Wyjaśnienie "Specjalnych Przepisów dotyczących Zagranicznych Inwestorów i innych" w japońskim prawie dotyczącym obrotu instrumentami finansowymi.

Nowo wprowadzona w Japonii specjalna usługa dla zagranicznych inwestorów, znana jako “Specjalne Usługi dla Zagranicznych Inwestorów i Innych” w ramach japońskiej Ustawy o Instrumentach Finansowych i Giełdach, została ustanowiona ustawą z dnia 19 maja 2021 roku (Reiwa 3) i weszła w życie 22 listopada tego samego roku. Ustawa ta, mająca na celu wzmocnienie i stabilizację funkcji finansowych w odpowiedzi na zmiany w sytuacji społeczno-gospodarczej spowodowane przez COVID-19, wprowadziła zmiany w części przepisów dotyczących bankowości i innych dziedzin. Głównym celem tego systemu jest zmniejszenie barier wejścia dla zagranicznych zarządzających funduszami inwestycyjnymi, którzy obsługują profesjonalnych inwestorów zagranicznych, w odpowiedzi na globalne tendencje do relokacji baz operacyjnych, aby przyciągnąć zagraniczne instytucje finansowe i kapitał na japoński rynek i w pełni wykorzystać jego potencjał jako “międzynarodowego centrum finansowego”.

Ten system jest ustanowiony jako specjalne środki, które umożliwiają prowadzenie działalności poprzez złożenie “zgłoszenia”, a nie standardowej “rejestracji” wymaganej dla zwykłych działalności związanych z instrumentami finansowymi. Odzwierciedla to strategiczne intencje rządu mające na celu wzmocnienie międzynarodowej konkurencyjności japońskiego rynku finansowego i promowanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych.

Jednakże, fakt, że pierwsze zgłoszenie w ramach tego systemu nie zostało potwierdzone aż do marca 2023 roku, sugeruje, że istnieją wyzwania dotyczące skuteczności w osiąganiu celu “internacjonalizacji” rynku finansowego i promowania przepływu kapitału z zagranicy poprzez “zmniejszenie barier wejścia”. Może to wskazywać, że uczestnicy rynku nie do końca rozumieją korzyści płynące z nowego systemu lub uważają, że istniejące “Specjalne Usługi dla Kwalifikowanych Instytucjonalnych Inwestorów” są wystarczające. Szczególnie fakt, że Agencja Usług Finansowych jasno stwierdza, iż “zgłoszenie nie gwarantuje wiarygodności zgłaszającego”, może skłaniać inwestorów do ostrożności i w konsekwencji ograniczać wykorzystanie systemu. Ograniczenia w międzynarodowym przemieszczaniu się spowodowane przez COVID-19 również mogą być jednym z powodów niskiego początkowego wykorzystania systemu. Taka sytuacja wskazuje, że samo ustanowienie przepisów prawnych jest niewystarczające i że dla pełnego wykorzystania funkcji “międzynarodowego centrum finansowego” konieczne jest lepsze poinformowanie rynku, wyraźniejsze różnicowanie od istniejących systemów oraz rozwiązanie praktycznych problemów.

System wyjątków w japońskiej Ustawie o Instrumentach Finansowych i Giełdach

Japońska Ustawa o Instrumentach Finansowych i Giełdach zobowiązuje podmioty prowadzące działalność w zakresie obrotu instrumentami finansowymi do uzyskania “rejestracji” u Premiera Japonii. Prowadzenie działalności bez takiej rejestracji może skutkować karą pozbawienia wolności do 5 lat lub grzywną do 5 milionów jenów, bądź obiema tymi karani równocześnie.

Jednakże, istnieją “specjalne rodzaje działalności”, które mogą być prowadzone na podstawie “zgłoszenia”, jeśli spełnione są określone warunki. Do głównych specjalnych rodzajów działalności należą istniejące już wcześniej “działalności wyjątkowe dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów” (art. 63 Ustawy o Instrumentach Finansowych i Giełdach) oraz “działalności wyjątkowe dla zagranicznych inwestorów” (art. 63-8 tejże ustawy), które zostaną szczegółowo omówione w niniejszym artykule. Charakterystyczną cechą tych specjalnych rodzajów działalności jest łagodniejsze podejście regulacyjne w porównaniu do zwykłej działalności związanej z obrotem instrumentami finansowymi (pierwszego i drugiego rodzaju działalności związanej z obrotem instrumentami finansowymi, zarządzania inwestycjami, doradztwa inwestycyjnego i pośrednictwa).

