Хувь хүний инженерүүд компанийн хамтарсан төсөлд оролцохоос өмнө бэлтгэх ёстой гэрээний бичиг

Манай хууль зүйн фирм нь IT инженерийн өмнөх туршлагатай төлөөлөгч хуульчийг захирал болгон бөгөөд, зөвхөн компаниудаас бус, инженерүүдээс ч хууль зүйн зөвлөгөө авдаг. Нэг төрлийн зөвлөгөө нь “Хувь хүн хэмээх би нэг компанитай хамтран шинэ бизнесийг эхлүүлж байсан ч, компанийн талаас хангалттай хуваарилалт болон бусад зүйлсийг авч чадахгүй байна” гэсэн асуудал юм. Жишээ нь, дараах шиг байдал:

1. Хувь хүний инженер хэмээх би IT-д тийм ч чадварлаг биш компанийн шинэ системийг өөрийн гараар эхнээс нь хөгжүүлж байсан
2. Тухайн систем нь үр ашигтай байгаа нь чухал учир борлуулалт нь өсөж байна
3. Хувьцааны хуваарилалт эсвэл борлуулалтын үндсэн дээрх ашиг хуваарилалтыг хүссэн ч, компанийн тал нь энэ хүсэлтэд хариу өгөхгүй байна

Ийм байдалд хувь хүний инженер яах ёстой вэ, мөн энэ төрлийн нөхцөл байдал яагаад үүсдэг вэ, хэрхэн урьдчилан сэргийлэх вэ гэдэг дээр тайлбар өгөх болно.

Хамтын ажиллагааны гэрээгээр маргааныг урьдчилан сэргийлж болно

Эхлээд, дүгнэлтийг урьдчилан хэлэхэд, ийм нөхцөл байдлыг “урьдчилан сэргийлэх” нь үнэндээ хялбар юм. Хариулт нь энгийн:

Ийм байдалд орохоос сэргийлж, урьдчилан дараахь агуулгыг агуулсан “Хамтын ажиллагааны гэрээ” байгуулсан байхад л хангалттай.

Ингэж хэлж болно. Хамтын ажиллагааны гэрээнд дараахь зүйлсийг тусгахыг бодож болно:

• Тухайн системийн зохиогчийн эрхийг өөрийн болон компанийн хамтран эзэмших
• Борлуулалтын ●% өөртөө хуваарилах
• Хувьцаа шилжүүлэх журам

Эдгээрийг зохистой тэнцвэртэйгээр төлөвлөж, урьдчилан байгуулсан байвал зохих юм.

Гэхдээ, үнэндээ ийм гэрээг байгуулах нь ихэвчлэн хойшлуулагддаг бөгөөд, энэ нь дээрх мэт асуудлууд ил болох хандлагатай байдаг.

• Асуудал ил болсон үед эрх зүйн харилцаа ямар байдалтай байгааг
• Урьдчилан хамтын ажиллагааны гэрээг байгуулахдаа ямар зарчмаар төлөвлөх хэрэгтэйг
• Гэрээ байгуулаагүй байхад асуудал ил болох нь яагаад их байдгийг

Дээрх асуудлуудыг дараах байдлаар дарааллын дагуу тайлбарлана уу.

Хамтын ажиллагааны үеийн програмын эх кодын эзэмшил

Дээрхи асуудал ил болсон үед, хувь хүний инженер хэрхэн компанид өөрийнхөө хамгийн том “эрх”-ийг хэрэгжүүлэх вэ гэдэг нь зохиогчийн эрхтэй холбоотой болдог. Програмын эх код нь зохиогчийн эрхийн объект болох “бүтээл” юм. Мөн эх кодын зохиогчийн эрхийн эзэмшил нь:

1. Үндсэндээ, тухайн кодыг бичсэн хүнд эзэмшүүлнэ
2. Кодыг бичсэн хүн нь компанид ажиллаж байгаа бөгөөд тодорхой нөхцөлүүдийг хангасан бол “ажлын бүтээл” болж, компанид эзэмшүүлнэ
3. Гэрээнд зохиогчийн эрхийн эзэмшил тухайн гэрээнд заасан байдлаар явагдана

дээрх зарчмуудыг дагана. Иймд:

1. Үндсэндээ, кодыг бичсэн хувь хүний инженерт эзэмшүүлнэ
2. Хувь хүний инженер нь компанийн ажилтан биш бөгөөд ажлын бүтээл байхгүй
3. Гэрээнд заасан эзэмшилд дагаж мөрдөх боловч “гэрээ” байхгүй

гэсэн үг. Энэ нь зохиогчийн эрх нь хувь хүний инженерт эзэмшүүлэх мэт санагдаж байна, гэхдээ хэрэв энэ маргаан шүүхэд хүрсэн тохиолдолд, шүүх заавал ийм шийдвэр гаргахгүй.

Түүнчлэн, систем хөгжүүлэлттэй холбоотой гэрээ нь гэрээ байхгүйгээр батлагдаж болох уу гэдэг асуудалд доорхи нийтлэлд дэлгэрэнгүй тайлбарласан байна.

https://monolith.law/corporate/system-development-contract[ja]

Гэрээ байхгүй бол шийдвэр гаргахад тодорхойгүй болдог

Систем хөгжүүлэлтийн ажил биш ч гэсэн, галт тэрэгний буудалд суурилуулах зориулалттай монументын дизайныг хийсэн хувийн дизайнер ба захиалга өгсөн компанийн хооронд зохиогчийн эрхийн эзэмшил нь маргаан болсон нэгэн хэргийг авч үзвэл, Токиогийн өндөр шүүх нь 2004 оны (Хэйсэй 16) 5-р сарын 31-ний өдөр,

• Гэрээ бичиг байгаагүй
• Тухайн монумент нь эхлээдээ компанийн удирдлага дор буудалд суурилуулахаар төлөвлөгдсөн бөгөөд бусад зориулалтаар ашиглахыг төсөөлөөгүй байсан
• Компани нь хувийн дизайнертай гэрээний үнэ хүлээн авсан

гэсэн үндэслэлээр хувийн дизайнерээс компани руу зохиогчийн эрхийг шилжүүлэхийг зөвшөөрсөн байна.

Иймд, гэрээ бичиг болон бусад баримт бичиг байхгүй үед, зохиогчийн эрхийг гүйцэтгэгч тал руу шилжүүлсэн эсэхийг тодорхойлох нь, талуудын ухамсарлаг байдлыг харгалзан өөр өөр нөхцөл байдлыг үндэслэн шийдвэрлэдэг. Өөрөөр хэлбэл, маш “тодорхойгүй” шийдвэр гаргах болдог бөгөөд тодорхой дүрэм журам байхгүй гэсэн үг юм. Жишээ нь, “Эх кодыг бичсэнд хэрхэн төлбөр хийсэн бэ” гэдэг асуудал нь дээрх “тодорхойгүй” шийдвэрлэлтийн хүрээнд дараах байдлаар харгалзан үзэгддэг:

• Сар бүр төлбөр хийх гэх мэт хэлбэрээр төлбөр олгодог → нийт үйлчилгээний төлбөр болон засвар үйлчилгээг хамарсан байдаг, мөн тухайн гүйцэтгэгч нь хувь хүн бол түүнийг цалинтай адилхан үнэлэх нь элбэг бөгөөд зохиогчийн эрхийг гүйцэтгэгч тал руу шилжүүлэхийг эерэгээр үздэг
• Хувилбар шинэчлэх зэрэгт тохиолдох бүртээ үнийн санал авдаг → тухайн хувилбарыг бүтээхийн төлөөх төлбөр гэж үзэх нь элбэг бөгөөд зохиогчийн эрхийг гүйцэтгэгч тал руу шилжүүлэхийг сөрөгөөр үздэг

