Alan Adının Transfer Talepleri İle İlgili Anlaşmazlık Çözüm Süreci Nedir?

İnternet üzerinden yapılan satış, halkla ilişkiler ve diğer iş faaliyetlerinin öneminin arttığı günümüzde, şirket adınızın veya ürün adınızın başkaları tarafından alınması can sıkıcı bir durum olabilir.

Buna karşı, “Alan Adı Transfer Talebi” adı verilen bir yöntemle mücadele etmek mümkündür. Sadece önceden alındığı gerçeği, alan adını sahip olma hakkını iddia etmek için yeterli değildir.

Bu makalede, “Alan Adı Transfer Talebi”nin iki yolundan biri olan “Uyuşmazlık Çözümü” ve uyuşmazlık çözümü sonucunda memnuniyetsizlik durumunda başvurulacak dava örnekleri hakkında bilgi verilmektedir.

Alan Adı Transfer Talebi

Alan adının iptali veya transfer talebi için iki yol bulunmaktadır.

Anlaşmazlık Çözümü

• JP alan adları için, JPNIC (Japon Ağ Bilgi Merkezi Genel Derneği) tarafından belirlenen “JP Alan Adı Anlaşmazlık Çözüm Politikası”na dayanarak, JPNIC’in onayladığı anlaşmazlık çözüm kuruluşuna başvurabilirsiniz. Başvuru sahibi, kayıtlı kullanıcının alan adı kaydının iptal talebini veya ilgili alan adı kaydının başvuru sahibine transfer talebini yapabilir.
• Genel alan adları için, ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) tarafından belirlenen “Birleşik Alan Adı Anlaşmazlık Çözüm Politikası”na dayanarak, ICANN’ın onayladığı anlaşmazlık çözüm kuruluşuna başvurabilirsiniz. Başvuru sahibi, kayıtlı kullanıcının alan adı kaydının iptal talebini veya ilgili alan adı kaydının başvuru sahibine transfer talebini yapabilir.

Dava

• Mahkemeye başvurabilir ve Haksız Rekabetin Önlenmesi Yasası’na dayanarak işlem yapılmasını sağlayabilirsiniz.

“Alan Adı Transfer Talebi” konusunda, dava hakkında, web sitemizdeki başka bir makale olan “Şirket Adı ve Ürün Adı ile Ticari Marka ve Alan Adı İlişkisi”nde açıklama yapılmıştır.

https://monolith.law/corporate/domain-trademark-company[ja]

Anlaşmazlık çözümü basit ve zaman alıcı değildir (en fazla 57 gün), ancak yasal bağlayıcılığı yoktur ve karar sonucuna itirazı olan tarafların yetkili mahkemeye dava açma hakkı vardır, bu nedenle son karar değildir. Peki, gerçekten bir dava olduğunda, “Alan Adının İptali veya Transferi” nasıl kararlaştırılıyor?

goo Alan Adı Kayıt Transferi

goo, NTT Grubu tarafından hizmet verilen bir portal site olup, bu goo ile ilgili olarak, alan adı kayıt transferi mahkemede tartışıldı.

Popcorn Şirketi, Ağustos 1996’da JPNIC (Japon Ağ Bilgi Merkezi Derneği) tarafından ‘goo.co.jp’ alan adının kaydını aldı. Buna karşılık, NTT-X (daha sonra NTT Rezonant olarak değiştirildi), Şubat 1997’de benzer şekilde ‘goo.ne.jp’ alan adının kaydını aldı.