System “zgłoszeń” w porównaniu do zwykłej “rejestracji” charakteryzuje się krótszym okresem przeglądu, łagodniejszymi wymaganiami dotyczącymi kapitału zakładowego oraz mniej rygorystycznymi obowiązkami informacyjnymi w zakresie struktury personalnej, co umożliwia szybkie rozpoczęcie działalności i niskokosztowe wejście na rynek. “Rejestracja” działalności związanej z obrotem instrumentami finansowymi wiąże się z rygorystyczną weryfikacją wstępną i wymaganiami (kapitał zakładowy, struktura personalna, system zarządzania wewnętrznego), co jest czasochłonne i kosztowne. W przeciwieństwie do tego, “zgłoszenie” nie wymaga istotnej weryfikacji w ramach procedur administracyjnych, co umożliwia szybkie rozpoczęcie działalności. Na przykład, w przypadku działalności wyjątkowej dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów, możliwe jest rozpoczęcie działalności w ciągu zaledwie dwóch tygodni. Ta szybkość może stanowić znaczącą przewagę, zwłaszcza dla nowych uczestników rynku z zagranicy. Jednakże “zgłoszenie” jest tylko “wyjątkiem” i zakres prowadzonej działalności jest ściśle ograniczony. Przekroczenie tych ograniczeń i prowadzenie działalności bez rejestracji może skutkować sankcjami. Dlatego przedsiębiorcy, korzystając z zalet “zgłoszenia”, muszą jednocześnie dokładnie rozumieć jego ograniczenia i ściśle przestrzegać przepisów prawa. Jest to ważny aspekt pokazujący, jak japońskie władze równoważą łagodzenie regulacji z ochroną inwestorów.

Definicja i zakres działalności „Specjalnych Usług dla Inwestorów Zagranicznych” w Japonii

Działania w zakresie instrumentów finansowych objęte regulacjami (zarządzanie własne i pozyskiwanie własnych środków) w Japonii

“Specjalne usługi dla zagranicznych inwestorów i innych podmiotów” odnoszą się do działalności określonej w artykule 63.8, ustęp 1, tytuł główny japońskiej Ustawy o Transakcjach Instrumentami Finansowymi, polegającej na wykonywaniu któregokolwiek z poniższych działań jako przedsiębiorstwa:

• Zarządzanie własne: działania związane z zarządzaniem środkami pieniężnymi wpłaconymi lub przekazanymi przez “zagranicznych inwestorów i innych podmiotów”, którzy posiadają udziały w schematach inwestycyjnych typu partnership. Środki te muszą pochodzić “głównie” (ponad połowa całkowitej kwoty wpłat do funduszu) od osób niebędących rezydentami. Termin “osoby niebędące rezydentami” odnosi się do osób fizycznych i prawnych, które nie są rezydentami zgodnie z definicją zawartą w artykule 6, ustęp 1, punkt 6 Ustawy o Zagranicznych Wymianach Walutowych i Handlu Zagranicznym.
• Pozyskiwanie własnych środków: działania związane z pozyskiwaniem lub prywatnym umieszczaniem udziałów w schematach inwestycyjnych typu partnership, przeprowadzane wobec “zagranicznych inwestorów i innych podmiotów” przez biura lub oddziały zlokalizowane w Japonii.

W przeciwieństwie do tradycyjnych “specjalnych usług dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów”, które były ograniczone do prywatnego umieszczania, “specjalne usługi dla zagranicznych inwestorów i innych podmiotów” umożliwiają również pozyskiwanie publiczne. Dzięki temu możliwe staje się dotarcie do szerszej grupy inwestorów.

Obrót instrumentami finansowymi (papierami wartościowymi typu II)

Instrumenty finansowe, którymi zajmujemy się w ramach naszej działalności, to głównie tzw. “papier wartościowy typu II (papier wartościowy uznany)”, który obejmuje prawa uczestnictwa w funduszach, udziały w funduszach, inne papiery wartościowe typu II oraz crowdfunding. Papiery wartościowe te, będące przedmiotem działalności podmiotów prowadzących działalność w zakresie obrotu instrumentami finansowymi typu II, są regulowane przez japońską Ustawę o obrocie instrumentami finansowymi i dotyczą głównie tych, które charakteryzują się stosunkowo niską płynnością lub są udziałami w schematach inwestycji zbiorowych.

Porównanie “Specjalnych Usług dla Kwalifikowanych Instytucjonalnych Inwestorów” z “Specjalnymi Usługami dla Zagranicznych Inwestorów” i różnice systemowe w Japonii

“Specjalne Usługi dla Zagranicznych Inwestorów” mają wiele podobieństw do istniejących “Specjalnych Usług dla Kwalifikowanych Instytucjonalnych Inwestorów” (zgodnie z artykułem 63 ustawy o instrumentach finansowych i giełdach), jednak istnieją między nimi kluczowe różnice systemowe.

