadığı için, tüketici merkezleri veya idari kurumlar tarafından yapılabilecek müdahaleler de sınırlıdır ve hukuki zorlayıcı bir talepte bulunmak neredeyse imkansızdır.

“İtiraz Etme” Son Çare Olmalı—Bağımlı Olmayan Bir Operasyon Tasarımı Gerekir

Sonuç olarak, itiraz etme işleminin “mümkün olduğu ancak güvenilecek bir şey olmadığı” anlaşılmalıdır. Daha ziyade, hesabın askıya alınmaması için, paylaşım tarzını ve içeriğini sürekli gözden geçirmek ve kuralları açık bir şekilde belirlemek çok daha önemlidir.

Özellikle şirket hesapları için, paylaşımların gönderilmeden önce incelendiği bir sistem kurmak, “gönderi kontrol listesi” veya “uygun olmayan gönderi örnekleri” gibi iç yönetmelikleri kullanarak askıya alınma veya dondurulma riskini büyük ölçüde azaltabilir.

Japonya’da Yasal Değişiklikler ve Gelecekteki İş Uygulamaları: Platformların Açıklama Sorumluluğu Güçlenecek mi?

Reiwa 6 (2024) yılında yapılan yasal düzenleme ile, sözde “Joho Pura Hō (Özel Elektronik İletişim Hizmet Sağlayıcılarının Zarar Tazmin Sorumluluğunun Sınırlanması ve Gönderen Bilgilerinin Açıklanması Hakkında Kanun)” büyük ölçüde gözden geçirilmiştir. Facebook ve Instagram’ı işleten Meta şirketi gibi büyük ölçekli platform işletmecilerine yönelik aşağıdaki gibi yükümlülükler yeni olarak oluşturulmuş veya güçlendirilmiştir.

Düzenlemenin Ana Noktaları

1. Hak ihlali bilgilerine karşı hızlı yanıt verme yükümlülüğü: Kullanıcıların platform üzerinde maruz kaldıkları hak ihlallerine karşı, hızlı bir şekilde silme veya görünmez hale getirme işlemlerini zorunlu kılmak.
2. Şeffaflık sağlama çabası: Platform işletiminin mekanizmaları ve silme kararlarının kriterleri gibi konuları, kullanıcıların anlayabileceği şekilde açıklama çabası göstermek.

Bu sayede, hesap silme veya askıya alma durumlarında da, daha detaylı gerekçe açıklaması ve yeniden değerlendirme mekanizmalarının talep edilmesi beklenmektedir. Ancak, mevcut aşamada bu yasa, “kullanıcı tarafından yapılan hak ihlallerinin giderilmesi” amacıyla oluşturulmuş olup, kullanıcı hesabının askıya alınması durumunda bu kapsam dışındadır.

İş Uygulamalarına Etkisi: Hesap Askıya Alınması ‘Sözleşme ve Takdir’ Aynı Kalıyor

Hesap askıya alma veya silme sorunlarına ilişkin olarak, platformların açık bir açıklama sorumluluğu veya yeniden değerlendirme yükümlülüğü taşıyan bir yasa şu anda mevcut değildir. Meta şirketi gibi yabancı şirketlerde, yerel mahkeme kararlarının uygulanabilirliği sınırlı olduğundan, Japonya içindeki yasalarla hesapların geri yüklenmesini zorlaştırmak oldukça zordur.

Ayrıca, yargı kararlarında da “ön uyarı yükümlülüğü sözleşmede bulunmamaktadır” ve “kullanıcı ihlali öngörebiliyorsa, askıya alma işlemi geçerlidir” şeklinde kararlar verilmiş olup, önceden bildirim veya itirazların eksikliğini temel alarak çekişmek gerçekten zor bir durumdur.

