Fusies van bedrijven volgens de Japanse vennootschapswet, de verschillende soorten fusies en de vereiste procedures

In de zoektocht van bedrijven naar duurzame groei en versterking van hun concurrentiepositie, is organisatieherstructurering een onmisbare strategische keuze. Onder deze herstructureringen is de fusie van bedrijven een krachtig middel om meerdere ondernemingen te integreren, nieuwe zakelijke kansen te creëren en de operationele efficiëntie te verbeteren. Een fusie houdt niet alleen in dat twee of meer rechtspersonen worden samengevoegd, maar ook dat bedrijfsactiviteiten, activa, passiva en, het allerbelangrijkste, menselijke hulpbronnen worden heringericht. Dit is een belangrijke juridische procedure die de toekomst van een onderneming aanzienlijk kan beïnvloeden.

In dit artikel richten we ons op fusies onder de Japanse vennootschapswetgeving, waarbij we dieper ingaan op de verschillende soorten fusies, de gedetailleerde procedures, de bescherming van de rechten van aandeelhouders en schuldeisers, en een overzicht geven van vereenvoudigde en verkorte fusies. De Japanse vennootschapswetgeving stelt strikte regels voor fusies, en het is van cruciaal belang om deze juridische vereisten nauwkeurig te begrijpen en na te leven om een fusie succesvol te laten verlopen. Fusies fungeren als een krachtig instrument om uiteenlopende strategische doelen te bereiken, zoals uitbreiding van de bedrijfsomvang, het creëren van synergie-effecten, kostenreductie, versterking van de marktconcurrentiepositie, of herstructurering binnen een groep. Zo staat artikel 749, lid 1, punt 2 van de Japanse vennootschapswet toe dat aandelen als tegenprestatie voor een fusie worden uitgegeven, waardoor het mogelijk is om de financiële lasten te verlichten terwijl de bedrijfsuitbreiding wordt voortgezet.

Deze uitgebreide overdracht van rechten en verplichtingen biedt het grote voordeel dat het de moeite van afzonderlijke activaoverdrachten of contractoverdrachten bespaart, maar het kan ook aanzienlijke gevolgen hebben voor belanghebbenden zoals aandeelhouders en schuldeisers. Daarom verplicht de Japanse vennootschapswetgeving gedetailleerde procedures die zowel de efficiëntie van fusies waarborgen als de bescherming van deze belanghebbenden beogen. Dit artikel is bedoeld als praktische leidraad voor aandeelhouders, bestuurders of juridische afdelingen die fusies overwegen onder de Japanse vennootschapswetgeving. Hoewel het fusieproces complex is en verschillende juridische aspecten met zich meebrengt, hopen we dat deze uitleg een duidelijk overzicht biedt van het geheel en de aandachtspunten in elke fase, zodat het een bijdrage kan leveren aan uw strategische besluitvorming.

Wat is een fusie van bedrijven in Japan?

Een fusie van bedrijven is een methode van organisatorische herstructurering waarbij meerdere bedrijven juridisch samensmelten tot één entiteit. Onder de Japanse vennootschapswet worden fusies voornamelijk ingedeeld in twee vormen: “absorptiefusie” en “oprichtingsfusie”.

Definitie en Doel van Fusies

Een fusie verwijst naar het proces waarbij twee of meer bedrijven door middel van een contract samenkomen en worden geïntegreerd in één rechtspersoon. In dit proces worden alle rechten en verplichtingen van het verdwijnende bedrijf volledig overgedragen aan het voortbestaande of nieuw opgerichte bedrijf [Japanse vennootschapswet, artikel 2, nummer 27 en 28 (2005)]. De doelen van een fusie zijn divers. Bijvoorbeeld, het uitbreiden van de bedrijfsomvang, het verkrijgen van marktaandeel, het elimineren van concurrenten, het verwerven van technologie en knowhow, het creëren van synergie-effecten door efficiëntie van managementbronnen, het herstructureren van de organisatie binnen een groep, of het redden van bedrijven met financiële problemen. Vooral wanneer een fusie wordt uitgevoerd met aandelen als tegenprestatie, zijn er economische voordelen zoals het realiseren van bedrijfsuitbreiding zonder de noodzaak van kapitaalverhoging en tegen lage kosten.

De volledige overdracht van rechten en verplichtingen in een fusie bespaart de moeite van individuele contractoverdrachten of activaoverdrachten en leidt tot een efficiëntere procedure. Echter, achter deze efficiëntie schuilt de mogelijkheid dat een fusie onverwachte gevolgen kan hebben voor de rechten van schuldeisers en aandeelhouders. Daarom verplicht de Japanse vennootschapswet, terwijl het de voordelen van deze volledige overdracht benut, strikte procedures die gericht zijn op de bescherming van alle belanghebbenden van de fuserende bedrijven, met name schuldeisers en minderheidsaandeelhouders. Hierdoor worden de juridische geldigheid van de fusie en het vertrouwen van de betrokken partijen gewaarborgd, wat bijdraagt aan de duurzame ontwikkeling van ondernemingen.