• Zakres pozyskiwania kapitału:
  • Specjalne Usługi dla Zagranicznych Inwestorów: Pozwala na “pozyskiwanie kapitału” (publiczne i prywatne) w odniesieniu do udziałów w schematach inwestycyjnych typu komandytowego, co umożliwia szeroki zasięg do różnych warstw zagranicznych inwestorów.
  • Specjalne Usługi dla Kwalifikowanych Instytucjonalnych Inwestorów: Zasadniczo ograniczone do “pozyskiwania kapitału” w formie prywatnej.
• Ograniczenia liczby inwestorów:
  • Specjalne Usługi dla Zagranicznych Inwestorów: Nie ma ograniczeń liczby “zagranicznych inwestorów” dokonujących inwestycji.
  • Specjalne Usługi dla Kwalifikowanych Instytucjonalnych Inwestorów: Liczba uprawnionych posiadaczy praw w funduszu jest ograniczona do 499 osób ogółem, a liczba inwestorów innych niż kwalifikowani instytucjonalni inwestorzy jest ograniczona do 49 osób.
• Obowiązek inwestycji przez kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów:
  • Specjalne Usługi dla Zagranicznych Inwestorów: Inwestycje przez kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów nie są wymagane. Jednakże, fundusz może przyjmować inwestycje od kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów i innych krajowych inwestorów do wysokości mniejszej niż połowa całkowitej kwoty inwestycji funduszu.
  • Specjalne Usługi dla Kwalifikowanych Instytucjonalnych Inwestorów: Obecność co najmniej jednego kwalifikowanego instytucjonalnego inwestora jest wymagana.
• Cel inwestycji:
  • Specjalne Usługi dla Zagranicznych Inwestorów: Wydaje się, że celem jest przyciągnięcie bezpośrednich inwestycji w krajowe małe i średnie przedsiębiorstwa oraz nieruchomości za pomocą zagranicznego kapitału.
  • Specjalne Usługi dla Kwalifikowanych Instytucjonalnych Inwestorów: Najbardziej odpowiednie dla funduszy skierowanych głównie na inwestorów instytucjonalnych i zamożnych, takich jak venture capital (VC), private equity (PE), hedge fundy oraz fundusze funduszy (FoF).

Wyjaśnienie różnic systemowych między obiema specjalnymi usługami pozwala przedsiębiorcom szybko dostarczyć kryteria wyboru systemu odpowiedniego dla ich modelu biznesowego. Szczególnie ważne jest wizualne przedstawienie kluczowych różnic między tymi dwoma podobnie brzmiącymi systemami, co ułatwia zrozumienie.

Różnice między zwykłą rejestracją działalności w zakresie instrumentów finansowych a specjalnymi zasadami dla inwestorów zagranicznych

Specjalne zasady dla “działalności skierowanej do inwestorów zagranicznych i innych” różnią się fundamentalnie od zwykłej rejestracji działalności w zakresie instrumentów finansowych.

• Rejestracja czy zgłoszenie: W przypadku zwykłej działalności w zakresie instrumentów finansowych (pierwszego i drugiego rodzaju, zarządzania inwestycjami itp.) wymagana jest “rejestracja” u Premiera Japonii, która wiąże się z rygorystyczną kontrolą i wymaganiami. Natomiast w przypadku specjalnych zasad dla inwestorów zagranicznych wystarczy “zgłoszenie”, co upraszcza procedury.
• Wymogi kapitałowe: Dla działalności w zakresie instrumentów finansowych drugiego rodzaju wymagany jest minimalny kapitał zakładowy w wysokości 10 milionów jenów (w przypadku wyłącznie działalności w zakresie elektronicznego pozyskiwania środków w niewielkich kwotach – 5 milionów jenów). W przypadku specjalnych zasad dla inwestorów zagranicznych nie określono bezpośrednich wymogów dotyczących kapitału zakładowego, jednak “sytuacja majątkowa” zgłaszającego może być przedmiotem kontroli.
• Skład osobowy: W przypadku zwykłej rejestracji wymagane jest zabezpieczenie personelu z odpowiednią wiedzą i doświadczeniem, zdolnego do rzetelnego i precyzyjnego wykonywania pracy, oraz utworzenie niezależnego działu compliance. W przypadku specjalnych zasad dla inwestorów zagranicznych również wymagana jest “odpowiednia struktura organizacyjna” do prawidłowego wykonywania pracy, jednak wymogi dotyczące szczegółowego rozmieszczenia personelu są mniej rygorystyczne.

