Sanat NFT'nin 'Sahipliği' ve Telif Hakları Arasındaki İlişki Nedir?

Son yıllarda, NFT’nin hedefi olan dijital sanat ve dijital ticaret kartlarının yüksek fiyatlarla işlem görmesi nedeniyle, NFT gündem olmuştur.

Ancak, NFT hukuken tanımlanmamıştır ve NFT ile ilgili yasal düzenlemeler hala ilerlememektedir.

Bu makalede, NFT/Sanat NFT’nin ne olduğu ve Sanat NFT ile telif hakkı arasındaki ilişki hakkında açıklama yapacağız.

NFT Nedir?

NFT, Non-Fungible Token’ın kısaltmasıdır ve doğrudan çeviriyle “değiştirilemez token” anlamına gelir.

Dijital verilerin kolayca ve ücretsiz bir şekilde kopyalanabilmesi nedeniyle, bu verilere nadirlik gibi ek değerler atamak zordur.

NFT sayesinde, blockchain teknolojisi kullanılarak değiştirilemez bir token oluşturulabilir ve bu dijital verinin eşsiz olduğu garanti edilebilir.

NFT’ler, genellikle NFT Pazar Yeri olarak adlandırılan platformlarda işlem görür.

Son zamanlarda, NFT’lerin işlem gördüğü pazar yerleri hızla genişlemekte ve bu durum, sanatçılar için daha önce ulaşamadıkları kitlelere kendi eserlerini satma fırsatını artırıyor.

Sanat NFT’lerinin Dikkat Çeken Ticareti

NFT’ler arasında, Sanat NFT’si, sanat eserlerinin NFT’ye dönüştürülmüş token’larını ifade eder.

2021 yılı Mart ayında, dijital sanatçı Beeple’ın NFT sanatı yaklaşık 75 milyar yen (yaklaşık 675 milyon dolar) karşılığında satıldı. NFT tabanlı sanat eserlerinin yüksek fiyatlarla işlem görmesi nedeniyle dikkatler bu alana yoğunlaşmıştır.

Ayrıca, Londra’da yaşayan 12 yaşındaki bir çocuğun NFT eserlerinin toplamda 38 milyon yen (yaklaşık 340 bin dolar) üzerinde bir değerle işlem gördüğü örnekler de bulunmaktadır.

「Art NFT」 ile 「NFT Art」 Arasındaki Fark

「Art NFT」 ve 「NFT Art」 benzer terimler olmasına rağmen, tanımları farklıdır ve bu nedenle dikkatli olunmalıdır.

Art NFT, işlem gören NFT (token)ları ifade eder.

NFT Art ise, NFT’ye dönüştürülen sanat eserlerini doğrudan ifade eder.

Art NFT’ye sahip olsanız bile, bu, hedeflenen sanat eserinin mülkiyet haklarını elde ettiğiniz anlamına gelmez.

Ayrıca, platform işletmecisinin oluşturduğu kullanım koşullarının içeriğine bağlı olarak, telif haklarının da alıcıya devredildiği nadiren söylenebilir.

Aslında “Telif Hakkı” Nedir? NFT Sanatı ve Gerçek Sanat Arasındaki Fark

Telif hakkı, eserleri korumak için verilen bir haktır.

Eserler, “düşünce veya duyguların yaratıcı bir şekilde ifade edildiği, edebiyat, akademik, sanat veya müzik alanına ait olanlar” olarak Japon Telif Hakkı Yasası’nda (Japanese Copyright Law) tanımlanmıştır.

Ayrıca, Japon Telif Hakkı Yasası’na göre, eserin yazarına “telif hakkı” ve “yazarın kişilik hakları” verilir.

Telif hakkı bir mülkiyet hakkı olduğu için devredilebilir, ancak yazarın kişilik hakları kişiliği koruma niteliğinde olduğu için devredilemez.

İlgili Makale: Yazarın Kişilik Hakları ve İtibar veya Ünün Korunması Nedir? [ja]

Resim veya heykel gibi gerçek sanat eserlerini satın aldığınızda, mülkiyet hakkı alıcıya geçer, ancak özellikle bir anlaşma yoksa, genellikle telif hakkı telif hakkı sahibinde kalır.

NFT sanatı söz konusu olduğunda, somut bir “şey” olmadığı için mülkiyet hakkının konusu olmaz, ancak telif hakkının doğduğu düşünülür.

