Hoe wordt auteursrecht in het buitenland beschermd? Een uitleg over twee internationale verdragen

Ook al heeft u kennis van auteursrecht binnen Japan, de benadering van auteursrecht kan in het buitenland aanzienlijk verschillen. Omdat de “Auteursrechtwet” per land verschilt, is het belangrijk om de “Auteursrechtwet” van het land waar u uw werk wilt gebruiken te begrijpen en na te leven.

In dit artikel bespreken we de basisprincipes van auteursrecht in het buitenland en lichten we twee verdragen toe. Voordat u in het buitenland werken gebruikt, raden we u aan dit als referentie te gebruiken.

Wat is auteursrecht?

Auteursrecht is het recht dat wordt verleend aan de maker van een werk. Het bestaat om de belangen van de auteur te beschermen tegen ongeautoriseerde reproductie en gebruik van het werk, evenals tegen het risico van secundair gebruik zonder toestemming via verschillende media, zoals het internet.

De auteur heeft het recht om het gebruik van zijn werk door anderen te weigeren en kan toestemming geven voor het gebruik ervan, al dan niet tegen betaling. Het is ook mogelijk om het gebruik van het werk onder bepaalde voorwaarden toe te staan.

Volgens artikel 2, lid 1, nummer 1 van de Japanse Auteursrechtwet wordt een werk gedefinieerd als ‘een creatieve expressie van ideeën of gevoelens’, en omvat dit voornamelijk literatuur, wetenschap, kunst en muziek. Voorbeelden hiervan zijn essays, muziek, romans, films, foto’s, schilderijen, animaties en games.

Bron: Japanse Agentschap voor Culturele Zaken | ‘Werken – Artikel 2 (Definitie)'[ja]

Als uitgangspunt wordt auteursrecht automatisch verleend op het moment dat een werk wordt gecreëerd, zonder de noodzaak om het bij een bepaalde instantie te registreren.

In het internettijdperk is auteursrecht een nog meer alomtegenwoordig fenomeen geworden, en het belang van het beschermen van auteursrechten is nog verder toegenomen. Wanneer een bedrijf informatie publiceert, bestaat het risico dat het inbreuk maakt op de auteursrechten van anderen door ongeautoriseerde reproductie of secundair gebruik, waardoor een goed begrip van auteursrecht essentieel is.

De benadering van auteursrechten in het buitenland

Velen van u vragen zich wellicht af hoe werken die in Japan zijn gepubliceerd, worden behandeld in andere landen. In dit artikel zullen we dieper ingaan op de benadering van auteursrechten in het buitenland, met een focus op de belangrijkste aspecten.

Auteursrechten kennen geen grenzen

Auteursrechten op werken binnen Japan hebben automatisch ook kracht buiten Japan. Dit komt omdat auteursrechten geen grenzen kennen.

Er zijn twee belangrijke verdragen die auteursrechten wereldwijd beschermen: de ‘Bern Conventie’ en de ‘Universele Auteursrecht Conventie’.

Japan is lid van deze verdragen, en de Bern Conventie heeft leden uit 168 landen wereldwijd, terwijl de Universele Auteursrecht Conventie wordt ondersteund door 100 landen. Door deze verdragen worden auteursrechten in elk land op een vergelijkbare manier beschermd.

Paradoxaal genoeg, in landen die geen lid zijn van deze verdragen, kunnen Japanse auteursrechten soms helemaal geen effect hebben. Bekende voorbeelden zijn Iran en Ethiopië, die niet deelnemen aan deze verdragen, waardoor Japanse auteursrechten daar in principe geen waarde hebben.

Echter, naast deze auteursrechtenverdragen bestaat er ook de TRIPS-overeenkomst, een internationaal verdrag gericht op de bescherming van intellectuele eigendomsrechten (IE-rechten) gerelateerd aan handel. In landen die deel uitmaken van deze overeenkomst, kunnen auteursrechten wel degelijk effectief zijn.

De kortere beschermingsduur wordt toegepast

In Japan is de beschermingsduur van auteursrechten vastgesteld op “70 jaar na de dood van de auteur”, maar in het buitenland hanteren sommige landen verschillende beschermingsduren.

Zo hebben de landen van de Europese Unie (EU), de Verenigde Staten, Australië, en anderen dezelfde beschermingsduur van 70 jaar na de dood, terwijl in de Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi-Arabië, Pakistan en andere landen in het Midden-Oosten, evenals in Taiwan en Egypte, de beschermingsduur korter is, namelijk 50 jaar na de dood. In Mexico is de beschermingsduur het langst, namelijk 100 jaar na de dood.

Hoewel auteursrechten geen grenzen kennen, bestaan er wereldwijd verschillende opvattingen over de duur van de bescherming.