Twee Soorten Fusies Onder de Japanse Vennootschapswet

De Japanse Vennootschapswet maakt een duidelijke onderscheid tussen twee soorten fusies: “absorptiefusie” en “oprichtingsfusie.” Elke fusie heeft belangrijke verschillen in zowel de juridische structuur als de praktische gevolgen.

Absorptiefusie (Artikel 2, Nummer 27 van de Japanse Vennootschapswet)

Een absorptiefusie is een methode waarbij alle rechten en verplichtingen van de verdwijnende vennootschap door de overblijvende vennootschap worden overgenomen. Bijvoorbeeld, als bedrijf A bedrijf B absorbeert, blijft bedrijf A bestaan en verliest bedrijf B zijn rechtspersoonlijkheid, waarbij alle activa, passiva, contractuele relaties en vergunningen door bedrijf A worden overgenomen. Het voordeel van deze vorm is dat de overblijvende vennootschap haar bestaande rechtspersoonlijkheid behoudt, waardoor het in principe niet nodig is om vergunningen opnieuw te verkrijgen of contracten opnieuw af te sluiten. Bovendien is er bij beursgenoteerde bedrijven een grote kans dat de notering van de overblijvende vennootschap behouden blijft. Concreet betekent dit dat de overblijvende vennootschap, naast de vergunningen die zij al had, ook de vergunningen van de verdwijnende vennootschap zal bezitten. Aan de aandeelhouders van de verdwijnende vennootschap kan als tegenprestatie aandelen, obligaties of contanten van de overblijvende vennootschap worden verstrekt. Deze brede keuze aan tegenprestaties biedt flexibiliteit in financiering en vermindert de barrières voor het uitvoeren van de fusie.  

Nieuw-opgerichte fusie (Japanse vennootschapswet, artikel 2, nummer 28)

Een nieuw-opgerichte fusie is een methode waarbij twee of meer bedrijven verdwijnen door fusie, en een nieuw opgericht bedrijf alle rechten en verplichtingen van de verdwijnende bedrijven overneemt. Bijvoorbeeld, als bedrijf A en bedrijf B een nieuw-opgerichte fusie aangaan, zullen zowel A als B hun rechtspersoonlijkheid verliezen en wordt bedrijf C opgericht, dat alle rechten en verplichtingen van A en B overneemt. Het belangrijkste kenmerk van deze vorm is dat alle betrokken bedrijven verdwijnen, waardoor de eerlijkheid van de bedrijfsintegratie vaak wordt benadrukt. Echter, omdat het nieuwe bedrijf een nieuwe rechtspersoonlijkheid verkrijgt, worden de vergunningen en goedkeuringen die de verdwijnende bedrijven hadden in principe niet overgenomen, en moet het nieuwe bedrijf deze opnieuw verkrijgen. Ook is het wettelijk mogelijk om contant geld als fusievergoeding te verstrekken bij een nieuw-opgerichte fusie. Echter, omdat het nieuwe bedrijf wordt opgericht door de fusie, wordt er doorgaans niet verwacht dat het bij oprichting contant geld bezit, en in de praktijk is het gebruikelijk om aandelen als vergoeding te gebruiken. Daarom, hoewel contante betaling bij een nieuw-opgerichte fusie niet wettelijk is uitgesloten, is het in de praktijk moeilijk. Bij een nieuw-opgerichte fusie is het wettelijk mogelijk om contant geld als vergoeding op te nemen, maar omdat het nieuwe bedrijf vaak geen contant geld bezit bij oprichting, is het in de praktijk gebruikelijk om aandelen of obligaties te verstrekken. In het geval van beursgenoteerde bedrijven moet het nieuwe bedrijf opnieuw de beursnoteringsprocedure doorlopen. Een nieuw-opgerichte fusie biedt de mogelijkheid om een nieuwe bedrijfscultuur en organisatiestructuur vanaf nul op te bouwen, maar dit leidt vaak tot een toename van de complexiteit, tijd en kosten van de procedure.

De keuze tussen een absorptiefusie en een nieuw-opgerichte fusie moet worden gemaakt door de strategische doelen van het bedrijf, de bestaande juridische en zakelijke situatie, en de impact op aandeelhouders en schuldeisers in overweging te nemen. Vooral de praktische aspecten zoals de overdracht van vergunningen en het behoud van beursnotering zijn direct verbonden met de continuïteit van de bedrijfsvoering na de fusie, en vereisen daarom zorgvuldige overweging.