NTT-X, ‘goo.ne.jp’ alan adını kullanarak bir bilgi arama sitesi işletiyordu, ancak Popcorn Şirketi’nin ‘goo.co.jp’ alan adını kullanması, kaynak yanılgısına neden oluyor ve ‘goo.co.jp’ seçildiğinde otomatik olarak yetişkin sitelerine yönlendiriliyordu. Bu nedenlerle, Kasım 2000’de Endüstriyel Mülkiyet Hakları Tahkim Merkezi’ne (şimdiki adıyla ‘Japon Fikri Mülkiyet Hakları Tahkim Merkezi’) başvurarak, Popcorn Şirketi’nin ‘goo.co.jp’ alan adının NTT-X’e transferini talep etti. Buna karşılık, bu merkez, Şubat 2001’de NTT-X’in talebini kabul etti ve Popcorn Şirketi’ne, ‘goo.co.jp’ alan adını NTT-X’e transfer etmesini emretti. Popcorn Şirketi, bu karara itiraz ederek, Tokyo Bölge Mahkemesi’ne, Popcorn Şirketi’nin ‘goo.co.jp’ alan adını kullanma hakkına sahip olduğunun teyit edilmesini talep ederek dava açtı.

Alan adı ve ticari marka çevresindeki anlaşmazlıklar aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir.

Alan Adı Transfer Talebinin Gerekli Şartları

JPNIC tarafından belirlenen JP-DRP (Alan Adı Anlaşmazlığı Çözüm Politikası) ‘nda, bir alan adının transferini talep etmek için gereken şartlar belirlenmiştir.

1. Kayıtlı kullanıcının alan adı, başvuru sahibinin ticari marka veya diğer gösterimlerle aynı veya karışıklığa neden olacak kadar benzer olmalıdır.
2. Kayıtlı kullanıcının, söz konusu alan adının kaydı hakkında hak veya meşru bir çıkarı olmamalıdır.
3. Kayıtlı kullanıcının söz konusu alan adı, haksız bir amaç için kaydedilmiş veya kullanılmış olmalıdır.

Bu olayda, bu üç şartın karşılanıp karşılanmadığı tartışma konusu olmuştur.

NTT-X’in Hakları veya Meşru Menfaatleri Var mı?

Öncelikle, NTT-X’in hakları veya meşru menfaatleri olup olmadığına dair 1. gereklilik sorun oluşturur. Ancak, NTT-X, sadece Nisan 2000’den Eylül 2000’e kadar olan süre zarfında yaklaşık 500 milyon 200 bin yen reklam bütçesi harcayarak televizyon reklamları, gazete reklamları, dergi reklamları, banner reklamları ve etkinlikler düzenlemiştir. Ayrıca, birçok gazete, dergi, web sayfası makalesi ve e-posta haberlerinde tanıtılmış ve birçok kez televizyon programlarında yer almıştır. Ayrıca, Japon Araştırma Merkezi’nin (Japan Research Center) internet üzerindeki site erişim oranlarını gösteren ‘Japon Erişim Derecelendirmesi’ (Japan Access Rating) araştırmasında, davalı site her zaman üst sıralarda yer almıştır ve hizmetin başlamasından itibaren beş ay içinde günlük sayfa görüntüleme sayısı 1 milyonu aşmış ve Temmuz 2000’e kadar 14.5 milyon olmuştur.

Ayrıca, NTT Grubu’nun goo ile ilgili işlerden elde ettiği iş geliri, 1999 yılında yaklaşık 1 milyar 160 milyon yen ve 2000 yılının ilk yarısında yaklaşık 950 milyon yen olmuştur. Ancak, goo’nun arama hizmetleri gibi ana hizmetlerini ücretsiz olarak sunduğunu göz önünde bulundurduğumuzda, bu gelirin büyük bir kısmının site üzerinden elde edilen reklam gelirleri olduğunu söyleyebiliriz.

Bu gerçekler ışığında, NTT-X’in goo alan adı üzerinde hakları veya meşru menfaatleri olduğu kabul edilmiştir.

Alan Adı Benzerliği

Alan adları, üst düzey alan adları ve ikinci düzey alan adları dahil olmak üzere bir bütün olarak, internet üzerindeki bilgi yayıncıları ve sağlayıcıları için bir “adres” veya “isim” temsil eder. Popcorn Şirketi, ikinci düzey alan adları farklı olanların tamamen farklı bir “adres” veya “isim” temsil ettiğini, yani tamamen farklı bir alan adı olduğunu savundu.