Aan de andere kant zijn in verschillende verdragen minimale beschermingsduren vastgelegd. De minimale beschermingsduren voor auteursrechten, zoals vastgesteld door deze verdragen, zijn als volgt:

In de Berner Conventie is een minimale beschermingsduur van 50 jaar na de dood van de auteur vastgesteld.

De Universele Auteursrechtconventie stelt een beschermingsduur van 25 jaar na de dood van de auteur vast, maar dit is slechts de minimale beschermingsduur. Landen kunnen ervoor kiezen om een langere periode in te stellen. Volgens de conventie moet een land in principe dezelfde bescherming bieden aan werken uit andere landen als aan binnenlandse werken.

Voor buitenlandse werken betekent dit dat, zelfs als de beschermingsduur in het land van oorsprong 25 jaar na de dood is, in Japan de auteursrechten van hetzelfde werk 70 jaar na de dood beschermd moeten worden.

Op dezelfde manier, als voor Japanse werken in een ander land een beschermingsduur van 25 jaar na de dood is vastgesteld, dan wordt die beschermingsduur van 25 jaar toegepast in dat land.

Bijvoorbeeld, werken van een Egyptenaar worden in Japan beschermd door de Japanse auteursrechtwet, en werken van een Japanner worden in Egypte beschermd door de Egyptische auteursrechtwet.

Dit betekent dat de beschermingsduur van auteursrechten korter kan zijn in sommige landen, dus let goed op wanneer u werken in het buitenland publiceert.

De criteria voor “auteursrechtelijk beschermd werk” verschillen per land

Het is belangrijk om voorzichtig te zijn met de behandeling en criteria van auteursrechtelijk beschermd werk in het buitenland. Zelfs als een werk in Japan als auteursrechtelijk beschermd wordt erkend, betekent dit niet automatisch dat hetzelfde werk in het buitenland ook beschermd wordt. Zelfs als een land lid is van een van de onderstaande verdragen, kunnen de definities van auteursrechtelijk beschermd werk per land verschillen.

De Berner Conventie hanteert het principe van ‘formaliteitsloosheid’, wat betekent dat “voor het genieten en uitoefenen van auteursrechten en naburige rechten geen enkele formaliteit zoals registratie, inlevering van werken of aanduiding van auteursrecht vereist is”. In Japan en vele andere landen is de auteursrechtwetgeving gebaseerd op dit principe effectief.

Echter, in het verleden gold dit principe niet in de Verenigde Staten, waar een tijdperk bestond waarin auteursrechten niet erkend werden zonder de weergave van het “©” (copyright-teken).

Dit was omdat de Verenigde Staten tot voor kort een systeem hanteerden waarbij auteursrechten pas erkend werden na registratie bij een overheidsinstantie (formalisme). Pas in het jaar Heisei 1 (1989) ondertekenden de Verenigde Staten de Berner Conventie en namen zij de praktijk van formaliteitsloosheid aan.

Bron: Japanse Agentschap voor Culturele Zaken | Bescherming van buitenlandse auteursrechtelijke werken[ja]

Of een land nu wel of niet lid is van de Berner Conventie of de Universele Auteursrecht Conventie, en de regels voor wat als auteursrechtelijk beschermd werk wordt erkend, verschillen per land. Het is daarom verstandig om van tevoren de auteursrechtwetgeving van het betreffende land te onderzoeken.

Twee internationale verdragen betreffende auteursrecht

Op het gebied van auteursrecht zorgen verschillende internationale verdragen ervoor dat er per land een redelijke en consistente bescherming van werken wordt bevorderd. Deze verdragen stellen minimale beschermingsnormen vast, en door handhaving binnen hun eigen jurisdictie zorgen de lidstaten ervoor dat auteursrechten de landsgrenzen overstijgen.

Hier bespreken we twee representatieve verdragen.

De Berner Conventie

De Berner Conventie is een van de oudste en belangrijkste internationale verdragen voor de bescherming van auteursrechten.

Geadopteerd in 1886 in Bern, Zwitserland, voornamelijk door Europese landen, stelt dit verdrag internationale regels vast met betrekking tot auteursrecht, die sindsdien meerdere keren zijn herzien. Vandaag de dag is het door ongeveer 180 landen geratificeerd. Japan trad in 1899 toe tot dit verdrag, en de Verenigde Staten sloten zich uiteindelijk in 1989 aan.

Kenmerkend voor de Berner Conventie zijn de ‘nationale behandeling’ en het ‘formaliteitsvrije principe’.

Nationale behandeling

De Berner Conventie benadrukt dat buitenlandse auteurs en werken dezelfde rechten en bescherming moeten krijgen als werken gecreëerd door binnenlandse burgers.

