YouTube Videolarının İzinsiz Çekilmesi Durumunda Ortaya Çıkabilecek Sorunlar ve Çözüm Yollarının Açıklanması

YouTube, dünya genelinde birçok kişi tarafından kullanılan bir video paylaşım sitesidir.

Video paylaşımı kolaydır ve paylaşılan videolar dikkat çekerse büyük miktarda erişim elde edebilirsiniz. Dahası, video oynatma reklam gelirleriyle geçimini sağlayan, yani ‘YouTuber’ olarak adlandırılan bir meslek ortaya çıktı ve birçok kişi için hayranlık konusu oldu.

Öte yandan, YouTube’da, başkalarının görüntülendiği videoların, görüntülenen kişinin izni olmadan yüklendiği düşünülen birçok örnek bulunmaktadır.

Bir video çektiğinizde başkaları görüntülendiğinde, görüntülenen kişinin izni olmadan videonuzu kendi hesabınızda paylaşmak, portre hakları gibi hakların ihlali olabilir.

İşte bu yüzden, bu makalede, YouTube videolarının izinsiz çekilmesi durumunda ortaya çıkabilecek sorunlar ve bu sorunlara karşı alınabilecek önlemler hakkında bilgi verilecektir.

YouTube Videolarının İzinsiz Çekilmesi Potansiyel Olarak Kişilik Haklarını İhlal Edebilir

İzinsiz video çekiminin potansiyel olarak ihlal edebileceği haklar arasında, ilk olarak kişilik hakları gelir.

Peki, kişilik hakları tam olarak ne tür bir haktır? Kişilik haklarının ihlal edilmesi için gereken koşullar ve kişilik haklarının ihlal edilebileceği durumlar hakkında da açıklama yapacağız.

Kişilik Hakları Nedir?

“Kişilik Hakları” yasalarla belirlenmiş bir hak olmayıp, Anayasa’nın 13. maddesinde belirtilen mutluluk arama hakkına dayanarak, yargı kararlarıyla kabul edilmiş bir haktır.

Japonya’da kişilik haklarına ilk kez değinen yargı kararı olan 1969 (Showa 44) yılı 24 Aralık tarihli Yüksek Mahkeme kararı, “Bu haklara kişilik hakları denip denmeyeceği ayrı bir konu olmakla birlikte” diye bir saklı tutma ile birlikte, aşağıdaki şekilde belirtmiştir:

Bireylerin özel yaşamlarındaki özgürlüklerinden biri olarak, herkesin, izni olmadan, keyfi olarak görüntüsünün ve duruşunun (bundan sonra “görüntü vb.” olarak adlandırılır) çekilmemesi gerektiği özgürlüğü vardır.

Yüksek Mahkeme Kararı, 1969 (Showa 44) 24 Aralık, Ceza Davaları Topluluğu, Cilt 23, No 12, Sayfa 1625

Ayrıca, 2005 (Heisei 17) yılı 10 Kasım tarihli Yüksek Mahkeme kararı, aşağıdaki şekilde belirtmiştir:

Bir kişi, keyfi olarak kendi görüntüsünün vb. çekilmemesi gerektiği konusunda yasal olarak korunması gereken kişilik çıkarına sahiptir, (atlanmış) ayrıca, bir kişi, kendi görüntüsünün vb. çekilmiş bir fotoğrafının keyfi olarak yayınlanmaması gereken kişilik çıkarına da sahiptir (atlanmış)

Yüksek Mahkeme Kararı, 2005 (Heisei 17) 10 Kasım, Hukuk Davaları Topluluğu, Cilt 59, No 9, Sayfa 2428

Bu yargı kararlarından, kişilik haklarının içeriği olarak, “çekilmeme hakkı” ve “yayınlanmama hakkı” olmak üzere iki hak kabul edilmiştir.

Ancak, kişilik hakları, “kendi yüzünüzün veya duruşunuzun izinsiz olarak çekilmesini veya yayınlanmasını, koşulsuz olarak yasaklama hakkı” değildir. Peki, hangi durumlarda kişilik hakları ihlali gerçekleşir?

Kişilik Haklarının İhlal Edildiği Durumlar

Daha önce de belirtildiği gibi, “kişilik hakları” yasalarla belirlenmiş bir hak olmayıp, yargı kararları ve yorumlarla kabul edilmiş bir haktır. Dolayısıyla, kişilik haklarının ihlal edilip edilmediği konusunda da geçmiş yargı kararlarına dayanarak bir karar verilir.