NFT sanatının telif hakkı hakkında, yukarıda belirtildiği gibi, her platformun kullanım şartlarına bağlıdır, bu nedenle telif hakkı sahibinin izni gerektiren bir eylemi gerçekleştirirken, önceden kullanım şartlarını kontrol etmeniz gerekmektedir.

Sanat NFT Sahipliğinin Telif Hukuku Açısından Anlamı

Sanat NFT’si satın alındığında, genellikle, alıcı hedef içeriğin verilerini ve bu verilere ilişkin hakları gösteren NFT (token) elde edebilir.

Sanat NFT’si, gerçek bir sanat eserinden farklı olarak somut bir nesne olmadığı için, mülkiyet hakkının konusu olmaz ve “sahip olmak” yerine “sahip olmak” ifadesi kullanılır.

NFT sahibi, telif hakkı sahibi olmasa da, ilgili NFT’yi devretme veya üçüncü bir kişiye aktarma hakkına sahiptir.

Ancak, NFT’ye sahip olmanın yanı sıra, eserin mülkiyet hakkı NFT sahibine geçmediği için, eseri devretme hakkına sahip değildir.

Gerçek bir sanat eseri söz konusu olduğunda, mülkiyet hakkı devralana geçtiği için, eseri devretme hakkına sahiptir.

Devralanın telif hakkı sahibi olmaması, hem NFT sahibi hem de gerçek bir sanat eserinin devralanı için aynıdır, ancak mülkiyet hakkının devri farklıdır.

NFT İşlemlerindeki Hukuki Sorunlar

NFT ile İlgili Yasal Düzenlemeler Henüz Tamamlanmamıştır

Blockchain teknolojisine dayalı kripto varlıklar (sanal para birimleri) Japon ‘Fon Ödeme Yasası’ ile tanımlanmıştır, ancak NFT’leri tanımlayan bir yasa henüz yoktur.

Kripto varlıklar için, kullanıcıları koruma amacıyla ‘Fon Ödeme Yasası’ ile düzenlemeler yapılmıştır, ancak NFT sahiplerini korumayı amaçlayan bir yasa henüz bulunmamaktadır.

İlgili Makale: NFT’lerin hangi yasal düzenlemelere tabi olduğunu bir avukat açıklıyor [ja]

NFT Sanatının Telif Hakkı Sorunları

Aslında, ‘tek ve gerçek’ bir sanat eseri olan NFT sanatı, piyasanın hızla genişlemesiyle birlikte, internet üzerindeki üçüncü taraf sanat eserlerinin izinsiz olarak NFT sanatı olarak yayınlanması gibi telif hakkı ihlallerine yol açan yasadışı kopyalama eylemleri yaygınlaşmıştır.

NFT pazarının en büyük oyuncusu olan OpenSea, 2022 Mayıs’tan itibaren, görüntü tanıma teknolojisi ve manuel incelemelerle yasadışı kopyalanmış NFT sanat eserlerinin listelenmesini önleyen bir sistem getirmiştir. Bu tür yasadışı kopyalama önlemleri, şu anda pazar yerlerine bırakılmış durumdadır.

Özet: NFT ve Telif Hakları Hakkında

NFT, blockchain teknolojisinin ilerlemesi ile gerçekleşen yeni bir olgudur. Bu nedenle, NFT’nin telif hakları ve diğer haklarının nasıl ele alınacağına dair yasal düzenlemelerin ilerlediğini söylemek zordur ve çok sayıda tartışma konusu hala mevcuttur.

NFT’nin alım satımı, sahipliği vb. konularında endişeleriniz varsa, IT ile ilgili hukuk konularında bilgili bir avukata danışmanız önerilir.

Büromuz Tarafından Alınan Önlemler

Monolit Hukuk Bürosu, özellikle internet ve hukuk olmak üzere IT alanında yüksek uzmanlığa sahip bir hukuk firmasıdır. Son yıllarda, telif haklarına ilişkin fikri mülkiyet hakları giderek daha fazla dikkat çekmekte ve hukuki kontrol ihtiyacı artmaktadır. Büromuz, fikri mülkiyet haklarına ilişkin çözümler sunmaktadır. Ayrıntılar aşağıdaki makalede belirtilmiştir.