Formaliteitsvrije principe

De Berner Conventie stelt het principe vast dat auteursrechten geen specifieke procedures of vereisten nodig hebben. Auteursrechten ontstaan automatisch, en werken hebben vanaf het moment van creatie auteursrechten.

De Universele Auteursrechtconventie

De Universele Auteursrechtconventie werd in 1952 opgesteld in Genève, Zwitserland, en trad in 1955 in werking. Het werd geïnitieerd door UNESCO en staat daarom ook bekend als de UNESCO Conventie. Japan ondertekende dit verdrag in 1977.

Toen de Berner Conventie werd opgericht, hadden de Verenigde Staten en verschillende landen in Midden- en Zuid-Amerika, die al hun eigen verdragen voor auteursrechtbescherming hadden opgesteld, een ‘formaliteitsprincipe’ (registratie vereist voor het ontstaan van auteursrechten) in plaats van het ‘formaliteitsvrije principe’ van de Berner Conventie. Daarom fungeerde dit verdrag als een brug tussen de lidstaten van de Berner Conventie.

Dit betekent dat werken uit landen die lid zijn van de Universele Auteursrechtconventie, zonder registratie, beschermd kunnen worden in landen met het formaliteitsprincipe, door simpelweg de naam van de auteur, het jaar van publicatie en het ©-symbool te vermelden.

Bevordering van auteursrechtenbescherming in het buitenland

Ten slotte introduceren we het project ter bevordering van auteursrechtenbescherming in het buitenland door het Japanse Agentschap voor Culturele Zaken.

Ontwikkeling van het auteursrechtensysteem

Het Japanse Agentschap voor Culturele Zaken werkt aan de ontwikkeling en ondersteuning van het auteursrechtensysteem in de Azië-Pacific regio (Project ter bevordering van de verspreiding van het auteursrechtensysteem in de Aziatische regio).

De specifieke activiteiten omvatten:

• Het organiseren van lokale seminars over het auteursrechtensysteem
• Het organiseren van internationale conferenties over auteursrechten
• Het uitvoeren van studiebezoeken aan Japan ter ondersteuning van de systeemontwikkeling

Daarnaast toont het een proactieve houding in het vormgeven van internationale regels en het aanpakken van internationale auteursrechtelijke kwesties, door deel te nemen aan onderhandelingen over economische partnerschapsovereenkomsten en discussies over het WIPO-uitzendverdrag, en streeft het dagelijks naar de bescherming van binnenlandse auteursrechtelijke werken.

Referentie: Japanse Agentschap voor Culturele Zaken | Bevordering van auteursrechtenbescherming in het buitenland[ja]

Ondersteuning bij het versterken van de uitoefening van rechten

Het Japanse Agentschap voor Culturele Zaken vraagt via intergouvernementele kanalen om versterking van de handhaving bij auteursrechtinbreuken en voert regelmatig intergouvernementele overleggen met landen waar inbreuk op eigen content vaak voorkomt, om te zorgen voor een juiste toepassing van de wet.

Daarnaast bevordert het de ontwikkeling van een omgeving door trainingseminars voor handhavingspersoneel, het creëren van een handboek voor maatregelen tegen auteursrechtinbreuken in het buitenland, en het opzetten van een adviesloket.

Voor meer informatie, zie de link ‘Lijst van handboeken voor maatregelen tegen auteursrechtinbreuken (piraterij)’.

Deze omvat methoden voor het aanpakken van auteursrechtinbreuken in verschillende landen en onderzoeksrapporten over de handhaving van auteursrechten.

Referentie: Auteursrechtinbreuk (piraterij) | Lijst van handboeken voor maatregelen[ja]

Samenvatting: Raadpleeg een specialist voor problemen met auteursrechten over de grenzen heen

De benadering van auteursrechten varieert inderdaad van land tot land. Het is noodzakelijk om vooraf gedetailleerd onderzoek te doen naar de auteursrechtelijke situatie in het betreffende land, inclusief de status van deelname aan diverse verdragen en de regels die in elk land gelden. Bovendien moet u rekening houden met de mogelijkheid dat de kwestie betrekking heeft op meerdere landen, wat de afhandeling complexer kan maken.

Voor de behandeling van auteursrechten in het buitenland adviseren wij u om een specialist te raadplegen.

Informatie over de maatregelen van ons kantoor

Monolith Advocatenkantoor is een advocatenkantoor met een rijke ervaring in zowel IT, met name het internet, als in de juridische sector. In recente jaren is het globale bedrijfsleven steeds verder uitgebreid, en de noodzaak voor juridische controles door experts neemt toe. Ons kantoor biedt oplossingen op het gebied van internationale juridische zaken.

Behandelde gebieden van Monolith Advocatenkantoor: Internationale juridische zaken & buitenlandse bedrijfsvoering[ja]