Yargı kararları, açıkça gereklilikleri belirtmiyor, ancak aşağıdaki gibi çeşitli durumları göz önünde bulundurarak kişilik haklarının ihlal edilip edilmediğine dair genel bir karar verilir:

• Çekilen kişinin toplumdaki konumu
• Çekilen kişinin faaliyetleri
• Çekim yapılan yer
• Çekim amacı
• Çekim şekli
• Çekim ihtiyacı

Örneğin, videoda görünen kişinin yüzü veya duruşu, kişinin kimliğini belirleyecek kadar net ise, kişilik haklarının ihlali olarak kabul edilme olasılığı artar. Aksine, manzara çekimi yapan bir videoda rastgele geçen bir kişi küçük bir şekilde görünüyorsa, kişilik haklarının ihlali olma olasılığı düşüktür.

Ayrıca, görüntüdeki kişinin durumuna bakıldığında, “çekilmek istemiyorum” veya “yayınlanmak istemiyorum” gibi bir çekim yöntemi varsa, kişilik haklarının ihlali daha olasıdır. Örneğin, ev gibi gizliliğin korunması gereken bir yerdeki durumun dışarıdan izinsiz olarak çekildiği durumlar veya sarhoş olup yol kenarında uyuyan bir kişinin videosunun rastgele bir kişi tarafından çekildiği durumlar.

Kişilik haklarının ihlal edildiği standartlar ve yargı kararları hakkında, aşağıdaki makalede ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

https://monolith.law/reputation/portraitrights-onthe-internet[ja]

İzinsiz Çekim ve Kullanımın YouTube Videolarında Nasıl Kişilik Hakları İhlali Olabileceği

Video çekimi ve yayınlama konusunda, gerçekten kişilik hakları ihlali riski yüksek olan somut örnekleri aşağıda açıklıyoruz.

Seminere İzinsiz Video Çekimi

Seminer düzenleyen bir kişi, kendi hesabından seminerin durumunu video olarak yayınlayabilir. Gerçek seminer durumunu gösteren videolar, katılmakta tereddüt eden kişilere içeriği ve katılımcıların atmosferini aktarabilen etkili bir müşteri çekme yöntemi olarak sıkça kullanılır.

Ancak, katılımcıların yüzleri açıkça görülebilecek şekilde seminerin durumunu izinsiz çekerseniz, bu kişilik hakları ihlaline girer. Bunu önlemek için, önceden katılımcılardan bireysel onay almanız gerekecektir. Eğer onay alınamazsa, bu katılımcının belirlenemeyeceği şekilde görüntüyü düzenlemeli veya videoyu yayınlamamalısınız.

Ayrıca, videoda görünen katılımcılardan onay alırken, daha sonra sorun çıkmaması için, sadece sözlü olarak değil, kanıt bırakan bir e-posta gibi araçları kullanmanız da önemlidir.

İzinsiz Çekilen Görüntülerin Kullanımı

YouTube’a yüklenen videoların kalitesini artırmak için, kendi çektiğiniz fotoğrafları yayınlamak veya videonun ortasına dikkat çekici bir görüntü eklemek yaygındır.

Bu tür durumlarda kullanılan görüntülerde de, kişilik hakları ihlaline yol açmamak için dikkatli olmanız gerekmektedir.

Özellikle, çekilen fotoğraflarda görünen kişilerin yüzleri veya figürleri kişiyi belirleyebilecek kadar net mi, görünen kişinin durumuna bakıldığında “çekilmek istemem” veya “yayınlanmak istemem” şeklinde hissettirecek bir çekim yöntemiyle çekilmiş mi olduğunu kontrol etmeniz gerekmektedir.

Ayrıca, bu fotoğrafı kullanırken, görüntüdeki kişiden düzgün bir onay almayı unutmamalısınız.

Portre Hakları İhlali Durumunda Cezalar

Portre haklarını ihlal etmiş olmanız, ceza hukuku açısından suç teşkil etmez, ancak sivil hukuk açısından sorumluluk taşıyabilirsiniz. Özellikle, yayınladığınız videonun kaldırılmasını talep edebilirler, yayını durdurma talebinde bulunabilirler ve hatta tazminat olarak maddi zarar talebinde bulunabilirler.