Vergelijking tussen Fusie door Overname en Fusie door Oprichting onder Japans Recht

Het Sluiten van een Fusieovereenkomst

De eerste belangrijke stap in de fusieprocedure is het sluiten van een fusieovereenkomst tussen de betrokken fusiepartijen. Deze overeenkomst legt de fundamentele voorwaarden van de fusie vast en vormt de basis voor alle daaropvolgende juridische procedures.

Juridische Vereisten van de Fusieovereenkomst

Artikel 748 van de Japanse vennootschapswet bepaalt dat “een vennootschap kan fuseren met een andere vennootschap. In dat geval moet de fuserende vennootschap een fusieovereenkomst sluiten,” waarmee duidelijk wordt gemaakt dat het sluiten van een fusieovereenkomst een juridische vereiste is voor de fusie. Deze overeenkomst bindt de partijen juridisch en de inhoud ervan heeft directe invloed op het succes van de fusie en de daaropvolgende juridische gevolgen. De fusieovereenkomst is een essentieel document om de juridische basis van de fusie te vestigen en de rechten en plichten van de betrokken partijen te verduidelijken. De strikte juridische vereisten ervan zorgen voor transparantie en zekerheid van de fusie en spelen een rol in het voorkomen van toekomstige geschillen.

Vermeldingen in de Fusieovereenkomst

De fusieovereenkomst moet de wettelijk voorgeschreven vermeldingen bevatten zoals bepaald door de Japanse vennootschapswet. Deze vermeldingen zijn belangrijk om de voorwaarden van de fusie te verduidelijken, zodat aandeelhouders en schuldeisers de inhoud van de fusie nauwkeurig kunnen begrijpen.

In het geval van een absorptiefusieovereenkomst moeten volgens artikel 749, lid 1 van de Japanse vennootschapswet de volgende zaken worden vastgesteld:

• De handelsnaam en het adres van de overblijvende vennootschap en de verdwijnende vennootschap bij de absorptiefusie
• De zaken met betrekking tot de vergoeding die de overblijvende vennootschap bij de absorptiefusie aan de aandeelhouders van de verdwijnende vennootschap verstrekt (aandelen, obligaties, contant geld, enz.)
• De zaken met betrekking tot de vergoeding die de overblijvende vennootschap bij de absorptiefusie aan de houders van nieuwe aandelenopties van de verdwijnende vennootschap verstrekt
• De datum van inwerkingtreding

In het geval van een nieuwe fusieovereenkomst moeten volgens artikel 753, lid 1 van de Japanse vennootschapswet de volgende zaken worden vastgesteld:

• Het doel, de handelsnaam, de locatie van het hoofdkantoor, het totale aantal uit te geven aandelen en andere zaken zoals bepaald in de statuten van de nieuw opgerichte fusievennootschap
• De zaken met betrekking tot de oprichtingsdirecteuren en oprichtingscommissarissen van de nieuw opgerichte fusievennootschap
• De zaken met betrekking tot de vergoeding die de nieuw opgerichte fusievennootschap bij de fusie aan de aandeelhouders van de verdwijnende vennootschap verstrekt (aandelen, obligaties, enz.)
• De datum van inwerkingtreding

Naast deze wettelijk voorgeschreven vermeldingen kunnen ook facultatieve vermeldingen die door de betrokken partijen zijn overeengekomen in de overeenkomst worden opgenomen. De inhoud van de overeenkomst wordt doorgaans in een specifieke artikelvorm beschreven, waarbij elk item wordt geordend als “Artikel 1”, “Artikel 2”, enzovoort.

Voorafgaande Openbaarmaking van Documenten

Na het sluiten van de fusieovereenkomst zijn de betrokken partijen verplicht om een voorafgaande openbaarmakingsdocument met belangrijke informatie over de fusie op het hoofdkantoor beschikbaar te stellen (Japanse vennootschapswet artikel 782, lid 1, artikel 794, lid 1, artikel 803, lid 1). Dit document moet vanaf zes maanden voor de datum van inwerkingtreding van de fusie tot zes maanden na deze datum beschikbaar zijn (in het geval van de verdwijnende vennootschap bij een absorptiefusie tot de datum van inwerkingtreding), en aandeelhouders en schuldeisers kunnen tijdens kantooruren te allen tijde om inzage of een kopie vragen.