Zmiana z “rejestracji” na “zgłoszenie” ma na celu znaczne obniżenie barier wejścia dla podmiotów zagranicznych. Dzięki temu można oczekiwać przyspieszenia procedur i redukcji kosztów początkowych. “Rejestracja” działalności w zakresie instrumentów finansowych wiąże się z bardzo surowymi regulacjami i kontrolą w celu ochrony inwestorów i zapewnienia zdrowia rynku. Jest to szczególnie obciążające dla zagranicznych przedsiębiorców dążących do wejścia na rynek, zarówno pod względem czasu, jak i kosztów. Fakt, że specjalne zasady dla inwestorów zagranicznych wymagają jedynie “zgłoszenia”, stanowi bezpośrednią zachętę do zmniejszenia tego obciążenia i promowania przepływu kapitału z zagranicy. Może to przyczynić się do ożywienia japońskiego rynku i zwiększenia jego konkurencyjności międzynarodowej. Biorąc pod uwagę, że rejestracja działalności zarządzania inwestycjami stała się w ostatnich latach bardzo trudna, specjalne zasady te mogą stanowić ważną ścieżkę umożliwiającą zagranicznym przedsiębiorcom tworzenie i zarządzanie funduszami na japońskim rynku. Jednakże, ta ulga jest jedynie “specjalnym przypadkiem” i dotyczy ograniczonej grupy inwestorów oraz zakresu działalności, więc korzystać z niej mogą tylko wybrane przedsiębiorstwa. Dlatego przedsiębiorcy muszą starannie rozważyć, czy ich model biznesowy mieści się w ramach tych specjalnych zasad.

Zakres i wymagania dotyczące “zagranicznych inwestorów i podobnych podmiotów” w Japonii

Wymagania dla zagranicznych osób prawnych i osób fizycznych zamieszkałych za granicą

Do “zagranicznych inwestorów i podobnych podmiotów” zaliczają się osoby prawne lub osoby fizyczne zamieszkałe za granicą, które spełniają wymagania określone w rozporządzeniu Gabinetu Ministrów dotyczącym operatorów instrumentów finansowych i innych (rozporządzenie Gabinetu Ministrów) zgodnie z art. 63-8 ust. 2 pkt 1 ustawy o transakcjach instrumentami finansowymi (Financial Instruments and Exchange Act). Konkretnie, muszą one spełniać jeden z poniższych warunków (rozporządzenie Gabinetu Ministrów art. 246-10 ust. 1) :

• Wymóg majątkowy: Przewidywana wartość netto majątku (suma aktywów minus suma zobowiązań) w momencie nabycia udziałów w schemacie inwestycyjnym typu partnership wynosi co najmniej 300 milionów jenów.
• Wymóg finansowych aktywów inwestycyjnych: Przewidywana łączna wartość posiadanych aktywów inwestycyjnych (ograniczona do tych wymienionych w rozporządzeniu Gabinetu Ministrów art. 62 ust. 2 pkt a do i) w momencie nabycia udziałów w schemacie inwestycyjnym typu partnership wynosi co najmniej 300 milionów jenów.
• Wymóg doświadczenia transakcyjnego: Posiadanie otwartego konta u operatora instrumentów finansowych (lub odpowiednika zgodnie z prawem zagranicznym) do przeprowadzania transakcji z papierami wartościowymi lub instrumentami pochodnymi przez co najmniej jeden rok.
• Odpowiednik zagranicznego określonego inwestora: Bycie osobą uznawaną za określonego inwestora zgodnie z prawem zagranicznym.

Status kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów i osób powiązanych

Do “zagranicznych inwestorów i podobnych podmiotów” należą również, oprócz wyżej wymienionych zagranicznych osób prawnych i fizycznych, następujące podmioty (ustawa o transakcjach instrumentami finansowymi art. 63-8 ust. 2 pkt 2 i 3) :

• Kwalifikowani instytucjonalni inwestorzy: Podmioty określone w art. 2 ustawy o transakcjach instrumentami finansowymi jako kwalifikowani instytucjonalni inwestorzy (np. operatorzy pierwszego rodzaju instrumentów finansowych, zarządzający inwestycjami, banki, firmy ubezpieczeniowe, spółki inwestycyjne, kasy kredytowe itp.) oraz osoby uznane za równoważne zgodnie z rozporządzeniem Gabinetu Ministrów (np. fundusze emerytalne i podobne zgodnie z prawem zagranicznym).
• Osoby powiązane z podmiotami zgłaszającymi wyjątkowe usługi dla zagranicznych inwestorów i podobnych podmiotów: Do osób powiązanych należą dyrektorzy, pracownicy, spółki macierzyste, spółki zależne, spółki siostrzane, osoby powierzone zarządzaniem aktywami inwestycyjnymi, doradcy inwestycyjni, ich pracownicy oraz krewni do trzeciego stopnia pokrewieństwa.