Portre hakları ihlali nedeniyle tazminat talep etmek için, videonun yayınlanmasından sorumlu tarafın kasıtlı ya da ihmal sonucu bir eylemi olması gerekmektedir. Yani, ihmal varsa, portre hakları ihlali olarak haksız eylemin gerçekleştiği kabul edilebilir.

Genellikle, çektiğiniz videoların içeriğini yayınlamadan önce kontrol edersiniz. Bu nedenle, “İnsanların görüntülendiğini fark etmeden yayınladım” şeklindeki bir mazeret genellikle kabul edilmez.

Dolayısıyla, insanların görüntülendiği bir videoyu yayınlama konusundaki ihmal, çoğu durumda kabul edilir. Video çekimi ve yayını, yukarıda açıklanan portre hakları ihlaline giriyorsa, genellikle yasadışı olacaktır.

Ayrıca, YouTube gibi platformlara portre haklarını ihlal eden yasadışı videolar yüklemişseniz, YouTube’un hesabınızı dondurma riski de vardır, bu yüzden dikkatli olmanız gerekmektedir. YouTube’da yer çekimli videoları yayınlarken nelere dikkat etmeniz gerektiği konusunda, aşağıdaki makalemizde detaylı bir şekilde açıklama yapılmıştır.

https://monolith.law/reputation/portraitrights-onthe-internet[ja]

Sadece Portre Hakları Değil! YouTube’da İzinsiz Çekimlerin Sorunları

Şimdiye kadar, portre haklarının ihlali hakkında açıklamalar yaptık, ancak izinsiz çekilen videoları YouTube’a yüklemenin, başka birçok hak ihlali olasılığı da vardır.

Publicity Haklarının İhlali

Portre hakları ile sık sık karıştırılan bir hak olan “Publicity Hakkı” bulunmaktadır. Publicity hakkı, ünlülerin ve sporcuların gibi kişilerin, kendi portrelerinin ve isimlerinin ekonomik değeri olduğunda, kendi ekonomik değerlerini kontrol etme hakkıdır. Dolayısıyla, publicity hakkına sahip olanlar, portresinin ekonomik değeri olan ünlülerle sınırlıdır.

Ünlü olmayan sıradan vatandaşlar söz konusu olduğunda, genellikle “portre hakları” sorun olur. Publicity hakkı, temelde, müşteri çekme gücüne sahip ünlülerle sınırlı bir haktır.

Dolayısıyla, ünlülerin çekimlerine rastladığınızda, bu ünlüyü izinsiz çekip YouTube gibi platformlara yüklemek, publicity hakkını ihlal eder ve genellikle kabul edilemez, bu yüzden dikkatli olmanız gerekmektedir.

Publicity hakkının ne zaman ortaya çıktığı hakkında, aşağıdaki makalemizde detaylı bir açıklama yapmaktayız.

https://monolith.law/reputation/publicityrights[ja]

Gizlilik Haklarının İhlali

Gizlilik hakları, açıkça garanti edilmiş olmasa da, yargı kararlarına dayanarak, Anayasanın 13. maddesine dayalı “bireysel özel yaşam özgürlüğü” olarak kabul edilmiştir, yani “özel yaşam bilgilerinin keyfi olarak açıklanmama hakkıdır”.

Yargı kararlarında kabul edilen gizlilik ihlallerinin tipik örneklerinden biri, YouTube’da izinsiz çekimlerle ilgili olarak sorun olabilecek “günlük yaşam ve davranışlar”, “isim, adres, telefon numarası”, “ev içi özel konular” gibi konuları içerir.

Bu tür bilgileri, çekim konusundan izinsiz çekip yüklemek, gizlilik ihlaline yol açabilir, bu yüzden dikkatli olmanız gerekmektedir.

Hangi videoların gizlilik ihlali olduğu hakkında, aşağıdaki makalemizde detaylı bir açıklama yapmaktayız.

https://monolith.law/youtuber-vtuber/youtube-privacy-movie-legal-liability[ja]

Telif Haklarının İhlali

Telif hakkı, bir eseri korumak için, telif hakkı sahibinin sahip olduğu hakkı ifade eder. Eser, “düşünce veya duyguların yaratıcı bir şekilde ifade edilmesi” anlamına gelir ve günlük yaşamda karşılaşılan eserler arasında müzik, resim, anime, manga, film, fotoğraf vb. bulunur.