Het voorafgaande openbaarmakingsdocument bevat informatie over de inhoud van de fusieovereenkomst, zaken met betrekking tot de redelijkheid van de fusievergoeding, zaken met betrekking tot de financiële documenten van de fusiepartijen, en belangrijke informatie over de afwikkeling van activa of schulden die na het einde van het laatste boekjaar zijn ontstaan. Het doel van dit systeem is om de impact van de fusie op aandeelhouders en schuldeisers vooraf openbaar te maken, zodat zij de inhoud van de fusie voldoende kunnen overwegen en, indien nodig, hun rechten kunnen uitoefenen, zoals het recht van verzet van minderheidsaandeelhouders of het recht van schuldeisers om bezwaar te maken. Voorafgaande openbaarmaking speelt een uiterst belangrijke rol in het waarborgen van transparantie in de fusieprocedure en het bevorderen van op informatie gebaseerde besluitvorming door belanghebbenden.

Goedkeuring door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders

Een fusie brengt fundamentele veranderingen teweeg in de organisatiestructuur en de financiële toestand van een bedrijf, wat aanzienlijke gevolgen heeft voor de rechten van aandeelhouders. Daarom verplicht de Japanse vennootschapswetgeving dat een fusieovereenkomst wordt goedgekeurd door een besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders.

Bij een absorptiefusie moeten zowel de overblijvende als de verdwijnende vennootschap in principe vóór de dag van inwerkingtreding goedkeuring verkrijgen voor de absorptiefusieovereenkomst door middel van een besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders. In het geval van een nieuwe fusie geldt hetzelfde: de verdwijnende vennootschap moet goedkeuring verkrijgen voor de nieuwe fusieovereenkomst door middel van een besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders.  

Dit besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders moet worden genomen door middel van een “bijzondere resolutie,” die strenger is dan een gewoon besluit. Een bijzondere resolutie vereist de aanwezigheid van aandeelhouders die de meerderheid van de stemrechten bezitten en de goedkeuring van ten minste tweederde van de aanwezige stemrechten (Japanse vennootschapswet, artikel 309, lid 2, punt 12). Dit is een belangrijke beschermingsmaatregel om de wil van een groter aantal aandeelhouders te weerspiegelen, aangezien een fusie een aanzienlijke impact heeft op het geïnvesteerde kapitaal en de toekomstige winsten van aandeelhouders.  

In specifieke situaties kunnen nog strengere besluitvormingsvereisten worden opgelegd. Bijvoorbeeld, als de fusievergoeding die aan de aandeelhouders van de verdwijnende vennootschap wordt verstrekt, bestaat uit aandelen met overdrachtsbeperkingen of uit belangen in een personenvennootschap, kan een speciale resolutie van de algemene vergadering van aandeelhouders of de instemming van alle aandeelhouders vereist zijn. Deze bepalingen zijn bedoeld om de mate van aandeelhoudersbescherming aan te passen aan de specifieke inhoud van de fusie en om te voorkomen dat aandeelhouders benadeeld worden. De goedkeuring door de algemene vergadering van aandeelhouders is een essentiële stap om de juridische geldigheid van de fusie te waarborgen en de instemming van de aandeelhouders te verkrijgen.  

Recht van Verzet van Aandeelhouders op Aandeleninkoop in Japan

Aandeelhouders die tegen een fusie zijn, hebben het recht om te eisen dat het bedrijf hun aandelen tegen een eerlijke prijs inkoopt. Dit is een belangrijk systeem om aandeelhouders te beschermen tegen fundamentele veranderingen binnen het bedrijf, zoals een fusie.

Doel en Vereisten voor Uitoefening van het Aandeleninkooprecht

De Japanse vennootschapswetgeving bepaalt dat aandeelhouders die tegen een fusie zijn, het recht hebben om te eisen dat hun aandelen tegen een eerlijke prijs door het bedrijf worden ingekocht. Het doel van dit recht is om aandeelhouders te beschermen door hen de mogelijkheid te bieden hun geïnvesteerde kapitaal terug te krijgen in gevallen van fundamentele veranderingen in de bedrijfsstructuur, zoals fusies die een grote impact hebben op de financiële situatie van het bedrijf en de positie van bestaande aandeelhouders. Hierdoor kunnen aandeelhouders het bedrijf verlaten tegen een redelijke prijs zonder gedwongen te worden in te stemmen met een ongewenste reorganisatie van het bedrijf.

De “tegenstemmende aandeelhouders” die het recht op aandeleninkoop kunnen uitoefenen, zijn in principe aandeelhouders die voorafgaand aan de aandeelhoudersvergadering waarin de fusie wordt goedgekeurd, hun bezwaar tegen de fusie aan het bedrijf hebben gemeld en tijdens de vergadering tegen de fusie hebben gestemd. Ook aandeelhouders die geen stemrecht kunnen uitoefenen tijdens de aandeelhoudersvergadering worden als tegenstemmende aandeelhouders beschouwd. Het bedrijf moet binnen twee weken na de aandeelhoudersvergadering (bij een nieuwe fusie) of tot 20 dagen voor de ingangsdatum (bij een absorptiefusie) de aandeelhouders op de hoogte stellen of aankondigen van de fusie. Aandeelhouders dienen binnen 20 dagen na deze kennisgeving of aankondiging een schriftelijk verzoek in te dienen bij het bedrijf, waarin het type en aantal aandelen wordt vermeld, om hun recht op aandeleninkoop uit te oefenen. Het verzoek tot aandeleninkoop kan alleen worden ingetrokken met toestemming van het bedrijf.