Prezentacja kompleksowej listy konkretnych kryteriów kwalifikacji inwestorów umożliwia efektywizację pracy praktycznej. Dzięki temu twórcy funduszy mogą szybko decydować, od których inwestorów mogą przyjmować kapitał. Szczególnie ważne jest uwzględnienie kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów i osób powiązanych, co pokazuje elastyczność systemu, ale jednocześnie wymaga dokładnego zrozumienia zakresu, aby nie ryzykować niezamierzonego naruszenia wymogów wyjątkowych usług.

Wymóg “głównie nie-rezydentów” w strukturze udziałów funduszu

W przypadku samodzielnego zarządzania w ramach wyjątkowych usług dla zagranicznych inwestorów i podobnych podmiotów, środki pieniężne, które są przedmiotem zarządzania, muszą pochodzić „głównie” (więcej niż połowa całkowitej kwoty udziałów funduszu) od nie-rezydentów .

Wymóg ten jasno wskazuje, że głównym celem systemu jest przyciągnięcie kapitału z zagranicy i ogranicza wykorzystanie go do tworzenia funduszy dla inwestorów krajowych przez krajowych przedsiębiorców. Mimo że nazwa “wyjątkowe usługi dla zagranicznych inwestorów i podobnych podmiotów” może sugerować, że wszyscy inwestorzy muszą znajdować się za granicą, w rzeczywistości dopuszcza się również udział niektórych krajowych inwestorów (kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów i osób powiązanych). Jednakże, poprzez nałożenie warunku “głównie od nie-rezydentów”, system utrzymuje jasny kierunek, aby nie odbiegać od zamierzonego celu stania się “międzynarodowym centrum finansowym”. Jest to wyraz intencji regulatora, aby zapobiec łatwemu wykorzystywaniu tego wyjątku przez krajowych przedsiębiorców do tworzenia funduszy skierowanych w rzeczywistości do krajowych inwestorów detalicznych. Wymóg ten działa jako ważna zabezpieczenie, zapobiegając nadużyciom systemu i odchyleniom od jego pierwotnych celów.

Procedury zgłoszeniowe i wymagane dokumenty w Japonii

Podstawowe informacje o zgłoszeniu i właściwy urząd finansowy

Zgłoszenie działalności specjalnej dla inwestorów zagranicznych itp. należy dokonać u szefa urzędu finansowego (lub jego oddziału), który ma jurysdykcję nad miejscem, gdzie znajduje się główna siedziba wnioskodawcy. W szczególności podmioty, które nie posiadają biura handlowego ani biura w Japonii (zagraniczni przedsiębiorcy), muszą złożyć formularz zgłoszeniowy (jeden oryginał) do Trzeciego Wydziału Nadzoru Papierów Wartościowych w Departamencie Zarządzania Finansami w Urzędzie Finansowym Kanto. Oznacza to, że Urząd Finansowy Kanto został wyznaczony jako centralny punkt kontaktowy dla zagranicznych przedsiębiorców. Przy zgłoszeniu wymagana jest opłata rejestracyjna w wysokości 150 000 jenów.

Elementy zawarte w formularzu zgłoszeniowym i dokumentach załącznikowych

Formularz zgłoszeniowy należy wypełnić zgodnie z wytycznymi i przykładami zamieszczonymi na stronie internetowej Biura Finansów, przestrzegając określonego formatu. Główne elementy, które należy uwzględnić, to:

• Nazwa handlowa, nazwa lub imię i nazwisko
• W przypadku osób prawnych, kwota kapitału zakładowego lub całkowita kwota wkładów
• W przypadku osób prawnych, imiona i nazwiska lub nazwy członków zarządu
• Imiona i nazwiska oraz stanowiska ważnych pracowników określonych przez rozporządzenie (np. osoby odpowiedzialne za nadzór nad przestrzeganiem prawa)
• Rodzaj działalności (np. zarządzanie własnymi aktywami, pozyskiwanie funduszy)
• Nazwa i lokalizacja głównego biura oraz innych placówek handlowych lub biur
• Rodzaj innej prowadzonej działalności, jeśli występuje
• Nazwa stowarzyszenia branżowego rynku instrumentów finansowych, do którego podmiot przystąpił (opcjonalnie)

Dokumenty załącznikowe również należy przygotować, odnosząc się do przykładów zamieszczonych na stronie internetowej Biura Finansów. Główne dokumenty załącznikowe to:

• Oświadczenie o braku przesłanek odmowy rejestracji
• Opis metody działania: bardzo ważny dokument zawierający szczegółowe informacje o podstawowych zasadach zarządzania działalnością, metodach wykonania pracy, podziale obowiązków, systemie rozwiązywania skarg oraz rodzajach obsługiwanych papierów wartościowych.
• Dokument opisujący ludzką strukturę i organizację działalności: zawiera schemat organizacyjny, nazwy działów, nazwiska osób odpowiedzialnych, stanowiska, liczbę osób, opis zadań oraz zapewnia spójność z opisem metody działania.
• W przypadku osób prawnych, życiorysy członków zarządu i ważnych pracowników, wyciągi z rejestru mieszkańców (w przypadku osób prawnych, certyfikaty rejestracyjne), certyfikaty urzędowe potwierdzające brak przesłanek odmowy rejestracji, oświadczenia.
• Statut, certyfikaty rejestracyjne, ostatni bilans oraz rachunek zysków i strat.
• Dokumenty opisujące sytuację podmiotów powiązanych (np. spółki macierzyste, spółki zależne, holdingi).

Przygotowując kompleksową listę głównych dokumentów wymaganych do zgłoszenia, wspieramy wnioskodawców w kompletnym przygotowaniu niezbędnych materiałów. Szczególnie dla zagranicznych przedsiębiorców, przygotowanie dokumentów zgodnie z japońskim systemem prawnym wymaga specjalistycznej wiedzy, dlatego ta lista kontrolna stanowi niezbędny wskazówka dla praktyków prowadzących procedury.

Proces weryfikacji i standardowy okres przetwarzania w Japonii

Specjalne procedury dla inwestorów zagranicznych polegają na “zgłoszeniu”, co oznacza, że można oczekiwać krótszego okresu weryfikacji w porównaniu do standardowej “rejestracji”. Standardowy okres przetwarzania dla rejestracji działalności związanej z instrumentami finansowymi wynosi dwa miesiące, jednak nie obejmuje to okresu na poprawki wniosku ani czasu na konsultacje wstępne. Konsultacje wstępne nie są obowiązkowe, ale mogą przyspieszyć proces zgłoszenia poprzez wyjaśnienie konkretnego schematu biznesowego, metod działania i struktury organizacyjnej za pomocą materiałów graficznych. Zgłoszenia dokonuje się zasadniczo za pośrednictwem “systemu elektronicznego składania wniosków i zgłoszeń” Agencji Usług Finansowych. Formularze należy przesyłać w formacie Excel, a dokumenty załącznikowe w formacie PDF.

Zgłoszenie zasadniczo podlega kontroli formalnej, co jest korzystne ze względu na możliwość szybkiej obróbki. Jednakże, jeśli dokumenty zgłoszeniowe są niekompletne lub występują przesłanki odmowy zgłoszenia (na przykład brak biura w Japonii), zgłoszenie może zostać odrzucone lub może stać się przedmiotem działań administracyjnych. Oznacza to, że nawet w przypadku kontroli formalnej, spełnienie minimalnych wymagań jest rygorystycznie wymagane. Nie oznacza to, że władze w ogóle nie sprawdzają treści, ale szczególnie formalne wymagania, takie jak brak przesłanek dyskwalifikujących oraz prawdziwość i kompletność dokumentów, są surowo kontrolowane. Jeśli te wymagania nie zostaną spełnione, zgłoszenie nie zostanie przyjęte, a w najgorszym przypadku może stać się przedmiotem działań administracyjnych lub sankcji. Dlatego przedsiębiorcy nie powinni lekceważyć kontroli formalnej jako łatwej, ale powinni dokładnie zapewnić dokładność dokumentów i spełnienie wymagań. Szczególnie dla zagranicznych przedsiębiorców, przygotowanie dokumentów zgodnych z japońskim systemem prawnym wymaga specjalistycznej wiedzy, dlatego zaleca się wsparcie specjalistów.

Ciągłe obowiązki oraz wymogi raportowania i publikacji

Obowiązek tworzenia i składania raportów działalności

Podmioty takie jak zagraniczni inwestorzy, którzy korzystają z wyjątków w japońskim prawie, są zobowiązane do przygotowywania raportów działalności za każdy rok obrotowy i składania ich w ciągu trzech miesięcy po zakończeniu każdego roku obrotowego. Zasadniczo składanie raportów odbywa się za pośrednictwem Zintegrowanego Systemu Wsparcia Działalności Agencji Usług Finansowych. Przy korzystaniu z systemu zaleca się użycie komputera z japońską wersją systemu operacyjnego oraz formularzy w formacie Excel pobranych z systemu. W przypadku konieczności składania raportów w formie papierowej, należy dołączyć dokument zawierający szczegółowe informacje na temat przyczyn takiego działania. Dla zagranicznych podmiotów gospodarczych istnieje system zatwierdzania przedłużenia terminu składania raportów.