“Хамтарсан үйл ажиллагаа” гэх мэт хэлбэрээр хувийн инженер компаниас гүйцэтгэл хийх үед, түүний урамшуулал нь сар бүр төлбөр хийх гэх мэт хэлбэрээр олгогддог бөгөөд энэ нь зохиогчийн эрхийг компани руу шилжүүлэхийг эерэгээр үзэх хандлагатай байдаг. Мөн хамгийн багадаа, хувийн инженерийн хувьд, баримт бичиг байхгүй үед “зохиогчийн эрх нь тодорхой мэдээж минийх” гэж хэлэх нь хэцүү болдог.

Эдгээр, эх кодын зохиогчийн эрхийн эзэмшилтэй холбоотой асуудлыг доорхи нийтлэлд дэлгэрэнгүй тайлбарласан байна.

https://monolith.law/corporate/copyright-for-the-program-source-code[ja]

Хамтын ажиллагааны гэрээнд тусгах ёстой зүйлс

Ийм нөхцөл байдал үүсэх гол шалтгаан нь урьдчилан гэрээ байгуулаагүй байдаг. …… гэж хэлсэн ч, “Урьдчилан гэрээ байгуулах нь бодит байдалд биелэхгүй” гэж ойлгож болох ч, энэ талаар дараа нь ярих болно. Эхлээд, байх ёстой гэрээний талаар тайлбарлаж өгье.

Зохиогчийн эрхийн тухай заалт

Гэрээнд, дээрх яриад байгаагаас харагдаж байгаачлан, зохиогчийн эрхийн тухай заалт тусгах хэрэгтэй. Хувийн инженерийн хувьд, “Хувь хүн болон компанийн хооронд хамтын ажиллагааны хэлбэрээр систем хөгжүүлэх” нь төслийг ашиглалтад оруулсны дараа “хасагдсан” гэх мэт асуудалд орох нь хамгийн их эрсдэл юм.

Өөрөөр хэлбэл, дараа нь тайлбарлах шиг, жишээ нь “Борлуулалтын орлогын 20% нь хувийн инженерт төлөгдөнө” гэсэн гэрээ байгуулсан ч, энэ гэрээг цуцлах болсон бол, эцсийн дүндээ ашиг олох боломжгүй болно. Гэрээг цуцлахгүй байхын тулд “эрх” -ийг өөрийн талд барьж байх нь чухал бөгөөд энэ “эрх” -ийн хамгийн чухал нь зохиогчийн эрх юм. Зохиогчийн эрхийн талаар,

• Зохиогчийн эрх нь хувийн инженерт хамааралтай
• Зохиогчийн эрхийг компани болон хувийн инженер хамтран эзэмших
• Зохиогчийн эрх нь компанид хамааралтай боловч, компани нь хувийн инженерийн зөвшөөрөлгүйгээр эдгээрийг ашиглах, шилжүүлэх гэх мэт үйлдлүүдийг хийж болохгүй

Ийм заалт тусгаснаар, компанийн хувьд “Хувийн инженерийг хасвал үйл ажиллагааг үргэлжлүүлэх боломжгүй болно” гэсэн нөхцөл байдалд орно. Иймд дээрх шиг “хасагдсан” гэх асуудлыг сэргийлж чадна.