YouTube’da, bu tür eserlerin yer aldığı videoları, telif hakkı sahibinin izni olmadan yüklemek, telif hakkı ihlaline yol açabilir. Ancak, çekilen videonun içinde hiçbir eserin yer almadığından emin olmak oldukça zordur.

Bu nedenle, Reiwa 2 yılında (2020) yapılan telif hakkı yasası değişikliği ile, sözde “yansıma” ile ilgili hak kısıtlama hükümlerinin kapsamı genişletilmiş ve günlük yaşamda genellikle yapılan eylemlerle ilgili “yansıma” geniş bir şekilde kabul edilmiştir.

Telif hakkı yasası değişikliği ve “yansıma” hakkında aşağıdaki makalemizde detaylı bir açıklama yapmaktayız, lütfen başvurunuz.

https://monolith.law/corporate/copyright-law-2020-amendment-reflection[ja]

YouTube’da İzinsiz Çekimlerin Sorun Olmasını Önleme Yöntemleri

YouTube’da izinsiz çekimlerin sorun olmaması için dikkat etmeniz gereken noktaları açıklıyoruz.

Çekim İzni Alın

Öncelikle, tabii ki, “Çekim Serbest”, “Çekim Yasak” gibi çekim yapılıp yapılamayacağını önceden belirten yerlerde, buna uymak gerekmektedir.

Ancak, çekim ölçeği veya kullanım amacına bağlı olarak çekim yapılıp yapılamayacağı değişen yerler de vardır. Bu tür durumlarda, çekim yapılacak yerin yöneticisine başvurun ve gerekirse çekim izni alın.

İzinsiz çekim yapmak, sonradan sorunlara yol açabileceği için, önceden iyi bir araştırma yapmak ve gerektiğinde izin almak önemlidir.

Kadraja Yanlışlıkla Giren Kişi veya Nesneleri Düzgün Bir Şekilde İşleyin

Ne kadar dikkatli olursanız olun, yoldan geçenlerin kadraja girmesi gibi durumlar olabilir. Bu durumda, mozaik veya bulanıklaştırma gibi düzenlemeler yaparak kişi veya nesnelerin belirlenemeyecek şekilde düzenlenmesine özen gösterin.

Daha önce de belirtildiği gibi, düzenlemesiz bir şekilde yüklerseniz, videoyu kaldırma talebi alabilir veya portre haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle dava edilebilirsiniz.

Özet: YouTube’da İzinsiz Çekim Yaparken Çevreye Dikkat Etmek Önemlidir

YouTube’a video yüklemek için izinsiz çekim yaparken, her zaman “çekim yapma iznimiz olduğu” bilinciyle, çevredeki insanlara ve çekim yerine rahatsızlık vermemek için dikkatli olmalıyız.

Ayrıca, çekim sırasında yöneticiler veya işletme tarafından uyarılırsanız, çekimi hemen durdurun. Gizlilik ve görgü kurallarına dikkat ederek, sorunlara karışma riskini önleyebilirsiniz.

Yine de, sorunların ortaya çıkması sıkça olur. Özellikle, YouTube gibi video sitelerine yükleme yaparken, yukarıdakilerin dışında dikkat etmeniz gereken birçok yasa vardır.

Sorunlara karıştığınızda veya insanların göründüğü bir videoyu yayınlamak istediğinizde, ya da izin alma konusunda endişeleriniz varsa, IT iş dünyasında deneyimli bir avukata danışmanızı öneririz.

Büromuz Tarafından Alınan Önlemler

Monolith Hukuk Bürosu, özellikle IT ve hukuk alanlarında yüksek uzmanlığa sahip bir hukuk firmasıdır. Son zamanlarda, YouTuber ve VTuber’lar arasında da, kanal yönetimi sırasında, portre hakları, telif hakları, reklam düzenlemeleri gibi hukuki kontrollerin gerekliliği hızla artmaktadır. Ayrıca, sözleşme konularında da önceden sağlam bir hazırlık yapmak zorunludur. Ayrıntıları aşağıdaki makalede belirttik, lütfen referans alınız.

https://monolith.law/youtuberlaw[ja]