Obowiązek udostępniania publicznego i publikacji

Zawartość nowych zgłoszeń oraz zmian musi być udostępniona publicznie bez zbędnej zwłoki po złożeniu zgłoszenia. Ponadto, należy przygotować dokumenty wyjaśniające za każdy rok obrotowy i udostępnić je publicznie w ciągu czterech miesięcy po zakończeniu roku obrotowego. Dokumenty te mogą być zastąpione kopią raportu działalności. Publikacja tych informacji odbywa się poprzez umieszczenie ich w głównym biurze operacyjnym, wszystkich biurach, w których prowadzona jest wyjątkowa działalność, lub poprzez opublikowanie na stronie internetowej firmy. Agencja Usług Finansowych wyraźnie zaznacza, że nie gwarantuje wiarygodności zgłaszających i ostrzega inwestorów, aby nawet w przypadku transakcji z zarejestrowanymi podmiotami, dokładnie oceniali ich wiarygodność i dobrze rozumieli treść transakcji.

Uwagi dotyczące sankcji administracyjnych i kar

Nieprzedstawienie różnych zgłoszeń lub raportów działalności, a także składanie fałszywych zgłoszeń lub raportów, może skutkować sankcjami administracyjnymi, takimi jak nakaz zaprzestania działalności czy nakaz poprawy działalności. Prowadzenie działalności w zakresie obrotu instrumentami finansowymi bez rejestracji może skutkować karą pozbawienia wolności do pięciu lat lub grzywną do 5 milionów jenów, zgodnie z japońską Ustawą o Instrumentach Finansowych i Giełdach, lub nałożeniem obu tych kar jednocześnie.

Chociaż wyjątki dla zagranicznych inwestorów obniżają bariery wejścia na rynek, późniejsze ciągłe obowiązki raportowania i publikacji oraz stosowanie sankcji administracyjnych są równie rygorystyczne jak dla zwykłych podmiotów działających na rynku instrumentów finansowych. Odzwierciedla to postawę regulatorów, którzy w zamian za łatwość wejścia na rynek, wymagają utrzymania przejrzystości i zgodności z przepisami. Chociaż celem systemu jest “obniżenie barier wejścia”, rygorystyczne stosowanie ciągłych obowiązków raportowania i sankcji administracyjnych pokazuje zamiar władz do utrzymania “ochrony inwestorów” i “zapewnienia zdrowia rynku”, które są podstawowymi zasadami japońskiej regulacji finansowej. Innymi słowy, choć wejście jest ułatwione, od podmiotów, które już weszły na rynek, wymaga się surowego przestrzegania ciągłej przejrzystości i zgodności z przepisami. Szczególnie fakt, że Agencja Usług Finansowych wyraźnie zaznacza, iż nie gwarantuje wiarygodności zgłaszających, podkreśla nacisk na nadzór ex post i zasadę odpowiedzialności własnej. Oznacza to, że dla zagranicznych podmiotów działających na japońskim rynku, działalność nie kończy się na samym “zgłoszeniu”, lecz wymaga budowania trwałego systemu zgodności z przepisami.

Obowiązek ustanowienia oddziału w Japonii i praktyczne aspekty do rozważenia

Konieczność posiadania oddziału w Japonii i traktowanie wirtualnych biur

Podmioty prowadzące działalność specjalną dla inwestorów zagranicznych są zobowiązane do posiadania oddziału lub biura w Japonii (zgodnie z artykułem 63-9, paragraf 6, punkt 2 lit. b) Ustawy o Instrumentach Finansowych i Giełdach). Podmioty, które nie posiadają oddziału lub biura w Japonii, nie spełniają wymogów zgłoszeniowych. Ponadto, osoby fizyczne z zagranicznym adresem zamieszkania również nie mogą prowadzić takiej specjalnej działalności (zgodnie z artykułem 63-9, paragraf 6, punkt 3 lit. b) Ustawy o Instrumentach Finansowych i Giełdach), co sugeruje konieczność posiadania adresu zamieszkania w Japonii. Zasadniczo, użycie tzw. wirtualnego biura nie jest dozwolone zarówno dla głównego oddziału lub biura, jak i dla wszystkich oddziałów lub biur prowadzących specjalną działalność. Jest to środek mający na celu zapewnienie rzeczywistej działalności biznesowej i systemu zarządzania.

Wybór przedstawiciela w Japonii przez zagraniczne osoby prawne

Zagraniczne osoby prawne prowadzące specjalną działalność dla inwestorów zagranicznych muszą wyznaczyć przedstawiciela w Japonii. Zagraniczne osoby prawne, które nie wyznaczyły przedstawiciela w Japonii, nie spełniają wymogów zgłoszeniowych. Brak gwarancji od zagranicznych organów regulacyjnych rynku finansowego w miejscu głównego oddziału lub oddziału prowadzącego specjalną działalność również stanowi przeszkodę zgłoszeniową. Jest to wymóg dotyczący solidności systemu nadzoru w kraju macierzystym.