Buna karşılık, mahkeme, ikinci düzey alan adları farklı olanların gerçekten farklı bir alan adı olduğunu kabul etti. Ancak, Popcorn Şirketi’nin alan adı, üst düzey alan adını oluşturan ülke kodu olan “jp” bölümü, ikinci düzey alan adını oluşturan organizasyon türü kodu olan “co” bölümü ve alan adını kullanan ana makineyi (host) gösteren “goo” kodundan oluşmaktadır. “co.jp”, Popcorn Şirketi’nin alan adının JPNIC tarafından yönetilen bir alan adı olduğunu ve kayıtlı kullanıcının bir şirket olduğunu göstermektedir ve birçok alan adında ortak bir özelliktir. Ve Popcorn Şirketi’nin alan adındaki ana tanımlayıcı “goo” bölümüdür, bu yüzden Popcorn Şirketi’nin alan adının ana bölümü “goo” ve “Goo” olarak adlandırılır.

Öte yandan, NTT-X’in ticari markası 1, “GOO” kelimesini büyük harflerle yazıp altına “Goo” kelimesini katakana ile yazmıştır. Ticari marka 2, “goo” kelimesini küçük harflerle yazıp bir tasarıma dönüştürmüştür. NTT-X’in ticari markaları her ikisi de “Goo” olarak adlandırılır.

Mahkeme, bu gerçekleri ve NTT-X’in sitesinin ünlü olduğunu göz önünde bulundurarak, Popcorn Şirketi’nin alan adının, NTT-X’in ticari markası, gösterimi ve alan adı ile karışıklığa neden olacak kadar benzer olduğunu kabul etti. Benzer olup olmadığına dair gerekliliklerin, kayıt sırası veya subjektif algıdan bağımsız olarak objektif bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.

Alan Adı Kaydı Hakkında Haklar veya Meşru Menfaatler

“goo.co.jp”, aslen karaoke işletmeciliği yapan Popcorn Şirketi’nin, karaoke müşterilerini çekmek için hedef olarak lise kızlarını seçtiği bir topluluk sitesi olarak kurduğu bir web sitesinin alan adıdır ve haksız bir amaçla kaydedilmediği, mahkeme tarafından da kabul edilmiştir.

Ancak, siteye erişim azdı ve lise kızlarından daha çok, lise kızlarına ilgi duyan yetişkin erkeklerden erişim daha fazlaydı, bu yüzden karaoke dükkanının satışlarına katkıda bulunmadı. Bu nedenle, Popcorn Şirketi, davalı site içeriğini eski lise kızları topluluk sitesi olarak bırakarak, yetişkin erkeklerin erişimini elde etmek için bir yetişkin sitesine banner reklamları koymaya başladı ve sonunda daha büyük bir kar elde etmek için, diğer yetişkin sitelere otomatik olarak yönlendirmeye başladı. Lise kızları topluluk sitesini görüntülenemez hale getirdi ve erişim sayısına göre kar payı almaya başladı.

Mahkeme, Popcorn Şirketi’nin reklamlarında, Popcorn Şirketi’nin ticaret unvanının gösterilmediğini, sadece “GOO! Destek ve İletişim” olarak acente adının gösterildiğini ve ayrıca, site veya ilgili alan adı ve Popcorn Şirketi’ni bağlayan reklamların olduğu gerçeği gibi, Popcorn Şirketi’nin “goo.co.jp” veya “goo” adıyla tanındığını kabul etmek için yeterli kanıt olmadığını belirtti. Popcorn Şirketi’nin “goo.co.jp” veya “goo” adıyla genel olarak tanındığı kabul edilemez ve başka bir durumda, Popcorn Şirketi’nin “goo.co.jp” hakkında hak veya meşru menfaat sahibi olduğunu kabul etmek için yeterli durumun olduğunu kabul edilemez, dedi.