Rechtspraak over de “Eerlijke Prijs”

Een van de grootste discussiepunten bij het recht op aandeleninkoop is de berekening van de “eerlijke prijs.” Hoewel de Japanse vennootschapswetgeving voorschrijft dat de inkoop tegen een eerlijke prijs moet plaatsvinden, wordt de specifieke berekeningsmethode niet expliciet vermeld. Daarom wordt, als er geen overeenstemming wordt bereikt tussen de aandeelhouder en het bedrijf over de prijs, een verzoek tot prijsbepaling bij de rechtbank ingediend. De rechtbank oordeelt dat het passend is om de prijs te berekenen op basis van de objectieve waarde die de aandelen zouden hebben gehad zonder de fusie (de zogenaamde “Nakarisewa-prijs”), terwijl ook de synergie-effecten van de fusie in aanmerking worden genomen.

Een representatieve rechtszaak over de interpretatie van de “eerlijke prijs” is de zaak van de aandeleninkoopprijs tussen Rakuten en TBS. De rechtbank van Tokio bepaalde op 5 maart 2010 dat de inkoopprijs van de aandelen 1294 yen per aandeel zou zijn. Deze beslissing had een grote invloed op de praktijk van het bepalen van de “eerlijke prijs” bij fusies en aandelenruil, niet alleen door de procedurele rechtvaardigheid te benadrukken, maar ook door te bepalen in hoeverre de synergie-effecten van de fusie in de prijs moeten worden weerspiegeld. De uitspraak van de rechtbank omvatte niet alleen de marktprijs van vóór de fusie als basis, maar ook de vraag of aandeelhouders zouden moeten profiteren van de toename van de bedrijfswaarde door de fusie. Bedrijven moeten deze juridische tendensen zorgvuldig overwegen bij het bepalen van de fusiecompensatie.

Bezwaarprocedure van de Schuldeiser onder de Japanse Wet

Bij een fusie van bedrijven neemt de overblijvende of nieuw opgerichte onderneming de schulden van het verdwijnende bedrijf over. Voor schuldeisers betekent dit een verandering van schuldenaar, wat invloed kan hebben op de inning van hun vorderingen. Daarom verplicht de Japanse vennootschapswetgeving procedures om de belangen van schuldeisers te beschermen.

De Noodzaak en Stappen van de Crediteurenbeschermingsprocedure onder de Japanse Wet

De Japanse vennootschapswetgeving bepaalt dat wanneer een fusie plaatsvindt en er crediteuren zijn die hierdoor worden beïnvloed, de betrokken crediteuren op de hoogte moeten worden gesteld van de voorgenomen reorganisatie. Zij moeten de gelegenheid krijgen om bezwaar te maken via een zogenaamde “crediteurenbeschermingsprocedure.” Dit is bedoeld om rekening te houden met de mogelijkheid dat de financiële situatie van de schuldenaar verslechtert door de fusie, waardoor crediteuren benadeeld kunnen worden.

De specifieke stappen van de crediteurenbeschermingsprocedure zijn als volgt:

1. Aankondiging: De fusiepartijen moeten in de officiële staatscourant aankondigen dat er een fusie zal plaatsvinden. Hierbij moeten de handelsnaam en het adres van de andere partij, de financiële documenten van de betrokken partijen, en de mogelijkheid om binnen een bepaalde periode (niet korter dan één maand) bezwaar te maken, worden vermeld.
2. Individuele kennisgeving: Naast de aankondiging in de staatscourant, moeten de “crediteuren die bij de onderneming bekend zijn” afzonderlijk op de hoogte worden gesteld van dezelfde zaken. Aangezien ook crediteuren met kleine vorderingen hieronder vallen, is het in de praktijk noodzakelijk om de volledige crediteurenlijst zorgvuldig te controleren en ervoor te zorgen dat niemand wordt overgeslagen. Omdat individuele kennisgeving tijd kost om te bezorgen, moet bij de procedure rekening worden gehouden met de postbezorgtijd.
3. Betaling aan crediteuren: Als een crediteur bezwaar maakt, moet de onderneming de betreffende crediteur betalen, passende zekerheid bieden, of voldoende activa in een trust onderbrengen bij een trustmaatschappij met als doel de crediteur te laten betalen. Echter, als wordt geoordeeld dat de fusie de crediteur niet zal schaden, is dit niet van toepassing, hoewel dergelijke oordelen in de praktijk zeldzaam zijn. Als een crediteur binnen de gestelde termijn geen bezwaar maakt, wordt dit beschouwd als goedkeuring van de fusie.