Түүнчлэн, IT систем болон зохиогчийн эрхийн ерөнхий зүйлсийн талаар доорхи нийтлэлд дэлгэрэнгүй тайлбарласан байна.

https://monolith.law/corporate/internet-technology-system-copyright-problem[ja]

Төлбөрийн тухай заалт

Мөн төлбөрийн тухай заалт ч мөн адил хэрэгтэй. Энэ нь тодорхой хэмжээний хэрэглээнд хязгаарлагддаггүй ч, “Хамтран бизнес эрхлэх” гэх мэт тохиолдолд, орлого олоогүй тал нь ашиг суурь биш, борлуулалтын суурь дээр хуваарилалт хийх нь илүү ашигтай байдаг. Өөрөөр хэлбэл, жишээ нь

• Компани нь хувийн инженерт тухайн системийн бизнесийн ашигийн ●% -ийг төлнө
• Компани нь хувийн инженерт тухайн системийн бизнесийн борлуулалтын ●% -ийг төлнө

Боломжит бол хоёр дахь нь байх ёстой. Хувийн инженер нь компанийн орлого, зардал, тухайн зардал нь “тэр бизнесийн төлөө” зориулагдсан эсэхийг нарийвчлан мэдэх боломжгүй. Орлого олох, зардал төлөх, тухайн зардлаар авсан зүйлсийг, жишээ нь хүмүүсийг удирдах, хянах нь эцсийн дүндээ компани юм. Тэгэхээр тэдгээрийн дунд борлуулалтын орлого нь хамгийн нарийвчлан мэдэх боломжтой зүйл гэж хэлж болно. Нарийвчлан мэдэх боломжтой зүйлсээс л хялбархан тооцоолох боломжтой мөнгөний төлбөрийг авах нь илүү ашигтай гэж хэлж болно.

Хувьцааны шилжүүлэлтэд хамаарах заалт

Мөн хувьцааны шилжүүлэлт хийхийг шаардах арга бас бий. Гэхдээ энэ нийтлэлд дэлгэрэнгүй тайлбарлахгүй боловч, “Хамтын ажиллагааны бизнес эрхлэх гадаад гэрээт инженер” нь жишээ нь хувьцааны их хэсгийг шаардах нь бодит байдлаар хэцүү. Ийм байр суурьтай гадны хүн их хэмжээний хувьцаа эзэмшиж байгаа бол, VC-ээс хөрөнгө оруулалт авах, IPO гэх мэт нь бодит байдлаар маш хэцүү болно. Жишээ нь 5% гэх мэт бодит байдлын хүрээнд хэлэлцээр хийх ёстой.

Гэрээг яагаад урьдчилан бэлтгэдэггүй вэ?

Иймд, хувийн инженер нь компанитай “хамтран ажиллах төсөл” хэрэгжүүлж, ирээдүйн төлбөрийн гэрээ байхгүй байх нь инженерт маш “сул тал” болдог. Гэрээг урьдчилан бэлтгэх нь чухал боловч, “гэхдээ урьдчилан гэрээг зөвхөн бэлтгэж, байгуулах нь хэцүү” гэж мэдрэгддэг хүмүүс олон байдаг.

Энэ нь хатуухан хэлбэл, “ажил” гэдэг ойлголтод компани болон хувийн талын хандлагын ялгаа гарч ирдэг. Ерөнхийдөө, ийм хамтран ажиллах төслийн маргаан нь дараахь цаг хугацааны дарааллаар үүсдэг:

1. Компани ба хувийн инженер шинэ бизнес эхлүүлэхийн тулд, системийн хөгжүүлэлтийг инженерт даалгадаг. Тэр үед, жишээ нь “сард 300,000 иений” гэх мэт хэлбэрээр цалингийн төлбөр тохиролцсон байдаг.
2. Тухайн бизнес ашиг олох болсон тул, дээрх цалингийн төлбөр нэмэгдэж байдаг.
3. Тухайн бизнес улам бүр өсөж, компанийн талд сая, тэрбум иений орлого үүсдэг.
4. Тэр үед, инженерийн талд авч буй “сард 500,000 иений” гэх мэт дүн нь, компанийн олж буй ашгаас харьцангуй бага бөгөөд, тэр системийг өөр компани хөгжүүлсэн тохиолдолдын үнэтэй харьцуулахад хямд байдаг.
5. Инженер ба компанийн харилцаа мууддаг.