Kayıt veya Kullanımın Haksız Amaçlarla Yapılıp Yapılmadığı

Mahkeme, Popcorn şirketinin, goo’nun ünlü olmasından önce sürekli olarak kullandığı ‘goo.co.jp’ kullanım şeklini, goo’nun ünlü olduktan sonra büyük ölçüde değiştirdiğini ve sadece aktarma amacıyla kullandığını, aktarma hedefi olan yetişkin sitesini işleten şirketten, erişim sayısına bağlı olarak kar payı aldığını ve sadece alan adını aynı tutarak ayrı bir site oluşturduğuna eşdeğer olduğuna karar verdi.

Ayrıca, ‘goo.co.jp’nin otomatik yönlendirmeyi durdurduğu ve yetişkin sitesi olduğunu açıkça belirterek bağlantı koyduğu aktarma hedefi site hakkında, ‘goo.co.jp’ linkini takip ederek aktarma hedefi siteye erişen kişi sayısının günlük birkaç düzine olmasına karşın, ‘goo.co.jp’nin günlük erişim sayısının 33.400 olduğu göz önüne alındığında, yetişkin içeriği amaçlayan birçok kişinin ‘goo.co.jp’ye eriştiği kabul edilemez ve ‘goo.co.jp’ye erişen kişilerin çoğunluğunun ‘goo.ne.jp’ ile karıştırdığı veya bir giriş hatası yaptığı kabul edilir ve kullanıcıların hatasından ticari kazanç elde ettiği için,

Davacı, bu dava konusu alan adını davalı site ünlü olmadan önce kullandığını ve davalının, bu dava konusu alan adının varlığını bilerek, davalı alan adını aldığını ve karışıklığa neden olabilecek bir durum yarattığını iddia ediyor, ancak davacının bu dava konusu alan adını önce kullandığı ve davalının bu dava konusu alan adının varlığını bildiği gerçeği, davacının bu dava konusu alan adının kullanımının korunacağı anlamına gelmez, önce alan adını kullanan kişi bile, haksız amaçlarla kullanıyorsa, bu alan adının kullanımının korunmayacağı, anlaşmazlık çözüm politikasına göre açıktır. Bu nedenle, yukarıda belirtildiği gibi, davacının haksız bir amacı olduğu kabul edilir.

Tokyo Bölge Mahkemesi 26 Nisan 2002 (Gregorian Takvimine göre) Kararı

olarak, alan adının haksız amaçlarla kullanıldığını kabul etti ve Popcorn şirketinin talebini reddetti.

Not: Bu dava daha sonra Popcorn şirketi tarafından temyiz edildi, ancak Tokyo Yüksek Mahkemesi temyizi reddetti ve ‘goo.co.jp’ alan adının NTT-X’e aktarılmasını emreden ilk derece mahkemesi kararı kesinleşti (Tokyo Yüksek Mahkemesi 17 Ekim 2002 (Gregorian Takvimine göre) Kararı). Bu, alan adı transferi hakkındaki anlaşmazlık çözüm politikasının uygulanmasına ilişkin ilk yüksek mahkeme düzeyindeki karardı.

Özet

Alan adının iptali veya transfer talebi için iki yol bulunmaktadır ve bu durum, JPNIC’in onayladığı anlaşmazlık çözüm kuruluşu tarafından anlaşmazlık çözümüne tabi tutulmuştur. Ancak, Japon Haksız Rekabet Önleme Yasası’na dayalı olarak alan adının kullanımının durdurulması taleplerinde de, hemen hemen aynı kriterlerle karar verilmiştir.

Her iki durumda da, transfer veya iptal talep edilen taraf, önceden alınan bir gerçeği iddia edecektir. Ancak, bu durum tek başına, alan adını sahip olma hakkını iddia etmek için kabul edilemez.