Deze crediteurenbeschermingsprocedures moeten zijn afgerond vóór de ingangsdatum van de fusie.

De Invloed van Niet-Naleving van Bezwaarprocedures op de Geldigheid van Fusies in Japan

Als de crediteurenbeschermingsprocedure niet correct wordt uitgevoerd, kan de fusie ongeldig worden verklaard. Artikel 828, lid 2 van de Japanse vennootschapswet bepaalt dat een vordering tot nietigverklaring van een fusie kan worden ingesteld binnen zes maanden na de datum waarop de fusie van kracht is geworden. Dit kan worden gedaan door personen die op de ingangsdatum aandeelhouders van de betrokken onderneming waren, door een curator in faillissement, of door een schuldeiser die de fusie niet heeft goedgekeurd.

Het niet naleven van de crediteurenbeschermingsprocedure wordt beschouwd als een ernstige tekortkoming die de juridische stabiliteit van de fusie aanzienlijk ondermijnt. Dit is een krachtige juridische maatregel om te voorkomen dat de rechten van crediteuren onrechtmatig worden geschonden. Bedrijven moeten daarom vanaf de planningsfase van de fusie de crediteurenbeschermingsprocedure als topprioriteit beschouwen en zorgen voor de nauwkeurige uitvoering ervan. Indien er gebreken in de procedure worden ontdekt, kan dit niet alleen leiden tot de nietigverklaring van de fusie, maar ook tot verlies van vertrouwen van betrokkenen en aanzienlijke schadeclaims, wat een groot bedrijfsrisico vormt.

Inleiding tot Rechtspraak over Bescherming van Schuldeisers in Japan

Rechtspraak biedt belangrijke richtlijnen over de reikwijdte en interpretatie van procedures voor de bescherming van schuldeisers in Japan. Er is bijvoorbeeld veel discussie geweest over de reikwijdte van “schuldeisers die het bedrijf kan kennen” die onder de bescherming van schuldeisers vallen, en over de invloed van procedurele gebreken op de geldigheid van fusies.

De Tokyo District Court heeft in verband met de schuldeisersbezwaarprocedure bij fusies een oordeel geveld dat procedurele tekortkomingen een reden voor nietigheid van de fusie kunnen vormen. Met name wordt gesteld dat schuldeisers, die als “schuldeisers die het bedrijf kan kennen” worden beschouwd maar geen kennisgeving van bezwaar hebben ontvangen, een rechtszaak kunnen aanspannen om de fusie nietig te verklaren. Deze jurisprudentie benadrukt het belang voor bedrijven om niet alleen formeel, maar ook inhoudelijk alle “schuldeisers die het bedrijf kan kennen” adequaat te informeren en hen de kans te geven bezwaar te maken. Fusieverantwoordelijken binnen bedrijven moeten deze rechtspraak nauwlettend volgen en zich inspannen voor een correcte uitvoering van de procedures voor de bescherming van schuldeisers.

Inwerkingtreding en Registratie van Fusies in Japan

Een fusie treedt in werking na een reeks processen zoals het sluiten van een fusieovereenkomst, goedkeuring door de aandeelhoudersvergadering en procedures voor de bescherming van schuldeisers. Deze inwerkingtreding en de bijbehorende registratieprocedures vormen een cruciale fase die de voltooiing van de fusie betekent.

Datum van Inwerkingtreding van de Fusie

De datum van inwerkingtreding van de fusie wordt bepaald in de fusieovereenkomst. In het geval van een absorptiefusie neemt de overblijvende vennootschap op de in de fusieovereenkomst vastgestelde datum alle rechten en verplichtingen van de verdwijnende vennootschap over. Deze datum kan worden gewijzigd met instemming van de betrokken vennootschappen, maar in dat geval moet de nieuwe datum vóór de oorspronkelijke datum van inwerkingtreding worden aangekondigd.

Bij een nieuwe fusie neemt de nieuw opgerichte vennootschap op de dag van oprichting de rechten en verplichtingen van de verdwijnende vennootschap over. De oprichting van de nieuwe vennootschap wordt voltooid door de oprichtingsregistratie (volgens artikel 49 van de Japanse vennootschapswet), waardoor de dag van deze registratie de datum van inwerkingtreding van de fusie wordt.

Een belangrijk punt is dat als de bezwaarprocedure van schuldeisers niet is afgerond vóór de datum van inwerkingtreding, of als de fusie wordt geannuleerd, de fusie niet in werking treedt. Dit is een bepaling om de juridische stabiliteit van de fusie en de bescherming van schuldeisers te waarborgen.