Инженерийн талаас харахад, үнэхээр, эхний шатанд сарын зардал авахгүй бол амьдралд саад учруулдаг. Дөрөв дэх шатанд, жишээлбэл “сард 500,000 иений” гэх мэт дүн нь:

1. Компанийн олж буй ашгаас
2. Тэр системийг өөр компани хөгжүүлсэн тохиолдолдын үнэтэй

харьцангуй бага байх болно. Гэхдээ энэ харьцуулалтыг энгийнээр хийх нь эдийн засгийн хувьд ч буруу. Учир нь:

1. Компанийн талд, эхний шатанд, ашиг олж чадах эсэх нь тодорхойгүй бизнесийн төлөө инженерт цалин, борлуулалтын ажилтны цалин зэрэг өртөг зарцуулж, урьдчилан хөрөнгө оруулалт хийдэг.
2. Өөр компани систем хөгжүүлсэн бол, тэр үед зохиогчийн эрхийн шилжүүлэлт гэх мэт зүйлс хийгдсэн байх бөгөөд, “орлогын үндсэн дээр ашиг хуваарилах” гэх мэт яриа байхгүй.

Хатуухан хэлбэл, “ашгаа олох эсэх нь тодорхойгүй байхад ч, ажлын хариуцлагагүйгээр цалин авсан бол, дараа нь ашиг олдог болсон үед ашиг хуваарилах эрх шаардах боломжгүй” гэсэн үг. Шүүхийн шийдвэр ч, эцсийн дүндээ, ийм үнэлгээ ба дүгнэлттэй адилхан байх тохиолдол олон байдаг гэж бодогдоно.

Дүгнэлт

Бизнес амжилттай болох эсэх нь тодорхойгүй шатанд, хамтарсан бизнесийн гэрээ бичихэд цаг зарцуулах, эсвэл хуульчидад хандаж зардал гаргах нь тодорхой “эрсдэл” болдог. Хэрэв тухайн бизнес төслийн үйл ажиллагаа зогсох юм бол, тэр цаг хугацаа болон зардал нь “зардал уналт” болох нь тодорхой.

Гэхдээ бизнес гэдэг нь “эрсдэл үүрсэн хүн нь, амжилттай болсон тохиолдолд, нэмэлт ашиг хүртэх” гэсэн үндсэн бүтэцтэй. Хувийн инженерүүд “одоохондоо ашигтай болох эсэх нь тодорхойгүй” гэдэг шатанд, дээрхи шиг цаг хугацаа болон зардал гэх мэт зардлуудыг гаргаж, тэр хязгаар хүртэл “эрсдэл” үүрч байвал, тухайн бизнес амжилттай болсон тохиолдолд, эрсдэл үүрээгүй байхаас илүү сайн үр дүнд хүрч чадна.

Хамтарсан бизнесийн гэрээ нь зайлшгүй мэргэжлийн баримт бичиг болдог. Ирээдүйн маргааныг сэргийлж, мөн хүртэх ёстой ашиг орлогыг баталгаажуулах үүднээс, эрт үеэс хуульчидад хандаж гэрээний харилцааг тодорхой болгох гэрээ бичиг бэлтгэж, байгуулах нь чухал юм.

Манай хууль зүйн фирмийн гэрээ бичиг боловсруулах, хянах үйлчилгээний танилцуулга

Монолис хууль зүйн фирм нь IT, Интернет, бизнесийн салбарт тусгай мэдлэгтэй хууль зүйн фирм бөгөөд бид өөрсдийн зөвлөх үйлчилгээ авах байгууллагууд болон клиент компаниудад гэрээ бичиг боловсруулах, хянах зэрэг олон төрлийн үйлчилгээг санал болгодог.

Дэлгэрэнгүй мэдээллийг доорх хуудсаас үзнэ үү.

https://monolith.law/contractcreation[ja]