Şirket Olarak Kullanıcıların Alması Gereken Önlemler

• Kullanım koşulları ve topluluk kurallarını önceden inceleyerek, kendi rehberlerini oluşturmak.
• Talent ve influencer’larla yapılan sözleşmelere “askıya alma/dondurma durumunda yapılacak işlemler” ve “sorumluluk paylaşımı” maddelerini eklemek.
• Yayın kurallarını şirket içinde paylaşmak (Örnek: Üç aşamalı inceleme sistemi, şablon kullanımında değişiklik rehberi).
• Hesap askıya alma riskini karşılayacak sigorta sistemleri gibi çözümleri değerlendirmek (kurumsal sözleşme bazında).

“Hukuki çözümün zor olduğu” gerçeği göz önünde bulundurularak, önleyici şirket içi yönetim ve yayın risk değerlendirmesi en gerçekçi yaklaşım olacaktır.

Avukata Danışarak Hesap Askıya Alınma veya Dondurulma İşlemlerinin Kaldırılmasının Avantajları

Açıkladığımız üzere, bir kez askıya alınan veya dondurulan Facebook veya Instagram hesaplarının yeniden aktif hale getirilmesi oldukça zordur.

Özellikle, gerçekten bir ihlal gerçekleştiyse veya böyle bir şüphe varsa, askıya alınan veya dondurulan hesabın yeniden aktif hale getirilmesi neredeyse imkansızdır diyebiliriz.

Ancak, ihlal olmadığı durumlarda, bir avukata danışarak Meta’nın merkez ofisindeki danışman avukatlarla müzakere edilmesi ve Facebook veya Instagram hesabının askıya alınma veya dondurulma işlemlerinin kaldırılması mümkün olabilir. Bu durumda, işlemlerin kaldırılması en kısa bir ay içinde mümkün olabilmektedir.

Eğer Meta hesabınız askıya alındı veya donduruldu ve Facebook veya Instagram’ı kullanamıyor durumdaysanız, bir avukata danışmanızı öneririz.

Özet: Sosyal Medya Yönetiminde “Durdurma ve Dondurma Önlemleri” Artık Zorunlu

Sosyal medya hesapları, günümüz influencer’ları için “medya kendisi” anlamına gelmekte ve hesapların durdurulması veya dondurulması, bir nevi “yayın durdurma” ile eşdeğer bir kayıptır. Üstelik bu karar, Meta şirketi gibi bir şirketin takdirine bırakılmış olup, itirazların etkinliği son derece sınırlıdır.

Bu tür bir durumda, olay sonrası müdahaleden ziyade “önleyici tedbirlerin tasarlanması” en önemli risk yönetimi haline gelmiştir. Özellikle aşağıdaki üç noktanın belgelenmesi ve alışkanlık haline getirilmesi gerekmektedir:

• Kullanım koşullarını ihlal edebilecek yayın eğilimlerinin anlaşılması ve yönlendirilmesi
• Spam olarak değerlendirilmeyecek yayın formatlarının tasarlanması ve paylaşılması
• Yayın kontrol sistemi ve itiraz süreçlerinin hazırlanması
  

Durdurma veya dondurma gerçekleştiği anda müdahale etmek için çok geç olabilir. Şu anda, “durdurulmayacak yayın tasarımı” ve “durdurulduğunda izlenecek adımların” düzenlenmesi, profesyonel sosyal medya yönetimi için vazgeçilmez hale gelmiştir.

Monolit Hukuk Bürosu Tarafından Sunulan Hizmetler

Monolit Hukuk Bürosu, IT ve özellikle internet ile hukukun her iki alanında da zengin deneyime sahip bir hukuk firmasıdır. Günümüzde, YouTuber ve VTuber’lar arasında, kanal yönetimi sırasında, portre hakkı, telif hakkı, reklam düzenlemeleri gibi konularda hukuki denetim ihtiyacı hızla artmaktadır. Aşağıdaki makalede bu konularla ilgili ayrıntılı bilgiler bulabilirsiniz.

Monolit Hukuk Bürosu’nun Uzmanlık Alanları: YouTuber & VTuber Hukuki İşleri[ja]