Registratieprocedures van de Fusie

Na de inwerkingtreding van de fusie moeten de betrokken vennootschappen de voorgeschreven registratieprocedures uitvoeren. Deze registratie is essentieel om de werking van de fusie tegen derden te kunnen handhaven.

In het geval van een absorptiefusie moet binnen twee weken na de datum van inwerkingtreding een wijzigingsregistratie voor de overblijvende vennootschap en een ontbindingsregistratie voor de verdwijnende vennootschap worden uitgevoerd op de locatie van hun hoofdkantoor. De ontbinding van de verdwijnende vennootschap kan niet tegen derden worden gehandhaafd voordat de fusie is geregistreerd. Dit toont aan dat de datum van inwerkingtreding van de fusie en de datum van registratie kunnen verschillen. Bijvoorbeeld, als onroerend goed van de verdwijnende vennootschap na de datum van inwerkingtreding aan een derde partij wordt overgedragen, kan de overblijvende vennootschap, zelfs als de derde partij te kwader trouw is, de verwerving niet tegen deze derde partij handhaven als de registratie niet is voltooid.

Bij een nieuwe fusie treedt de fusie in werking door de oprichtingsregistratie van de nieuwe vennootschap. De nieuw opgerichte vennootschap moet binnen twee weken na het voldoen aan de voorgeschreven vereisten de oprichtingsregistratie uitvoeren op de locatie van hun hoofdkantoor. Tegelijkertijd is een ontbindingsregistratie van de verdwijnende vennootschap vereist. Voor de overdracht van rechten zoals onroerend goed moet na de fusie ook een aparte onroerendgoedregistratie worden uitgevoerd.

Bewaring van de Naverklaringsdocumenten

Ook na de inwerkingtreding van de fusie is de vennootschap verplicht om informatie over de fusie openbaar te maken. De overblijvende vennootschap (bij een absorptiefusie) of de nieuw opgerichte vennootschap (bij een nieuwe fusie) moet onverwijld na de datum van inwerkingtreding een naverklaringsdocument met belangrijke informatie over de fusie op het hoofdkantoor bewaren. Dit document moet zes maanden na de datum van inwerkingtreding worden bewaard, en aandeelhouders en schuldeisers kunnen om inzage verzoeken.

Het naverklaringsdocument bevat de datum waarop de fusie in werking is getreden, de voortgang van de aandeleninkoopverzoeken van tegenstemmende aandeelhouders en de bezwaarprocedures van schuldeisers, belangrijke overgenomen rechten en verplichtingen, de in het voorafgaande openbaarmakingsdocument vermelde zaken, en de datum van de wijzigingsregistratie. Deze naverklaring is een belangrijke informatiebron voor belanghebbenden om de resultaten van de fusie te verifiëren en te controleren of de fusieprocedures op legale wijze zijn uitgevoerd. Hierdoor wordt de transparantie van het fusieproces gewaarborgd en de governance van de onderneming versterkt.

Eenvoudige Fusie en Vereenvoudigde Fusie

De Japanse vennootschapswetgeving biedt een systeem dat het mogelijk maakt om bepaalde fusieprocedures te vereenvoudigen wanneer aan specifieke voorwaarden wordt voldaan. Dit systeem is ontworpen om de last van procedures te verminderen en snelle herstructureringen van organisaties mogelijk te maken, wanneer de impact op de betrokken fusiebedrijven en hun aandeelhouders als beperkt wordt beschouwd.

Overzicht en Vereisten van Eenvoudige Fusie

Bij een eenvoudige fusie kan de overblijvende vennootschap de goedkeuringsresolutie van de aandeelhoudersvergadering overslaan. Dit is van toepassing wanneer de impact van de fusie op de aandeelhouders van de overblijvende vennootschap als gering wordt beschouwd.

De belangrijkste vereisten voor een eenvoudige fusie zijn vastgelegd in artikel 796, lid 2 van de Japanse vennootschapswet. Het betreft situaties waarin de totale boekwaarde van de vergoeding die de overblijvende vennootschap aan de aandeelhouders van de verdwijnende vennootschap verstrekt, niet meer bedraagt dan een vijfde van het nettovermogen van de overblijvende vennootschap (dit percentage kan in de statuten worden verlaagd). Deze bepaling staat toe dat de tijdrovende en kostbare goedkeuring door de aandeelhoudersvergadering wordt overgeslagen wanneer de fusie als beperkt van invloed op de financiële situatie en aandeelhoudersstructuur van de overblijvende vennootschap wordt gezien. Hierdoor wordt de flexibiliteit van het management vergroot en kunnen beslissingen sneller worden genomen.