Wpływ na kwalifikację jako stałe miejsce prowadzenia działalności (PE) dla celów podatkowych

Obowiązek ustanowienia oddziału w Japonii nie ogranicza się tylko do wymogów regulacyjnych, ale ma również wpływ na kwalifikację jako stałe miejsce prowadzenia działalności (Permanent Establishment, PE) dla celów podatkowych. Jeśli działalność zostanie uznana za PE, dochody z tej działalności staną się przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych w Japonii, co wymaga ostrożnej analizy podatkowej przez zagranicznych przedsiębiorców rozważających ekspansję biznesową w Japonii.

Obowiązek ustanowienia oddziału w Japonii jest warunkiem wstępnym prowadzenia działalności, ale fizyczne ustanowienie takiego punktu jest ściśle związane z definicją “stałego miejsca prowadzenia działalności (PE)” w międzynarodowym prawie podatkowym. Jeśli działalność zostanie uznana za PE, dochody z tej działalności będą podlegać opodatkowaniu w Japonii. Oznacza to, że dla zagranicznych przedsiębiorców korzystanie z przewag regulacyjnych wiąże się jednocześnie z możliwością powstania nowych obowiązków i obciążeń podatkowych. Dlatego przy korzystaniu z tego systemu niezbędna jest analiza z perspektywy zarówno prawniczej, jak i podatkowej przez specjalistów, ponieważ wiedza z jednego obszaru specjalizacji może nie wystarczyć do dostrzeżenia potencjalnych ryzyk. Aby cieszyć się korzyściami z deregulacji, jednocześnie unikając nieoczekiwanych obciążeń podatkowych, niezbędne jest wczesne uzyskanie kompleksowej porady od ekspertów.

Podsumowanie

“Specjalne usługi dla inwestorów zagranicznych” odgrywają kluczową rolę w promowaniu przepływu zagranicznego kapitału na japoński rynek i przyczyniają się do umiędzynarodowienia japońskiego centrum finansowego. Główne zalety tego systemu to:

• Szybkie wejście na rynek i uproszczenie procedur dzięki systemowi “zgłoszeń”, a także możliwość obniżenia kosztów początkowych.
• Możliwość “prowadzenia działalności ofertowej” pozwala na dotarcie do szerszej grupy zagranicznych inwestorów w porównaniu z dotychczasowymi działaniami ograniczonymi do prywatnych ofert.
• Brak wymogu udziału kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów zwiększa elastyczność w kompozycji inwestorów funduszu.

Jednak przy wykorzystaniu tego systemu należy być świadomym następujących wyzwań i kwestii, które wymagają uwagi:

• Wyzwanie stanowi wyraźne rozgraniczenie między istniejącymi “Specjalnymi usługami dla kwalifikowanych instytucjonalnych inwestorów”, a konieczność dalszego informowania rynku w celu promowania wykorzystania tego systemu.
• Ścisłe stosowanie wymogu “głównie nerezidentów” w kompozycji inwestorów funduszu wymaga uwagi przy akceptowaniu wkładów od krajowych inwestorów.
• Obowiązek założenia krajowego biura operacyjnego i regulacje dotyczące wirtualnych biur, co wiąże się z ryzykiem stałego uznania placówki dla celów podatkowych (PE).
• Obowiązek składania regularnych raportów biznesowych i ich publicznej dostępności, a w przypadku naruszenia przepisów ryzyko sankcji administracyjnych lub kar, co wymaga rygorystycznego zarządzania ryzykiem.

Z uwagi na specyfikę tego systemu, istnieje wiele sytuacji wymagających skomplikowanej interpretacji i praktycznych decyzji. Szczególnie dla zagranicznych przedsiębiorców niezbędne jest głębokie zrozumienie japońskiego systemu prawnego, systemu podatkowego i praktyk biznesowych.

Kancelaria Prawna Monolith posiada bogate doświadczenie w obsłudze klientów krajowych i międzynarodowych w zakresie japońskiego prawa dotyczącego instrumentów finansowych. W naszym zespole znajdują się prawnicy z kwalifikacjami zagranicznymi, mówiący w języku angielskim, którzy są w stanie dokładnie wyjaśnić złożone wymagania japońskiego prawa dotyczącego instrumentów finansowych w kontekście międzynarodowego biznesu i zapewnić praktyczne porady. Zapewniamy pełne wsparcie, aby działalność Państwa firmy w Japonii przebiegała płynnie i zgodnie z przepisami prawa.