Echter, zelfs bij een eenvoudige fusie kan de goedkeuring van de aandeelhoudersvergadering niet worden overgeslagen als er een mogelijkheid bestaat dat de aandeelhouders van de overblijvende vennootschap benadeeld worden. Dit geldt bijvoorbeeld wanneer de fusievergoeding bestaat uit aandelen met overdrachtsbeperkingen of wanneer de aandeelhouders van de overblijvende vennootschap aansprakelijk worden door de fusie.

Een vereenvoudigde fusie maakt het mogelijk om de goedkeuringsresolutie van de aandeelhoudersvergadering van de verdwijnende vennootschap over te slaan. Dit is van toepassing wanneer de overblijvende vennootschap de “bijzondere controlerende vennootschap” van de verdwijnende vennootschap is.

De term “bijzondere controlerende vennootschap” is gedefinieerd in artikel 796, lid 1 van de Japanse vennootschapswet en verwijst naar situaties waarin de overblijvende vennootschap 90% of meer van de stemrechten van alle aandeelhouders van de verdwijnende vennootschap bezit. In dergelijke gevallen wordt het houden van een aandeelhoudersvergadering van de verdwijnende vennootschap als weinig zinvol beschouwd, omdat de beslissing feitelijk door de wil van de overblijvende vennootschap wordt bepaald. Daarom is het toegestaan om de goedkeuringsprocedure van de aandeelhoudersvergadering van de verdwijnende vennootschap over te slaan.

Vereenvoudigde fusies dragen aanzienlijk bij aan de vereenvoudiging en versnelling van procedures, vooral bij herstructureringen binnen een groep. Echter, de bescherming van minderheidsaandeelhouders blijft belangrijk. Zelfs bij een vereenvoudigde fusie kunnen minderheidsaandeelhouders die tegen de fusie zijn, hun “recht op aandeleninkoop” uitoefenen om hun aandelen tegen een eerlijke prijs door de vennootschap te laten inkopen. Bovendien kunnen aandeelhouders van de verdwijnende vennootschap een verzoek tot fusieverbod indienen als de fusie in strijd is met de wet of de statuten, of als de fusievergoeding aanzienlijk onredelijk is. Deze beschermingsmaatregelen zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat de rechten van minderheidsaandeelhouders niet onterecht worden geschonden, zelfs wanneer de procedures worden vereenvoudigd.

Samenvatting

Fusies van bedrijven onder de Japanse vennootschapswet zijn een uiterst belangrijk juridisch instrument in de groeistrategie en herstructurering van organisaties. De twee belangrijkste vormen, namelijk absorptiefusie en oprichtingsfusie, hebben elk verschillende juridische effecten en praktische gevolgen. Ze moeten zorgvuldig worden gekozen op basis van de strategische doelen van het bedrijf. Van het sluiten van het fusiecontract tot de goedkeuring door de aandeelhoudersvergadering, de uitoefening van het recht van verzet door tegenstemmende aandeelhouders, de bezwaarprocedure van schuldeisers, en tot de inwerkingtreding en registratie, is het essentieel om te voldoen aan de strikte vereisten van de Japanse vennootschapswet. Onvolkomenheden in deze procedures kunnen leiden tot de nietigheid van de fusie, wat een ernstige consequentie is, en daarom is een nauwkeurige planning en uitvoering vereist.

In het bijzonder bieden Japanse jurisprudentie belangrijke richtlijnen voor kwesties die in de praktijk verschillend kunnen worden geïnterpreteerd, zoals de berekening van de “eerlijke prijs” van de fusievergoeding en de reikwijdte van “schuldeisers die het bedrijf kan kennen” in de schuldeisersbeschermingsprocedure. Vereenvoudigde fusies en verkorte fusies zijn systemen die het fusieproces onder bepaalde voorwaarden efficiënter maken, maar de wettelijke verplichtingen met betrekking tot de bescherming van minderheidsaandeelhouders en schuldeisers worden nog steeds strikt toegepast.

Monolith Advocatenkantoor heeft uitgebreide ervaring met fusies onder de Japanse vennootschapswet en heeft strategisch advies en praktische ondersteuning geboden aan tal van cliënten. Ons kantoor beschikt over meerdere Engelssprekende advocaten met buitenlandse advocatenkwalificaties, die in staat zijn om het complexe Japanse rechtssysteem vanuit een internationaal perspectief begrijpelijk uit te leggen en passende oplossingen te bieden voor de uitdagingen waarmee onze cliënten worden geconfronteerd. Van juridische beoordeling van fusies, het opstellen van contracten, onderhandelingen met aandeelhouders en schuldeisers, tot en met de registratieprocedures, bieden wij deskundige ondersteuning in alle fasen van het fusieproces en dragen wij bij aan het bereiken van uw zakelijke doelen. De bronnen die in het rapport worden gebruikt